Η Γερμανίδα Καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ συζήτησε τις προσπάθειες με στόχο την επίτευξη διπλωματικής λύσης για τη σύγκρουση στη Λιβύη, σε ξεχωριστές τηλεφωνικές συνομιλίες με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν και τον Τούρκο Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν, η κυβέρνηση του οποίου σκοπεύει να στείλει στρατεύματα στη Λιβύη, δήλωσε εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης (Δευτέρα 30 Δεκεμβρίου).
Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας προειδοποίησε ότι η σύγκρουση στη Λιβύη κινδυνεύει να καταλήξει σε χάος και να εξελιχθεί σε δεύτερη Συρία. Ταυτόχρονα, ο ίδιος επιδιώκει να επιταχύνει την προσαρμογή της εσωτερικής νομοθεσίας στην χώρα του, ώστε να μπορέσει η Άγκυρα να στείλει στρατεύματα στη χώρα της Βόρειας Αφρικής.
Την περασμένη εβδομάδα, ο Ερντογάν ανακοίνωσε την απόφαση της κυβέρνησής του να ζητήσει κοινοβουλευτική συναίνεση για να στείλει στρατεύματα στη Λιβύη, κατόπιν αιτήματος της Τρίπολης.
Τα τουρκικά στρατεύματα θα μετακινηθούν (εφόσον τελικά δώσει εντολή η Άγκυρα) με στόχο την υπεράσπιση της Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας που είναι αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ, εναντίον των δυνάμεων του στρατηγού Χαλίφα Χάφταρ, οι οποίες λαμβάνουν στρατιωτική υποστήριξη από τη Ρωσία, την Αίγυπτο και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
«Πράσινο φως» για εκστρατεία από την Αγκυρα
Η τουρκική προεδρία διαβίβασε την Δευτέρα στο κοινοβούλιο για εξέταση νομοσχέδιο που επιτρέπει την ανάπτυξη στρατιωτικών στη Λιβύη για να υποστηρίξουν εκεί την κυβέρνηση της Τρίπολης, η οποία είναι σύμμαχος της Αγκυρας και αντιμετωπίζει την επίθεση ενός ισχυρού αντιπάλου.
Το νομοσχέδιο αυτό, το οποίο υπογράφεται από τον αρχηγό του κράτους Ταγίπ Ερντογάν, εστάλη στην προεδρία του κοινοβουλίου, ενώ θα ακολουθήσει την Πέμπτη έκτακτη συνεδρίαση της ολομέλειας για να συζητηθεί, μετέδωσε το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Ανατολή.
Η τουρκική κυβέρνηση, για να πάρει την άδεια να αναπτύξει μάχιμα στρατεύματα στη Λιβύη, πρέπει να επιτύχει την έγκριση από το κοινοβούλιο μιας χωριστής εντολής, όπως γίνεται κάθε χρόνο για την αποστολή στρατιωτικών στο Ιράκ και στη Συρία. Αυτός είναι ο στόχος του νομοσχεδίου που εστάλη στο κοινοβούλιο.
Το Γαλλικό Πρακτορείο επισημαίνει πως ενδεχόμενη ανάπτυξη Τούρκων στρατιωτών στη Λιβύη είναι πιθανό να επιδεινώσει την αδελφοκτόνα σύγκρουση που διεξάγεται εκεί και τροφοδοτείται από αντίπαλες περιφερειακές δυνάμεις.
Εξάλλου, η Τουρκία εξετάζει το ενδεχόμενο να στείλει συμμάχους της Σύρους αντάρτες στη Λιβύη στο πλαίσιο της σχεδιαζόμενης στρατιωτικής υποστήριξης που θα προσφέρει στην κυβέρνηση της Τρίπολης, όπως μετέδωσε το πρακτορείο Reuters επικαλούμενο τέσσερις τουρκικές πηγές.
Οι πηγές αυτές, που μίλησαν ανώνυμα στο πρακτορείο, είπαν ότι η Τουρκία δεν έχει ακόμη στείλει Σύρους μαχητές στη Λιβύη στο πλαίσιο της σχεδιαζόμενης ανάπτυξης στρατευμάτων. Οι πηγές του Reuters είναι δύο υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι και δύο στελέχη των υπηρεσιών ασφαλείας.
Οι δυνάμεις του Χάφταρ –που στηρίζονται από τη Ρωσία, την Αίγυπτο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την Ιορδανία– δεν έχουν καταφέρει να φτάσουν στο κέντρο της Τρίπολης αλλά το τελευταίο διάστημα σημείωσαν μικρή πρόοδο, με τη βοήθεια Ρώσων και Σουδανών μαχητών, καθώς και με χρήση μη επανδρωμένων, τηλεκατευθυνόμενων αεροσκαφών από τα ΗΑΕ, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές.
Η διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση εθνικής ενότητας (GNA) ανέφερε την Κυριακή ότι ένα βίντεο που αναρτήθηκε στο διαδίκτυο και υποτίθεται ότι δείχνει Σύρους μαχητές στη Λιβύη στην πραγματικότητα έχει τραβηχτεί στην επαρχία Ιντλίμπ της Συρίας. Ωστόσο το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η οργάνωση που παρακολουθεί τις εξελίξεις του πολέμου στη Συρία από το 2011, ανέφερε ότι 300 φιλοτούρκοι Σύροι μαχητές έχουν μεταφερθεί στη Λιβύη και ότι άλλοι εκπαιδεύονται σε τουρκικά στρατόπεδα.
Διεθνείς αντιδράσεις
Την ίδια ώρα, το Βερολίνο καλεί όλα τα εμπλεκόμενα μέρη να επιδείξουν τη μέγιστη αυτοσυγκράτηση, να σεβαστούν το διεθνές εμπάργκο για τις εξαγωγές όπλων στη Λιβύη και να εντείνουν τις προσπάθειες για μια διπλωματική λύση.
«Συμφωνήθηκε να συνεχιστεί η ανταλλαγή απόψεων για την ενίσχυση των διπλωματικών προσπαθειών», δήλωσε ο εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης, προσθέτοντας ότι η Μέρκελ συζήτησε επίσης τις εξελίξεις στη Συρία με τον Ερντογάν και τον Πούτιν κατά τη διάρκεια των τηλεφωνικών κλήσεων που έλαβαν χώρα την Κυριακή (29 Δεκεμβρίου).
Η Γερμανία προσφέρθηκε να φιλοξενήσει μια διεθνή ειρηνευτική διάσκεψη για τη Λιβύη, την οποία σχεδιάζουν τα Ηνωμένα Έθνη. Η διάσκεψη θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί στο Βερολίνο μετά από μια προγραμματισμένη συνάντηση μεταξύ του Ερντογάν και του Πούτιν τον Ιανουάριο.
Τις τελευταίες εξελίξεις στο θέμα της Λιβύης εξέτασαν, σε τηλεφωνική επικοινωνία, ο Αιγύπτιος Πρόεδρος Αμπντελ Φατάχ Αλ Σίσι και ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμμανουέλ Μακρόν.
Ο εκπρόσωπος της αιγυπτιακής προεδρίας, πρέσβης Μπάσαμ Ράντι δήλωσε ότι «οι δύο Πρόεδροι συμφώνησαν να εντατικοποιήσουν τη διμερή συνεργασία για να βρουν μια πολιτική λύση στην κρίση στη Λιβύη».
Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της αιγυπτιακής προεδρίας, ο Αιγύπτιος ηγέτης Αλ Σίσι τόνισε ότι «η στάση του Καΐρου για την κρίση στη Λιβύη είναι σαφής, καθώς εστιάζεται στην αποκατάσταση της ασφάλειας και της σταθερότητας στη Λιβύη, στη στήριξη των προσπαθειών για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και στη διακοπή της παράνομης ξένης παρέμβασης στις εγχώριες υποθέσεις της Λιβύης».
Παράλληλα, η τηλεφωνική επικοινωνία των δύο ηγετών αφορούσε επίσης την ενίσχυση της μεταξύ τους διμερούς συνεργασίας.
Τις ξένες στρατιωτικές παρεμβάσεις στη Λιβύη απέρριψαν, σε τηλεφωνική τους επικοινωνία, και οι υπουργοί Εξωτερικών της Αιγύπτου, Σάμεχ Σούκρι, και της Ιταλίας, Λουΐτζι Ντι Μάιο.
Στην επικοινωνία τους που είχε ως θέμα τις τελευταίες εξελίξεις στο θέμα της Λιβύης, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του υπουργείου Εξωτερικών της Αιγύπτου Άχμεντ Χάφεζ, οι δύο υπουργοί Εξωτερικών «εξέτασαν την εξέλιξη της κατάστασης στη Λιβύη» και «τόνισαν την αναγκαιότητα να εργαστούν για την εντατικοποίηση των προσπαθειών για την αποκατάσταση της ασφάλειας και της σταθερότητας στη Λιβύη».
Τα μνημόνια που υπέγραψαν η Τουρκία με την κυβέρνηση εθνικής ενότητας (GNA) της Τρίπολης συνιστούν μια κλιμάκωση της λιβυκής κρίσης, δήλωσε με τη σειρά του ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ για τη Λιβύη, Γασάν Σαλαμέ.
«Πρόκειται για ξεκάθαρη κλιμάκωση της σύγκρουσης», είπε ο Σαλαμέ σε συνέντευξη που παραχώρησε στη γαλλική εφημερίδα Le Monde.
Για τον Σαλαμέ, τα δύο αυτά μνημόνια συνιστούν «μια κλιμάκωση στη σύγκρουση, καθώς την επεκτείνουν σε ζώνες απομακρυσμένες από τη Λιβύη, ιδίως στην αντιδικία μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών». Ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ εξέφρασε τη λύπη του για «τη διεθνοποίηση της σύγκρουσης, την εδαφική επέκτασή της, κυρίως σε θαλάσσιο επίπεδο και επίσης την καθ’ αυτό στρατιωτική κλιμάκωση».
«Είδαμε την άφιξη και την πολύ εντονότερη δραστηριότητα μιας μη λιβυκής αεροπορίας. Βλέπουμε επίσης μισθοφόρους διαφόρων εθνικοτήτων –μεταξύ αυτών και Ρώσοι– που έρχονται να στηρίξουν τα στρατεύματα του Χάφταρ στην Τρίπολη», είπε ο Σαλαμέ. Υπάρχει επίσης το ζήτημα «των αραβόφωνων ομάδων, πιθανώς προερχόμενων από τη Συρία, που θα αναπτυχθούν στο πλευρό της GNA, καθώς και η άφιξη πολών αεροσκαφών από τη Συρία στο αεροδρόμιο της Βεγγάζης», η οποία είναι το προπύργιο του Χάφταρ.
Ο Σαλαμέ δήλωσε επίσης «απογοητευμένος και πληγωμένος» επειδή μετά από εννέα μήνες μαχών στην Τρίπολη, ακόμη δεν έχει εγκριθεί από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ένα ψήφισμα που να ζητά την κατάπαυση του πυρός στη Λιβύη.
«Είμαστε αντιμέτωποι με μια ιδιαίτερα επικίνδυνη κατάσταση, όπου διακυβεύεται η αξιοπιστία του ΟΗΕ», είπε, κατηγορώντας χώρες-μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας ότι παραβιάζουν το εμπάργκο πώλησης όπλων που έχει επιβληθεί στη Λιβύη από το 2011.
(Με πληροφορίες από Reuters, ΑΠΕ)