Στην Αθήνα της κρίσης και στο ανακαινισμένο αλλά πάντα «ιστορικό ζαχαροπλαστείο» Zonars στην Πανεπιστημίου, συναντάμε τον Ιωσήφ Ρεμούνδο. Νυν συνταξιούχο, βουτηγμένο στα χρέη εξαιτίας της υπερφορολόγησης που έφεραν τα μνημόνια, πρώην αυτοδημιούργητο βιοτέχνη- κατασκευαστή κουμπιών- κάτοικο Φιλοθέης και διαχρονικό λάτρη του γυναικείου φύλου. Πραγματικά πιστός μόνο στην κόρη του, επί δεκαετίες παντρεμένος με τη γυναίκα του, που δεν θα χώριζε ποτέ, και άνδρας-κυνηγός παλαιάς κοπής. Μια ζωή γεμάτη, πλούσια σε εμπειρίες και συναισθήματα, σίγουρα με τα πάνω της και τα κάτω της, στην οποία όμως ο ίδιος θέλει να βάλει τέλος. Όχι όμως με κάποιον από τους «κλασικούς τρόπους» αλλά κάνοντας αχαλίνωτο σεξ. Ενώ όμως καταστρώνει το σχέδιο του, «εισβάλλουν» στη ζωή του πέντε ακόμη γυναίκες- πέραν της συζύγου, της κόρης και της ερωμένης του. Πέντε φίλες που κάθονται σε ένα διπλανό τραπέζι στο Ζonars...
Κάπως έτσι ξεκινά η αφήγηση της Λώρης Κέζα στο μυθιστόρημα «Ζουρ Φιξ» από τις εκδόσεις «Ποταμός». Με την περιγραφή ενός ανθρώπου που παρά τις αντιφάσεις τους, στον χαρακτήρα του και στα πεπραγμένα του, οι αναγνώστες θα μπορέσουν να αναγνωρίσουν όψεις του εαυτού τους, ανθρώπους ή καταστάσεις που βιώνουν και οι ίδιοι.
Επίσης, επειδή η συγγραφέας δεν ξεχνά ποτέ την δημοσιογραφική της ιδιότητα δεν αφήνει ούτε και εμάς να δραπετεύσουμε ανεξέλεγκτοι σε ένα παράλληλο σύμπαν αλλά μας θυμίζει την ελληνική πραγματικότητα των τελευταίων δεκαετιών.
Γυρίζοντας τις σελίδες του βιβλίου παρελαύνουν από μπροστά μας πολιτικές φιγούρες (από τους Παπανδρέου έως τη Ντόρα Μπακογιάννη και τον Αδώνιδα Γεωργιάδη ως φοιτητή φιλοσοφικής), επιχειρηματίες, εφοπλιστές, μορφές που σφράγισαν την ιστορία της κοσμικής ζωής της Αθήνας όπως ο σχεδιαστής μόδας Μπίλι Μπο ενώ ξεχωρίζουν αναφορές σε γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας του τόπου όπως η δολοφονία του Σωτήρη Πέτρουλα. Τα πάντα βέβαια φιλτραρισμένα από τον κεντρικό ήρωα, Ιωσήφ Ρεμούνδο.
Βέβαια η συγγραφέας, η Λώρη Κέζα ζει στο Μόντρελ του Καναδά μαζί με τις δύο κόρες της και εργάζεται σε εταιρεία που προσφέρει νομική στήριξη σε μετανάστες. Συνεχίζει όμως να αρθρογραφεί και να σκέφτεται την αγαπημένη της Τήνο. Με το Ζουρ Φιξ, αφήνει πίσω της για πρώτη φορά τη συγγραφή παιδικών βιβλίων και δοκιμάζεται στην αφήγηση περιπετειών ενηλίκων που όμως δεν μοιάζουν να έχουν απαντήσεις για όλα- όπως ίσως να φανταζόμασταν ότι συμβαίνει με τους μεγάλους όταν ήμασταν παιδιά.
Με αφορμή το νέο της βιβλίο λοιπόν, αναζητήσαμε την κ.Κέζα στο Μόντρεαλ και της ζητήσαμε να μας μιλήσει για το δημιούργημά της, τον κ.Ρεμούνδο, που όπως λέει θα ήθελε στη ζωή της ως φίλο και συμβουλάτορα, για την Ελλάδα του «μετανάστη» αλλά και για τις πιο σημαντικές αξίες που θα ήθελε να μεταδώσει στα παιδιά της.
Ζουρ φιξ λοιπόν. Παράξενος τίτλος και άγνωστη έκφραση σε πολλούς. Πώς καταλήξατε σε αυτόν;
Θα μπορούσε να είναι «Ιστορίες απιστίας» ή «Ο έρωτας τα χρόνια των Μνημονίων» αλλά προτίμησα κάτι που να παραπέμπει στη δομή του βιβλίου. Τα τέσσερα μέρη ξεκινούν όλα από ένα σταθερό ραντεβού στο Zonars, από ένα ζουρ φιξ που έχουν δώσει πέντε φίλες. Είναι μια παλαιομοδίτικη συνήθεια, να συναντιούνται άνθρωποι προκαθορισμένη ημέρα, για παράδειγμα κάθε Πέμπτη στις 10 το πρωί, χωρίς άλλη συνεννόηση. Ταιριάζει με τον κεντρικό ήρωα, έναν άνδρα άλλης εποχής, με παλιομοδίτικες συνήθειες.
Κεντρικός ήρωας ο Ιωσήφ Ρεμούνδος. Είναι ένας άνδρας που θα επιλέγατε να έχετε στη ζωή σας, με ποια ιδιότητα και για ποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του;
Θα ήθελα να είναι φίλος και συμβουλάτορας καθώς είναι πολύ παρατηρητικός με τους ανθρώπους. Καταγράφει τα πάντα και θα μπορούσε να είναι ένας καλός συνομιλητής. Να σημειωθεί βεβαίως ότι ο Ρεμούνδος έχει ως φίλες τις πρώην ερωμένες του οπότε αυτό το στάδιο θα ήταν απαραίτητο θεμέλιο της φιλίας, το πρώτο στάδιο μια μακροχρόνιας σχέσης.
Η επί μακρόν αδυναμία του να δεσμευθεί προς μια σύντροφο θα μπορούσε να τον κάνει αντιπαθή σε μια μερίδα των αναγνωστών ή μάλλον αναγνωστριών. Τουλάχιστον διαβάζοντας το οπισθόφυλλο. Πιστεύετε θα αλλάξουν γνώμη ή απλά θα αναγνωρίσουν σε αυτόν ανδρικές φιγούρες που υπάρχουν στο περιβάλλον τους και θα του δώσουν ”άφεση αμαρτιών”;
Ο Ρεμούνδος δεσμεύεται και μάλιστα επί μακρόν, είναι παντρεμένος από νεαρή ηλικία και δεν προτίθεται να αφήσει τη γυναίκα του. Δεν ήθελα κάποιον συμπαθητικό ήρωα ούτε αντιπαθητικό, ήθελα κάποιον με αντιφάσεις όπως είμαστε όλοι μας. Επίσης με ενδιέφερε να δείξω τις όψεις των χαρακτήρων μέσα από τα μάτια των άλλων: εκείνος που είναι αξιολάτρευτος για μια γυναίκα, είναι ταυτόχρονα αποκρουστικός για κάποια άλλη. Δεν νομίζω ότι χρειάζεται άφεση αμαρτιών καθώς δεν θεωρώ ότι η απιστία είναι έγκλημα. Είναι απλά κάτι που συμβαίνει συχνά, διαχρονικά.
Γιατί επιλέξατε το Zonars ως σκηνικό; Τι συμβολίζει για εσάς αλλά και για τον κεντρικό ήρωα;
Για εμένα είναι ένας χώρος με όμορφη ατμόσφαιρα όπου συνήθιζα να πηγαίνω όσο ζούσα στην Αθήνα. Πήγαινα και πριν και μετά την ανακαίνιση και ομολογώ ότι προτιμώ την ανανεωμένη εκδοχή του. Για τον Ρεμούνδο είναι το εμβληματικό ζαχαροπλαστείο της νιότης του και ταυτόχρονα ένας χώρος όπου μπορεί να πηγαίνει μόνος του και να παρατηρεί το είδος γυναικών που του αρέσει.
Από τις γυναίκες που τον περιβάλλουν ποια είναι για εσάς η ηρωίδα με την πιο καταλυτική επίδραση στη ζωή του ήρωα και στην εξέλιξη της ιστορίας;
Η μητέρα του, η Ζαμπέτα, η οποία ζούσε σε χωριό της Τήνου, καθόρισε σε μεγάλο βαθμό τη συμπεριφορά του. Με την απροκάλυπτη προτίμηση στον άλλο γιο, με τη συνεχή δυσαρέσκεια για τον Ιωσήφ, με την αδιαφορία για τις επιτυχίες του. Καθόρισε το μέλλον του στέλνοντάς τον οικότροφο στο Λεόντειο. Ήταν μια δυνατότητα που είχαν τα παιδιά από οικογένειες Καθολικών, να σπουδάζουν δωρεάν, από 12 ετών, ως το πτυχίο τους. Η σύζυγός του, η Μάρω, με την οποία ζει αδιάλειπτα από τα νεανικά του χρόνια είναι το επίκεντρο της ευτυχίας του, μιας ευτυχίας που ίσως να έχει χάσει την σωματική της έκφραση αλλά προσφέρει σταθερότητα και ασφάλεια.
Το σεξ αποτελεί πολύ βασικό κομμάτι στη ζωή του Ιωσήφ Ρεμούνδου. Στις μέρες όμως μοιάζει μερικές φορές να ασχολούμαστε περισσότερο με τον «σεξισμό». Σημείο των καιρών; Αναγκαιότητα; Κατασκεύασμα;
Δεν ξέρω αν μπορούμε να γενικεύσουμε με βάση όσα βλέπουμε γύρω μας καθώς καθένας μας έχει τους δικούς του ορίζοντες. Δεν βλέπω όμως να σχετίζεται η ερωτική ζωή ή το ερωτικό κενό με τον σεξισμό. Το ένα έχει να κάνει με επαφή, το άλλο με στερεότυπα και με διακρίσεις βάσει του φύλου. Δεν είναι πάντως κατασκεύασμα ο σεξισμός, είναι μια λυπηρή πραγματικότητα των πατριαρχικών κοινωνιών, όπως η ελληνική.
Ο ήρωάς σας μοιάζει με ένα ανήμπορο θύμα της οικονομικής κρίσης, των πολιτικών αποφάσεων, των κακοδαιμονιών της ελληνικής κοινωνίας. Είναι όμως και άμοιρος ευθυνών; Η γενιά του είχε την ευκαιρία να πλάσει μια άλλη χώρα μετά τη Μεταπολίτευση.
Ο Ιωσήφ Ρεμούνδος είναι θύμα των ιστορικών περιστάσεων. Ήταν έντιμος επαγγελματίας, σωστός εργοδότης και παρήγαγε πλούτο ως πετυχημένος έμπορος και βιοτέχνης που, ναι, είναι άμοιρος ευθυνών καθώς ακόμα όταν του έδωσαν την ευκαιρία να πλουτίσει παίρνοντας μίζα, αρνήθηκε. Ανήκει στο ποσοστό των πολιτών που έφεραν ανάπτυξη και καταστράφηκε από το ποσοστό των πολιτών που ζούσαν με ρουσφέτια, με φακελάκια, με προνόμια των κομμάτων, με σπατάλες δημοσίου χρήματος. Δεν είναι θέμα γενιάς. Υπάρχουν οι έντιμοι Έλληνες και υπάρχουν τα λαμόγια, πέρα από ηλικίες, πέρα από κοινωνικές τάξεις.
Για αρκετά χρόνια γράφατε βιβλία για παιδιά. Τι άλλαξε ώστε να γεννηθεί το «Ζουρ Φιξ» και οι ήρωές του;
Μου αρέσει να λέω ιστορίες, μέσα από τα άρθρα, τα παραμύθια, τα μυθιστορήματα. Το «Ζουρ φιξ» είναι αποτέλεσμα εικοσιπέντε ετών επαγγελματικής γραφής, έρευνας για τα πολιτικά δεδομένα της εποχής μας που αποτελούν το αφηγηματικό φόντο και ταυτόχρονα μια μυθοπλασία με δώδεκα κεντρικά πρόσωπα. Υποθέτω είχε έλθει η ώρα να το προσπαθήσω.
Ποιο το πιο πολύτιμο μάθημα που θα θέλατε να περάσετε στις κόρες σας αφού είστε μητέρα και συγγραφέας παιδικών βιβλίων;
Να είναι ελεύθερες από προκαταλήψεις, καλόπιστες, να συμπονούν τους ανθρώπους, να μην δένονται με τα υλικά αγαθά.
Ζείτε και εργάζεστε στον Καναδά. Κι όμως επιλέγετε να γράψετε ένα μυθιστόρημα που εκτυλίσσεται στην Αθήνα. Η απόσταση διευκολύνει για μια πιο καθαρή ματιά ή μήπως εξιδανικεύει και κάποια πράγματα;
Ξεκίνησα να γράφω το «Ζουρ φιξ» στην Τήνο και την Αθήνα, το ολοκλήρωσα στο Μόντρεαλ. Ισχύουν και τα δυο, και η καθαρή ματιά και η εξιδανίκευση. Τα πολιτικά τα βλέπω διαφορετικά και εκπλήσσομαι δυσάρεστα. Τις ανθρώπινες σχέσεις τις έχω εξιδανικεύσει. Το επόμενο βιβλίο ενηλίκων το έχω ήδη τοποθετήσει στο Κεμπέκ, μαζεύω στοιχεία για τους χαρακτήρες και τα γεγονότα.