Η Σαμπρίν Αμπού Τζαζάρ ήθελε μόνο λίγες ώρες για να ολοκληρώσει το επικίνδυνο ταξίδι της από τη Γάζα για να συναντήσει τον σύζυγό της στην Ευρώπη τον περασμένο μήνα, όταν το σκάφος στο οποίο επέβαινε μαζί με άλλους μετανάστες ανατράπηκε και βυθίστηκε 100 μέτρα από τις ελληνικές ακτές. Η σορός της επέστρεψε στη Γάζα αυτή την εβδομάδα.
«Μου τηλεφώνησε λίγο πριν ταξιδέψει και μου ζήτησε να προσευχηθώ για αυτήν», είπε η πενθούσα μητέρα της, από τη Ράφα, πόλη στη νότια Λωρίδα της Γάζας.
Αφού έφυγε από τη Γάζα τον Φεβρουάριο, μέσω Αιγύπτου, η Σαμπρίν πέταξε στην Τουρκία όπου συνάντησε τον σύζυγό της, ο οποίος είχε μεταναστεύσει στο Βέλγιο πριν από χρόνια. Είχαν προγραμματίσει να συναντηθούν ξανά στην Ελλάδα, όπου της είχε υποσχεθεί ένα μήνα του μέλιτος, αλλά η Σαμπρίν δεν έφτασε ποτέ. Στη βάρκα βρίσκονταν άλλες τρεις νύφες.
Την Τρίτη, περίπου τρεις εβδομάδες μετά τον θάνατό της, το σώμα της Σαμπρίν μεταφέρθηκε στο σπίτι για ταφή στη Ράφα.
«Την χαιρέτισα ως νύφη μου, τώρα μου επέστρεψε σ′ ένα φέρετρο», είπε η πεθερά της Μπουταΐνα Αμπού Τζαζάρ. «Ένας γάμος μετατράπηκε σε κηδεία».
Ολοένα και περισσότεροι Παλαιστίνιοι πραγματοποιούν το επικίνδυνο ταξίδι προς την Ευρώπη, για να ξεφύγουν από επαναλαμβανόμενους πολέμους και τον ισραηλινό και αιγυπτιακό αποκλεισμό που άφησε τη Γάζα αποκομμένη από τότε που το ισλαμιστικό κίνημα της Χαμάς ανέλαβε την εξουσία το 2007.
Τα στοιχεία του ΟΗΕ δείχνουν ότι περισσότεροι από 2.700 Παλαιστίνιοι έφτασαν στην Ελλάδα δια θαλάσσης το 2022, αποτελώντας το 22% των συνολικών αφίξεων μεταναστών με σκάφη, το υψηλότερο από κάθε άλλη εθνότητα. Τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης από το περασμένο έτος δείχνουν επίσης μια απότομη αύξηση των αιτήσεων ασύλου από Παλαιστίνιους στη χώρα μας, το κύριο σημείο εισόδου στην Ευρώπη.
Δεν φτάνουν όλοι στον προορισμό τους. Σύμφωνα με το Ευρωμεσογειακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, περισσότεροι από 378 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους ή χάθηκαν κατά την απόπειρα μετανάστευσης από τη Γάζα από το 2014. Τρεις έχουν χάσει τη ζωή τους μέχρι στιγμής το 2023.
«Η Σαμπρίν έζησε τα 24 της χρόνια μέσα σε αποκλεισμό και μια πικρή οικονομική κατάσταση, και όπως κάθε κορίτσι ή νεαρός άνδρας εγκατέλειψε τη Γάζα ελπίζοντας για ελευθερία και μια καλύτερη κατάσταση», είπε ο θείος της, Αλάα Αμπού Τζαζάρ.
Πολιτική διχόνοια
Οι θέσεις εργασίας στη Γάζα, όπου ζουν 2.3 εκατ. άτομα είναι σπάνιες, για αποφοίτους κολεγίου καθώς και για άλλους, και όταν προκύπτει μια θέση, συχνά πηγαίνει σε κάποιον που έχει καλές σχέσεις με τις πολιτικές παρατάξεις.
O 16ετής αποκλεισμός της Γάζας από το Ισραήλ, αποτελεί τη βάση της κρίσης, σε συνδυασμό με εσωτερικές πολιτικές διαιρέσεις που έχουν αποδυναμώσει τις πολιτικές φιλοδοξίες των Παλαιστινίων για κρατική υπόσταση.
Ο Αχμέντ Αλ-Ντεέκ, αξιωματούχος του Παλαιστινιακού Υπουργείου Εξωτερικών, προέτρεψε τους Παλαιστίνιους από τη Γάζα και όσους ζουν σε προσφυγικούς καταυλισμούς στις αραβικές χώρες να αποφύγουν τα παράνομα ταξίδια, αλλά είπε ότι ο αποκλεισμός υπό την ηγεσία του Ισραήλ αποτελεί τον κύριο λόγο που η νεολαία της Γάζας φεύγει για να αναζητήσει ένα καλύτερο μέλλον στο εξωτερικό.
Ο Ντεέκ κατηγόρησε επίσης τις συνεχιζόμενες εσωτερικές διαμάχες μεταξύ της Φατάχ και της Χαμάς και προέτρεψε ”όλους τους αξιωματούχους στη Λωρίδα της Γάζας να επωμιστούν τις ευθύνες τους, να λύσουν το πρόβλημα της νεολαίας και να τους προσφέρουν αξιοπρεπή ζωή”.
Οι κάτοικοι της Γάζας υποστηρίζουν ότι κυβερνώνται από τρεις κυβερνήσεις: την Παλαιστινιακή Αρχή του Προέδρου Μαχμούντ Αμπάς, ο οποίος έχει περιορισμένη αυτοδιοίκηση στην κατεχόμενη από το Ισραήλ, Δυτική Όχθη, και η οποία απασχολεί χιλιάδες ανθρώπους στη Γάζα, την ισλαμιστική οργάνωση Χαμάς, που διευθύνει τη Γάζα, και το Ισραήλ, η τρίτη οντότητα που ελέγχει τα de facto σύνορά του.
Ο Μοχάμεντ Κουχαϊλ, 26 ετών, πτυχιούχος φυσιοθεραπείας, προσπάθησε για έξι χρόνια να βρει δουλειά σε ιδρύματα που διοικούνται από τη Χαμάς, τα Ηνωμένα Έθνη ή εκείνα που συνδέονται με την οργάνωση Φάταχ του Αμπάς.
«Αν ήμουν από τη Χαμάς, θα με είχαν προσλάβει», είπε η 26χρονος. «Η Φατάχ είναι το ίδιο, η Φατάχ νοιάζεται για τους ανθρώπους της Φατάχ», είπε ο Κουχάιλ, ο οποίος περνάει τον χρόνο του σε φτηνά καφέ με άλλους άνεργους φίλους.
Έξι από τα αδέρφια του είναι πτυχιούχοι, δύο από αυτούς μηχανικοί, και κανένας από αυτούς δεν έχει βρει δουλειά, είπε, αφήνοντας την οικογένεια να εξαρτάται από τον πατέρα του, έναν σχολικό φύλακα.
Ελάχιστες θέσεις εργασίας
Σύμφωνα με εκτιμήσεις των Παλαιστινίων και των Ηνωμένων Εθνών, η ανεργία των νέων στη Γάζα ανέρχεται σε περίπου 70%, ποσοστό που κάνει τα όνειρα για την οικοδόμηση κάθε είδους μέλλον απρόσιτα για τους περισσότερους νέους.
Από την πλευρά της, η Χαμάς ρίχνει την ευθύνη για τη δεινή οικονομική κατάσταση στους ώμους του Ισραήλ, το οποίο διεξάγει συνεχίζομενες πολεμικές συγκρούσεις με τους ισλαμιστές ηγέτες της Γάζας, τη Χαμάς, ενώ διατηρεί τον αποκλεισμό του θύλακα.
«Το πρόβλημά μας είναι η κατοχή και δεν είναι εσωτερικό πρόβλημα», δήλωσε στο Reuters ο Εχάμπ Αλ-Γκσάιν, αναπληρωτής του υπουργείου Εργασίας της Γάζας που διορίστηκε από τη Χαμάς.
Σε μια προσπάθεια να προωθήσει την ασφάλεια στα σύνορά του με τη Γάζα, το Ισραήλ προσφέρει περίπου 20.000 άδειες για να επιτρέψει στους κατοίκους της Γάζας να εργαστούν στο Ισραήλ.
Στη Γάζα, η Χαμάς λέει ότι μια μόνιμη λύση για την ανεργία είναι πέρα από τις δυνατότητές της και μόνο.
Το 2022, το γραφείο του Αλ-Γκσάιν, δημιούργησε προσωρινές θέσεις εργασίας για 9.000 νέους, ένα πολύ μικρό ποσοστό σε σχέση με τους 236.000 που αναζητούν εργασία. Ακόμη και οι 40.000 δημόσιοι υπάλληλοι που έχει προσλάβει στη Γάζα από το 2007 δεν έχουν εξοφληθεί πλήρως τους μισθούς τους.
Στην καρδιά της πόλης της Γάζας, ο Σαεέντ Λουλού, ένας απόφοιτος των ΜΜΕ στέκεται και πουλάει ζεστά ροφήματα σε περαστικούς και οδηγούς ταξί απ′ έναν πάγκο που αποκαλεί ”Ο Πάγκος του Απόφοιτου”. Είναι ο μόνος που στηρίζει οικονομικά μια εξαμελή οικογένεια.
«Αποφοίτησα πριν από 16 χρόνια και μέχρι στιγμής δεν έχω καταφέρει να βρω δουλειά», είπε.
Ως προς αυτό, διαφέρει ελάχιστα από τους άλλους πτυχιούχους. Ο Mαχέρ Αλ-Tαμπαά, οικονομικός αναλυτής της Γάζας, είπε ότι λιγότερο από το 10% των περίπου 14.000 φοιτητών που αποφοιτούν κάθε χρόνο βρίσκουν δουλειά.
Στεκόμενη έξω από το καφέ του Λουλού, η Mαΐντ Αλ-Τζαμάλ, 20 ετών, φοιτήτρια στο κολέγιο, αναρωτήθηκε αν έπρεπε να ολοκληρώσει τις σπουδές της αφού είδε τρία από τα αδέρφια της να αποτυγχάνουν για χρόνια να βρουν δουλειά.
«Δεν έχω πολύ όρεξη», είπε. «Ξέρουμε ήδη τι πρόκειται να συμβεί».