Το ξέρουμε, σε πολλούς προκαλούν αηδία. Τόσο η όψη όσο και η υφή τους, δεν προϊδεάζουν ότι θα μπορούσαμε να τα βάλουμε στο πιάτο μας. Όμως το ξέρατε ότι περισσότερα από 1.900 είδη εντόμων παγκοσμίως είναι βρώσιμα; Ή ότι πάνω από το 75% του παγκόσμιου πληθυσμού καταναλώνει έντομα και τα παράγωγά τους;
Μια εταιρεία στο Περού, η EntoPiruw επικεντρώνεται στην έρευνα για την καλλιέργεια βρώσιμων εντόμων και αναπτύσσει φιλική προς το περιβάλλον τεχνολογία για την εναλλακτική διαχείριση των εντόμων ως τροφή για ανθρώπους και οικόσιτα ζώα.
Μιλήσαμε με την Ραΐσα Λάμα, διευθύντρια έρευνας και ανάπτυξης, για να μας εξηγήσει πως γίνεται αυτό και ποια είναι τα οφέλη από αυτή τη διαδικασία.
Όπως μας είπε η κ. Λάμα, που βρίσκεται στην Ελλάδα για να μιλήσει στο Μεγαλύτερο Συνέδριο Αγροδιατροφικής Επιχειρηματικότητας, το Global Agripreneurs Summit το οποίο πραγματοποιείται στη Δ.Ε.Θ. μέχρι τις 11 Σεπτεμβρίου, υπάρχουν περισσότερα από 1.900 είδη βρώσιμων εντόμων, με περίπου 10 είδη να έχουν μελετηθεί περισσότερο παγκοσμίως.
Και ποια είναι αυτά; Πιο δημοφιλές είναι το σκαθάρι (31%), και ακολουθούν οι κάμπιες (λεπιδόπτερα) (18%), οι μέλισσες, οι σφήκες και τα μυρμήγκια (14%), οι ακρίδες (3%), λιβελούλες (dragonfly) (3%), οι μύγες (δίπτερα) (2%) και άλλα είδη που αντιπροσωπεύουν το 5%. «Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το είδος Tenebrio molitor που καλλιεργεί η Ento Piru, ανήκει στην ομάδα των κολεόπτερων, μας εξηγεί.
Μπορεί επίσης για την πλειοψηφία του δυτικού κόσμου να φαίνεται αδιανόητο, αλλά πάνω από το 75% του παγκόσμιου πληθυσμού καταναλώνει έντομα και τα παράγωγά τους. Κυρίως λόγω της διατροφικής τους αξίας, της γεύσης, αλλά και της τοπικής παράδοση. Επίσης, σύμφωνα με την κ. Λάμα, υπάρχουν διάφορες εταιρείες σε όλο τον κόσμο που προωθούν την άμεση κατανάλωση εντόμων, με παρουσιάσεις πιάτων σε εστιατόρια, αλλά και μέσω της προώθησης προϊόντων που φτιάχνονται από παράγωγα εντόμων, όπως ζυμαρικά, ψωμιά, πρωτεϊνικές μπάρες, γλυκά, αλεύρι, μπέργκερ, σνακ κ.λπ.
Φουλ πρωτεΐνη με μικρό κόστος
Και ποια είναι τα οφέλη; Οικολογικά, κοινωνικά και διατροφικά, σύμφωνα με την κ. Λάμα.
Διατροφικά οφέλη: τα έντομα έχουν περισσότερη πρωτεΐνη, από τις παραδοσιακές πηγές πρωτεϊνών όπως το κρέας και τα ψάρια. Τα προϊόντα από έντομα μπορούν να αποτελέσουν ένα σημαντικό συμπλήρωμα διατροφής για παιδιά και ενήλικες με προβλήματα όπως αναιμία και υποσιτισμό. Επίσης τα έντομα αποτελούν σημαντική πηγή λιπαρών οξέων, αμινοξέων (παρόμοιων με εκείνα του κρέατος), και άλλων θρεπτικών συστατικών όπως το σίδηρο, το μαγνήσιο και ο φώσφορος.
Οικολογικά οφέλη: η καλλιέργεια εντόμων σημαίνει και αποδοτικότερη χρήση των φυσικών πόρων όπως το νερό και η γη, ενώ είναι σημαντικά λιγότερες οι εκπομπές αερίων, σε σύγκριση με την παραγωγή παραδοσιακών πηγών πρωτεϊνών (όπως το κρέας).
Θεωρώντας ότι το νερό είναι ένας περιορισμένος φυσικός πόρος, η αποτελεσματική χρήση του είναι υψίστης σημασίας. Για την κτηνοτροφία, χρησιμοποιούνται μέχρι 15.000 λίτρα νερού για να ληφθεί 1 κιλό κρέατος. Ενώ για την παραγωγή 1 κιλού εντόμων χρησιμοποιούνται μέχρι 2 λίτρα νερού.
Για την παραγωγή 1 κιλού βοδινού κρέατος χρησιμοποιούνται έως και 200 m2 καλλιεργήσιμης γης, ενώ για 1 κιλό εντόμων χρειάζεται λιγότερο από 1 m2.
Επίσης, για 1 κιλό εντόμων χρειάζονται 2 κιλά τροφής, ενώ για να παραχθεί 1 κιλό κρέατος, απαιτούνται 8 με 20 κιλά τροφής.
Τέλος, οι παραδοσιακές πηγές πρωτεϊνών παράγουν έως και 100 φορές περισσότερα αέρια θερμοκηπίου από τα έντομα.
Κοινωνικά οφέλη: η καλλιέργεια εντόμων αντιπροσωπεύει επιχειρηματικές ευκαιρίες σε όλες τις οικονομίες, δημιουργώντας θέσεις εργασίας στις τοπικές κοινότητες και ανάπτυξη εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού σε αυτό το είδος καλλιέργειας. Επιπλέον μπορεί να παρέχει υψηλής ποιότητας πρωτεΐνες σε πληθυσμούς που μαστίζονται από την πείνα.
Τι κάνει με τα έντομα η EntoPiruw
Η επόμενη απορία μου είναι τι τελικά κάνει η EntoPiruw στο Περού. Όπως μου λέει η κ. Λάμα, που έφτιαξε την εταιρεία μαζί με τον Εδουάρδο Λάμα και τον Ρένζο Κατεριάνο, μέσω εφαρμοσμένης βιοτεχνολογίας, καλλιεργείται το βρώσιμο έντομο Tenebrio Molitor υπό ελεγχόμενες συνθήκες.
Χρησιμοποιώντας το έντομο, αλλά και φλούδες από φρούτα και λαχανικά – που προέρχονται από συμφωνίες με τοπικά εστιατόρια- φτιάχνονται τρόφιμα με 52% πρωτεΐνη και 15 mg σίδηρο, δηλαδή ένα τρόφιμο με θρεπτική αξία υψηλότερη από τις παραδοσιακές πηγές πρωτεϊνών, όπως το βοδινό κρέας, το κοτόπουλο και το αυγό.
«Το βρώσιμο έντομο μετατρέπεται σε σκόνη πρωτεΐνης, η οποία εισάγεται σε προϊόντα με αυξημένη θρεπτική αξία. Το κύριο προϊόν μας είναι μπάρα πρωτεΐνης Demolitor».
*Η κ. Ραΐσα Λάμα μιλά στο συνέδριο την Κυριακή στις 12 το μεσημέρι.