Βρυξέλλες - Ανταπόκριση
Με σύνθημα «Make Europe Great Again» (MEGA -Κάντε την Ευρώπη μεγάλη ξανά) η Ουγγαρία αναλαμβάνει από την 1η Ιουλίου την εξάμηνη προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ (Ιούλιο 2024 με Δεκέμβριο 2024). Το σύνθημα αποκάλυψε ο Ούγγρος Υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Γιάνος Μπόκα, αποκλείοντας με αυτό τον τρόπο την όποια πιθανότητα να πρόκειται για φάρσα καθώς παραπέμπει ευθέως στο σύνθημα MAGA (Make America Great Again) του τέως προέδρου των ΗΠΑ, και φίλο του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Ορμπάν, Ντόναλντ Τραμπ.
Ο Γιάνος Μπόκα, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, που μεταδόθηκε σε απευθείας σύνδεση από τη Βουδαπέστη στις Βρυξέλλες, ρωτήθηκε για το γεγονός ότι το σύνθημα θυμίζει τον τέως Αμερικάνο Πρόεδρο και απάντησε αστειευόμενος : «Δεν ξέρω αν ο Τραμπ ήθελε ποτέ να κάνει την Ευρώπη μεγάλη ξανά».
Ο ίδιος πρόσθεσε ότι το συγκεκριμένο σύνθημα στην ουσία είναι μια αναφορά, μια παρότρυνση για μια ενεργή προεδρία» και την ανάγκη τα κράτη της ΕΕ, διατηρώντας την ταυτότητά τους, να παραμένουν ενωμένα έτσι ώστε να καταστήσουν την ΕΕ μια κυρίαρχη δύναμη σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο.
Η πολυπλοκότητα του κύβου του Ρούμπικ και όχι μόνο
Όμως η σημειολογία της παρουσίασης της Ουγγρικής προεδρίας δεν μπορεί να υποτιμηθεί και να μην εκληφθεί ως ένα μήνυμα για το τι να περιμένουν οι ηγέτες της ΕΕ τους προσεχείς έξι μήνες, δεδομένης της αυξανόμενης κόπωσης από τα φιλορωσικά βέτο του Όρμπαν και την ανελεύθερη διακυβέρνηση στο εσωτερικό της χώρας.
Ακόμη και το λογότυπο της Ουγγρικής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ προκαλεί προβληματισμό. Είναι εμπνευσμένο από τον Κύβο του Ρούμπικ, ο οποίος δημιουργήθηκε το 1974 από τον Ούγγρο εφευρέτη Έρνο Ρούμπικ. Το τρισδιάστατο μηχανικό παιχνίδι λογικής φέτος γιορτάζει την 50ή επέτειό του, θυμίζει η Ουγγρική Προεδρία και προσθέτει:
«Ο κύβος συμβολίζει την εφευρετικότητα, τη δημιουργικότητα, τη στρατηγική σκέψη και την πολυπλοκότητα του ουγγρικού έθνους. Για να συμπληρωθεί ο κύβος, απαιτείται στρατηγική διορατικότητα, υπομονή, πειθαρχία και ακρίβεια - όλες οι ιδιότητες που είναι απαραίτητες για την προεδρία της Ουγγαρίας στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Μάλιστα στην παρουσίαση που διεξήχθη τονίστηκε από τους εκπροσώπους η περίπλοκη φύση της ευρωπαϊκής πολιτικής κάνοντας έναν παραλληλισμό με τον κύβο του Ρούμπικ (27 κράτη μέλη και 27 κύβοι που απαρτίζουν τον κύβο του Ρούμπικ). Όσον αφορά τον συμβολισμό ειπώθηκε ότι τα συμφέροντα των κρατών μελών δεν είναι απαραίτητα ασυμβίβαστα με το συμφέρον της ΕΕ.
Ο Ούγγρος εκπρόσωπος ανέφερε ότι το λογότυπο του κύβου του Ρούμπικ, όπως και το σύνθημα «Make Europe Great Again» θα εμφανιστεί σε 177 εκδηλώσεις, συμπεριλαμβανομένων και δύο συνόδων κορυφής κατά τους επόμενους έξι μήνες.
Τα πρώτα δείγματα στα τρέχοντα και «καυτά» ζητήματα μετά τις ευρωεκλογές
Ο Ούγγρος Υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Γιάνος Μπόκα όπως ήταν αναμενόμενο ρωτήθηκε για τις διαδικασίες όσον αφορά τη στελέχωση των θεσμών για τα επόμενα πέντε χρόνια και επανέλαβε πως ο πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπάν έχει δηλώσει ότι δεν θα στηρίξει την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για την προεδρία της Κομισιόν, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι δεν έχει αντιρρήσεις για τους άλλους υποψήφιους. Βέβαια ξεκαθάρισε ότι δεν υπάρχει νόημα να θέσει βέτο αφού ο/η πρόεδρος της Επιτροπής εκλέγεται με ειδική πλειοψηφία.
Ο Μπόκα έκανε λόγο για τη δυνατότητα συγκρότησης νέων πολιτικών ισορροπιών στις Βρυξέλλες, χωρίς όμως να διευκρινίσει εάν το κυβερνών κόμμα Fidesz, το οποίο παραμένει ανεξάρτητο, θα ενταχθεί σε κάποια πολιτική οικογένεια της δεξιάς ή άκρας δεξιάς στο Ευρωκοινοβούλιο.
Ο Ούγγρος Υπουργός στο πλαίσιο αυτό μίλησε για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ΕΕ και θέλοντας να διαμορφώσει το αίσθημα της βαθιάς καχυποψίας που υπάρχει διαβεβαίωσε ότι η Ουγγρική Προεδρία έχει την πρόθεση να δράσει ως ένας ειλικρινής διαμεσολαβητής.
Νέο προφίλ του Ορμπάν;
Ίσως στην προσπάθεια του ο Ορμπάν να βρει συμμάχους στο νέο υπό διαμόρφωση τοπίο να επιχειρεί να εμφανίσει ένα πιο μετριοπαθές προφίλ. Σε αυτό μπορεί να οφείλεται και η εγκατάλειψη των απειλών για βέτο κατά του πακέτου στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία, στο ότι συμφώνησε σε ένα νέο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας, και ακόμη περισσότερο στην αποδοχή του Ολλανδού Μάρκ Ρούτε για τη θέση του γγ του ΝΑΤΟ.
Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η ΕΕ έχει παρακρατήσει δισ. ευρώ για παραβιάσεις της μεταναστευτικής νομοθεσίας και της έχουν επιβληθεί αντίστοιχα πρόστιμα για μια σειρά ζητημάτων που αφορούν τόσο το μεταναστευτικό όσο και το κράτος δικαίου.
Μπορεί πάλι να είναι και η απειλή περαιτέρω εφαρμογής του άρθρου 7 το οποίο αναστέλει τα δικαιώματα ενός κράτους μέλους της ΕΕ όπως για παράδειγμα το δικαίωμα ψήφου.
Επτά προτεραιότητες
Σε αυτό το πλαίσιο η Ουγγαρία τονίζει ότι οι επτά προτεραιότητές της στην Προεδρία του Συμβουλίου θα είναι η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας μέσω ενός νέου συμφώνου ανταγωνιστικότητας, η ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας, το μεταναστευτικό και η προστασία των εξωτερικών συνόρων, η διεύρυνση, η έναρξη ενός στρατηγικού διαλόγου για το μέλλον της πολιτικής συνοχής,η αγροτική πολιτική, αλλά και το δημογραφικό.
Στο πρόγραμμα τονίζεται η ανάσχεση της παράνομης μετανάστευσης και οι προσπάθειες για μια αγροκεντρική πολιτική, ωστόσο ενδιαφέρον προκαλεί ότι υπάρχει δέσμευση για να προωθήσει την ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων την ΕΕ παρά την αντίθεση της Ρωσίας και λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Ορμπάν δεν έχει κρύψει τη φιλική του στάση προς τον Πούτιν.
Επίσης προξενεί εντύπωση και το γεγονός ότι στο πρόγραμμα χρησιμοποιείται η καθιερωμένη διατύπωση της ΕΕ σχετικά με τον ”επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία”, ενώ ο Μπόκα άφησε να εννοηθεί ότι η Ουγγαρία δεν θα εμποδίσει τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Ουκρανίας.
Πλέον ο χρόνος θα είναι αυτός που θα αποδείξει τα περί διαβεβαιώσεων για ειλικρινή συνεργασία με τα κράτη μέλη και των θεσμικών οργάνων της ΕΕ. Ο φόβος και η ανησυχία ότι η Ουγγαρία θα χρησιμοποιήσει την προεδρία προς όφελός της, εάν όχι και προς όφελος ξένων παραγόντων παραμένουν.