Ήταν από τα πρώτα παιδικά ακούσματα. Δεν καταλάβαινα τότε και πολύ τους στίχους του Μάνου Ελευθερίου. Δεν τον ήξερα καν. 9-10 χρονών μοσχάρι ήμουν. Ήταν η μουσική που μιλούσε μέσα στη παιδική μου ψυχή. «Έγραφε» σαν τις γραμμές βαθειά αυλακωμένες πάνω στο βινύλιο.
Ο ίδιος ο Μαρκόπουλος σε μια συνέντευξή του στον Ιωάννου το 2011 αναφέρει χαρακτηριστικά: «Έβαλα παραδοσιακά ελληνικά όργανα στη κλασική συμφωνική ορχήστρα, αυτό ήταν και είναι το γεωπολιτικό αποτύπωμά μου στη μουσική» και συνεχίζει «H μουσική μου μιλάει στο DNA του Έλληνα».
Έχουν περάσει πολλές δεκαετίες από τις παιδικές μνήμες. Ο Μαρκόπουλος, ο Ξαρχάκος, ο Θεοδωράκης, ο Λεοντής, ο Χατζιδάκις, ο Κηλαηδόνης, ο Ανδριόπουλος, ο Μούτσης και τόσοι άλλοι σπουδαίοι της εποχής εκείνης με δίδαξαν Ελύτη, Λειβαδίτη, Παλαμά, Γκάτσο, Καρούζο, Αναγνωστάκη, με έμαθαν να διεισδύω στους στίχους, να διαβάζω ατελείωτες ώρες τους ποιητάδες μας τους τρανούς, τους μέγιστους. Αυτούς που βούτηξαν με σπουδή και μπόλικη προσωπική δουλειά, στα νάματα της ελληνικής παράδοσης, της ελληνικής ιστορίας και μας χάρισαν ανεξίτηλα έργα μέσα στους αιώνες. Αυτοί που μίλησαν στην καρδιά, το πνεύμα και τη ψυχή μας.
Με έκαναν να αγαπήσω την ιστορία του τόπου μου. Με ”εξανάγκασαν” με το πιο μελωδικό τρόπο να αναζητήσω από πού κρατά η σκούφια μου. Να αγαπήσω και να σέβομαι αυτό τον πολυβασανισμένο τόπο.
Και με σήκωσαν λίγο πιο ψηλά από την χαμοζωή, τη καθημερινότητα. Με δίδαξαν πως το πέρασμα από τούτο το τόπο δεν είναι ευτελής διασκέδαση, δεν περιστρέφεται σε ένα τσιφτετέλι, ούτε καν σε ένα μύλο παιδικής χαράς.
Είναι πέρασμα σκληρό, βασανισμένο, πληγωμένο, θυσία, ένας διαρκής αγώνας αξιοπρέπειας, ηθικής, αυτοπεριορισμών. Αγώνας ταπεινός, σεμνός για τα μεγάλα της ζωής τα ιδανικά. Αυτά που μας κάνουν να κοιτάζουμε ψηλά και να διακρινόμαστε απ’ τα άλλα ζώα της φύσης.
Κι ενώ χθες είχα ελπίδα να τον ακούσω στη σαββατιάτικη εκδρομή του σχολειού του ανιψιού μου, ως μικρή ένδειξη μνήμης ενός μεγάλου ανάμεσα σε μέγιστους, (άλλωστε ποιος από μας μπορεί να τους βάλει σε «ζύγι»;) δε στάθηκα τυχερός. Αντιθέτως ένιωσα παρίας και περίεργος. Ένιωσα περιθώριο, μικρή μειοψηφία, παρείσακτος.
Στ’ αυτιά μου βασανιστικά και ανελέητα σαν ήχοι βαρβάρων αντηχούσαν: «τα διαμάντια στο κορμί της…» και άλλα παρόμοια σκουπίδια ενός κόσμου που προβάλει κάποιες άλλες «αξίες» σε τρυφερές παιδικές ψυχές: βία, σεξισμό, ναρκωτικά, ναρκισσισμό και αυταρέσκεια. Κι όταν διαμαρτυρήθηκα ήρθε το σοκ. ήρθα αντιμέτωπος με τα απλανή και σαστισμένα βλέμματα των γονιών που με κοίταζαν σαν να είμαι ούφο. Η αλήθεια είναι πως πάγωσα. Σταμάτησα να ωρύομαι και τους ψέλλισα: ”Συγνώμη, αλλά δεν αντέχω μια τέτοια κατάσταση! Θα αλλάξω ”σχολικό περιβάλλον”. Και πήγα στο άλλο πούλμαν.
Δυστυχώς κι εκεί τα πράγματα δεν ήταν διόλου καλύτερα. Στην πορεία έμαθα από άλλους γονείς (ισχνή μειοψηφία) που δεν ήθελαν να μιλήσουν και να διαμαρτυρηθούν δημόσια, πως αυτό συμβαίνει σε όλες τις εκδρομές. Όχι μόνο του Συλλόγου αλλά και τις σχολικές. Είχα χρόνια να συνοδεύσω σχολική εκδρομή, δεν είχα αντιληφθεί την ”πρόοδο” που είχε μεσολαβήσει. Έχω χάσει επεισόδια.
Η μικρογραφία αυτής της εκδρομής αντιπροσωπεύει την πλειονότητα των σχολικών εκδρομών. Και μην σπεύσουν μερικοί-ές να το αμφισβητήσουν διότι πλανώνται πλάνην οικτράν. Και μην εκπλήσσεται ουδείς όταν το 16,3% των Ελλήνων ηλικίας 15 ετών και άνω είχαν ανεπαρκείς δεξιότητες ανάγνωσης, ενώ το 20,6% είχε ανεπαρκείς μαθηματικές δεξιότητες σύμφωνα με έκθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το 2020. Μην εκπλήσσονται για τις συμμορίες ανηλίκων που ”ανθούν”.
«Μαλαματένια λόγια» στο ”συρτάρι” όμως θα φυλάξουμε για τα παιδιά μας σε πείσμα των καιρών και των ανθρώπων. Παρακαταθήκη γι’ αυτά τα παιδιά.