Μάρω Κοντού: Στην Ελλάδα το αρσενικό πιθανόν να πιστεύει ακόμα «η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα»

Ηθελε μια συνέντευξη που να επικεντρωθεί στον λόγο, κι όχι στον ήχο ή στην εικόνα. «Κουράστηκα πια τόσα χρόνια μακιγιάζ, χτενίσματα, βαψίματα...» Κι όμως, η Μάρω Κοντού είναι φτιαγμένη από την στόφα των ανθρώπων με, άφθαρτη στο χρόνο, γοητεία. Δεν είναι μόνο η ψιλόλιγνη κορμοστασιά με τα μακριά δάχτυλα και την χαρακτηριστική βραχνή φωνή που δίνει τον τόνο ενός γνήσιου θηλυκού. Είναι μάλλον περισσότερο η εσωτερική αλήθεια που εκπέμπει αυτή η μεγάλη κυρία, δηλωτική μια σαγηνευτικής προσωπικότητας. Κι αν βάλει κανείς για πόσους έχει να θυμηθεί και να πει απίθανες ιστορίες - από την Παξινού και τον Χορν ως την Βλαχοπούλου και την Βουγιουκλάκη, σαν σεκάνς μιας ταινίας που δεν σ′ αφήνει να πάρεις τα μάτια σου από πάνω της - αλλά και τα πολύτιμα αποστάγματα μιας τόσο γεμάτης ζωής όπως η δική της, τότε γίνεται εύκολα αντιληπτό γιατί ο συνομιλητής της με τη σειρά του να ήθελε αυτή η συνέντευξη να κρατούσε αιώνια...

- Κυρία Κοντού όσοι σας βλέπουν από κοντά θαυμάζουν την ενέργεια, κι αυτή την χαρακτηριστική, ευγενική σας αύρα, μεταξύ πολλών άλλων. Κι έτσι σκέφτηκα να ξεκινήσω ρωτώντας σας πως κυλάει μια καθημερινή μέρα για εσάς.

Πολύ φυσιολογικά έχω την εντύπωση. Όπως όλου του κόσμου. Δουλεύω, μαγειρεύω, παίζω τις μπιρίμπες μου, κάνω τις εκδρομές μου, κάνω το σίριάλ μου, διαβάζω, περιποιούμαι τα λουλούδια μου, ζωγραφίζω, γράφω στίχους… Αυτή η ενέργεια διοχετεύεται παντού.

- Μιλήστε μου λίγο για το σίριαλ «Η γη της ελιάς» (Mega) με το οποίο σας βλέπουμε να έχετε κάνει comeback στην μικρή οθόνη. Πως πήρατε αυτή την απόφαση; Πως περνάτε στα γυρίσματα;

Η κυρία Δημητρίου κι ο κύριος Γεωργίου με βρήκαν σε μια στιγμή που ήθελα να δοκιμάσω σε ένα σίριαλ. Και είχα δει ένα – δυο σίριαλ των ιδίων (και της σεναριογράφου, της κυρίας Δημητρίου, και του σκηνοθέτη, του κυρίου Γεωργίου) μ’ άρεσαν, τα έβρισκα καλοφτιαγμένα, εμπορικά, με καλούς ηθοποιούς. Το ότι μου πρότειναν να είμαι γκεστ σταρ το προτίμησα από το να έχω ένα μεγάλο ρόλο. Και περνάω υπέροχα. Γνώρισα καινούργιους συναδέλφους, νεότερους από μένα, άλλη νοοτροπία γυρισμάτων, άλλες μηχανές, άλλος φωτισμός, πολύ μπροστά τα πράγματα σε σχέση με ότι τα είχαμε αφήσει με τον ελληνικό κινηματογράφο. Είχε και έχει ενδιαφέρον.

- Καλύτερα ή χειρότερα κυρία Κοντού;

Σε πολλά θέματα καλύτερα. Δηλαδή, στα τεχνικά θέματα πολύ καλύτερα πιστεύω. Εχουμε πολλούς ταλαντούχους νέους ηθοποιούς που δεν γνώριζα κι έχω καταπληκτική συνεργασία με τον σκηνοθέτη.

- Σε τι είναι είναι χειρότερα από την χρυσή εποχή του ελληνικού κινηματογράφου;

Χειρότερα δεν μπορώ να τα πω. Διαφορετικά ναι. Είναι μια άλλη εποχή. Εγώ σαν άτομο πάντα ήμουν μπροστά από την εποχή μου και μ’ αρέσει που τα ανακαλύπτω τώρα όλα αυτά.

- Κυρία Κοντού έχετε πει για τις αντιδράσεις που συναντήσατε από το σπίτι σας - σε βαθμό … bullying θα έλεγα - όταν τους ανακοινώσατε ότι θέλετε να γίνετε χορεύτρια και ηθοποιός.

Ε ναι, πέρασα bullying χοντρό, αλλά τα κατάφερα γιατί είμαι πεισματάρα. Και χαίρομαι που έκανα πάντα στη ζωή μου αυτό που ήθελα, κι όχι αυτό που ήθελε η οικογένειά μου.

- Τώρα, αν σας καλούσε κανείς να γυρίσετε τόσα χρόνια πίσω, θα αναθεωρούσατε την στάση σας;

Όχι. Τι να αναθεωρήσω; Τα θέλω μου; Ποτέ. Τι να γινόμουν; Υπαλληλος τραπέζης που ήθελαν οι δικοί μου. Όχι πως τους υποτιμώ του υπαλλήλους τραπεζών αλλά εγώ ήθελα να κάνω κάτι που μ’ αρέσει και που με εκφράζει.

- Η μητέρα κι η γιαγιά παραδέχτηκαν ποτέ ότι έκαναν λάθος;

Η γιαγιά δεν πρόλαβε, η μαμά ναι. Κατά κάποιο τρόπο και το απεδέχθη και πρόλαβε να χαρεί την επιτυχία και στο θέατρο και στις ταινίες.

- Τι ήταν αυτό που έδωσε τέτοιο πείσμα και δύναμη σ’ αυτό το 17χρονο κορίτσι να «πάει κόντρα», όπως έχετε πει, και να επιβάλει την θέλησή του;

Δεν ξέρω. Το «θέλω» ήταν με κεφαλαία γράμματα. Και είναι σε όλη μου τη ζωή. Ελεγχόμενο βέβαια.

- Δηλαδή μεταξύ του «θέλω» και του «πρέπει» κυρία Κοντού;

Α, τα «θέλω» πάντα. Τα «πρέπει» τα έχουμε αποχαιρετήσει. Τα όσα πρέπει να έχει κάποιος άνθρωπος τα έχω πάρει με την ανατροφή μου. Τα υπόλοιπα τα έχω πετάξει από χρόνια.

- Τελειώσατε την σχολή Πράτσικα, σημερινή Κρατική Σχολή Χορού, έτσι δεν είναι; Θεατρικές σπουδές;

Πήρα την άδειά μου ασκήσεως επαγγέλματος του ηθοποιού από την Ανωτάτη Κρατική Επιτροπή του Υπουργείου Παιδείας σαν εξαιρετικό ταλέντο για το θέατρο. Ημουν τυχερή ως προς αυτό.

- Το 1954, ύστερα από αυστηρές εξετάσεις, προσληφθήκατε από τον Δημήτρη Ροντήρη στο Εθνικό Θέατρο και συμμετείχατε έως το 1958 στο χορό αρχαίων τραγωδιών.

Και κατόπιν πήρα την άδεια που ανέφερα παραπάνω κι άρχισαν οι προτάσεις από το ελεύθερο θέατρο. Και μετά οι προτάσεις για τις ταινίες. Το ένα έφερε το άλλο. Δεν έκανα βέβαια το μεγάλο μου όνειρο να ασχοληθώ με τον κλασσικό χορό, αλλά έκανα κάτι που έχει μια συγγένεια ως προς την έκφραση, ως προς τα συναισθήματα.

- Σε τι βαθμό σας σημάδεψε αυτό το «βάπτισμα του πυρός» σ’ αυτό το τόσο απαιτητικό είδος όπως η αρχαία τραγωδία;

Κοίταξε να δεις. Όταν υπηρετείς την αρχαία τραγωδία είναι σαν να σπουδάζεις το λόγο, το συγγραφέα, τους αρχαίους Ελληνες. Είναι τύχη το ότι έμεινα τεσσεράμισι χρόνια στο χορό αρχαίας τραγωδίας και αττικής κωμωδίας. Και Αριστοφάνη και τους τραγωδούς, τους μαθαίνεις, μπαίνεις μέσα στο πνεύμα τους

- Θα ήθελα να μου πείτε για την Επίδαυρο τότε τα πιο πρακτικά - πού έμεναν οι ηθοποιοί όταν κατέβαιναν με το κλιμάκιο του Εθνικού για παράσταση στην Επίδαυρο, πόσες μέρες, πού έτρωγαν, αν οι μεγάλοι πρωταγωνιστές της εποχής ήταν αυστηροί και απροσπέλαστοι ή όχι κλπ.

Όχι καθόλου. Η Παξινού καθόλου, ο Μινωτής καθόλου, ο Κωτσόπουλος, η Συνοδινού επίσης, είμασταν όλοι μια παρέα στην Επίδαυρο. Είχαμε μοιραστεί στο Περίπτερο τα κορίτσια, οι πρωταγωνιστές σ’ έναν ξενώνα, οι υπόλοιποι στο Λυγουριό σε διαμερισματάκια, τρώγαμε στο Λυγουριό στην περίφημη ταβέρνα που υπάρχει ακόμα με φωτογραφίες όλων μας. Πολύ ενωμένοι, πως να το πω, σαν σε ένα αρχαίο πνεύμα μέσα είμασταν όλοι, πολύ αγαπημένοι και πολύ δυνατοί. Ηταν οι πρώτες παραστάσεις στην Επίδαυρο εκείνα τα χρόνια με απίστευτο κόσμο, απίστευτους καλεσμένους, ξένους και ΄Ελληνες, υπέροχα χρόνια. Μεγάλη σπουδή όλο αυτό για μένα.

- Και δεν είχατε αποστάσεις εσείς, μια νεαρή κοπέλα του Χορού από μια Παξινού κι έναν Μινωτή…

Όχι, καθόλου, καθόλου, όλοι μαζί μια παρέα ήμασταν. Αυστηροί μπορεί να ήταν. Ο σκηνοθέτης μας, Δημήτρης Ροντήρης ήταν αυστηρός με τις πρόβες, με τις ώρες εργασίες, αλλά όλοι αγαπημένοι. Ολοι για μια ιδέα τρέχαμε. Για την επιτυχία.

- Στο σύγχρονο θέατρο πρωτοεμφανιστήκατε το 1959 δίπλα στον Δημήτρη Χορν στο έργο «Ρομανσέρο» του Ζακ Ντεβάλ.

Άλλο λαχείο αυτός… Από τον ουρανό (γέλια)

- Τι είναι αυτό που χαράχτηκε στη μνήμη εκείνου του νεαρού κοριτσιού από τη συνεργασία του με μια τόσο μεγάλη καλλιτεχνική – και όχι μόνο – προσωπικότητα;

Δεν ξέρω. Τι να πω; Η ποιότητα; Το ταλέντο; Είχα την τύχη να συνεργαστώ τέσσερις σαιζόν με τον Δημήτρη Χορν, πλάι σ’ έναν ιδιαίτερο άνθρωπο, τόσο μορφωμένο, έναν άνθρωπο με χιούμορ, με γοητεία, θείο δώρο. Εμαθα πάρα πολλά πλάι του. Ηταν και φιλόσοφος. Εκείνο που εύκολα μπορώ να θυμηθώ είναι ότι κάποια στιγμή του είπα «όπως πάνε τα πράγματα θα εξελιχθώ σε λαϊκό είδωλο» και μου είπε: «Ευχή και κατάρα να μη γίνεις λαϊκό είδωλο και σταρ. Μπορείς να παίζεις μέχρι τα 80 σου; Αυτό είναι. Κι όχι το σταριλίκι». Κι ήρθε το πράγμα που είμαι 80 plus και παίζω και στο θέατρο και στα σίριαλ.

- Συνεργαστήκατε στη συνέχεια με τον θίασο του Δημήτρη Χορν αλλά και με τον Δημήτρη Μυράτ και τον Αλέξη Μινωτή στο θέατρο τις δεκαετίες ’50 και ’60. Τι κρατάτε στη μνήμη από αυτά τα μυθικά ονόματα;

Με όλους τους πρωταγωνιστές έχω παίξει. Με το Βουτσά, τον Κωνσταντάρα, τη Βλαχοπούλου, τον Ηλιόπουλο, δεν υπάρχει ηθοποιός που δεν έχω παίξει μαζί του όλα αυτά τα χρόνια είτε στο θέατρο είτε στις ταινίες. Τι να σου πω; Είμαι ευλογημένη. Για το θέατρο δεν είχα το ίδιο πάθος που είχα με το χορό, απλώς είχα μάθει να είμαι εργατική, αξιοπρεπής κι όσο το δυνατόν καλύτερη γίνεται – για εμένα όχι για τους άλλους. Λένε κάποιοι «θέλω να πεθάνω πάνω στη σκηνή». Εγώ μπορώ ωραιότατα να ζήσω χωρίς θέατρο. Εχω τόσα πολλά ενδιαφέροντα. Εχω τη ζωγραφική, γράφω στίχο, μ’ αρέσουν τα ταξίδια. Μου έχει μείνει λίγο απωθημένο με το χορό. Δεν είχαμε την οικονομική άνεση με την μητέρα μου τότε να πάω (ο πατέρας μου δεν ήταν στη ζωή) στη Γερμανία και να παρακολουθήσω την υποτροφία που μου δόθηκε από την σημερινή Κρατική Σχολή Χορού.

- Σε διάστημα μεγαλύτερο των τριάντα πέντε ετών θεατρικής και κινηματογραφικής καριέρας, πρωταγωνιστήσατε σε 50 ταινίες μεγάλου μήκους και 130 θεατρικά έργα, ελληνικού και ξένου ρεπερτορίου. Που βρίσκεται η καρδιά σας; Στον κινηματογράφο ή στο θέατρο;

Κοίταξε να δεις. Το θέατρο στη διαδρομή το αγάπησα. Τη διαδικασία, τους συναδέλφους μου. Νομίζω είναι δυο διαφορετικά πράγματα. Είναι σαν να με ρωτάς τι μ’ αρέσει περισσότερο, ένα ωραία γλυκό ή μια λαχταριστή μακαρονάδα με κιμά. Και τα δυο τα λατρεύω. Εχουν ένα κοινό συντελεστή, την υποκριτική, αλλά είναι διαφορετικά.

- Να μην σας βάλω στο δίλημμα αν ήταν να κρατήσετε κάποιο από τα δυο ποιο θα κρατάγατε…

Θα κράταγα έναν πολύ προχωρημένο κινηματογράφο με έναν πολύ ταλαντούχο σκηνοθέτη. Αν ήταν υποχρεωτικό να κρατήσω ένα από τα δυο επαναλαμβάνω…

- Το είπατε αυτό και θυμήθηκα Το «Αν» του Παπακαλιάτη όπου αναβιώσατε με τον Γιώργο Κωνσταντίνου σε έναν από τους χαρακτηριστικότερους ρόλους της καριέρας σας αλλά και της συλλογικής μας συνείδησης, της Ελένης Κοκοβίκου.

Α βέβαια, το έργο «Η δε γυνή να φοβείται τον άνδρα» είναι από τις ταινίες που νομίζω θα μείνουν στην ιστορία. Βραβευμένη στο εξωτερικό, υπέροχη ταινία. Οσο για τη δουλειά του Παπακαλιάτη, είμαι φαν.

- Θα ήθελα να σας αναφέρω μερικούς συμπρωταγωνιστές σας και να μου τους σχολιάσετε με όποια/ες λέξεις σας έρχονται αυτόματα στο μυαλό: Λάμπρος Κωνσταντάρας;

Ταλαντούχος και δύσκολος

- Γιώργος Κωνσταντίνου;

Καταπληκτικός ηθοποιός, ταιριάζουμε πολύ παικτικά.

- Αλέκος Αλεξανδράκης;

Ενας τζέντελμαν. Υπέροχος, κύριος, ταλαντούχος επίσης.

- Θανάσης Βέγγος;

Δεν έχω δουλέψει με τον Θανάση, αλλά τον λάτρευα. Σε μια ταινία μου ζήτησε να κάνω ως γκεστ σταρ μια υπουργό. Τον γνώρισα πολύ λίγο αλλά κατάλαβα πάρα πολλά για τον χαρακτήρα του, για την λεβεντιά του, για την αλήθεια του. Ιδιαίτερο άτομο ο Βέγγος. Δουλευταράς, εργάτης. Αυτός κι αν λάτρευε τη δουλειά του.

- Νίκος Σταυρίδης;

Λίγο γνωριστήκαμε, πολύ ωραία πέρασα μαζί του. Χιούμορ και ταλέντο. Ολοι αυτοί οι παλιοί δεν είχαν πάει σε σχολή, ούτε σε τίποτα. Αυλωνίτης, Φωτόπουλος Βασιλειάδου… Εκείνη η Βλαχοπούλου, τι γυναίκα να τη χαζεύεις.

- Σίφουνας; Τη θυμάστε από την Ρένα Βλαχοπούλου;

Σίφουνας σε όλα της. Θυμάμαι μια περιοδεία που κάναμε στη Θεσσαλονίκη. Για ένα μήνα: Ηλιόπουλος, Βλαχοπούλου, Κοντού, όλος θίασος πήγαμε ένα μήνα Θεσσαλονίκη. Ουρές, χαμός. Και βρισκόμαστε στο μπαρ που συνηθίζαμε να πηγαίνουμε μετά την παράσταση. Αδειο το μπαράκι, ένας πιανίστας στο βάθος κάτι γρατζουνούσε κι ένας μοναχικός πελάτης να πίνει στη μπάρα ένα ποτό. Κι ο πιανίστας λέει στη Ρένα «Ελάτε να πούμε μερικά αμερικάνικα τζαζίστικα». «Ερχομαι» του λέει εκείνη. Κι ανεβαίνει στο πιάνο και παίρνει μαζί της το κεράκι που είχαμε στο τραπεζάκι μας, και το στήνει πάνω στο πιάνο κάτω από το πρόσωπό της. Ηταν υπέροχη. Όταν επέστρεψε τη ρώτησα «Γιατί πήρες το κερί;» Και μου είπε «Αυτός που κάθεται στο μπαρ μ αρέσει πολύ κι ήθελα να με δει καλά». Καταλαβαίνεις τι έγινε. Μια κάσα σαμπάνιες μας ήρθε – ξένος ήταν ο άνθρωπος και μαγεύτηκε. Θέλω να πω ότι ήταν πολύ θηλυκό.

- Θυμάστε κάτι και από τη συνεργασία σας με την Ειρήνη Παπά το 1961 – εκείνη Αντιγόνη (στην ομώνυμη ταινία) εσείς Ισμήνη;

Ημουν πολύ νέα. Δεν είχα πάρει χαμπάρι τι έκανα. Ούτε ήξερα ποιος σκηνοθετεί. Πήγα με άγνοια, αλλά δεν την πάτησα. Το ένστικτο βλέπεις.

- Για την Αλίκη Βουγιουκλάκη να μην σας ρωτήσω;

Γιατί να μην με ρωτήσεις; Εχω την εντύπωση ότι ήταν πολύ ταλαντούχα, την ήθελε ο φακός πάρα πολύ, ήταν δουλευταρού αλλά διάλεξε να παίζει πράγματα για να αρέσει στο λαό. Εγινε μεγάλο αστέρι κι έπρεπε να το υπηρετήσει. Ηθελε να το υπηρετήσει. Κι εδώ βέβαια ξαναθυμάμαι τα λόγια του Χορν που είπαμε παραπάνω.

- Κυρία Κοντού με αφορμή μια από τις πιο πετυχημένες ταινίες στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου «Η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα» (η οποία, βέβαια, έχει αίσιο τέλος), θα ήθελα να σας ρωτήσω αν εν έτει 2023 οι γυναίκες εξακολουθούν να είναι «ο αδύναμος κρίκος» στην οικογενειακή – αλλά επιτρέψτε μου να το πάω και στην επαγγελματική – ζωή.

Πιθανόν να είναι «ο αδύναμος κρίκος» αλλά δεν θέλω να το συνειδητοποιήσω γιατί εγώ δεν ήμουν ποτέ ο αδύναμος κρίκος. Λυπάμαι εάν ένα 50% των γυναικών στην Ελλάδα είναι έτσι. Όμως εγώ πιστεύω ότι από τα δυο φύλα το αδύναμο είναι ο άνδρας.

- Πώς στέκεστε απέναντι στις γυναικοκτονίες – φαινόμενο, θα μπορούσαμε να πούμε, της εποχής μας;

Κι αυτή πάλι, μια μεγάλη αδυναμία του άνδρα δεν είναι; Δεν έχει προχωρήσει, δεν έχει αποδεχτεί την πρόοδο, έμεινε πίσω, πολύ πίσω το αρσενικό. Πιθανόν να πιστεύει ακόμα το «η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα».

- … το οποίο ισχύει σήμερα κυρία Κοντού ή όχι;

Τι να σου πω; Δεν μπορώ να σου πω με σιγουριά. Σε κάποιες οικογένειες ισχύει. Σε κάποια κατηγορία γυναικών ισχύει.

- Τι είναι αυτό που σας έκανε να ασχοληθείτε για λίγο με την πολιτική και τι να της γυρίσετε την πλάτη;

Η περιέργεια και η άγνοια με έσπρωξαν στην πολιτική γιατί όλα θέλω να τα δοκιμάζω. Δεν απογοητεύτηκα, απλά διαπίστωσα ότι δεν κάνω εγώ για πολιτικός. Είναι μια ειδική κάστα ανθρώπων, πολύ δυνατοί, έχουν θάψει λίγο το συναίσθημα, άλλα λένε άλλα εννοούν, αυτοί είναι οι πολιτικοί. Ο αυθορμητισμός δεν υπάρχει γιατί δεν πρέπει να υπάρχει. Είναι σκληρή δουλειά να είσαι πολιτικός. Φρικτή. Ούτε για τα εκατομμύρια του κόσμου δεν θα την έκανα. Τους λυπάμαι να σου πω την αλήθεια.

- Ισχύει ότι στην δική σας περίπτωση πρώτα ερχόταν η προσωπική σας ζωή και μετά η επαγγελματική; Κι αν ναι το μετανιώσατε;

Ισχύει αλλά όχι δεν το μετάνιωσα. Εχω κάνει πάρα πολλά λάθη, έχω κάνει και πολλά καλά πράγματα. Για όλα είμαι υπεύθυνη εγώ.

- Πόσο και σε τι σας έκαναν σοφότερη οι μεγάλοι έρωτες της ζωής σας;

Ολες οι εμπειρίες σε κάνουν σοφότερο. Και τα ερωτικά, και τα επαγγελματικά και η καθημερινότης. Εξαρτάται πόσο ψάχνεται κανείς. Μ’ άρεσε πάντα να γνωρίσω τα μέσα μου κι έτσι και τον απέναντι μαζί.

- Ποιο είναι το μυστικό του να μεγαλώνει κανείς και να παραμένει διαυγής στο μυαλό, καθώς επίσης και κομψός στην εξωτερική του εμφάνιση;

Δεν ξέρω ποιο είναι για να το πω. Εγώ είμαι τυχερή. Ισως φροντίζω τα κιλά να μην «φύγουν» ποτέ. Δεν ξέρω. Ισως να είναι το DNA. Ισως το ότι δεν έχω ποτέ κακίες για τίποτα. Δεν έχω κάτι να μου βαραίνει τη συνείδηση. Κοιμάμαι καθαρή» πως να στο πω. Δεν έχω βλάψει, δεν έχω κακίες, ούτε καν θυμάμαι αν μου έχουν κάνει, κρατάω τον εαυτό μου μακριά από τα άσχημα από τα μίζερα, απ’ τα φτηνά, απ’ τα λίγα. Δεν ξέρω αν είναι απάντηση αυτή, αλλά έτσι αισθάνομαι.

- Υπάρχει κάποιο ανεκπλήρωτο όνειρο που θα θέλατε να κάνετε πραγματικότητα;

Ναι. Να πεθάνω σε ένα λεπτό χωρίς να παιδευτώ. Αυτό είναι το όνειρό μου.

- Αν σας ζητούσαν να αναφέρετε το απόσταγμα της ζωής σας, ποιο θα ήταν αυτό;

Ισως όλα τα προηγούμενα που σου είπα. Κι ίσως εκεί οφείλεται ότι δεν έχει «γράψει» πάνω μου κακία, παράπονο, μιζέρια. Είμαι γεμάτη από καλοπροαίρετο βλέμμα στη ζωή.