Από ... της φωτιάς τα δόντια φαίνεται πώς γλύτωσε ένας ανεκτίμητος θησαυρός, ένα, επί της ουσίας, μουσείο με τεράστιο ιστορικό εκτόπισμα μέσα στην καρδιά του πιο πυκνού δάσους της Αττικής. Λόγω των υπεράνθρωπων προσπαθειών πυροσβεστών κι εθελοντών αλλά και του ανέμου η φονική πυρκαγιά της Βαρυμπόμπης δεν έφτασε στον ιστορικό πυρήνα του πρώην βασιλικού κτήματος Τατοΐου.
Ο λόγος για τα 6.000 στρέμματα δάσους (εντός των 42.000 του κτήματος) μέσα στα οποία βρίσκονται τα 40 κηρυγμένα κτήρια νεότερα μνημεία του ΥΠΠΟΑ, και μεταξύ αυτών το κτήριο των ανακτόρων, ο ναός της Αναστάσεως, οι 18 τάφοι των μελών της βασιλικής οικογένειας, τα βοηθητικά κτήρια, οι στάβλοι, το ξενοδοχείο - όλα με ξύλινες στέγες, κουφώματα με τα δέντρα να πνίγουν τα κτήρια. Kι επίσης κοντέινερ με κινητά αντικείμενα: έργα τέχνης, αυτοκίνητα, άμαξες, ων ουκ έστιν αριθμός. Σε εκατό χιλιάδες προσδιορίζεται περίπου ο αριθμός των κινητών αντικειμένων του κτήματος - είναι ένας ανεκτίμητος θησαυρός.
«Σήμερα φαίνεται ότι γλυτώσαμε τα χειρότερα, δηλαδή τον ιστορικό πυρήνα του κτήματος Τατοΐου», λέει στην HuffPost ο Βασίλης Κουτσαβλής, Πρόεδρος του Συλλόγου Φίλων Κτήματος Τατοΐου.
Οπως μας εξηγεί, αν περνούσε η φωτιά από την Βαρυμπόμπη και δεν την σταματούσαν με αυτοθυσία οι πυροσβέστες, η πολιτική προστασία κι ο στρατός - δημιουργώντας μια ζώνη πυρασφαλείας στο ύψος της ταβέρνας Θέα εκεί που είναι το λατομείο του Τατοΐου - θα είχαν χαθεί τα πάντα. «Αυτό ήταν το κρίσιμο σημείο της ”άμυνας” από κοινού με το ότι είμασταν τυχεροί από την άποψη της φοράς του ανέμου», συμπληρώνει ο ίδιος, «Αν ο άνεμος ήταν νοτιοανατολικός θα είχε προσεγγίσει σε πολύ λίγο χρόνο η φωτιά τον ιστορικό πυρήνα. Είναι τόσο μεγάλη η καύσιμη η ύλη που βρίσκεται στην περιοχή και τέτοιες οι θερμοκρασίες, που θα έφτανε σε πάρα πολύ λίγο χρόνο στο ιστορικό κέντρο».
Πώς ξεκίνησε το θρίλερ
Οπως αναφέρει ο ίδιος, το θρίλερ ξεκίνησε την Τρίτη λίγο μετά τις 15.00 με την αλλαγή φοράς του ανέμου να κατευθύνει την φωτιά στον αστικό ιστό της Βαρυμπόμπης, να καίει σπίτια, να κινδυνεύουν ιππικοί όμιλοι, άλογα κ.α.
«Αυτή η εστία υπήρχε κίνδυνος να εισέλθει στον ιστορικό πυρήνα του κτήματος από την δυτική του πλευρά. Και δόθηκε μια σκληρή μάχη καθ′ όλη την διάρκεια της νύχτας που τα αεροπλάνα δεν μπορούσαν να πετάξουν για να ανακοπεί η συγκεκριμένη εστία και να μην φτάσει στον ιστορικό πυρήνα του κτήματος. Το πρώτο φως της ημέρας επέτρεψε στα αεροπλάνα να ελέγξουν μια εστία που ανέβαινε από χαράδρα πίσω από την ταβέρνα Λεωνίδας από άλλη μεριά απειλώντας τον ιστορικό πυρήνα καθ′ ότι τα μέτωπα ήταν περιμετρικά...».
Η επόμενη μέρα: Αμεσα επιχειρησιακό σχέδιο εκκένωσης
Σύμφωνα με τον ίδιο είναι απαραίτητη η εκπόνηση επιχειρησιακού σχέδιο εκκένωσης των κινητών αντικειμένων από το Τατόι για να διαφυλαχθεί ο ιστορικός πυρήνας του κτήματος. «Χθες κάηκε ένα μεγάλο μέρος από τα 42.000 στρέμματα, αλλά ήταν δάσος, δεν ήταν κτήρια, δεν ήταν αρχαιολογικός χώρος. Αν από τα 42.000 στρέμματα απομονώσουμε τα 6.000 και γύρω απ′ αυτά στα οποία βρίσκονται τα 40 κτήρια γίνει μια ζώνη πυρασφαλείας που θα ανακόπτει οποιαδήποτε φωτιά της Πάρνηθας να μπει μέσα στο ιστορικό κέντρο, δεν θα υπάρχει λόγος για εκκένωση. Συζητάμε για εκκένωση αφ′ ης στιγμής δεν υπάρχουν όλα τα άλλα μέτρα», εξηγεί.
Οι δυσκολίες της εκκένωσης
Αλλά κι η εκκένωση έχει μεγάλες δυσκολίες όπως επίσης προσθέτει. «Χθες έκλεισε η οδός Τατοΐου. Ο μόνος δρόμος για να γίνει η εκκένωση ήταν η οδός Αγίου Μερκουρίου που βγάζει στην Μαλακάσα, στην Εθνική οδό. Φανταστείτε η φωτιά να είχε κλείσει κι αυτό τον δρόμο... Από που θα γινόταν η εκκένωση; Από εκεί απομακρύνθηκαν για προληπτικούς λόγους κάποια λίγα έργα τέχνης. Η πρόταση του Συλλόγου Φίλων Κτήματος Τατοΐου είναι η πυρασφάλεια, οι ζώνες προστασίας, κι οι πυροσβεστικοί κρουνοί στα 6.000 στρέμματα. Στο Τατόι δεν υπάρχει πυροσβεστικός κρουνός...
Οι πηγές νερού του Τατοΐου
Οπως αναφέρει, τέλος, ο ίδιος, το κτήμα χρησιμοποιεί νερό από τις πηγές του, αυτό που χρησιμοποιούσε από το 1872. Τρεις πηγές της Πάρνηθας φέρνουν το νερό της κεντρικής δεξαμενής. Χθες βράδυ κατόπιν αιτήματος της υπουργού Πολιτισμού ήρθαν υδροφόρες γιατί έπρεπε να καταβρεχθούν τα κοντέινερ γύρω - γύρω έτσι ώστε αν έφτανε η φωτιά στον ιστορικό πυρήνα τουλάχιστον να ήταν καταβρεγμένα και να μην τα πλησίαζε δεδομένου του ότι, όπως προαναφέρθηκε, φιλοξενούν 100.000 αντικείμενα.
Αυτή την στιγμή που εκπονείται σχέδιο για την αξιοποίηση του κτήματος, έχει γίνει μελέτη να έρθει το νερό της ΕΥΔΑΠ.
Κι ο ίδιος καταλήγει: «Είμασταν τυχεροί λόγω του ανέμου, ενώ μεγάλο ρόλο έπαιξε η αυτοθυσία πυροσβεστών και εθελοντών. Χρειάζεται τώρα άμεσα αναδάσωση για μην ανοίξουν οι ορέξεις κάποιων επιτήδειων για αποχαρακτηρισμό των εκτάσεων που κάηκαν. Και το βλέμμα στην επόμενη ημέρα: Πώς δεν θα ξανακινδυνεύσει ποτέ ένα μνημείο πολιτισμού, αρχιτεκτονικής και φύσης.