Το να μην κοιμόμαστε επαρκώς είναι μια επικίνδυνη συνήθεια που μας θέτει στον κίνδυνο της υψηλής αρτηριακής πίεσης, των καρδιακών προβλημάτων, της άνοιας και άλλων παθήσεων. Για τον λόγο αυτό, οι ενήλικες χρειαζόμαστε από επτά έως εννέα ώρες ύπνου κάθε βράδυ. Ακόμα και αν τα τηρούμε όμως όλα αυτά, ενδέχεται και πάλι το σώμα μας να μην ξεκουράζεται πραγματικά.
Αλλά πώς θα το ξέρουμε;
Σύμφωνα με τους γιατρούς, μία από τις κύριες αιτίες που καταστρέφουν την ποιότητα του ύπνου μας είναι η αποφρακτική άπνοια ύπνου, γνωστή και ως υπνική άπνοια.
«Η υπνική άπνοια είναι μια χρόνια διαταραχή που χαρακτηρίζεται από δυσκολία στην αναπνοή ενόσω κοιμόμαστε», εξηγεί η Κέιτι ΜακΚιούλαρ, μεταδιδακτορική συνεργάτιδα στο νευρολογικό τμήμα του Γενικού Νοσοκομείου της Μασαχουσέτης.
Η άπνοια ύπνου απειλεί να αυξήσει τον κίνδυνο ορισμένων παθήσεων υγείας, ενώ ενδέχεται να εξελιχθεί ακόμα και σε κατάσταση απειλητική για τη ζωή μας εάν την αφήσουμε χωρίς θεραπεία.
Ποια είναι όμως τα κυρίαρχα σημάδια της υπνικής άπνοιας;
1. Το φαινομενικά αθώο ροχαλητό
«Ένα σύνηθες νυχτερινό σύμπτωμα της υπνικής άπνοιας είναι το ροχαλητό», προειδοποιεί ο δρ Ρόμπσον Καπάσο, επικεφαλής της υπνικής χειρουργικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Στάνφορντ στην Καλιφόρνια. «Και ακόμα κι αν δεν αντιλαμβανόμαστε εμείς οι ίδιοι ότι ροχαλίζουμε, είναι κάτι που πιθανά θα αντιληφθεί ο/η σύντροφός μας ή κάποιος συγκάτοικος», σημειώνει ο ίδιος.
Το είδος του ροχαλητού που σχετίζεται με την υπνική άπνοια είναι γενικά θορυβώδες και ο ήχος του μπορεί να ξυπνήσει ακόμα και εμάς τους ίδιους.
Φυσικά, υπάρχουν περιπτώσεις ανθρώπων που ροχαλίζουν παρόλο που δεν έχουν υπνική άπνοια, καθώς το ροχαλητό μπορεί απλώς να είναι αποτέλεσμα του ύπνου ανάσκελα ή του ύπνου σε έναν ξηρό χώρο. Ως εκ τούτου, ακόμα και αν ροχαλίζουμε δυνατά, δεν χρειάζεται να μας καταβάλει ο πανικός. Θα πρέπει απλώς να προσδιορίσουμε με τη βοήθεια ενός ειδικού πού οφείλεται το εν λόγω σύμπτωμα.
2. Η αναπνοή μας ακολουθεί παράξενα «μοτίβα»
«Αν πάσχουμε από άπνοια ύπνου ενδέχεται ενόσω κοιμόμαστε να περνάμε ολόκληρα λεπτά δίχως να αναπνέουμε καθόλου. Και τότε, συχνά πεταγόμαστε από τον ύπνο, επειδή τα επίπεδα του οξυγόνου στο αίμα πέφτουν κάτω από το επίπεδο που θεωρείται ασφαλές. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο οργανισμός να ξυπνά, προκειμένου να ”διασωθεί”», εξηγεί ο Καπάσο.
Επιπλέον, ενδέχεται να αναπνέουμε περιορισμένα. Αυτό σημαίνει όταν ενώ δεν σταματάμε να αναπνέουμε, προσλαμβάνουμε μειωμένες ποσότητες οξυγόνου. Τότε, ακούγεται μια σειρά από ομολογουμένως δυσάρεστους ήχους που μαρτυρούν ότι προσπαθούμε να πάρουμε μεγαλύτερες ανάσες. Και πάλι ωστόσο, αν δεν φτάσουμε στο σημείο να ξυπνήσουμε για να πάρουμε ανάσα, πρόκειται για κάτι που δύσκολα θα παρατηρήσουμε αν κοιμόμαστε ολομόναχοι στο σπίτι.
Και τι κάνουμε σε αυτή την περίπτωση;
Εάν έχουμε σύντροφο στο κρεβάτι, τον παρακαλούμε να μας μιλήσει ανοιχτά για το αν ακούει τη νύχτα θορύβους όπως το ροχαλητό ή ήχους που να μαρτυρούν δύσπνοια.
Αν κοιμόμαστε μόνοι αλλά παρατηρούμε ότι ξυπνάμε πολύ συχνά μέσα στη νύχτα και νιώθουμε υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, λαμβάνουμε σοβαρά υπόψιν, ότι τα δείγματα αυτά, μπορεί να είναι σημάδια της πάθησης.
Και αν όντως παρουσιάζουμε συμπτώματα υπνικής άπνοιας, ποιο είναι το επόμενο βήμα;
Να επισκεφτούμε έναν ειδικό με κλειστά τα μάτια.
«Η άπνοια ύπνου ελλοχεύει ο κίνδυνος να οδηγήσει σε καταστροφικά αποτελέσματα για την υγεία, συμπεριλαμβανομένων: Των καρδιακών παθήσεων, των εγκεφαλικών επεισοδίων και του διαβήτη. Ιδίως όταν την αφήνουμε να καλπάζει, χωρίς θεραπεία. Εάν λοιπόν αντιμετωπίζουμε προβλήματα με το επίμονο ροχαλητό ή συχνά αισθήματα υπνηλίας κατά τη διάρκεια της ημέρας, αυτό μπορεί να οφείλεται σε δυσκολίες στον ύπνο και τότε, θα πρέπει να ζητήσουμε συμβουλές από έναν πάροχο υγειονομικής περίθαλψης», συνιστά η ΜακΚιούλαρ.
Από εκεί, μπορεί να μας συνταγογραφηθεί ένα τεστ ύπνου για να δούμε ακριβώς τι συμβαίνει. Υπάρχουν ιατρικές θεραπείες (όπως ένα μηχάνημα CPAP, το οποίο βοηθά στη ρύθμιση της νυχτερινής αναπνοής μας) και χειρουργικές επεμβάσεις που μπορούν να συνταγογραφηθούν, εκτός από αλλαγές στον τρόπο ζωής, λέει ο Καπάσο.
Τα GLP-1 - δηλαδή φάρμακα όπως το Wegovy και το Ozempic - έχουν αποδειχθεί ότι βελτιώνουν την άπνοια ύπνου, όπως και η γενική απώλεια βάρους, συμπληρώνει. Η αποφυγή του αλκοόλ πριν τον ύπνο είναι επίσης ευεργετική.
Το ροχαλητό μπορεί να είναι αβλαβές και δεν είναι πάντα σημάδι για κάτι μεγαλύτερο. Αλλά επίσης δεν πρέπει να αγνοηθεί.