Μαθήματα πολέμου από την Ουκρανία: Παρατηρήσεις από τον Σερ Ρίτσαρντ Σίρεφ, πρώην κορυφαίο διοικητή του ΝΑΤΟ

Ο Βρετανός στρατηγός ε.α., με εμπειρία 37 ετών στον βρετανικό στρατό, μεταξύ άλλων, είναι και συγγραφέας του «2017: War With Russia», το οποίο είχε εκδοθεί το 2016. Στο συγκεκριμένο βιβλίο, το οποίο εντασσόταν στην κατηγορία των πολιτικών/ στρατιωτικών θρίλερ, ο Βρετανός πρώην κορυφαίος αξιωματικός, με βάση εμπειρίες και συμπεράσματα από τις ρωσικές δραστηριότητες από το 2008 και μετά (και περιλαμβανομένης της πρώτης κρίσης στην Ουκρανία, το 2014), παρουσίαζε ένα υποθετικό σενάριο μιας πολεμικής σύγκρουσης με τη Ρωσία, η οποία άρχιζε από τις χώρες της Βαλτικής, δεδομένου πως, σύμφωνα με τον ίδιο, ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν έχει αρχίσει ήδη εδώ και χρόνια να διεξάγει πόλεμο με μη συμβατικά μέσα. Το περιεχόμενό του παραμένει από πολλές απόψεις πιο επίκαιρο από ποτέ, δεδομένου ότι πλέον είναι κοινά αποδεκτό πως το καθεστώς ασφαλείας της Ευρώπης εισέρχεται σε αχαρτογράφητα νερά, με έναν γενικευμένο πόλεμο μεταξύ κρατών στο κατώφλι της- και χωρίς ορατό τέλος, δεδομένης της εξέλιξης της ρωσικής εισβολής.

Μιλώντας στη HuffPost Greece ο Βρετανός πρώην κορυφαίος αξιωματικός του ΝΑΤΟ αναλύει τους λόγους που η ρωσική εισβολή έχει εξελιχθεί όπως έχει εξελιχθεί, ενώ προειδοποιεί πως η εξαγωγή συμπερασμάτων από αυτήν πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή- προβαίνοντας παράλληλα σε εκτιμήσεις ως προς τις επιδιώξεις του Ρώσου προέδρου και τον τρόπο που αυτές επηρεάζονται από τα γεγονότα στην Ουκρανία.

«Διαβάζοντας» τα μέτωπα της Ουκρανίας

Όπως εξηγεί ο κ. Σίρεφ, η αρχική μαζική επίθεση του ρωσικού στρατού έλαβε χώρα σε πολλαπλούς άξονες, από βόρεια, ανατολικά και νότια, με «ξεκάθαρο στόχο» την κατάληψη του Κιέβου και μεγάλων πόλεων σε ένα κεραυνοβόλο χτύπημα, «πρακτικά καταλαμβάνοντας όλη την Ουκρανία το συντομότερο δυνατόν».

Ο στόχος αυτός δεν επετεύχθη, «χάρη στην απίστευτα γενναία και ψυχωμένη αντίσταση του ουκρανικού στρατού...ωστόσο καθώς οι Ρώσοι επιβραδύνονταν και έφταναν σε τέλμα, οι τακτικές μεταβάλλονταν σε μαζική φθορά πόλεων, εξ ου και οι τρομακτικές καταστροφές που έχουμε δει σε πόλεις όπως η Μαριούπολη, το Χάρκοβο και αλλού, μαζί με τις τρομερές απώλειες αμάχων».

Όπως σημειώνει ο σερ Ρίτσαρντ, οι ρωσικές κινήσεις περί επιβράδυνσης/ μείωσης στρατιωτικής δραστηριότητας σε ορισμένες περιοχές (που ακολουθήθηκαν μετέπειτα από απόσυρση από την περιοχή του Κιέβου) δεν θα έπρεπε να εκλαμβάνονται ως ενδείξεις κατάπαυσης πυρός ή επικείμενης ειρηνευτικής συμφωνίας, μα ως ένδειξη πως οι Ρώσοι «εν τέλει αντιλαμβάνονται πως δεν υπάρχει νόημα στο να συνεχίζεις να ενισχύεις την αποτυχία, οπότε και απεμπλέκονται...νομίζω πως αυτό ακολουθείται σχεδόν με βεβαιότητα από ενίσχυση και μεγαλύτερη συγκέντρωση ισχύος στα ανατολικά, για να ελέγξουν το Ντονμπάς».

Ως προς την κατάσταση στα ανατολικά, ο Βρετανός στρατηγός ε.α. εκτιμά πως, με βάση open source πληροφορίες, οι Ουκρανοί στα ανατολικά φαίνονταν (τουλάχιστον ως την προηγούμενη εβδομάδα) να συγκρατούν τους Ρώσους, που προσπαθούσαν να περικυκλώσουν τις ουκρανικές δυνάμεις από τα βόρεια, ίσως με μια αναδιάταξη στα ανατολικά του Χαρκόβου και κατά μήκος του Δνείπερου. Ωστόσο οι Ουκρανοί φαίνονταν να προβάλλουν σημαντική αντίσταση, προβαίνοντας και σε επιτυχείς τοπικές αντεπιθέσεις, «οπότε οι Ρώσοι δεν καταφέρνουν να κάνουν αυτό που επιθυμούν».

Πόσο πιθανή είναι μια μεγάλη ουκρανική αντεπίθεση;

Ένα από τα μεγάλα ερωτήματα ως προς την εξέλιξη του πολέμου είναι το κατά πόσον οι Ουκρανοί είναι σε θέση να ανακτήσουν τα εδάφη που έχουν καταληφθεί από τις ρωσικές δυνάμεις: Οι επιτυχείς αντεπιθέσεις φαίνονται να συνεχίζονται, ωστόσο είναι τοπικού επιπέδου- και οι ρωσικές δυνάμεις μπορεί να έχουν αποσυρθεί από το Κίεβο, ωστόσο ανασυντάσσονται και συγκεντρώνονται στα ανατολικά.

«Νομίζω πως οι Ουκρανοί θα είναι σε θέση να αντέξουν, νομίζω πως θα μπορούν να πραγματοποιούν τοπικές αντεπιθέσεις- ξεκάθαρα το κάνουν, με σημαντική επιτυχία. Αλλά για να εκδιώξουν τους Ρώσους, να σημειώσουν αποφασιστική νίκη επ’αυτών, οι Ουκρανοί θα πρέπει να παράξουν/ αναπτύξουν δυνατότητα επιθετικού ελιγμού, ή διακλαδικότητας (combined arms- συνδυασμένων όπλων), μαζί με πυρά ακριβείας, από δυνάμεις αέρος και εδάφους. Και νομίζω ότι αυτό εξακολουθεί να παραμένει ένα ερωτηματικό. Προς το παρόν δεν νομίζω ότι έχουμε δει τέτοια δυνατότητα ακόμα από τους Ουκρανούς, και για να γίνει κάτι τέτοιο, απαιτείται επιθετικός ελιγμός. Μπορείς να κρατάς εδάφη και να κρατάς πόλεις με ελαφρύ πεζικό, αντιαρματικά όπλα και πυρ ακριβείας από drones κλπ, μα, στο τέλος, για να καταλάβεις και να ελέγξεις έδαφος, χρειάζεσαι μάζα- μαζικό ελιγμό, με σωστή προστασία, διακλαδικότητα (συνδυασμό όπλων), και τα υπόλοιπα. Σε αυτή τη φάση δεν νομίζω ότι έχουμε δει τους Ουκρανούς να εμφανίζουν τέτοια δυνατότητα- διακλαδικότητα, πυρ ακριβείας και κυριαρχία στη μάχη σε αέρα και ξηρά, για την οποία απαιτείται αεροπορική υπεροχή. Ναι, η ουκρανική πολεμική αεροπορία τα έχει πάει απίστευτα καλά ενάντια στους Ρώσους, μα δεν είναι σε θέση να πουν ότι έχουν αεροπορική υπεροχή» αναφέρει ο Σερ Ρίτσαρντ.

Πώς μπορεί να τελειώσει ο πόλεμος;

Ερωτηθείς για το πώς θα μπορούσε να λάβει τέλος η παρούσα σύγκρουση, ο Βρετανός στρατηγός ε.α. απαντά πως αυτό δεν είναι κάτι που μπορεί να προβλεφθεί: «Ξεκάθαρα δεν γνωρίζω. Νομίζω πως βρισκόμαστε σε έναν πόλεμο φθοράς για μερικούς μήνες, αυτό είναι το πρώτο που θα ήθελα να τονίσω- ειδικά λαμβάνοντας υπόψιν την έλλειψη δυνατοτήτων επιθετικού ελιγμού και στις δύο πλευρές».

Ως προς το ενδεχόμενο εξελίξεων στο Κρεμλίνο που θα μπορούσαν δυνητικά να επισπεύσουν το τέλος του πολέμου, ο κ. Σίρεφ σημειώνει πως «θα μπορούσαμε να ελπίζουμε ότι θα υπάρξει κάποια κίνηση για την ανατροπή του στο Κρεμλίνο...μα δεν μπορούμε να υποθέτουμε ότι θα συμβεί κάτι τέτοιο σύντομα. Οπότε φοβάμαι ότι θα πρέπει να θεωρήσουμε ότι έχουμε έναν μακρύ πόλεμο. Έχω μια ισχυρή αίσθηση πως δεν θα υπάρξει ειρήνη στην Ευρώπη όσο ο Πούτιν βρίσκεται στο Κρεμλίνο. Για άλλη μια φορά έχουμε έναν αιματοβαμμένο αυταρχικό ηγέτη ικανό και πρόθυμο για ανείπωτες φρικαλεότητες σε βάρος των γειτόνων του προκειμένου να επιτύχει τους πολιτικούς του στόχους. Για άλλη μια φορά είμαστε εκεί που βρέθηκαν οι πρόγονοί μας, με τον Ναπολέοντα, με τον Κάιζερ και με τον Χίτλερ. Αυτό σημαίνει πως το ΝΑΤΟ και η Ευρώπη πρέπει να προετοιμαστούν για έναν μακρύ πόλεμο εναντίον της Ρωσίας, και το καλύτερο στο οποίο μπορούμε να ελπίζουμε στην Ευρώπη- εξαιρουμένης προφανώς της Ουκρανίας, που βρίσκεται σε έναν απεγνωσμένο, θερμό πόλεμο- είναι να παραμείνει αυτός ο πόλεμος ψυχρός- να μη γίνει θερμός».

Η «έκπληξη» του ρωσικού στρατού

Οι επιδόσεις του ρωσικού στρατού στην Ουκρανία αποτέλεσαν έκπληξη για όλο τον κόσμο: Η εικόνα που είχε καλλιεργηθεί εδώ και χρόνια ήταν μιας δύναμης που αφήνει πίσω της τα χρόνια στασιμότητας μετά την πτώση της ΕΣΣΔ, έχει εκσυγχρονιστεί και είναι ικανή να επιτυγχάνει τους στόχους της χρησιμοποιώντας κεραυνοβόλα, συντριπτική ισχύ- χρησιμοποιώντας όπλα τα οποία θεωρούνταν από αρκετούς εφάμιλλα αυτών της Δύσης (ίσως και ανώτερα, σε κάποιες πιο «εξωτικές» περιπτώσεις), συνεχίζοντας και εξελίσσοντας την κληρονομιά του άλλοτε κραταιού Κόκκινου Στρατού.

Η πραγματικότητα, βεβαίως, έχει την τάση να επιβάλλεται, ό,τι και να λένε οι προβλέψεις: Παρά την πολυετή προώθηση υποτιθέμενων «ρωσικών υπερόπλων» και τις διάφορες επιδείξεις ισχύος, ο ρωσικός στρατός προκάλεσε έκπληξη όχι με την αποτελεσματικότητά του, μα με το αντίθετο ακριβώς. Η ουκρανική αντίσταση όχι απλά δεν κατέρρευσε απέναντι στη ρωσική επίθεση, μα οι ρωσικές δυνάμεις εισβολής φαίνονται να αντιμετωπίζουν σοβαρότατα προβλήματα επιμελητείας, οργάνωσης, διοίκησης και σε πολλά άλλα επίπεδα, υφιστάμενες σοβαρότατες απώλειες από έναν εχθρό που είχε θεωρηθεί υποδεέστερος σε κάθε δυνατό επίπεδο.

«Κι εγώ ο ίδιος θεωρούσα ότι ο ρωσικός στρατός ήταν πολύ, πολύ καλύτερος από ό,τι αποδείχθηκε, όπως και η ρωσική αεροπορία. Αυτό που υποθέταμε ήταν πως οι Ρώσοι είχαν εξελιγμένη δυνατότητα διοικήσεως και ελέγχου, καθώς και σχεδιασμού, δυνατότητα διεξαγωγής διακλαδικών επιχειρήσεων και δυνατότητα να κυριαρχήσουν στον αέρα- και φυσικά τη δυνατότητα να διατηρήσουν το momentum από άποψης επιμελητείας και την πίεση προκειμένου να παράξουν δυνατότητα επιθετικού ελιγμού» λέει ο Βρετανός στρατηγός ε.α.

«Αυτό που επέδειξαν είναι μια πλήρης αποτυχία σε όλους αυτούς τους τομείς. Ο ένας τομέας στον οποίο τα καταφέρνουν- και είναι φυσικά τραγικό- είναι η δύναμη των μαζικών πληγμάτων πυροβολικού και πυραύλων, με τα οποία έχουν καταστρέψει και συνεχίζουν να καταστρέφουν ουκρανικές πόλεις, όπως η Μαριούπολη. Μπορούν να μάθουν από τα λάθη τους; Θα δούμε. Έχουν δείξει στο παρελθόν πως μαθαίνουν από τα λάθη τους, ωστόσο νομίζω ότι υπάρχουν δύο παράγοντες που λειτουργούν ανασταλτικά απέναντι στη βελτίωση: Ο ένας είναι η ζημιά και η φθορά που έχουν υποστεί οι Ρώσοι- μαζική καταστροφή αρμάτων, πολύ μεγάλες φυσικές απώλειες, μεγάλοι αριθμοί νεκρών και τραυματιών. Και μεγάλο μέρος της δύναμης εισβολής, που θεωρώ ότι ήδη έχει κινητοποιηθεί, θα χρειάζεται τώρα άμεσα ανασύνταξη και αναπλήρωση. Νομίζω ότι ο δεύτερος παράγοντας είναι το ηθικό των ρωσικών δυνάμεων. Όπως είχε πει ο Ναπολέων, το ηθικό απέναντι στο φυσικό/ υλικό είναι όπως είναι το 3 απέναντι στο 1. Οι ρωσικές δυνάμεις έχουν δείξει ξανά και ξανά απειθαρχία, χαμηλό ηθικό και έλλειψη εμπιστοσύνης στην ηγεσία τους. Και δεν μπορείς να βάλεις στρατιώτες να κάνουν αυτό που πρέπει να γίνει εάν δεν εμπιστεύονται την ηγεσία τους και αν το ηθικό είναι τόσο κακό όσο δείχνουν όλες οι αναφορές περί του ρωσικού ηθικού» υπογραμμίζει ο σερ Ρίτσαρντ.

Ερωτηθείς για το πού οφείλεται αυτή η εικόνα του ρωσικού στρατού, ο πρώην κορυφαίος αξιωματικός του ΝΑΤΟ και του βρετανικού στρατού επισημαίνει το εξής παράδοξο: «Όπως και κάθε επαγγελματίας στρατιωτικός, μελετούσαμε τις σοβιετικές δυνάμεις σε μεγάλο βάθος κατά τον Ψυχρό Πόλεμο. Και ακόμα και επί Ψυχρού Πολέμου, το δόγμα τους έδειχνε πως κατανοούσαν τη διακλαδικότητα. Είχες ένα μηχανοκίνητο τάγμα πεζικού, με μια ενσωματωμένη ίλη αρμάτων. Είχες μια επιλαρχία αρμάτων μάχης με έναν ενσωματωμένο μηχανοκίνητο λόχο πεζικού. Αυτό δεν φαίνεται να ισχύει εδώ. Είναι σαν να πέταξαν το ίδιο τους, το δικό τους εγχειρίδιο από το παράθυρο, και απλά να εστίασαν σε φάλαγγες τεθωρακισμένων, χωρίς υποστήριξη πεζικού, με καταστροφικές συνέπειες».

Κάποιοι θεωρούν ότι αυτά οφείλονται σε μια τάση που θέλει τους κατώτερους να λένε στους ανώτερους αυτά που θεωρούν ότι αυτοί επιθυμούν να ακούσουν, με αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας στρεβλής εικόνας στα ανώτερα κλιμάκια της ιεραρχίας. Ο κ. Σίρεφ σχολιάζει σχετικά: «Είναι συνδυασμός. Πρώτον, πιστεύω ότι είναι ύβρις, και δεν νομίζω ότι χρειάζεται να εξηγήσω σε έναν Έλληνα τι σημαίνει η ύβρις! Επίσης, υπάρχει αυτή η πολύ ισχυρή τάση, που προέρχεται από τη σοβιετική κουλτούρα, να μη θέλεις να μεταφέρεις άσχημα νέα. Ακόμη, νομίζω ότι είναι το εξής: Παρά την ανάπτυξη μεγάλων δυνάμεων στα ουκρανικά σύνορα πριν τον πόλεμο, δεν φαίνεται να είχε υπάρξει το επίπεδο λεπτομερούς σχεδιασμού, εκπαίδευσης, ασκήσεων και προβών που θα περίμενες να δεις πριν μια μεγάλη επίθεση. Και θεωρώ ότι αυτό πάει πίσω στην ύβρι: Την παντοδύναμη υπερηφάνεια, που έλεγε πως οι Ουκρανοί θα κατέρρεαν αμέσως μόλις δέχονταν επίθεση. Υποτίμησαν τελείως την ουκρανική άμυνα, και υποτίμησαν επίσης την αποφασιστικότητα της Δύσης να υποστηρίξει την Ουκρανία».

Το τέλος του άρματος μάχης ή όχι;

Οι εικόνες των κατεστραμμένων ή εγκαταλελειμμένων αρμάτων μάχης και άλλων τεθωρακισμένων στα πεδία μαχών και τους δρόμους της Ουκρανίας έχουν κάνει πολλούς να μιλούν για το τέλος της εποχής του άρματος μάχης: Το τανκ, με όλη τη θωράκισή του, φαίνεται πολύ ευάλωτο στους σύγχρονους κατευθυνόμενους αντιαρματικούς πυραύλους, που χρησιμοποιούνται από πεζικάριους, οι οποίοι μπορούν να στήνουν πολύ αποτελεσματικές ενέδρες- Kαι στα ψυχρά «μαθηματικά» του πολέμου «συμφέρει» πολύ ένας πεζικάριος με έναν αντιαρματικό πύραυλο να καταστρέφει/ αχρηστεύει ένα άρμα μάχης με τριμελές πλήρωμα. Έχει φτάσει οπότε, με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία, το «τέλος του τανκ»;

«Νομίζω πως πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί και να μην βιαζόμαστε να βγάλουμε συμπεράσματα για τη φύση του σύγχρονου πολέμου με βάση αυτά που βλέπουμε τώρα στην Ουκρανία» απαντά ο κ. Σίρεφ. «Αυτά τα μαθήματα πρέπει να εξεταστούν και αναλυθούν σωστά- και με προβληματίζει που πολιτικοί στη Βρετανία βιάζονται να καταλήξουν σε συμπεράσματα για τη φύση του σύγχρονου πολέμου, χωρίς να κατανοούν στην πραγματικότητα τις πλήρεις στρατιωτικές συνέπειες. Ποια θα έλεγα ότι είναι τα μαθήματα; Για αρχή, η απόλυτη αναγκαιότητα για πυρά ακριβείας, για αεροπορική ισχύ, για επικράτηση στον κυβερνοπόλεμο (αυτός είναι ένας τομέας τον οποίο δεν έχουμε δει ακόμα, μα είμαι βέβαιος ότι είναι σε εξέλιξη) και όλες οι δυνατότητες μέσων όπως τα τουρκικά ή άλλα drones, μαζί με τη σημασία των αντιαρματικών όπλων και των ελαφρών αντιαρματικών πυραύλων που, για παράδειγμα, η Βρετανία, η Αμερική και άλλες χώρες προμηθεύουν».

Ωστόσο, τονίζει, «δεν πρέπει να βιαζόμαστε να βγάλουμε συμπεράσματα για τη σημασία της μάζας ακόμα. Αυτό που έχουμε δει από τους Ρώσους είναι πώς να ΜΗΝ κάνεις κάτι. Φάλαγγες αρμάτων μάχης, χωρίς υποστήριξη πεζικού σε αστικές περιοχές ή σε δάση- αυτή είναι συνταγή καταστροφής. Αυτό που οι Ρώσοι έχουν αποτύχει πλήρως να κάνουν είναι να στήσουν μια σωστή διακλαδική επιχείρηση (combined arms operation). Το πεζικό αντισταθμίζει τις αδυναμίες των αρμάτων μάχης υποστηρίζοντας στις μικρές αποστάσεις, τα άρματα μάχης αντισταθμίζουν τις αδυναμίες του πεζικού, και όλα υποστηρίζονται από πυροβολικό, πυρ ακριβείας, μηχανικό κ.ο.κ. Κατά την άποψή μου, μπορείς να αμύνεσαι επ’αόριστον με ελαφρύ πεζικό, drones και αντιαρματικά όπλα- με γενναίους στρατιώτες και αντιαρματικά όπλα- αλλά δεν μπορείς να ελέγξεις έδαφος. Δεν μπορείς να περάσεις στην επίθεση. Για μια επίθεση χρειάζεσαι μάζα, χρειάζεσαι προστατευμένη κινητικότητα, χρειάζεσαι ισχύ πυρός, χρειάζεσαι ελιγμούς. Και για ελιγμούς χρειάζεσαι συνδυασμένες δυνάμεις, με πυρ ακριβείας. Οπότε, αυτό που λέω είναι το εξής: Μην ξεγράφετε το άρμα μάχης απλά και μόνο επειδή οι Ρώσοι είναι κακοί στο να χειρίζονται τα δικά τους άρματα μάχης».

Τι έγινε με τον υβριδικό πόλεμο;

Ο υβριδικός πόλεμος (hybrid warfare) σαν όρος έγινε ευρέως γνωστός από το 2014 (κρίση της Ουκρανίας, στρατιώτες -«πράσινα ανθρωπάκια» και προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία) και έκτοτε χρησιμοποιείται πολύ συχνά για να περιγράψει απειλές και δόγματα τα οποία, πολύ συνοπτικά, θολώνουν τις διαχωριστικές γραμμές μεταξύ πολέμου και ειρήνης, με τον αμυνόμενο να δέχεται πλήγματα από έναν επιτιθέμενο που χρησιμοποιεί ταυτόχρονα πολιτικά και στρατιωτικά μέσα, που κινούνται σε μια ασαφή «γκρίζα ζώνη», κάτω από το θεωρούμενο «όριο» του πολέμου. Τα τελευταία χρόνια, τείνει να παρουσιάζεται ως μια «πρωτοποριακή» μέθοδος πολέμου που είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί, καθώς υπονομεύει τις άμυνες αυτού που δέχεται επίθεση χωρίς αυτός να μπορεί να δώσει μια «σαφή», αναλογική απάντηση. Τα γεγονότα στην πρώτη κρίση της Ουκρανίας θεωρούνται σε μεγάλο βαθμό ως ένας «θρίαμβος» του υβριδικού πολέμου, με μεγάλο «έπαθλο» για τη Ρωσία την προσάρτηση της Κριμαίας. Ωστόσο, αυτά που συμβαίνουν αυτή τη στιγμή στην Ουκρανία δεν θυμίζουν καθόλου την Κριμαία του 2014- και πολλοί θέτουν το ερώτημα: Πού είναι και τι έγινε ο υβριδικός πόλεμος;

«Υπάρχουν πολλά στοιχεία πως πριν αρχίσει η εισβολή διεξαγόταν υβριδικός πόλεμος στην Ουκρανία, σε παρόμοιο πλαίσιο με αυτό που συνέβη στην Κριμαία- με δυνάμεις “Σπετσνάζ” να αποστέλλονται σε πόλεις, ειδικά στο Κίεβο, με GRU (στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών), με ανάπτυξη δικτύων από υποστηρικτές/ συνεργαζόμενους, εντοπισμό πιθανών ηγετών της αντίστασης, κυβερνοεπιθέσεις για την εύρεση ονομάτων και διευθύνσεών τους κλπ. Μα αυτή η επιχείρηση υπονόμευσης της ακεραιότητας/ συνοχής του ουκρανικού κράτους πριν την έναρξη της εισβολής απέτυχε πλήρως- είναι πλέον ξεκάθαρο αυτό. Οπότε νομίζω πως ο υβριδικός πόλεμος απέτυχε, όπως και ο συμβατικός- μα εξακολουθεί να συνεχίζεται η τραγωδία, με συνέπεια ανείπωτες θηριωδίες σε βάρος του ουκρανικού λαού και των πόλεων. Ξέρετε, το υβριδικό και το συμβατικό είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος: Πρέπει να λειτουργήσουν μαζί, να αλληλοσυμπληρώνονται. Οι Ουκρανοί το εξέτασαν, το σκέφτηκαν, και με την υποστήριξη της Δύσης ήταν σε θέση να αντισταθούν και στα δύο» σημειώνει ο κ. Σίρεφ.

Κλιμάκωση: Πόσο πιθανό είναι να υπάρξει σύγκρουση με το ΝΑΤΟ;

To μεγάλο ερώτημα των ημερών μας έχει αναπόφευκτα να κάνει με το ενδεχόμενο κλιμάκωσης της σύγκρουσης σε σημείο ενός πολέμου μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ: Μπορεί το Κρεμλίνο να σκέφτεται όντως να επιτεθεί σε μια ΝΑΤΟϊκή χώρα;

«Πέντε εβδομάδες πριν, θα έλεγα με βεβαιότητα “ναι”. Και ο φόβος μου στην αρχή του πολέμου ήταν πως η Ουκρανία θα κατέρρεε πολύ γρήγορα, και ο Πούτιν θα προχωρούσε μετά στον στόχο που έχει εκφράσει επανειλημμένα, να κυριαρχήσει στο “εγγύς εξωτερικό” της Ρωσίας- με άλλα λόγια να καταλάβει, να αποκτήσει ξανά τον έλεγχο σε πρώην δημοκρατίες της Σοβιετικής Ένωσης, κάτι που προφανώς περιλαμβάνει τρία μέλη του ΝΑΤΟ, την Εσθονία, τη Λετονία και τη Λιθουανία» λέει ο απόστρατος αξιωματικός του βρετανικού στρατού. «Νομίζω ότι η πρόθεση παραμένει, και επιστρέφω σε αυτό που είπα πριν, ότι δεν θα υπάρξει ειρήνη στην Ευρώπη όσο ο Πούτιν παραμένει στην εξουσία, επειδή, όσον αφορά τον ίδιο, είναι ήδη σε πόλεμο με το ΝΑΤΟ από το 2014. Εμείς στο ΝΑΤΟ πρέπει να το αντιληφθούμε αυτό- ο ίδιος θεωρεί πως βρίσκεται σε πόλεμο με το ΝΑΤΟ. Και δεν έχω αμφιβολία ότι η πρόθεση παραμένει για επανίδρυση αυτού που ο ίδιος έχει αποκαλέσει μια “νέα Γιάλτα”, ως βάση μιας διευθέτησης ασφαλείας στην Ευρώπη. Με άλλα λόγια, μια ευρύτερη Ρωσία, πρακτικά μια ρωσική αυτοκρατορία, που θα μπορούσε εν δυνάμει να περιλαμβάνει τις χώρες της Βαλτικής».

Ωστόσο, όπως προαναφέρθηκε, η πραγματικότητα έχει την τάση να επιβάλλεται: «Νομίζω πως αυτή τη στιγμή είναι τόσο μπλεγμένος και εστιασμένος στην Ουκρανία, που δεν θα είναι σε θέση να συγκεντρώσει επαρκή μαχητική ισχύ για να ολοκληρώσει μια αποστολή τέτοιου είδους. Αυτό δεν αποκλείει, βέβαια, το ενδεχόμενο ή την πιθανότητα πυραυλικών πληγμάτων εναντίον εγκαταστάσεων του ΝΑΤΟ- για παράδειγμα, θα μπορούσε εύκολα να κλιμακώσει τη σύγκρουση εξαπολύοντας πυραυλικές επιθέσεις εναντίον πχ αεροδρομίων από τα οποία θεωρεί πως έρχονται προμήθειες και θανατηφόρα βοήθεια για την Ουκρανία. Και αυτό προφανώς θα έφερνε μια σύγκρουση με το ΝΑΤΟ. Πιστεύω επίσης πως, πιο μακροπρόθεσμα, ακόμα και αν υπάρξει μια παύση τώρα, ακόμα και αν είχαμε μια κατάπαυση πυρός στην Ουκρανία σε διάστημα έξι μηνών, δεν έχω αμφιβολία πως ο Πούτιν θα το χρησιμοποιούσε αυτό για να αναπληρώσει, αναδιοργανώσει τις ένοπλες δυνάμεις του, προκειμένου να κυνηγήσει τους απώτερους μακροπρόθεσμους στρατηγικούς στόχους του. Οπότε το ΝΑΤΟ πρέπει να ετοιμαστεί για πόλεμο με τη Ρωσία, το ΝΑΤΟ πρέπει να ετοιμάσει μια σωστή, αποτελεσματική ασπίδα αποτροπής, από τη Βαλτική μέχρι τη Μαύρη Θάλασσα, κατάλληλη για μια άμυνα του 21ου αιώνα. Επειδή ο πήχυς του ρίσκου πρέπει να ανεβεί τόσο ψηλά ώστε ο Πούτιν να συνειδητοποιεί ότι δεν έχει ελπίδα αν τα βάλει με το ΝΑΤΟ».