Οργανώνει, συντονίζει και επιβλέπει το πρόγραμμα «Εκπαίδευση για Ένταξη» που απευθύνεται σε παιδιά πρόσφυγες και μετανάστες στη Ανοιχτή Δομή Φιλοξενίας στον Ελαιώνα. Η Βάνα Σταυρίδη εργάζεται στο πλαίσιο του συγκεκριμένου προγράμματος, έχοντας συνεπώς την ευθύνη για τον βασικότερο τρόπο υποστήριξης, ώστε τα προσφυγόπουλα να εντάσσονται ομαλά στην ελληνική κοινωνία.
Πρόσφατα, μάλιστα, ξεκίνησε και η αντίστοιχη εκστρατεία ενημέρωσης, «Μαζί, για όλα τα παιδιά» (www.facebook.com/mazigiaolatapaidia), η οποία προβάλλει την αποτελεσματικότητα του σχολείου και των δραστηριοτήτων μη τυπικής εκπαίδευσης στην ταχεία και επιτυχή ένταξη των παιδιών – προσφύγων και μεταναστών στην ελληνική κοινωνία. Η καμπάνια παρουσιάζει προσωπικές ιστορίες τεσσάρων προσφυγόπουλων που με τη φοίτησή τους στο σχολείο και την παρακολούθηση εξωσχολικών μαθημάτων και δραστηριοτήτων κατάφεραν να μάθουν ελληνικά, να προοδεύσουν στο σχολείο, να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους και να ξεδιπλώσουν τα ταλέντα τους με την υποστήριξη των δασκάλων, συμμαθητών και φίλων τους. Τον τρόπο με τον οποίο αυτό μπορεί να γίνει πραγματικότητα μάς μετέφερε η ίδια η κα. Σταυρίδη.
Καταρχάς μπορείτε να μας πείτε λίγα λόγια για την ΕΛΙΞ και πώς προχώρησε η συνεργασία της με την UNICEF;
Η ΕΛΙΞ ιδρύθηκε το 1987 με στόχο την προώθηση του εθελοντισμού στην Ελλάδα. Με βασικές αξίες τον ανθρωπισμό και την κοινωνική προσφορά η ΕΛΙΞ ανταποκρίθηκε αμέσως στις προκλήσεις που παρουσιάστηκαν με το ξέσπασμα της προσφυγικής κρίσης στην Ελλάδα το 2015 και με εργαλείο τη μη τυπική εκπαίδευση ξεκίνησε να δραστηριοποιείται σε αυτόν τον τομέα.
Από τον Οκτώβριο του 2017, η ΕΛΙΞ με την υποστήριξη της UNICEF και με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG-ECHO), υλοποιεί το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Εκπαίδευση για την Ένταξη» για παιδιά, πρόσφυγες και μετανάστες, ηλικίας 3-17 ετών και τους γονείς τους, στην Αττική.
Η συνεργασία της ΕΛΙΞ με την UNICEF έχει υπάρξει ιδιαίτερα γόνιμη μεταφέροντας τη μακρά εμπειρία του οργανισμού και το κύρος που διεθνώς κατέχει στα θέματα αυτά.
Τι θέση έχετε εσείς στο πρόγραμμα;
Η θέση που κατέχω στο οργανόγραμμα της ΕΛΙΞ είναι αυτή της υπεύθυνης του εκπαιδευτικού κέντρου στον Ελαιώνα. Ο ρόλος μου σχετίζεται με τον συντονισμό, την οργάνωση και την παρακολούθηση της υλοποίησης του εκπαιδευτικού προγράμματος της ΕΛΙΞ στη Δομή Φιλοξενίας.
Ποιες υπηρεσίες προσφέρονται μέσω του προγράμματος στα παιδιά;
Το πρόγραμμα στοχεύει, μέσα από εκπαιδευτικές και ψυχοκοινωνικές δραστηριότητες, στην καθημερινή υποστήριξη των παιδιών με σκοπό την ομαλή ένταξή τους στο εκπαιδευτικό σύστημα. Πιο συγκεκριμένα, οι υπηρεσίες που προσφέρονται μέσω του προγράμματος αφορούν στην παιδαγωγική υποστήριξη των μαθητών μέσω της διδασκαλίας των Ελληνικών, των Αγγλικών και των Μαθηματικών. Επιπλέον, παρέχεται πρόγραμμα προσχολικής αγωγής για παιδιά ηλικίας 3-5 ετών. Το πρόγραμμα της ΕΛΙΞ δομείται κοινωνικο-πολιτιστικά από και για τα παιδιά. Τα παιδιά μέσα από το παιχνίδι, τη βιωματική προσέγγιση και ποικίλα ερεθίσματα κατακτούν τη γνώση και αναπτύσσουν τις δεξιότητές τους.
Σε πόσα παιδιά και σε ποιες ηλικίες απευθύνεται το πρόγραμμα;
Το πρόγραμμα απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 3-17 ετών. Στον Ελαιώνα συμμετέχουν καθημερινά περίπου 120 παιδιά όλων των τάξεων, ενώ συνολικά ο αριθμός των εγγραφών σε όλα τα εκπαιδευτικά μας κέντρα από την αρχή του προγράμματος μέχρι σήμερα ανέρχεται στα 3.250 παιδιά.
Ποιος είναι ο ρόλος ενός εκπαιδευτικού μη τυπικής εκπαίδευσης στην εξέλιξη ενός προσφυγόπουλου;
Ο ρόλος του εκπαιδευτικού στα προγράμματα μη τυπικής εκπαίδευσης είναι ιδιαίτερα σημαντικός καθώς διασφαλίζει την ομαλή ένταξη των παιδιών στην εκπαίδευση, η οποία αποτελεί το πρώτο βήμα για τη σταδιακή ένταξή τους στην ελληνική κοινωνία. Μέσω των προγραμμάτων μη τυπικής εκπαίδευσης, ο εκπαιδευτικός συμβάλλει στη διαμόρφωση ενός αισθήματος ασφάλειας και αποδοχής, στην ανάπτυξη της επικοινωνίας, στην προσαρμογή του παιδιού στην εκπαιδευτική διαδικασία και στον θεσμό του σχολείου. Επιπλέον, ο ρόλος του σχετίζεται και με την επίτευξη γνωστικών στόχων για μία επιτυχή μαθησιακή πορεία στο επίσημο σχολείο.
Ποιες είναι οι βασικότερες δυσκολίες που αντιμετωπίζετε κατά τη διδασκαλία των παιδιών;
Η πρώτη βασική δυσκολία που αντιμετωπίζει ένας εκπαιδευτικός μη τυπικής εκπαίδευσης σχετίζεται με τη μειωμένη γνώση από μέρους των παιδιών της γλώσσας του σχολείου. Μία άλλη δυσκολία είναι το γεγονός ότι ο εκπαιδευτικός καλείται να διαχειριστεί μία τάξη - ομάδα μαθητών που συνεχώς αλλάζει. Και επιπλέον να διδάξει σε ένα πολύγλωσσο, πολυπολιτισμικό και διαφορετικών ταχυτήτων εκπαιδευτικό περιβάλλον.
Και ποιες είναι οι βασικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει το ίδιο το παιδί στην παρακολούθηση μαθημάτων;
Μία από τις βασικές δυσκολίες των παιδιών κατά την παρακολούθηση των μαθημάτων αφορά στον τρόπο διδασκαλίας αυτών. Δεδομένου ότι όλα τα παιδιά - συμμετέχοντες στο πρόγραμμα παρακολουθούν την τυπική εκπαίδευση, ορισμένες φορές δείχνουν κουρασμένα από τις πολλές ώρες μαθημάτων. Έχοντας αντιληφθεί τη συγκεκριμένη δυσκολία, οι εκπαιδευτικοί μας χρησιμοποιούν βιωματικά προσανατολισμένες μεθόδους διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας. Ένας ακόμη παράγοντας που πολύ συχνά αποτρέπει τα παιδιά από τη συμμετοχή τους σε εκπαιδευτικά προγράμματα είναι η αίσθηση της προσωρινότητας. Τα παιδιά πρόσφυγες θεωρούν περιττή την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας, καθώς πιστεύουν ότι η διαμονή τους στην Ελλάδα είναι προσωρινή. Για αυτό τον λόγο πολύ συχνά ζητούν μαθήματα Γερμανικών ή Αγγλικών.
Υπάρχουν ειδικά μετεκπαιδευτικά προγράμματα που χρειάζονται ώστε να ανταποκρίνεστε αποτελεσματικότερα στο έργο σας;
Υπάρχουν. Έχω παρακολουθήσει προγράμματα μετεκπαίδευσης τα οποία αφορούν στη διαπολιτισμική εκπαίδευση και επικεντρώνονται κυρίως στις μεθόδους και τεχνικές εκμάθησης της ελληνικής ως δεύτερης ξένης γλώσσας, στη διαχείριση τάξης και στη διαφοροποιημένη διδασκαλία.
Υπάρχει συνεργασία με δασκάλους των παιδιών στο σχολείο;
Ναι, υπάρχει συνεργασία με τους δασκάλους της τυπικής εκπαίδευσης και έως τώρα έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα γόνιμη. Έχουμε κάνει κάποιες συναντήσεις μαζί τους και έχουμε συζητήσει σχετικά με τις εκπαιδευτικές ανάγκες των παιδιών - προσφύγων και τις μεθόδους διδασκαλίας. Επιπλέον μέσω της πολύ καλής και στενής συνεργασίας μας με τους Συντονιστές Εκπαίδευσης Προσφύγων της Δομής του Ελαιώνα έχουμε πάντα μία εικόνα για τις επιδόσεις, τη συστηματική ή μη συστηματική παρακολούθηση της τυπικής εκπαίδευσης από τους μαθητές μας καθώς και για την συνολική συμπεριφορά τους. Αυτή η ανατροφοδότηση μας εξοπλίζει με μία συνολική γνώση των αναγκών τους και των αδυναμιών τους, ώστε να παρεμβαίνουμε πιο αποτελεσματικά μέσω του εκπαιδευτικού προγράμματός μας.
Κατά τη γνώμη σας, τί θα μπορούσε να διευκολύνει την ομαλή ένταξη των παιδιών προσφύγων και μεταναστών στην επίσημη εκπαίδευση και την ελληνική κοινωνία;
Κατά τη γνώμη μου, η ένταξη των παιδιών προσφύγων και μεταναστών στην ελληνική κοινωνία ξεκινά από την ένταξή τους στην τυπική εκπαίδευση. Η ομαλή ένταξή τους σε αυτή μπορεί να διευκολυνθεί μέσω της συγκρότησης και ενίσχυσης αναγκαίων υποστηρικτικών δομών. Τέτοιες δομές αποτελούν και τα προγράμματα μη τυπικής εκπαίδευσης όπου παρέχουν στο παιδί - πρόσφυγα ενισχυτική διδασκαλία στη διδακτέα ύλη του σχολείου. Ωστόσο, αυτό που κατά κύριο λόγο θα συνέβαλε στην ομαλή ένταξη του παιδιού πρόσφυγα στην επίσημη εκπαίδευση και κατ′ επέκταση στην ελληνική κοινωνία είναι η ίδρυση νέων ολιγομελών τάξεων υποδοχής και τμημάτων ένταξης καθώς και η συνέχιση αυτών που ήδη λειτουργούν. Μέσω της ενίσχυσης αυτών των δομών, η γλωσσική ικανότητα των παιδιών - προσφύγων θα μπορούσε να εξελιχθεί γρήγορα. Άλλωστε έχει αποδειχθεί ότι η γλώσσα εξελίσσεται γρηγορότερα μέσα από την αλληλεπίδραση με τον ντόπιο πληθυσμό. Ως εκ τούτου η ένταξή τους θα γίνει πιο φυσικά και ομαλά μέσα από την καθημερινή επαφή με όλα τα παιδιά που κι αυτά με τη σειρά τους θα τους δουν ως ένα μέρος της σχολικής κοινότητας και κατ′ επέκταση της κοινωνίας.
Υπάρχουν παραδείγματα παιδιών με εξαιρετικές επιδόσεις τόσο στο σχολείο όσο και στα προγράμματα της ΕΛΙΞ και που θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας;
Είναι αρκετά τα παραδείγματα παιδιών που τα πάνε αρκετά καλά τόσο στο σχολείο όσο και στο πρόγραμμα της ΕΛΙΞ. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι αυτό μιας μαθήτριας η οποία παρακολουθεί το πρόγραμμα της ΕΛΙΞ εδώ και ένα χρόνο. Η μαθήτρια είναι το 3ο παιδί μίας οικογένειας από το Αφγανιστάν. Μένει στον Ελαιώνα με τον μπαμπά της και τις άλλες τρεις αδερφές της και ενώ είχε να αντιμετωπίσει πολλά ζητήματα που φέρει η πολιτισμική της ταυτότητα κατάφερε σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα να ″βρει″ τη θέση της τόσο στο σχολείο της ΕΛΙΞ όσο και στο επίσημο σχολείο, να μιλάει και να γράφει Ελληνικά, να παρακολουθεί συστηματικά την επίσημη εκπαίδευση με πολύ καλές επιδόσεις και τέλος να συμμετέχει σε πολλές άλλες δραστηριότητες.
Η εκστρατεία «Μαζί, για όλα τα παιδιά» στοχεύει να ευαισθητοποιήσει περαιτέρω σχετικά με τις προσπάθειες προσαρμογής και προόδου των παιδιών προσφύγων και μεταναστών στην Ελλάδα και να αναδείξει το ρόλο του σχολείου και των δραστηριοτήτων μη τυπικής εκπαίδευσης στην ταχεία και επιτυχή ένταξή τους στην ελληνική κοινωνία. Επιπλέον, επισημαίνει τη σημασία του ασφαλούς - δίχως αποκλεισμούς - περιβάλλοντος, στην καθημερινή ζωή τους και την ανάπτυξή τους.
Η καμπάνια υλοποιείται από τη UNICEF με την στήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Μάθετε περισσότερα στη σελίδα της καμπάνιας στο Facebook: www.facebook.com/mazigiaolatapaidia
Μπορείτε να δείτε το τηλεοπτικό σποτ της καμπάνιας στο παρακάτω Facebook link:
https://www.facebook.com/mazigiaolatapaidia/videos/1820666298063005/
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το έργο της UNICEF στην Ελλάδα, την Ευρώπη και όλο τον κόσμο επισκεφθείτε την ιστοσελίδα της UNICEF Ευρώπης και Κεντρικής Ασίας.
Μάθετε περισσότερα για την ΕΛΙΞ: https://www.elix.org.gr/