Πώς ζουν οι νυχτερίδες με τόσους πολλούς ιούς

Ο μόνος ιός στον οποίο δεν έχει ανοσία η νυχτερίδα, είναι της λύσσας.
NurPhoto via Getty Images

«Δεν γνωρίζουμε ακόμα την πηγή, αλλά υπάρχουν αρκετά ισχυρά αποδεικτικά στοιχεία ότι την ευθύνη για τον ιο του κορονοϊού φέρει η κινέζικη νυχτερίδα «Horseshoe bat», που ανήκει στην οικογένεια των «Rhinolophidae».

Τα λόγια αυτά ανήκουν στον Δρ. Πίτερ Ντάζακ, πρόεδρο του παγκόσμιου μη κερδοσκοπικού οργανισμού που ερευνά τις σχέσεις υγείας ανάμεσα στον άνθρωπο τα ζώα και το περιβάλλον, EcoHealth Alliance.

Ο Νάζακ, εργάζεται στην Κίνα τα τελευταία 15 χρόνια, μελετώντας τις ασθένειες που μεταδίδονται από τα ζώα στον άνθρωπο.

Αν όντως ισχύει καυτό, τότε θα μιλάμε για έναν ακόμα ιό που μεταφέρουν οι νυχτερίδες.

Μία νυχτερίδα μπορεί να μεταφέρει πολλούς διαφορετικούς ιούς, χωρίς να προσβληθεί η ίδια.

Είναι ο φορέας των ιών Μάρμπουργκ, Νίπα, Χέντρα, που έχουν προκαλέσει σοβαρές ασθένειες στην Αφρική, την Μαλαισία, το Μπανγκλαντές και Αυστραλία. Θεωρείται μάλιστα σίγουρο πως η νυχτερίδα είναι ο φορέας του ιού Εμπολα. O μόνο ιό στον οποίο δεν έχει ανοσία η νυχτερίδα, είναι της λύσσας.

Η ανοσία τους στους ιούς ξεπερνάει αυτή των άλλων θηλαστικών. Είναι τα μόνα ιπτάμενα θηλαστικά, που τρώνε έντομα που μεταφέρουν ασθένειες και τα οποία είναι απαραίτητα στην επικονίαση πολλών φρούτων, όπως μπανάνες, αβοκάντο και μάνγκο.

Είναι αυτή η ικανότητα της συνύπαρξης τους με τέτοιου είδους ιούς, που μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες όταν τις τρώμε, εισβάλλουμε στον χώρο τους, ακόμα και όταν τις προωθούμε στο εμπόριο.

Η γνώση γύρω από τον τρόπο με τον οποίο οι νυχτερίδες μεταφέρουν και επιβιώνουν με τόσους πολλούς ιούς, αποτελεί διαχρονικό ερώτημα για τους επιστήμονες. Νέες έρευνες οδηγούν στο συμπέρασμα πως ίσως η απάντηση να βρίσκεται στην αλλαγή του ανοσοποιητικού τους συστήματος, που επηρεάστηκε από την εξέλιξη του τρόπου με τον οποίο πετούν.

Οι επιστήμονες στην Κίνα μελετούσαν εδώ και καιρό προσεκτικά τις νυχτερίδες, γνωρίζοντας πολύ καλά ότι ένα κρούσμα όπως αυτό του κορονοϊού, ήταν θέμα χρόνου, να συμβεί.

Οι νυχτερίδες εκτός από το γεγονός πως αντιπροσωπέυουν το 1/4 των θηλαστικών, ζουν παντού, πλήν της Ανταρκτικής. Ζουν κοντά στον άνθρωπο και σε αγροκτήματα. Η ικανότητα να πετούν, σημαίνει μεγαλύτερη ευκολία στην μεταφορά του ιού, ενώ δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως, τα περιττώματα τους, συμβάλλουν και αυτά στην μετάδωση ασθενειών.

Οι άνθρωποι σε πολλά μέρη του κόσμου τρώνε νυχτερίδες, ενώ τις πωλούν ακόμα και ζωντανές στο εμπόριο, κάτι που οδήγησε στον ιο Σαρς αλλά και στην εξάπλωση του Κορονοϊού στην Γουχάν. Παράλληλα ζουν σε τεράστιες αποικίες, μέσα σε σπηλιές, όπου οι συνθήκες είναι ιδανικές για τη μετάδοση των ιών, μεταξύ τους.

Ενώ οι νυχτερίδες πρέπει να μελετηθούν, και οι ιοί που μεταφέρουν να παρακολουθούνται συστηματικά για λόγους δημόσιας υγείας, αυτό δεν μας οδηγεί στο συμπέρασμα πως οι νυχτερίδες είναι το πρόβλημα. Δυστυχώς είναι ο άνθρωπος που παρεμβαίνει στις ζωές τους και επ′ ουδενί το αντίθετο.

Ο Δρ. Ντάζακ υπογραμμίζει πως η αγοροπωλησία νυχτερίδων, σε όλα τα επίπεδα, πρέπει να σταματήσει, αν θέλουμε να εμποδίσουμε την μεταφορά ιών. Αναγνωρίζει όμως τον βαθμό δυσκολίας πίσω από την συγκεκριμένη πρόταση, τονίζοντας πως, η μελέτη της άγρια πανίδας αποτελεί κομβικό και καίριο σημείο στην εξάπλωση ενός ιού. Χαρακτηρίζει μάλιστα την κατάσταση, εφάμιλλη της τρομοκρατίας.

Οπως λέει ο ίδιος, «Τόσο οι τρομοκρατικές επιθέσεις όσο και τα κρούσματα ασθενειών φαίνονται αναπόφευκτα. Πρέπει να είσαι πάντα ένα βήμα πιο μπροστά και για να γίνει αυτό, χρειάζεται η απαραίτητη, ευφυία».

Δημοφιλή