Βρυξέλλες 14/9/2022
Περίπου 5844 λέξεις ήταν η ομιλία της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για την «Κατάσταση της Ε.Ε.» την οποία εκφώνησε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την Τετάρτη 14 Σεπτεμβρίου 2022. Μια ομιλία «σκοτεινή» που διήρκησε 57 λεπτά και στην οποία κυριάρχησε η λέξη πόλεμος.
Η προσοχή όλων, θεσμικών οργάνων και κυβερνήσεων, ήταν στα μέτρα για τη διαχείριση της ενεργειακής κρίσης και της ανακούφισης των νοικοκυριών από τη ραγδαία αύξηση του κόστους ζωής εξαιτίας του πληθωρισμού.
Όμως δεν ακούσαμε κάτι νέο ή πολύ ιδιαίτερο όσον αφορά τα μέτρα για την αντιμετώπιση του κόστους ζωής των πολιτών. Η ομιλία της Προέδρου επικεντρώθηκε στις δυτικές αξίες, ήταν ένα κάλεσμα για τη διαφύλαξη της Δημοκρατίας, χωρίς ωστόσο να υπάρχουν αναφορές για κοινή αμυντική πολιτική της Ε.Ε., παρότι βρίσκεται σε εξέλιξη ένας πόλεμος στην Ευρώπη.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έδωσε ουσιαστικά το στίγμα της μελλοντικής Εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε., δηλαδή της ταύτισης με τις ΗΠΑ και τα δυτικά συμφέροντα, με ξεκάθαρη στάση κατά της εξάρτησης από την Κίνα, με αναφορές στον Μπάιντεν και με πολλούς στην Κομισιόν και το Ευρωκοινοβούλιο να εκτιμούν ότι οι εξωτερικές σχέσεις της Ε.Ε. , από εδώ και στο εξής αναδιαμορφώνονται και θα είναι πιο δύσκολες.
“Από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου επιδιώκαμε την ιδέα της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου. Και τα έθνη του κόσμου έχτισαν μαζί ένα διεθνές σύστημα που προωθεί την ειρήνη και την ασφάλεια, τη δικαιοσύνη και την οικονομική πρόοδο.Σήμερα, αυτό ακριβώς είναι ο στόχος ρωσικών πυραύλων»”
«Οι μέρες που έρχονται δεν θα είναι εύκολες. Θα δοκιμαστούμε» τόνισε και συμπλήρωσε ότι ο πόλεμος αυτός «είναι πόλεμος κατά της ενέργειάς μας, πόλεμος κατά της οικονομίας μας, πόλεμος κατά των αξιών μας και πόλεμος κατά του μέλλοντός μας. Πρόκειται για την απολυταρχία ενάντια στη δημοκρατία. είπε η Πρόεδρος της Κομισιόν και πρόσθεσε:
«Αυτή η κατακλυσμιαία στιγμή της παγκόσμιας πολιτικής επιτάσσει να ξαναδούμε την ατζέντα της εξωτερικής πολιτικής μας. Τώρα είναι η ώρα να επενδύσουμε στη δύναμη των δημοκρατιών. Το έργο αυτό ξεκινά με τον πυρήνα των εταίρων μας με τους οποίους μας ενώνουν κοινές απόψεις: τους φίλους μας σε κάθε δημοκρατικό έθνος στον πλανήτη.»
Ανοίγματα μαζί με τις ΗΠΑ
Στο σημείο αυτό. κάνοντας το άνοιγμα στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, της Ουκρανίας, της Μολδαβίας και της Γεωργίας, υπογράμμισε την ανάγκη «ότι πρέπει να προσεγγίσουμε τις χώρες της Ευρώπης — πέραν της διαδικασίας προσχώρησης. Γι’ αυτό λοιπόν, στηρίζω την έκκληση για μια Ευρωπαϊκή Πολιτική Κοινότητα», πρόταση που όπως είπε θα παρουσιάσει στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Όμως η φον ντερ Λάιεν έκανε άνοιγμα και στην Αφρική και τη Λατινική Αμερική.
«Με τους εταίρους στην Αφρική μας κατασκευάζουμε δύο εργοστάσια στη Ρουάντα και τη Σενεγάλη για την παρασκευή εμβολίων mRNA. Θα φτιάχνονται στην Αφρική, για την Αφρική, με τεχνολογία παγκόσμιας κλάσης. Υιοθετούμε τώρα ξανά αυτήν την προσέγγιση σε ολόκληρη τη Λατινική Αμερική στο πλαίσιο μιας ευρύτερης στρατηγικής δέσμευσης. ».
“Αυτή η κατακλυσμιαία στιγμή της παγκόσμιας πολιτικής επιτάσσει να ξαναδούμε την ατζέντα της εξωτερικής πολιτικής μας. Τώρα είναι η ώρα να επενδύσουμε στη δύναμη των δημοκρατιών. Το έργο αυτό ξεκινά με τον πυρήνα των εταίρων μας με τους οποίους μας ενώνουν κοινές απόψεις: τους φίλους μας σε κάθε δημοκρατικό έθνος στον πλανήτη.”
Προς επικύρωση της πλήρης ταύτισης με την Αμερικάνικη πολιτική και τις προσπάθειες περιορισμού της Κίνας, η επικεφαλής της Κομισιόν είπε πως για να επιτευχθούν όλα αυτά απαιτούνται επενδύσεις σε παγκόσμια κλίμακα.
«Έτσι λοιπόν, για να το κάνουμε πραγματικότητα, θα συνεργαστούμε με τους φίλους μας στις ΗΠΑ και με άλλους εταίρους της G7. Στο πνεύμα αυτό, ο πρόεδρος κ. Μπάιντεν και εγώ θα συγκαλέσουμε σύνοδο ηγετών για να εξετάσουμε και να ανακοινώσουμε σχέδια υλοποίησης».
Γυρνώντας την πλάτη στην Κίνα
Μάλιστα έδωσε το στίγμα για την απεξάρτηση από την Κίνα ανακοινώνοντας τη θέσπιση νομοθεσίας για τις κρίσιμες πρώτες ύλες (σπάνιες γαίες) .
«Σύντομα το λίθιο και οι σπάνιες γαίες θα είναι σημαντικότερα από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Ως το 2030 οι ανάγκες μας για σπάνιες γαίες αναμένεται να πενταπλασιαστούν....Το μόνο πρόβλημα είναι ότι, επί του παρόντος, μία μόνο χώρα κυριαρχεί στην αγορά. Πρέπει να αποφύγουμε να βρεθούμε ξανά σε σχέση εξάρτησης, όπως συνέβη με το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Κι εδώ σημαντικό ρόλο παίζει η εμπορική πολιτική μας» δήλωσε και ανακοίνωσε πως θα υπάρξουν συνεργασίες με ομοφρονούντες εταίρους.
«Θα υποβάλω προς κύρωση τις συμφωνίες με τη Χιλή, το Μεξικό και τη Νέα Ζηλανδία. Παράλληλα θα συνεχίσουμε τις διαπραγματεύσεις με σημαντικούς εταίρους όπως η Αυστραλία και η Ινδία».
«Σύντομα τα 2/3 των μπαταριών που χρειαζόμαστε, θα παράγεται στην Ευρώπη.» είπε και συνέχισε με τις ανακοινώσεις σχετικά με τα μέτρα αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης. «Εκατομμύρια Ευρωπαίοι χρειάζονται βοήθεια» τόνισε.
Η δική μας αλήθεια
Η δική μας πραγματικότητα στη Ελλάδα είναι αυτή ενός πολέμου που κρατά εδώ και χρόνια.
Η ενεργειακή φτώχεια που φοβάται σήμερα η Ε.Ε. είναι η καθημερινότητα μας. Πόσα νοικοκυριά δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν από την αρχή της οικονομικής κρίσης και των μνημονίων στους υπέρογκους και δυσανάλογους για το ελληνικό εισόδημα λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος. Πόσοι άνθρωποι εδώ και χρόνια ξεχειμωνιάζουν σε διαμερίσματα, όπου η θαλπωρή του καλοριφέρ είναι μια ευχάριστη αλλά μακρινή ανάμνηση;
Ακόμη μια πραγματικότητα που προκύπτει από την οικονομική κρίση των τελευταίων ετών είναι η φτωχοποίηση της μεσαίας τάξης και ο «διωγμός» που έχουν υποστεί οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Δεν πάνε πολλά χρόνια που υπουργός της προηγούμενης κυβέρνησης περήφανα έλεγε πως οι οικογενειακές και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχουν πια τελειώσει. Ίσως να ήλπιζε σε μια προλεταριοποίηση της κοινωνίας.
Σήμερα η Ορσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε πως θα προτείνει μια δέσμη μέτρων αρωγής για τις ΜΜΕ. Η οποία θα περιλαμβάνει πρόταση για ένα ενιαίο σύνολο φορολογικών κανόνων για την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας στην Ευρώπη — το οποίο φέρει την ονομασία «BEFIT». Αυτό θα διευκολύνει τις επιχειρηματικές δραστηριότητες στην Ένωση.
«Μείωση της γραφειοκρατίας σημαίνει καλύτερη πρόσβαση στον δυναμισμό μιας ηπειρωτικής αγοράς. Και θα αναθεωρήσουμε την οδηγία για τις καθυστερήσεις πληρωμών, διότι απλά δεν είναι δίκαιο 1 στις 4 πτωχεύσεις να οφείλεται σε μη εμπρόθεσμη εξόφληση τιμολογίων» είπε και ελπίζουμε να μη χαθεί αυτή η δυναμική από τη χώρα μας.
Και αφού μιλάμε για πραγματικότητες που ανακαλύπτουν στις Βρυξέλλες με αφορμή τον πολέμο στην Ουκρανία ας αναφερθούμε σε μια ακόμη. Είναι αυτή της επιδείνωσης της ψυχικής υγείας. Η αύξηση των αντικαταθλιπτικών στη χώρα μας την περίοδο της κρίσης γνώρισε πρωτοφανή άνοδο. Σήμερα η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αν και άργησε λίγο, αναγνώρισε αυτή την πραγματικότητα για τους Ευρωπαίους πολίτες και ανακοίνωσε μια νέα πρωτοβουλία για την ψυχική υγεία.
«Πρέπει να φροντίζουμε περισσότερο ο ένας τον άλλο. Και για πολλούς συνανθρώπους μας που αισθάνονται αγχωμένοι και χαμένοι, η κατάλληλη, προσβάσιμη και οικονομικά προσιτή στήριξη μπορεί να κάνει τη διαφορά».
Άλλο ο Πούτιν και άλλο ο Ερντογάν;
Και επειδή φαίνεται, βάσει της αγωνίας που φέρνει η νέα τάξη πραγμάτων, ότι η Ελλάδα προπορεύεται σαν να ήταν ένα εργαστήρι κοινωνικών παραδόξων, θα αναφερθούμε σε μια απειλή που όλη η Ευρώπη αναγνωρίζει πλέον και δεν είναι άλλη από αυτή της απειλής από τα απολυταρχικά καθεστώτα.
«Ένα μάθημα που πήραμε από αυτόν τον πόλεμο είναι ότι έπρεπε να είχαμε ακούσει εκείνους που ξέρουν τον Πούτιν...Έπρεπε να είχαμε ακούσει τις φωνές εντός της Ένωσής μας...Μας έλεγαν εδώ και χρόνια ότι ο Πούτιν δεν θα σταματούσε» δήλωσε στο Ευρωκοινοβούλιο η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και διαβεβαίωσε ότι οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας θα μείνουν και δεν υπάρχει κανένα περιθώρειο κατευνασμού.
Η δική μας πραγματικότητα στην Ελλάδα και στην Κύπρο είναι ότι ένα απολυταρχικό καθεστώς στην Τουρκία, που συνεργάζεται με τον Πούτιν, που φυλακίζει δημοσιογράφους και καταδιώκει την όποια δημοκρατική φωνή, όχι μόνο έχει εισβάλει σε και έχει υπό κατοχή τμήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά απειλεί διαρκώς την εδαφική ακεραιότητα δύο κρατών μελών της Ε.Ε. Όμως αντί κυρώσεων εφαρμόζεται η πολιτική του κατευνασμού.
“Όπως η Ουκρανία ανάγκασε την Ευρώπη να δει ποιός είναι στην πραγματικότητα ο Πούτιν έτσι και ρόλος της ελληνικής κυβέρνησης είναι να αναγκάσει την Ευρώπη να συνειδητοποιήσει ποιά είναι η Τουρκία.”
Την ίδια ώρα, η ίδια χώρα εργαλειοποιεί το μεταναστευτικό, ένα βάρος που σηκώνει η Ελλάδα και άλλες χώρες του Νότου.
«Χρειαζόμαστε δίκαιες και ταχείες διαδικασίες, ένα σύστημα που είναι ανθεκτικό στις κρίσεις και αναπτύσσεται γρήγορα, καθώς και έναν μόνιμο και νομικά δεσμευτικό μηχανισμό που διασφαλίζει την αλληλεγγύη. Ταυτόχρονα, χρειαζόμαστε αποτελεσματικό έλεγχο των εξωτερικών μας συνόρων, σύμφωνα με τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων» είπε η Πρόεδρος της Κομισιόν και αναλυτές εκτιμούν ότι η αναφορά για τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων ήταν αιχμή για την Ελλάδα με αφορμή τις καταγγελίες για τις επαναπροωθήσεις. Την ίδια ώρα η Τουρκία επιβραβεύεται με παχυλά ευρωπαϊκά κονδύλια.
Γι΄αυτό λοιπόν όπως η Ουκρανία ανάγκασε την Ευρώπη να δει ποιός είναι στην πραγματικότητα ο Πούτιν έτσι και ρόλος της ελληνικής κυβέρνησης είναι να αναγκάσει την Ευρώπη να συνειδητοποιήσει ποιά είναι η Τουρκία.
Πράκτορες και Δημοκρατία
Η πρόεδρος της Κομισιόν μίλησε επίσης για την ανάγκη να αντιμετωπιστεί η διαφθορά όπως και οι Δούρειοι Ίπποι και οι ξένοι πράκτορες που προσπαθούν να επηρεάσουν το πολιτικό μας σύστημα. Μια πραγματικότητα που είναι ιδιαίτερα ορατή στη χώρα μας από το «κίνημα» των «ορθόδοξων» αντιεμβολιαστών, μέχρι πολιτικούς, ακτιβιστές και ακαδημαϊκούς απ΄όλο το φάσμα της πολιτικής ζωής. Ένα κύκλωμα που για χρόνια τρέφονταν από ρωσικά κονδύλια και τώρα πρέπει να προσφέρουν υπηρεσίες. Άλλωστε ο Ερντογάν είχε πει πως θα ήθελε μια άλλη κυβέρνηση στην Ελλάδα.
“Δεν θα επιτρέψουμε στους Δούρειους Ίππους κανενός απολυταρχικού καθεστώτος να επιτεθούν στις δημοκρατίες μας εκ των έσω... θα ήθελα να επικεντρωθώ στη διαφθορά, σε όλες τις πτυχές της. Στην πτυχή των ξένων πρακτόρων που προσπαθούν να επηρεάσουν το πολιτικό μας σύστημα. Στην πτυχή των ύποπτων εταιρειών ή ιδρυμάτων που κάνουν κατάχρηση του δημόσιου χρήματος.”
Όπως και να έχει δεν είναι τυχαίο ότι η διαφθορά και η στασιμότητα της ελληνικής κοινωνίας έχει ως αποτέλεσμα η πλειονότητα των πολιτών να μην εμπιστεύεται τους θεσμούς ενωι ταυτόχρονα τα άκρα να ενδυναμώνονται.
Δυστυχώς το όραμα της Προέδρου της Κομισιόν για μια Δημοκρατική Ευρώπη μπορεί να πέσει στο κενό, λόγω της φτώχειας και της έλλειψης εμπιστοσύνης που κυριαρχεί στη βάση της κάθε κοινωνίας.
Οι φτωχοί ξεδοντιάρηδες του Ολάντ, οι αξιοθρήνητοι της Κλίντον, οι άνεργοι και χωρίς προοπτικές νέοι του Νότου, μπορεί να είναι η Νέμεσις του συστήματος ή το βούτυρο στο ψωμί λαϊκιστών και ακραίων δυνάμεων ανεξαρτήτου ιδεολογικού χρώματος.
Ο διχασμός, που δήλωσε ότι φοβάται η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, είναι ήδη εδώ, όπως και η ελπίδα βέβαια.
Αλλαγή των συνθηκών της Ε.Ε.: Για καλό ή για κακό;
«Κάθε δράση που αναλαμβάνει η Ένωσή μας θα πρέπει να εμπνέεται από μια απλή αρχή. Ότι δεν θα πρέπει να βλάψουμε το μέλλον των παιδιών μας. Ότι θα πρέπει να αφήσουμε έναν καλύτερο κόσμο για την επόμενη γενιά. Επομένως, πιστεύω ότι είναι καιρός να κατοχυρωθεί η αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών στις Συνθήκες μας. Είναι καιρός να ανανεώσουμε την ευρωπαϊκή υπόσχεση...και πιστεύω ότι έχει έρθει η στιγμή για μια Ευρωπαϊκή Συνέλευση». είπε.
Και εμείς ως Ευρωπαίοι πολίτες αγωνιούμε και ελπίζουμε ότι η αναθεώρηση των ιδρυτικών συνθηκών δεν θα έχει επιπτώσεις στον τρόπο που θα λαμβάνονται οι αποφάσεις. Να θυμήσο ότι μόλις πρόσφατα ο συμπατριώτης της Ουρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο Γερμανός Καγκελάριος Ολάφ Σολτς, είχε προτείνει στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης την κατάργηση της ομοφωνίας σε σημαντικές αποφάσεις ,όπως για παράδειγμα ζητήματα που αφορούν την εξωτερική πολιτική. Ας μην ξεχνάμε πως ο δρόμος για την κόλαση είναι στρωμένος με καλές προθέσεις.