Ετοιμη είναι η Ελλάδα να υιοθετήσει αυτό που έχει προτείνει και που επανέλαβε χθες, η Διεθνής Ένωση Αερομεταφορών (IATA), δηλαδή τη θέσπιση γρήγορων τεστ αντιγόνου, πριν από κάθε ταξίδι, καθώς και την εφαρμογή ενός ενιαίου ταξιδιωτικού πρωτοκόλλου.
Κατά τη διάρκεια της διαδικτυακής εκδήλωσης με τίτλο «Οδηγώντας την Ελλάδα σε μία νέα αεροπορική πραγματικότητα – Leading Greece into a New Aviation Reality», ο υπουργός Τουρισμού Χάρης Θεοχάρης, επισήμανε ότι η χώρα μας «συζητά με τα αεροδρόμια ώστε να ξεκινήσουμε ένα πιλοτικό πρόγραμμα για τα τεστ αντιγόνων και να δοκιμάσουμε την πρακτικότητά τους», τονίζοντας ότι «πρέπει να αποδεχτούμε πως ένα μέρος του 2021 θα είναι σαν τη φετινή χρονιά.
Το κλειδί για την ομαλή λειτουργία της επόμενης ταξιδιωτικής σεζόν είναι η ευρεία εφαρμογή των τεστ αντιγόνων (rapid test). Είναι ένα αξιόπιστο εργαλείο, το οποίο θα επιτρέψει στους ταξιδιώτες να προγραμματίσουν τις διακοπές τους κανονικά, αντικαθιστώντας την οριζόντια γεωγραφική εφαρμογή ταξιδιωτικών κανόνων».
Την άποψη αυτή, για το ενιαίο ταξιδιωτικό πρωτόκολλο, ενστερνίστηκε ο πρόεδρος της Aegean Air, Ευτύχιος Βασιλάκης, ο οποίος ανέφερε ότι «για την επόμενη μέρα, κυρίως για την ενδιάμεση περίοδο, από σήμερα έως τους μαζικούς εμβολιασμούς και την επιστροφή στην όποια κανονικότητα, η εφαρμογή ενιαίων υγειονομικών πρωτοκόλλων είναι απαραίτητη», αλλά και ο Γιάννης Παράσχης, διευθύνων σύμβουλος του Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών, ο οποίος ζήτησε την εφαρμογή ενιαίων ταξιδιωτικών πρωτοκόλλων, ώστε να υπάρχουν εναρμονισμένοι κανόνες στις αερομεταφορές, για όλους.
Στην ίδια κατεύθυνση κινήθηκαν και οι απόψεις του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, Κώστα Καραμανλή, ο οποίος τόνισε ότι «από την πρώτη ημέρα της υγειονομικής κρίσης, η Ελλάδα επέμεινε στην ανάγκη μίας κοινής και ενιαίας προσέγγισης της ΕΕ όσον αφορά π.χ. στις προϋποθέσεις εισόδου- εξόδου στα ευρωπαϊκά κράτη, με στόχο την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας στον κλάδο των αερομεταφορών. Η Ελλάδα είχε προτείνει την υιοθέτηση ενός «υγειονομικού διαβατηρίου», που θα διευκόλυνε όλους τους ενδιαφερόμενους».
Η ΙΑΤΑ, κάλεσε και πάλι την ελληνική κυβέρνηση να υποστηρίξει τις προσπάθειες για ενιαία ταξιδιωτικά πρωτόκολλα και να προωθήσει ένα ενισχυμένο πρόγραμμα διαγνωστικών τεστ COVID-19 πριν το αεροπορικό ταξίδι, προκειμένου να διαφυλάξει τις θέσεις εργασίας στους κλάδους των Αερομεταφορών και του Τουρισμού στην Ελλάδα.
Η IATA ζήτησε επίσης τη δημιουργία ενός πλαισίου οικονομικής, επιχειρησιακής και κανονιστικής υποστήριξης από την κυβέρνηση, το οποίο θα βοηθήσει να διατηρηθούν τα οφέλη της αεροπορικής διασυνδεσιμότητας για την Ελλάδα, και θα υποστηρίξει τον κλάδο των αερομεταφορών.
Ο αντίκτυπος της πανδημίας του COVID-19 στη αεροπορική ζήτηση στην Ελλάδα μέχρι σήμερα ήταν εξαιρετικά δριμύς.
Αξίζει να σημειωθεί ότι μόνο στο αεροδρόμιο της Αθήνας, η εγχώρια κίνηση έχει μειωθεί κατά 60% και η διεθνής κατά 70%, αν εξαιρέσουμε τους δύο πρώτους μήνες του 2020, ενώ σύμφωνα με τον Γιάννη Παράσχη, το 2021 δεν αναμένεται να είναι σε κίνηση πάνω από το 50% του 2019.
Η IATA εκτιμά ότι το 2020 θα ταξιδέψουν πάνω από 30 εκατομμύρια λιγότεροι επιβάτες, από και προς την Ελλάδα, μία μείωση κατά μέσο όρο της τάξης του 61% σε σύγκριση με το 2019. Αυτή η πτώση αναμένεται να επηρεάσει αρνητικά την ελληνική οικονομία κατά 10 δισ. ευρώ, ενώ θέτει σε κίνδυνο περισσότερες από 273.000 θέσεις εργασίας.
Η στρατηγική της ελληνικής κυβέρνησης το περασμένο καλοκαίρι, μετά το πρώτο lockdown, προχωρώντας σε επιλεκτικά τεστ PCR με βάση τους εισερχόμενους επιβάτες, αίροντας την καραντίνα, είχε ως αποτέλεσμα η Ελλάδα να έχει χαμηλότερο ποσοστό πτώσης στις πωλήσεις εισιτηρίων του Ιουλίου και του Αυγούστου (58%), σε σύγκριση με παρόμοιες τουριστικές αγορές όπως η Γαλλία (-81%), η Ιταλία (-81%), η Ισπανία (-85%), η Πορτογαλία (-81%) και η Κύπρος (-82%).
Μάλιστα, ο Χάρης Θεοχάρης είπε ότι «το καινοτόμο σύστημα ανίχνευσης κρουσμάτων στα σύνορά μας, με τη φόρμα PLF και με QR Code, μας επέτρεψε να αυξήσουμε σημαντικά την αποτελεσματικότητα των τεστ έως και 4 φορές περισσότερο, 2,5 φορές κατά μέσο όρο».
Ωστόσο, σύμφωνα με τον περιφερειακό αντιπρόεδρο της IATA Ευρώπης, Rafael Schvartzman, «είναι ξεκάθαρο ότι η Ελλάδα είδε τα πλεονεκτήματα της πολιτικής διαγνωστικών τεστ που εφάρμοσε το περασμένο καλοκαίρι. Πάντως, για να ανακάμψουν πραγματικά τα αεροπορικά ταξίδια και ο τουρισμός, δύο είναι οι απαραίτητες προϋποθέσεις. Πρώτον, η Ελλάδα πρέπει να προσπαθήσει να μειώσει το κόστος των διαγνωστικών τεστ πριν την πτήση. Το τρέχον τεστ PCR που εφαρμόζεται προσθέτει ένα σημαντικό κόστος στα αεροπορικά ταξίδια στην Ελλάδα. Τα επιδοτούμενα διαγνωστικά τεστ ή η μετάβαση στα Γρήγορα Τεστ Αντιγόνου θα μπορούσαν να ελαττώσουν το κόστος και να τονώσουν τη ζήτηση. Δεύτερον, η Ελλάδα οφείλει να ασκήσει πιέσεις για μία πανευρωπαϊκή συνεργασία για μία σαφή πολιτική που θα αντικαθιστά την καραντίνα με τα συστηματικά διαγνωστικά τεστ των επιβατών και ενιαίο ταξιδιωτικό πρωτόκολλο».
Οι διαγνωστικοί έλεγχοι και τα ανοιχτά σύνορα, από μόνα τους, είναι απίθανο να επανεκκινήσουν εγκαίρως τον κλάδο προκειμένου να αποτραπούν οι περαιτέρω περικοπές θέσεων εργασίας. Τα έσοδα των αεροπορικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται από και προς την Ελλάδα θα μειωθούν κατά περίπου 3,7 δισ. ευρώ το 2020. Κατά μέσο όρο, οι αεροπορικές εταιρείες παγκοσμίως χάνουν περισσότερα από 250.000 ευρώ ανά λεπτό. Για να αποφευχθεί η μαζική απώλεια θέσεων εργασίας και η καταστροφή των οικονομικών και κοινωνικών ευκαιριών που προκύπτουν από τις αερομεταφορές, απαιτείται ένα πλαίσιο οικονομικής, επιχειρησιακής και ρυθμιστικής στήριξης από τις κυβερνήσεις, έως ότου η βιομηχανία να μπορέσει να ξανασταθεί στα πόδια της. Ένα βασικό μέτρο προς αυτή την κατεύθυνση στην Ελλάδα θα ήταν η ίδρυση μίας νέας ανεξάρτητης ρυθμιστικής αρχής για την πολιτική αεροπορία.
«Η δημιουργία μίας αποτελεσματικής, ανεξάρτητης ρυθμιστικής αρχής για την επίλυση των προβλημάτων που αφορούν, μεταξύ άλλων, τον έλεγχο της εναέριας κυκλοφορίας, τις καθυστερήσεις, τη χωρητικότητα και τα αερολιμενικά τέλη και χρεώσεις, είναι μακροπρόθεσμο αίτημα ολόκληρου του αεροπορικού τομέα στην Ελλάδα. Ωστόσο, εκκρεμεί η ψήφιση του νομοσχεδίου. Όσο συντομότερα θεσπιστεί ο νόμος, τόσο γρηγορότερα μπορούν να οικοδομηθούν ισχυρά θεμέλια για τη μελλοντική επιτυχία της αεροπορικής διασυνδεσιμότητας για την Ελλάδα», δήλωσε ο Rafael Schvartzman.
Καταλήγοντας, ως προς τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους, ο Κώστας Καραμανλής επισήμανε ότι «έχουν ληφθεί οριζόντια μέτρα, όπως η στήριξη των εργαζόμενων σε εταιρείες που έχουν αναστείλει τις δραστηριότητες τους, η επιδότηση της ασφάλισης και φορολογίας μέσω του προγράμματος ΣΥΝ- ΕΡΓΑΣΙΑ τουλάχιστον μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2020, ειδικό φορολογικό καθεστώς για το ιπτάμενο προσωπικό, 20 ευρώ αποζημίωση για όλες τις πτήσεις του Απριλίου και του Μάϊου 2020, μείωση του ΦΠΑ σε όλο τον τομέα των μεταφορών».
Ο Ευτύχιος Βασιλάκης ανέφερε ότι η βοήθεια που παρασχέθηκε από το κράτος, στο σύνολο του κλάδου, δηλαδή αεροπορικές, αεροδρόμια και handlers, ήταν ιδιαίτερα σημαντική, καθώς εστίασε στην προστασία των εργαζομένων, ωστόσο θα πρέπει να συνεχιστεί, για να στηρίξει τις επιχειρήσεις που και πριν την κρίση ήταν βιώσιμες και συνεισέφεραν στην πολιτεία, ενώ ο Γιάννης Παράσχης είπε ότι το αεροδρόμιο της Αθήνας χρησιμοποίησε όλα τα εργαλεία του ελληνικού δημοσίου, που παρασχέθηκαν, για το προσωπικό, με το επιχειρησιακό κόστος να έχει μειωθεί κατά 50%, έναντι της περσινής περιόδου. Παράλληλα, ανέφερε ότι το αεροδρόμιο σύναψε δάνειο, ώστε να παραμείνει οικονομικά και επιχειρησιακά βιώσιμο.