Ορμώμενη από το αρχαιοελληνικό απόφθεγμα «Μηδέν Άγαν» (Τίποτα σε υπερβολή), σε αυτό το άρθρο θα επιχειρήσω να παρουσιάσω μια συνοπτική επισκόπηση των ευκαιριών που προσφέρει η Τεχνητή Νοημοσύνη (AI), των κινδύνων που ενδέχεται να προκύψουν από την αλόγιστη χρήση της, και των γεωπολιτικών προκλήσεων που τη συνοδεύουν καθώς και τα κρίσιμα ζητήματα ηθικής και αξιακού συστήματος, τα οποία πρέπει να αποτελέσουν τη βάση για τη διαμόρφωση ενός διεθνούς ρυθμιστικού πλαισίου που θα εξασφαλίζει την ισορροπημένη και υπεύθυνη ανάπτυξη της AI.
Η Tεχνητή Nοημοσύνη- Artificial Intelligence (εφεξής AI) αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές τεχνολογικές επαναστάσεις της εποχής μας, με τη δυνατότητα να αλλάξει ριζικά τον τρόπο που ζούμε, εργαζόμαστε και αλληλεπιδρούμε. Ωστόσο, η εξέλιξή της δεν είναι μόνο τεχνολογικό ζήτημα, αλλά και γεωπολιτικό, οικονομικό και ηθικό καθώς αποτελεί πλέον ένα αναπόσπαστο μέρος της ζωής μας ως πολίτες, ως κυβερνήσεις, ως διεθνείς οργανισμοί, ως πολυεθνικές εταιρείες , αλλά κυρίως ως ανθρώπινα όντα που καθορίσαμε το παρελθόν, ορίζουμε το παρόν και προδιαγράφουμε το Μέλλον του πλανήτη μας.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη ως Παγκόσμια Πρόκληση: Ευκαιρίες, Κίνδυνοι και Γεωπολιτικές Προεκτάσεις
Η “AI Action Summit 2025”, η πρώτη διεθνής Σύσκεψη Κορυφής που διοργανώθηκε στο Παρίσι (Grand Palais) για την Τεχνητή Νοημοσύνη στις 10 και 11 Φεβρουαρίου 2025, μια πρωτοβουλία του Προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν και του Πρωθυπουργού της Ινδίας Ναρέντρα Μόντ με περισσότερους από 1.000 συμμετέχοντες- ηγέτες κρατών, διεθνείς οργανισμούς, ακαδημαϊκούς, ερευνητές, εταιρείες και εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών από περισσότερες από 100 χώρες, αποτέλεσε ορόσημο για τη διεθνή συνεργασία στον τομέα της AI. Σηματοδότησε μια αλλαγή κατεύθυνσης στις διεθνείς συζητήσεις για την τεχνητή νοημοσύνη, μεταβαίνοντας από την αποκλειστική εστίαση στην ασφάλεια προς την πρακτική εφαρμογή και την καινοτομία. Οι συμμετέχοντες επικεντρώθηκαν σε ζητήματα όπως η παγκόσμια διακυβέρνηση της τεχνητής νοημοσύνης, η περιβαλλοντική βιωσιμότητα, η αξιοπιστία της τεχνολογίας και η πρόσβαση σε αυτήν από όλους, ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Μέσα από τος εργασίες του “AI Action Summit 2025” αναδείχθηκαν σημαντικά ζητήματα, προκλήσεις , ευκαιρίες αλλά και κίνδυνοι για το Μέλλον της AI, όπως:
Ευκαιρίες της Τεχνητής Νοημοσύνης
Η AI έχει τη δυνατότητα να επιφέρει πρωτοφανείς αλλαγές σε πολλούς τομείς:
1. Βιομηχανία και Οικονομία: Η χρήση της AI στη ‘’Βιομηχανία 4.0’’[1] μπορεί να βελτιώσει την παραγωγικότητα μέσω της αυτοματοποίησης και της ανάλυσης δεδομένων. Οι «έξυπνες» εργοστασιακές γραμμές παραγωγής με αισθητήρες και μεγάλα δεδομένα (big data) μπορούν να μειώσουν το κόστος και να αυξήσουν την αποδοτικότητα.
2. Υγεία: Η AI μπορεί να βοηθήσει στην ταχύτερη διάγνωση ασθενειών, την ανάπτυξη εξατομικευμένων θεραπειών και την παρακολούθηση της δημόσιας υγείας (π.χ. οι AI αλγόριθμοι έχουν χρησιμοποιηθεί για την ανάλυση μαγνητικών τομογραφιών και βιοψιών, επιτρέποντας την έγκαιρη διάγνωση και τη βελτίωση των ποσοστών επιβίωσης ασθενών με καρκίνο. Ο SISH, ένας αλγόριθμος βαθιάς μάθησης από το Mahmood Lab στο Harvard Medical School, έχει αποδειχθεί αποτελεσματικός στη διάγνωση σπάνιων ασθενειών και στον εντοπισμό ασθενών που ανταποκρίνονται σε συγκεκριμένα πρωτόκολλα θεραπείας. Η διάγνωση μέσω Ιατρικών Εικόνων, που αναπτύχθηκε από το Stanford University μπορεί να διαγνώσει πνευμονία από ακτινογραφίες θώρακα με μεγαλύτερη ακρίβεια από τους ακτινολόγους, μειώνοντας τα ποσοστά λανθασμένων διαγνώσεων και άλλα πολλά).
3. Εκπαίδευση: Η ενσωμάτωση της Τεχνητής Νοημοσύνης (AI) στην εκπαίδευση έχει φέρει επανάσταση στον τρόπο που οι μαθητές μαθαίνουν, προσφέροντας εξατομικευμένα προγράμματα μάθησης που προσαρμόζονται στις ανάγκες, τις ικανότητες και τα ενδιαφέροντα κάθε ατόμου. Μέσω της AI, οι μαθητές μπορούν να επωφεληθούν από προσαρμοσμένες διαδρομές μάθησης που ανταποκρίνονται στο δικό τους ρυθμό και επίπεδο κατανόησης. Ειδικές πλατφόρμες, όπως το DreamBox και το Knewton, χρησιμοποιούν δεδομένα από την απόδοση των μαθητών για να δημιουργήσουν εξατομικευμένες δραστηριότητες και να προσαρμόσουν το περιεχόμενο ώστε να καλύπτει τις μοναδικές ανάγκες τους.
4. Περιβάλλον: Εξίσου πολλά τα επιτεύγματα της AI στα ζητήματα προστασίας του περιβάλλοντος, στη διαχείριση φυσικών πόρων, στην πρόβλεψη κλιματικών αλλαγών και στη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Άλλωστε, η εφαρμογή εργαλείων της AΙ στην πολιτική προστασία αποτελεί μια καινοτόμο και βασική συνιστώσα του εκσυγχρονισμού της πολιτικής προστασίας.[2]
Στο πλαίσιο των εργασιών του AI Action Summit 2025 κατατέθηκαν σημαντικές προτάσεις, όπως:
(α) Η πρόταση της Γαλλίας για τη δημιουργία μιας Παγκόσμιας Πλατφόρμας για έργα AI που εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον και θα επικεντρώνεται σε ανοιχτές λύσεις που προάγουν την κοινωνική ευημερία αντί για ιδιωτικά κέρδη,
(β) Επενδύσεις στην Ευρωπαϊκή AI, μια συμμαχία 20 εταιρειών και νεοφυών επιχειρήσεων δεσμεύτηκε να επενδύσει €150 δισεκατομμύρια μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια για την ανάπτυξη της AI στην Ευρώπη, αποσκοπώντας στη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ νεοφυών επιχειρήσεων και επενδυτών, καθώς και στην απλοποίηση των κανονιστικών πλαισίων.
Βιώσιμη Ανάπτυξη - Υπογραφή Δήλωσης για Ένταξη και Βιωσιμότητα
Με 58 χώρες να υπογράφουν τη «Δήλωση για Ένταξη και Βιώσιμη Τεχνητή Νοημοσύνη για τους Ανθρώπους και τον Πλανήτη», η οποία υποστηρίζει την πρόσβαση στην AI, τη γεφύρωση του ψηφιακού χάσματος, την ασφάλεια και την αξιοπιστία των συστημάτων AI. Η σύσκεψη τόνισε τη σημασία της βιώσιμης AI, με τη δημιουργία ενός νέου συνασπισμού για την περιβαλλοντική βιωσιμότητα. . Στόχος είναι η ενσωμάτωση της βιωσιμότητας στις παγκόσμιες συζητήσεις για την AI, ισότιμα με την ασφάλεια και την ηθική. Ωστόσο, οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο δεν υπέγραψαν τη δήλωση, εκφράζοντας ανησυχίες για υπερβολικές ρυθμίσεις, γεγονός που αναδεικνύει τις διαφορετικές προσεγγίσεις των ισχυρών κρατών στο θέμα της AI.
Η εστίαση στον αντίκτυπο της AI στην αγορά εργασίας, σαφώς αποτελεί μία πρόκληση αλλά και σημείο προβληματισμού καθώς συνεχώς αυξάνονται οι φωνές που θεωρούν πως η AI θα υποκαταστήσει τον άνθρωπο. Στη Διεθνής σύσκεψη τονίστηκε η ανάγκη για επανακατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού και την προσαρμογή στις αλλαγές που φέρνει η τεχνολογία.
Βασικοί πυλώνες εφαρμογής της AI - Προβληματισμοί
Οι τεχνολογίες Τεχνητής Νοημοσύνης (AI) έχουν αναδειχθεί ως κινητήριος δύναμη της ψηφιακής εποχής, επηρεάζοντας σημαντικά την καθημερινότητα, την οικονομία και την κοινωνία. Ωστόσο, η ανάπτυξη και η εφαρμογή των συστημάτων AI απαιτούν ένα ισχυρό πλαίσιο που να διασφαλίζει ότι αυτές οι τεχνολογίες λειτουργούν με τρόπο ηθικό, διαφανή και υπεύθυνο. Οι βασικοί πυλώνες που καθοδηγούν αυτήν την προσπάθεια περιλαμβάνουν τη διαφάνεια και εξηγησιμότητα, την ηθική διακυβέρνηση, την ανθρώπινη εποπτεία και τη διεθνή συνεργασία.
Η διαφάνεια και η εξηγησιμότητα είναι απαραίτητες για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης των χρηστών, καθώς τα συστήματα AI πρέπει να είναι κατανοητά και ελεγχόμενα από τους ανθρώπους.
Η ηθική διακυβέρνηση παρέχει το πλαίσιο για τη δίκαιη ανάπτυξη των τεχνολογιών, προστατεύοντας τα ανθρώπινα δικαιώματα και διασφαλίζοντας ότι οι αποφάσεις που λαμβάνονται από τα συστήματα AI δεν ενισχύουν κοινωνικές ανισότητες.
Επιπλέον, η ανθρώπινη εποπτεία εξασφαλίζει ότι η τελική ευθύνη για τις αποφάσεις παραμένει στους ανθρώπους, αποτρέποντας την ανεξέλεγκτη δράση των αυτόνομων συστημάτων.
Τέλος, η διεθνής συνεργασία είναι κρίσιμη για τη δημιουργία κοινών προτύπων και πρακτικών που θα επιτρέψουν την υπεύθυνη χρήση της AI σε παγκόσμιο επίπεδο.
Παρά τις ευκαιρίες, η AI φέρνει μαζί της σημαντικούς κινδύνους: ζητήματα που αφορούν
(i) την Ασφάλεια Δεδομένων για την προστασία της ιδιωτικότητας και την ασφάλεια των πληροφοριών,
(ii) Η άνιση πρόσβαση στην τεχνολογία μπορεί να διευρύνει το χάσμα μεταξύ πλούσιων και φτωχών χωρών, καθώς και μεταξύ κοινωνικών ομάδων,
(iii) Αυταρχισμός, καθώς υπάρχει ο κίνδυνος η AI να χρησιμοποιηθεί για την ενίσχυση αυταρχικών καθεστώτων μέσω παρακολούθησης ή ελέγχου πληροφορίας, και
iv) Ηθικά Διλήμματα για τη χρήση και τη διασφάλιση της δίκαιης χρήσης της AI.
Γεωπολιτικές Προεκτάσεις της Τεχνητής Νοημοσύνης- Ρυθμιστικές Διαφορές και Τεχνολογικός Ανταγωνισμός
Η AI δεν αποτελεί απλώς μια τεχνολογική καινοτομία, αλλά ένα εργαλείο που επηρεάζει την οικονομική, στρατιωτική και διπλωματική ισχύ των κρατών, ενώ παράλληλα αναδιαμορφώνει τις διεθνείς ισορροπίες. Ως εκ τούτου η AI εξελίσσεται σε ένα από τα πιο κρίσιμα πεδία γεωπολιτικού ανταγωνισμού, με τις μεγάλες δυνάμεις να επενδύουν στρατηγικά στην ανάπτυξη και εφαρμογή της.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Κίνα και η Ευρωπαϊκή Ένωση πρωτοστατούν σε αυτή τη ”κούρσα” τεχνολογικής υπεροχής, με διαφορετικές προσεγγίσεις και στόχους:
1. ΗΠΑ: Οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν πρωτοπόρες στην ανάπτυξη AI μέσω εταιρειών όπως η Google, η Meta και η OpenAI και η Nvidia, ενώ παράλληλα επιβάλλουν περιορισμούς στις εξαγωγές προηγμένων ημιαγωγών προς την Κίνα, προκειμένου να διατηρήσουν το τεχνολογικό τους πλεονέκτημα και επικρίνουν την ΕΕ για υπερβολική ρύθμιση που θεωρούν ότι περιορίζει την καινοτομία.
2. Κίνα: Η Κίνα επενδύει μαζικά στην AI με στόχο όχι μόνο την οικονομική ανάπτυξη αλλά και τη γεωπολιτική επιρροή. Κίνα στοχεύει στην αυτονομία της στον τομέα της AI μέσω κρατικά υποστηριζόμενων πρωτοβουλιών. Επενδύει σε φθηνότερα μοντέλα AI και χρησιμοποιεί την τεχνολογία για έργα όπως ο Ψηφιακός Δρόμος του Μεταξιού (Digital Silk Road), ενισχύοντας τη γεωπολιτική της επιρροή σε αναδυόμενες αγορές. Το μοντέλο της βασίζεται σε μια πιο κεντρική προσέγγιση με έμφαση στη συλλογή δεδομένων
3. ΕΕ: Παρόλο που η Ευρωπαϊκή Ένωση υποστηρίζει την ανάπτυξη «ανθρώπινο-κεντρικής» AI, αντιμετωπίζει προκλήσεις και περιορισμούς λόγω των αυστηρών κανονισμών όπως ο GDPR που δυσκολεύουν την ανταγωνιστικότητα. Έχει αξία να αναδειχθεί στο σημείο δημοσίευμα της εφημερίδας Politico[3] που αναφέρεται στις προθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να απλοποιήσει και να αναθεωρήσει το GDPR, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης στρατηγικής για τη μείωση των κανονιστικών βαρών που θεωρείται ότι επιβαρύνουν τις επιχειρήσεις στην Ευρώπη.
Οι διαφορετικές προσεγγίσεις στη ρύθμιση της AI οδηγούν σε έναν ”τεχνολογικό διαχωρισμό” (decoupling) μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων. Οι ΗΠΑ ακολουθούν μια προσέγγιση βασισμένη στην αγορά, με έμφαση στην ιδιωτική καινοτομία, ενώ η Κίνα εφαρμόζει αυστηρούς κρατικούς ελέγχους για να ευθυγραμμίσει την ανάπτυξη της AI με τους εθνικούς της στόχους. Η Ευρωπαϊκή Ένωση επικεντρώνεται στην ηθική χρήση της AI μέσω του Κανονισμού για την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI Act), δίνοντας έμφαση στη διαφάνεια και την προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών.
Διπλωματία και Γεωπολιτική Επίδραση
Η τεχνητή νοημοσύνη έχει μετατραπεί πλέον και σε εργαλείο διπλωματικής επιρροής.
Παρακολουθούμε την Κίνα να την αξιοποιεί για να ενισχύσει τις σχέσεις της με αναδυόμενες αγορές μέσω έργων ψηφιακής υποδομής, ενώ οι ΗΠΑ προσπαθούν να διατηρήσουν τον έλεγχο μέσω συμμαχιών και περιορισμών στις εξαγωγές τεχνολογίας AI σε χώρες, όπως η Ρωσία και η Κίνα. Η ΕΕ αν και αρκετά καθυστερημένα στη γεωπολιτική κούρσα της αξιοποίησης της ΑΙ προωθεί συνεργασίες για την ανάπτυξη αξιόπιστων εφαρμογών της που σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα και κινούνται με ένα ρυθμιστικό πλαίσιο , τον AI Act που λειτουργεί συμπληρωματικά με τον Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων (GDPR) [4]και άλλα σχετικά νομοθετήματα[5].
(Αναλυτικότερα στο άρθρο μου εδώ)
Στρατιωτικές Εφαρμογές και Κυβερνοασφάλεια
Η AI έχει επαναπροσδιορίσει τον τρόπο που οι χώρες προσεγγίζουν τη στρατιωτική ισχύ και την ασφάλεια. Αυτόνομα όπλα, συστήματα επιτήρησης και κυβερνοεπιθέσεις βασισμένες στην AI αποτελούν πλέον μέρος των στρατηγικών των μεγάλων δυνάμεων. Οι ΗΠΑ και η Κίνα επενδύουν σε τεχνολογίες που βελτιώνουν τις δυνατότητες λήψης αποφάσεων στο πεδίο μάχης, ενώ οι κυβερνοεπιθέσεις που χρησιμοποιούν AI αυξάνουν τους κινδύνους για κρίσιμες υποδομές όπως τα δίκτυα ενέργειας και οι χρηματοπιστωτικές αγορές.
Η ενσωμάτωση της «υπεύθυνης χρήσης εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης» στις εντολές ειρηνευτικών αποστολών αποτελεί μια καινοτόμο προσέγγιση για την προστασία των αμάχων, την ασφάλεια των ειρηνευτικών δυνάμεων και την αντιμετώπιση σύγχρονων απειλών, όπως οι κακόβουλες κυβερνοεπιθέσεις, η ρητορική μίσους και η παραπληροφόρηση. Η τεχνητή νοημοσύνη (AI) μπορεί να συμβάλλει ουσιαστικά σε αυτούς τους στόχους μέσω προηγμένων συστημάτων ανάλυσης δεδομένων, έγκαιρης προειδοποίησης και λήψης αποφάσεων. Η υπεύθυνη χρήση της AI στις ειρηνευτικές αποστολές απαιτεί διαφανείς διαδικασίες, διεθνή συνεργασία και συμμόρφωση με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο. Μέσω αυτών των μέτρων, η AI μπορεί να αποτελέσει ένα ισχυρό εργαλείο για την προώθηση της ειρήνης και της ασφάλειας παγκοσμίως.
Η Ελλάδα ως Αναδυόμενος Κόμβος Καινοτομίας στην Τεχνητή Νοημοσύνη
Η Ελλάδα αποτελεί ένα από τα κράτη μέλη της ΕΕ που πρωτοπορεί στα θέματα της AI έχοντας αναπτύξει μια ολοκληρωμένη εθνική στρατηγική για την τεχνητή νοημοσύνη, η οποία περιλαμβάνει καινοτομία, επιχειρηματικότητα, εκπαίδευση και κανονιστικά πλαίσια. Η εθνική στρατηγική για την τεχνητή νοημοσύνη στην Ελλάδας, όπως αποτυπώνεται στον «Οδικό Χάρτη για τον Ψηφιακό Μετασχηματισμό», προτάσσει μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση, με έμφαση στη διαφάνεια, τη δημοκρατία και τη βιώσιμη ανάπτυξη και στη δημιουργία ενός οικοσυστήματος AI που προωθεί την έρευνα, την ανάπτυξη και τη χρήση της τεχνολογίας σε τομείς όπως η δημόσια διοίκηση, η υγεία, η εκπαίδευση και η άμυνα.
Με την εκπόνηση του ”Σχεδίου για τη Μετάβαση της Ελλάδας στην Εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης” από την Ειδική Γραμματεία Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού, ο ψηφιακός χάρτης της Ελλάδας έχει μπει σε μια νέα τροχιά στο πλαίσιο μια ρυθμιστικής διακυβέρνησης που θα αξιοποιήσει στο έπακρο τα εργαλεία της ΤΝ. Επίσης, η Ελλάδα επιλέχθηκε ως μία από τις επτά χώρες της ΕΕ για τη δημιουργία των πρώτων “AI Factories”. Το ελληνικό “Pharos” και ο υπερυπολογιστής “Daedalus’’, αποτελούν δύο πρωτοπόρα έργα που καθιστούν την Ελλάδα σημαντικό κόμβο τεχνολογίας στην ευρύτερη περιοχή, με έμφαση στην τεχνητή νοημοσύνη (AI) με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών startups και ΜμΕ.
Η Ελλάδα έχει προσελκύσει μεγάλες διεθνείς επενδύσεις στον τομέα της AI. Εταιρείες όπως η Microsoft, η Google και η Amazon συνεργάζονται με ελληνικά ερευνητικά κέντρα και startups, ενισχύοντας τη θέση της χώρας ως τεχνολογικού κόμβου. Παράλληλα, η Ελλάδα συμμετέχει ενεργά σε ευρωπαϊκά προγράμματα, όπως το EuroHPC Joint Undertaking, που στοχεύουν στην ανάπτυξη προηγμένων υποδομών AI. Το έργο “Pharos”, ένα από τα πρώτα AI Factories στην Ευρώπη, θα λειτουργήσει ως κόμβος για την ανάπτυξη καινοτόμων υπηρεσιών AI στους τομείς της υγείας, του πολιτισμού και της βιωσιμότητας.
Η Διεθνής Έκθεση Ψηφιακής Τεχνολογίας και Καινοτομίας BEYOND 2025, που διεξήχθηκε στο Metropolitan Exhibition Centre στα Σπάτα (4 - 6 Απριλίου 2025), αποτελεί σημείο αναφοράς για την τεχνολογία και την καινοτομία στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Η έκθεση επικεντρώνεται σε τομείς αιχμής, όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη (AI), η εικονική πραγματικότητα και οι νέες τεχνολογίες, προωθώντας τη συνεργασία μεταξύ εταιρειών, ερευνητικών κέντρων και startups.
Η διεθνής παρουσία της Ελλάδας στις εξελίξεις της Τεχνητής Νοημοσύνης ( AI ) αποτυπώνεται με τη δυναμική συμμετοχή της σε κορυφαίες διεθνείς πρωτοβουλίες όπως είναι η Σύνοδος Κορυφής AI στο Παρίσι, το GPAI, η Επιτροπή AI του Συμβουλίου της Ευρώπης, η άτυπη συνεδρίαση του Σ.Α. του ΟΗΕ (γνωστή ως φόρμουλα Άρια), ενώ συνεργάζεται με κορυφαία ακαδημαϊκά ιδρύματα (Oxford, Stanford, Harvard) στο «Lyceum Project», που ενσωματώνει τις αξίες της αριστοτελικής ηθικής στη ρύθμιση της τεχνητής νοημοσύνης.
Τέλος, Έλληνας Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, υπέγραψε τη «Διακήρυξη των Παρισίων για τη Διατήρηση του Ανθρώπινου Ελέγχου στα Οπλικά Συστήματα με τεχνητή νοημοσύνη», δεσμευόμενος για υπεύθυνη χρήση της στο στρατιωτικό πεδίο «σε συμφωνία με το διεθνές δίκαιο» στηρίζοντας εμπράκτως τη σύνδεση της τεχνητής νοημοσύνης με τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια.
Εν κατακλείδι, η Ελλάδα λόγω της γεωστρατηγικής της θέσης σε συνδυασμό με την πολιτική σταθερότητα και το υψηλού επιπέδου ανθρώπινο δυναμικό της την καθιστούν ως έναν ελκυστικό προορισμό για τεχνολογικές επενδύσεις και καινοτομία προς όφελος της εγχώριας οικονομίας.
Το Μέλλον της Τεχνητής Νοημοσύνης
Το μέλλον της AI εξαρτάται από τον τρόπο που οι χώρες θα συνεργαστούν ή θα ανταγωνιστούν για την ανάπτυξή της. Η ισορροπία μεταξύ ρύθμισης και ελευθερίας είναι κρίσιμη για τη διασφάλιση ότι η τεχνολογία θα χρησιμοποιηθεί προς όφελος όλων των ανθρώπων χωρίς να προκαλέσει καταστροφικές συνέπειες.
H δημοσίευση της Διεθνούς Έκθεσης Ασφάλειας AI, η οποία αναλύει τις δυνατότητες της γενικής χρήσης συστημάτων AI, τους κινδύνους τους και τις τεχνικές μετριασμού αυτών των κινδύνων, υπογραμμίζοντας ταυτόχρονα την ανάγκη για διαφάνεια, λογοδοσία και ηθική ανάπτυξη της AI, σίγουρα αποτελεί ένα πλαίσιο λειτουργίας της AI στην παγκόσμια κοινότητα.
Η αντιμετώπιση των προκλήσεων που φέρνει η AI απαιτεί παγκόσμια συνεργασία. Οι τεχνολογίες αυτές δεν γνωρίζουν σύνορα και οι επιπτώσεις τους είναι παγκόσμιες. Η διεθνής συνεργασία είναι απαραίτητη για τη θέσπιση κοινών κανόνων, τη διασφάλιση της διαφάνειας και την αποτροπή της κατάχρησης της AI από κυβερνήσεις ή εταιρείες που μπορεί να επιδιώξουν να τη χρησιμοποιήσουν για σκοπούς ελέγχου ή εκμετάλλευσης.
Σοφία και Ευθύνη στη Χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης- Διεθνείς Προκλήσεις
Έχοντας πάντα στη σκέψη μας τη ρήση του Σωκράτη πως το μυστικό της αλλαγής είναι να επικεντρώσεις όλη σου την ενέργεια όχι για να πολεμάς το παλιό αλλά για να χτίζεις το νέο, όπως κάθε μεγάλη ανακάλυψη στην ιστορία, η τεχνητή νοημοσύνη απαιτεί σοφία στη χρήση της. Η τεχνολογία αυτή μπορεί να αποτελέσει εργαλείο για πρόοδο ή πηγή προβλημάτων, ανάλογα με το πώς θα χρησιμοποιηθεί. Η ισορροπία μεταξύ καινοτομίας και ηθικής ευθύνης είναι καθοριστική για το μέλλον της ανθρωπότητας.
Η τεχνητή νοημοσύνη βρίσκεται στο επίκεντρο μιας παγκόσμιας συζήτησης που μόλις αρχίζει να διαμορφώνεται. Οι δυνατότητές της είναι τεράστιες, αλλά εξίσου μεγάλες είναι και οι προκλήσεις που τη συνοδεύουν. Από τη βελτίωση της καθημερινότητάς μας και την ενίσχυση της καινοτομίας έως τη διαχείριση ηθικών διλημμάτων και την αποτροπή κακόβουλων χρήσεων, η AI απαιτεί μια ισορροπημένη προσέγγιση που θα συνδυάζει την πρόοδο με την υπευθυνότητα.
Οι ανταγωνιστικές στρατηγικές των μεγάλων δυνάμεων δυσκολεύουν τη συνεργασία για τη θέσπιση κοινών κανόνων που θα διασφαλίζουν την υπεύθυνη χρήση της τεχνολογίας και η απουσία ενός παγκόσμιου πλαισίου διακυβέρνησης για την AI θα δημιουργήσει σημαντικούς κινδύνους καθώς ο κίνδυνος ανεξέλεγκτης ανάπτυξης της AI, με πιθανές συνέπειες όπως η κλιμάκωση συγκρούσεων ή η παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι ορατός.
Τα επόμενα χρόνια θα είναι καθοριστικά για το πώς οι κοινωνίες, οι κυβερνήσεις και οι επιχειρήσεις θα διαχειριστούν αυτήν τη ραγδαία εξελισσόμενη τεχνολογία. Η διεθνής συνεργασία, η διαφάνεια, η ηθική διακυβέρνηση και η ανθρώπινη εποπτεία θα παίξουν κρίσιμο ρόλο στη διαμόρφωση ενός μέλλοντος όπου η τεχνητή νοημοσύνη θα λειτουργεί προς όφελος όλων.
Η ιστορία της AI γράφεται τώρα, και όλοι έχουμε έναν ρόλο σε αυτό το ταξίδι. Το πώς θα επιλέξουμε να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητές της θα καθορίσει όχι μόνο την τεχνολογική πρόοδο αλλά και τις αξίες που θα διέπουν τον κόσμο μας. Ας παρακολουθήσουμε αυτήν την εξέλιξη με ανοιχτό μυαλό, κριτική σκέψη και αισιοδοξία για ένα καλύτερο μέλλον!
***
Δρ Ελευθερία Φτακλάκη
Πολιτικός Επιστήμων/Διεθνολόγος
Διδάκτωρ ευρωπαϊκών σπουδών και διεθνούς πολιτικής
Post Doc senior researcher, Πανεπιστήμιο Αιγαίου
Ειδικός Σύμβουλος Μακροπεριφερειακής Στρατηγικής (Foresight),
Ειδική Γραμματεία της ΠτΚ
📧 Email:[el.ftaklaki@gmail.com]
🌐 LinkedIn: [ https://www.linkedin.com/in/dr-eleftheria-ftaklaki/]
🌐 Website: [www.eftaklaki.gr]
[1] Η Βιομηχανία 4.0 αναφέρεται στη ψηφιακή επανάσταση που ενσωματώνει προηγμένες τεχνολογίες όπως η AI, το Internet of Things (IoT), η μηχανική μάθηση (ML), και το cloud computing στις βιομηχανικές διαδικασίες. Στόχος είναι η δημιουργία έξυπνων εργοστασίων όπου οι μηχανές επικοινωνούν μεταξύ τους, λαμβάνουν αποφάσεις και προσαρμόζονται σε πραγματικό χρόνο
[2] Aναλυτικά βλέπε: Οι νέες προκλήσεις εν μέσω κλιματικής κρίσης… Μια δέσμη προτάσεων για την αντιμετώπιση τους, Published On 3 Αυγούστου 2023, στο www.eftaklaki.gr
[3] https://www.politico.eu/article/eu-gdpr-privacy-law-europe-president-ursula-von-der-leyen/
[4] George Lawton, AI and GDPR: How is AI being regulated?