Η Τζιλ φοιτούσε στο γυμνάσιο όταν άρχισε να τρώει στον ύπνο της. Παρά το γεγονός ότι έπαιρνε φαγητό στο κρεβάτι για να το καταβροχθίσει κάθε νύχτα, το επόμενο πρωί ούτε θυμόταν πως είχε φάει.
«Ξυπνούσα με άδεια δοχεία ή περιτυλίγματα από ολόκληρα κουτιά κράκερ ή μπισκότα στο κρεβάτι. Κι όμως δεν θυμόμουν το παραμικρό», εξομολογείται η Τζιλ, που πλέον είναι 62 ετών και ζει στη Μινεάπολη.
«Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι αυτή η κατάσταση δεν διαφέρει σε τίποτα από το να σηκώνεσαι, να τρως ένα σνακ και να επιστρέφεις στο κρεβάτι. Κι όμως είναι εντελώς άλλο πράγμα. Εγώ δεν σηκώνομαι μόνο μία φορά να τσιμπήσω κάτι ελαφρύ. Μπορώ να φάω ένα ολόκληρο πακέτο μπισκότα, μετά να σηκωθώ ξανά και να φάω τέσσερα μπολ δημητριακά και για φινάλε ένα ολόκληρο κουτί κράκερ. Και φυσικά μιλάμε πάντοτε για πρόχειρο και ανθυγιεινό φαγητό», παραδέχεται η Τζιλ μιλώντας για τη διαταραχή της.
Με την πάροδο του χρόνου, οι νύχτες κακής διατροφής και δυσλειτουργικού ύπνου απειλούν να επηρεάσουν αρνητικά την υγεία, τόσο τη σωματική, όσο και την ψυχική.
Τι ακριβώς μας συμβαίνει όταν ορμάμε ασυνείδητα στο ψυγείο μέσα στη νύχτα
Η υπνοφαγία είναι μια κατάσταση διέγερσης κατά την οποία ένα μέρος του εγκεφάλου ξυπνά ενώ το υπόλοιπο κοιμάται. Πρόκειται για μια ασυνήθιστη συμπεριφορά, παρόμοια με την υπνοβασία, το παραμιλητό και την παρόρμηση να κάνουμε σεξ ενώ κοιμόμαστε.
«Από όλες τις μορφές παραϋπνίες, η υπνοφαγία έχει τον χειρότερο αντίκτυπο στις ζωές των ανθρώπων», τονίζει ο δρ Κάρλος Σνεκ, καθηγητής και ανώτερος ψυχίατρος στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα.
«Οι άνθρωποι που υποφέρουν από αυτή την πάθηση παίρνουν βάρος και κάθε πρωί νιώθουν τρομερή δυστυχία. Όλο αυτό επηρεάζει τη ζωή τους και είναι απλώς φρικτό», προσθέτει ο ίδιος.
Οι παραυπνίες εμφανίζονται συχνότερα κατά το βαθύτερο στάδιο του ύπνου, που ονομάζεται δέλτα. Σε εκείνη τη φάση ένα ερέθισμα πυροδοτεί συναγερμό στο κεντρικό νευρικό μας σύστημα και το σώμα ενεργοποιείται, ενώ το μυαλό ακόμα κοιμάται.
Σε αυτή την κατάσταση μεταξύ ύπνου και εγρήγορσης ο εγκέφαλος μας αναζητά τροφές που θα μπορούσαν να ικανοποιήσουν την ανάγκη του σώματός μας για απλή ικανοποίηση και όχι την ανάγκη για επιβίωση. Και τότε τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα, όπως τα γλυκά σνακ, τα μπισκότα, τα κέικ, τα ντόνατς, τα πατατάκια και τα κράκερ έρχονται και γίνονται η πρώτη μας επιλογή. Για αυτό και όσοι πάσχουν, αρχίζουν να παίρνουν βάρος αρκετά γρήγορα.
Από όλες τις παραυπνίες, η υπνοφαγία είναι η πιο δύσκολα θεραπεύσιμη
Ακόμα και όταν παντρεύτηκε, στα 20 της, η Τζιλ συνέχισε να τρώει στο κρεβάτι το βράδυ μαζί με τον σύζυγό της, ο οποίος «ευτυχώς κοιμόταν βαριά».
«Ξυπνούσε το πρωί σε ένα κρεβάτι γεμάτο ψίχουλα και περιτυλίγματα και έλεγε, ”Τι τρέχει με σένα;” Νόμιζε ότι ήμουν τρελή. Δεν καταλάβαινε ότι δεν το κάνω επίτηδες», αφηγείται η Τζιλ η οποία υπέφερε. Όχι μόνο επειδή πήρε βάρος από όλες αυτές τις επιπλέον θερμίδες. Αλλά επειδή και η ποιότητα της διατροφής της έπεσε δραματικά.
Η Τζιλ ωστόσο, συνέχισε να ζει έτσι για δεκαετίες, ώσπου ο γιος της ανέπτυξε μια διαταραχή που ονομάζεται ιδιοπαθής υπερυπνία, κατά την οποία κοιμόταν για 18 ή περισσότερες ώρες τη μέρα. Και τότε αναγκάστηκε να συζητήσει με τους γιατρούς και για τη δική της πάθηση.
«Πολλοί γιατροί με τους οποίους μίλησα δεν είχαν ιδέα τι μου συμβαίνει. Ένας μου σύστησε να τρώω ένα κομμάτι ψωμί πριν πάω για ύπνο. Λες και δεν είχα δοκιμάσει τα πάντα. Ένιωθα τόσο μόνη, πιστεύοντας ότι κάτι δεν πήγαινε καλά με εμένα», παραδέχεται η Τζιλ
Οι αιτίες που καταβροχθίζουμε φαγητό μέσα στον ύπνο μας
Μετά από χρόνια απογοητευτικών ιατρικών επισκέψεων, η Τζιλ ανακάλυψε το κέντρο θεραπείας του Σνεκ, στη Μινεάπολη.
Για πρώτη φορά, υποβλήθηκε σε εργαστηριακή μελέτη ύπνου, η οποία έδειξε ότι είχε το σύνδρομο των ανήσυχων ποδιών, μια νευρολογική διαταραχή που προκαλεί δυσάρεστες αισθήσεις στα πόδια μαζί με μια ακαταμάχητη επιθυμία για έντονη κίνηση του συγκεκριμένου σημείου. Οι ενοχλήσεις αρχίζουν το βράδυ και μπορεί να διαρκέσουν όλη τη νύχτα.
«Με τα χρόνια το σύνδρομο των ανήσυχων ποδιών είχε εξελιχθεί σε σύνδρομο του ανήσυχου σώματος. Σε μια συνολική σύσπαση, σαν ένα ζωύφιο να σέρνεται μέσα μου και να ταξιδεύει σε όλο μου το σώμα», περιγράφει η Τζιλ.
Το σύνδρομο των ανήσυχων ποδιών είναι μία από τις τέσσερις πιο πιθανές αιτίες υπνοφαγίας, εξηγεί ο Σνεκ
«Μπορούμε να εμφανίσουμε την πάθηση της υπνοφαγίας εξαιτίας της υπνοβασίας, της άπνοιας ύπνου, από ορισμένα φάρμακα για την αϋπνία ή από το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών», εξηγεί ο ειδικός.
Άλλοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν το οικογενειακό ιστορικό διατροφικών διαταραχών οποιουδήποτε είδους, καθώς και το φύλο του ατόμου, αφού το 70% των ασθενών είναι γυναίκες.
Είναι πιθανό η εμμονή της κοινωνίας με το πρότυπο των καλλίγραμμων γυναικών να συμβάλλει στο φαινόμενο. Η μητέρα της Τζιλ για παράδειγμα ήταν μονίμως σε δίαιτα και η ίδια θεωρεί ότι αυτός ο παράγοντας μπορεί να συνέβαλε στη συμπεριφορά της.
«Το πρόβλημά της ήταν ότι έπρεπε όλοι γύρω μας να είναι αδύνατοι και εγώ ως παιδί θύμωνα με αυτό», θυμάται η Τζιλ.
Και πώς λύνεται ένα τέτοιο ζήτημα
«Απλώς δεν τα παρατάμε»
Έχουν περάσει 20 χρόνια από τότε που η Τζιλ επισκέφτηκε για πρώτη φορά την κλινική του Σνεκ. Σήμερα, το σύνδρομο των ανήσυχων ποδιών και η διατροφική διαταραχή που σχετίζεται με τον ύπνο είναι υπό έλεγχο, χάρη σε ένα κοκτέιλ τριών φαρμάκων που συνταγογραφεί ο Σνεκ.
Επιπλέον η Τζιλ κάνει ό,τι μπορεί για να κρατήσει έξω από το σπίτι της τα υπερβολικά επεξεργασμένα τρόφιμα.
Οι συμβουλές της Τζιλ προς τους άλλους
Η Τζιλ μας προτρέπει να κάνουμε έρευνα και να διαβάσουμε ό,τι μπορούμε για τη διαταραχή μας, ώστε να γνωρίζουμε τι πρέπει να κάνουμε και ποιες είναι οι σωστές ερωτήσεις να απευθύνουμε στον γιατρό μας.
Και το πιο σημαντικό: Θα πρέπει υποβληθούμε σε μια μελέτη ύπνου για να μάθουμε τι προκαλεί τη συμπεριφορά.
(Με πληροφορίες από CNN).