Σε ένα κείμενο της ειδικής έκδοσης Economist Espresso για το Snapchat διάβασα ορισμένες από τις πιο ενδιαφέρουσες σύγχρονες εκφράσεις για τα σημερινά Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης. Στο 154 λέξεων κείμενο διαβάζουμε σε ελεύθερη μετάφραση “Καμία εταιρεία κοινωνικής δικτύωσης δεν έχει πληγεί τόσο πολύ από την πρόσφατη τεχνολογική κρίση όσο η Snap. Η εταιρεία με έδρα το Λος Άντζελες, η οποία διαχειρίζεται την εφαρμογή ανταλλαγής μηνυμάτων Snapchat, έχει χάσει σχεδόν το 90% της χρηματιστηριακής της αξίας από την κορύφωσή της το 2021.
Οι αυστηρότεροι περιορισμοί της Apple όσον αφορά στην παρακολούθηση της συμπεριφοράς των χρηστών δυσκόλεψαν τις εταιρείες να προβάλλουν σχετικές διαφημίσεις στις εφαρμογές τους. Ταυτόχρονα, το TikTok έχει σχεδόν ακριβώς το ίδιο κοινό-στόχο με τον Snapchat: 20άρηδες θεατές και δημιουργούς.(…) στην ετήσια ”σύνοδο των συνεργατών” της η Snap θα προσπαθήσει να τους δελεάσει να επιστρέψουν.
Περιμένετε ενημερώσεις σχετικά με το νέο chatbot της εταιρείας που λειτουργεί με τεχνητή νοημοσύνη, κίνητρα για να προσελκύσει πίσω τους δημιουργούς και νέα κόλπα με φακούς επαυξημένης πραγματικότητας (τα φίλτρα που σας βάζουν σε ένα εικονικό φόρεμα Prada ή σας μετατρέπουν σε χάμστερ). Η Snap αντιμετωπίζει έναν δύσκολο αγώνα. Αλλά με το TikTok να αντιμετωπίζει πιθανή απαγόρευση, το Facebook να μετατρέπεται σε διαδικτυακό γηροκομείο και το Twitter υπό ασταθή νέα διοίκηση, η Snap σπάνια θα έχει καλύτερη ευκαιρία από ό,τι αυτή τη στιγμή.”
Ειδικά η έκφραση για το Facebook (μετατρέπεται σε διαδικτυακό γηροκομείο) με σόκαρε αλλά ταυτόχρονα έφερε ένα μειλίχιο χαμόγελο στο πρόσωπό μου. Στην πράξη πρόκειται για τη σύγχρονη πραγματικότητα. Από την Επανάσταση στην Έκφραση και την Ελευθερία Εκφοράς Λόγου μέχρι τον Έλεγχο του Αλγορίθμου, από την ευκαιρία να βρεις τους χαμένους φίλους της παιδικής ηλικίας μέχρι τη συνάντηση τοξικών αντιπαλοτήτων και ανθρώπων, από την Επανάσταση της Πρωτοπορίας στη Λογική της Εξέλιξης ο χρόνος πέρασε κι όλοι βρίσκουμε το δικό μας προσωπικό δρόμο και στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης. Δρόμο που χαρακτηρίζει τις προσωπικές μας επιλογές. Όπως σχεδόν κάθε τι στην καθημερινότητα μας.
Ταυτόχρονα οι παιδικές ασθένειες των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης αργά αλλά σταθερά αποτελούν παρελθόν. Πλέον υπάρχει τεχνολογία αλλά πάνω απ’ όλα υπάρχει εμπειρία. Το Facebook θα γίνει τον Φεβρουάριο του 2024, 20 ετών και σταματά επίσημα να είναι teenager (ή αλλιώς έφηβος-η). Σήμερα το Linkedin είναι 21 ετών, το youtube 18, το reddit επίσης 18 και το twitter 17.
Μικροί σε ηλικία είναι το Instagram (μόλις 13 ετών αλλά έχει μεγάλο αδελφό το Facebook), το shapchat 12 ετών και το φαινόμενο TikTok. Μόλις 6 ετών. Αλλά έχουν μάθει από τα λάθη των μεγαλύτερων. Εκεί στη γνώση των λαθών των προηγουμένων σε συνδυασμό με την αύξηση της προτίμησης θεματικών πλατφόρμων τοποθετούν αρκετοί την άνοδο του επίσης 6 ετών Mastodon.
Τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης είναι μια πραγματικότητα. Στην Ελλάδα του 2023 ωστόσο περιμένουμε να είναι κι ο Καταλύτης των Εκλογών.
Χωρίς να αμφισβητώ τη σημασία των ακόλουθων (followers) ή τη δύναμη των θεάσεων (views) παρατηρώ με σκεπτικότητα ότι η τάση να είναι τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης στην Ελλάδα το απόλυτο ισχυρό εργαλείο πολιτικής επικοινωνίας γίνεται με ένα τρόπο που αφενός υποτιμά τη δύναμη της παραδοσιακής εκφοράς πολιτικού λόγου αφετέρου υπερθεματίζει την έννοια της επιρροής. Χωρίς να αισθάνομαι ότι έχει αλλάξει η ουσία όσον έχουμε αναφέρει στο παρελθόν και με δεδομένη την αναγκαιότητα των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης ως απαραίτητο εργαλείο πολιτικής επικοινωνίας εκτιμώ ότι ελλοχεύει ο κίνδυνος το Μέσο να θεωρηθεί πιο ισχυρό από το Μήνυμα. Το βλέπουμε χαρακτηριστικά στο TikTok.
Όταν όμως ένα Μέσο έχει αρχίσει να διαφοροποιείται τόσο πολύ όσο τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης μεταξύ τους από την μία πλευρά κι όταν τα ίδια τα Μέσα. σε έναν αυστηρά αμερικανικής νοοτροπίας απολύτως ανταγωνιστικής ιδιωτικής εταιρείας, είναι μεταξύ τους σε ένα ανελέητο πόλεμο προκειμένου το ένα να κερδίσει κόσμο άρα έσοδα από τo άλλο, αποτελεί σχεδόν ουτοπιστική αντίληψη ότι η ψηφιακή επικοινωνία θα είναι το απόλυτο κριτήριο για την παραδοσιακή ψήφο.
Οι επιρροές εξάλλου εξ Αμερικής κατευθύνουν βασικά Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης χωρίς να είναι δεδομένο ότι εκφράζουν την ευρωπαϊκή άρα και την ελληνική σκέψη, αλλά σαφέστατα επηρεάζοντας την. Πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι οι woke αλγόριθμοι του Facebook και τoυ Instagram έχουν επηρεάσει το κοινό και την κουλτούρα της πολιτικής ενώ ο αντι-woke προσανατολισμός της νέας διοίκησης του Elon Mask στο twitter επηρεάζει άλλα κοινά και τα ριζοσπαστικοποιεί (woke με βάση το Wikipedia είναι ένα αγγλικό επίθετο που σημαίνει «επαγρύπνηση εναντίον φυλετικών προκαταλήψεων και διακρίσεων»).
Αν, όμως, η ψηφιακή επικοινωνία συνεπικουρείται από την παραδοσιακή επικοινωνία, αν η τεχνολογία ακολουθεί την πολιτική επικοινωνία, αν η πολιτική επικοινωνία σέβεται την πολιτική επιστήμη, τη φιλοσοφία και την ιστορία τότε μπορεί να βρεθεί το τέλειο μείγμα τρόπου παρουσίασης πολιτικής γνώμης.
Κι αν δεν περιορίσουμε σε ένα ”Μου αρέσει” (Like) ή μια θέαση (View) τη στρατηγική μας αλλά δημιουργήσουμε μια σταθερή πλατφόρμα πολιτικής έκφρασης η οποία θα λαμβάνει υπόψη της, τις ιδιαιτερότητες με το κοινό που θέλουμε να προσεγγίσουμε και το σύνολο πολιτικών εργαλείων που διαθέτουμε, τότε μπορούμε να δημιουργήσουμε ικανές συνθήκες μακροχρόνιας θετικής επικοινωνίας.
Διαφορετικά χανόμαστε στο δάσος της πολυπλοκότητας και της πολλαπλότητας της πληροφορίας και παρασυρόμαστε από την μαγεία του αλγορίθμου. Είναι το δάσος στο οποίο αισθάνομαι ότι χάνεται σήμερα η πλειοψηφία του πολιτικού προσωπικού συνεπικουρούμενη από την εμφανή έλλειψη κατανόησης της ζώσας πραγματικότητας.