Εκατοντάδες λίθινα κτίσματα, ηλικιών που φτάνουν τα χιλιάδες χρόνια, ανακαλύφθηκαν στη δυτική Σαχάρα- μια περιοχή της Αφρικής που έχει εξερευνηθεί ελάχιστα από αρχαιολόγους.
Όπως αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα του Live Science, τα κτίσματα αυτά είναι διαφόρων μεγεθών και σχημάτων, και οι αρχαιολόγοι δεν μπορούν να πουν με βεβαιότητα για τι χρησιμοποιούνταν ή πότε χτίστηκαν, όπως σημειώνεται στο βιβλίο «The Archaeology of Western Sahara: A Synthesis of Fieldwork, 2002 to 2009» (Oxbow Books, 2018).
Περίπου το 75% της δυτικής Σαχάρας ελέγχεται από το Μαρόκο, ενώ το 25% διεκδικεί η «Αραβική Λαϊκή Δημοκρατία της Σαχάρας»- με τις δύο κυβερνήσεις να είναι σε πόλεμο ως το 1991. Μεταξύ του 2002 και του 2009 αρχαιολόγοι έκαναν έρευνες στην περιοχή, μελετώντας παράλληλα δορυφορικές εικόνες στο Google Earth.
«Εξαιτίας του ιστορικού συγκρούσεων, οι αναλυτικές αρχαιολογικές και παλαιοπεριβαλλοντικές έρευνες στη δυτική Σαχάρα είναι πολύ περιορισμένες» έγραψαν η Τζοάν Κλαρκ, λέκτορας του University of East Anglia και ο Νικ Μπρουκς, ανεξάρτητος ερευνητής. «Ο αρχαιολογικός χάρτης της δυτικής Σαχάρας παραμένει κυριολεκτικά και μεταφορικά σχεδόν κενός, όσον αφορά την ευρύτερη διεθνή αρχαιολογική ερευνητική κοινότητα» σημειώνουν οι δύο ερευνητές, υπογραμμίζοντας πως οι κάτοικοι της περιοχής γνωρίζουν για τα κτίσματα, και κάποιες έρευνες έχουν γίνει από Ισπανούς ερευνητές σε βραχογραφίες στη δυτική Σαχάρα.
Τα μυστηριώδη κτίσματα έχουν φτιαχτεί σε διάφορα σχέδια: Άλλα είναι σε σχήμα ημισελήνου, άλλα σχηματίζουν κύκλους και άλλα είναι ευθείες. Επίσης, υπάρχουν ορθογώνια που παραπέμπουν σε πλατφόρμες, ενώ άλλα αποτελούνται από βράχους που έχουν συγκεντρωθεί σε στοίβες. Επίσης, κάποια είναι συνδυασμοί: Για παράδειγμα, ένα είναι μείγμα ευθειών, πέτρινων κύκλων, μιας πλατφόρμας και στοιβών από πέτρες, σχηματίζοντας ένα σύνολο/ συγκρότημα 630 μέτρων.
Αν και οι αρχαιολόγοι δεν γνωρίζουν τον σκοπό αυτών των κτισμάτων, εκτιμούν πως κάποια εξ αυτών είναι σημάδια τάφων. Ελάχιστες ανασκαφές έχουν γίνει στην περιοχή, και τα αντικείμενα που μπορούσαν να χρονολογηθούν με ραδιενεργό άνθρακα είναι ελάχιστα. Πάντως, μεταξύ των λίγων αρχαιολογικών χώρων όπου έχουν γίνει ανασκαφές είναι δύο στοίβες από πέτρες που περιλαμβάνουν απομεινάρια από ταφές οι οποίες είχαν λάβει χώρα 1.500 χρόνια πριν.
Έρευνες έχουν δείξει πως η δυτική Σαχάρα ήταν κάποτε πολύ πιο υγρή, και μπορούσε να υποστηρίξει περισσότερη πανίδα από ό,τι σήμερα. Αρχαιολόγοι έχουν εντοπίσει βραχογραφίες όπου απεικονίζονται διάφορα είδη ζώων, ενώ άλλοι ερευνητές έχουν βρει ίχνη λιμνών και άλλων πηγών νερού που στέγνωσαν χιλιάδες χρόνια πριν.
Σε κάθε περίπτωση, οι έρευνες στην περιοχή έχουν σταματήσει, όπως σημειώνουν οι δύο ερευνητές στο Live Science: Στην περιοχή δραστηριοποιείται η Αλ Κάιντα στο Ισλαμικό Μαγκρέμπ, και οι δυνάμεις ασφαλείας δυσκολεύονται να αστυνομεύσουν αποτελεσματικά τις περιοχές όπου βρίσκονται τα κτίσματα.