Μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός που θα μπορούσε να τερματίσει τις διασυνοριακές συγκρούσεις, οι οποίες διαρκούν περισσότερο από ένα χρόνο μεταξύ του Ισραήλ και της Χεζμπολάχ στον Λίβανο, κέρδισε την υποστήριξη των ισραηλινών ηγετών το βράδυ της Τρίτης 26 Νοεμβρίου.
Οι ηγέτες της Χεζμπολάχ εξέφρασαν τη διστακτική υποστήριξή τους στη συμφωνία με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ, η οποία προσφέρει και στις δύο πλευρές μια διέξοδο από τις εχθροπραξίες, που έχουν υποχρεώσει περισσότερους από 1,2 εκατομμύρια Λιβανέζους και 50.000 Ισραηλινούς να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους.
Το μπαράζ βομβαρδισμών από το Ισραήλ έχει σκοτώσει περισσότερους από 3.700 ανθρώπους, πολλοί από αυτούς άμαχοι, λένε Λιβανέζοι αξιωματούχοι.
Όμως, ενώ η συμφωνία, που συμφωνήθηκε τεθεί σε ισχύ ξημερώματα της Τετάρτης, θα μπορούσε να κατευνάσει σημαντικά τις εντάσεις που έχουν φουντώσει την περιοχή, κάνει ελάχιστα πράγματα άμεσα για την επίλυση του πολύ πιο φονικού πολέμου, που μαίνεται στη Γάζα μετά την επίθεση της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ τον Οκτώβριο του 2023, όταν έχασαν τη ζωή τους 1.200 άνθρωποι.
Η Χεζμπολάχ, η οποία άρχισε να εκτοξεύει δεκάδες ρουκέτες στο Ισραήλ την επόμενη ημέρα σε υποστήριξη της Χαμάς, έχει δηλώσει ότι θα συνεχίσει τον πόλεμο μέχρι να σταματήσουν οι μάχες στη Γάζα.
″Μαύρη τρύπα” η Γάζα
Μία πρώτη και μάλλον απλή παρατήρηση, αναφέρεται στην αλλαγή των δεδομένων σε σχέση με τη Γάζα και τις συγκρούσεις εκεί, που συνεχίζονται για 14ο μήνα και με (τουλάχιστον) δεκαπλάσιο αριθμό θυμάτων σε σύγκριση με τον Λίβανο.
Η κατάπαυση πυρός στον Λίβανο αποδεσμεύει εκ των πραγμάτων ισχυρές ισραηλινές στρατιωτικές μονάδες, που εύλογα μπορεί να υποθέσει κάποιος ότι θα μετακινηθούν σε σημαντικό ποσοστό στο μέτωπο της Γάζας.
Χωρίς τον ”αντιπερισπασμό” της Χεζμπολάχ, οι ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ μπορούν να επικεντρωθούν σχεδόν ανενόχλητες στην εκκαθάριση των πυρήνων που διατηρεί η Χαμάς στη Γάζα - και στρατιωτικοί αναλυτές προβλέπουν ήδη ότι αυτό ακριβώς θα συμβεί, πολύ άμεσα.
Υπό αυτή την έννοια, μία διπλωματική ”ανάγνωση” της συμφωνίας για τον Λίβανο, μπορεί να μεταφραστεί ως ”συμφωνία δύο σε ένα” μεταξύ της Δύσης και του Ισραήλ: Η έξοδος από τον Λίβανο, ίσως σημαίνει πρακτικά ότι ανάβει πράσινο φως για να πράξει οτιδήποτε κρίνει σκόπιμο η ισραηλινή ηγεσία υπό τον Μπενιαμίν Νετανιάχου, ώστε να καταστήσει οριστικά ανίσχυρη την Χαμάς στη Γάζα...
Οι όροι της συμφωνίας
Η συμφωνία φέρεται να προβλέπει παύση 60 ημερών στα πεδία των μαχών και τα ισραηλινά στρατεύματα να υποχωρήσουν στη δική τους πλευρά των συνόρων, ενώ απαιτείται από τη Χεζμπολάχ να τερματίσει την ένοπλη παρουσία της σε μια ευρεία περιοχή του νότιου Λιβάνου.
Σύμφωνα με τη συμφωνία, χιλιάδες Λιβανέζοι στρατιώτες και άνδρες των ειρηνευτικών δυνάμεων του ΟΗΕ θα αναπτυχθούν στην περιοχή νότια του ποταμού Λιτάνι. Μια διεθνής επιτροπή υπό την ηγεσία των ΗΠΑ θα παρακολουθεί τη συμμόρφωση όλων των πλευρών.
Ο Μπάιντεν δήλωσε ότι η συμφωνία «σχεδιάστηκε για να είναι μια μόνιμη παύση των εχθροπραξιών».
Το Ισραήλ έχει ζητήσει το δικαίωμα να δράσει σε περίπτωση που η Χεζμπολάχ παραβιάσει τις υποχρεώσεις της. Λιβανέζοι αξιωματούχοι απέρριψαν τη συμπερίληψη αυτού του όρου. Ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ Ισραέλ Κατζ επέμεινε, ωστόσο, ότι ο στρατός θα χτυπήσει τη Χεζμπολάχ, εάν η ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ, γνωστή ως UNIFIL, δεν παρέχει «αποτελεσματική επιβολή» της συμφωνίας.
Παρατεταμένη αβεβαιότητα
Ένας ηγέτης της Χεζμπολάχ δήλωσε, ότι η υποστήριξη στην συμφωνία εξαρτάται από τη σαφή προϋπόθεση, ότι το Ισραήλ δεν θα συνεχίσει τις επιθέσεις του.
«Αφού εξετάσουμε τη συμφωνία που υπέγραψε η εχθρική κυβέρνηση, θα δούμε αν υπάρχει ταύτιση μεταξύ αυτών που δηλώσαμε και αυτών που συμφωνήθηκαν από τους Λιβανέζους αξιωματούχους», δήλωσε ο Μαχμούντ Καμάτι, αναπληρωτής πρόεδρος του πολιτικού συμβουλίου της Χεζμπολάχ, στο δορυφορικό ειδησεογραφικό δίκτυο Al Jazeera.
«Θέλουμε φυσικά τον τερματισμό της επίθεσης, αλλά όχι εις βάρος της κυριαρχίας του κράτους» του Λιβάνου, είπε.
Ο κορυφαίος διπλωμάτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Ζοζέπ Μπορέλ, δήλωσε ότι οι ανησυχίες του Ισραήλ για την ασφάλεια αντιμετωπίστηκαν στη συμφωνία, για την οποία διαμεσολάβησε επίσης η Γαλλία.
Τι συνέβη στα πεδία των μαχών
Μετά από μήνες βομβαρδισμών, το Ισραήλ μπορεί να ισχυριστεί ότι πέτυχε σημαντικές νίκες, συμπεριλαμβανομένης της δολοφονίας του κορυφαίου ηγέτη της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα, των περισσότερων ανώτερων διοικητών της οργάνωσης και της καταστροφής εκτεταμένων υποδομών της.
Μια ενορχηστρωμένη επίθεση τον περασμένο Σεπτέμβριο, που περιελάμβανε την έκρηξη εκατοντάδων ασύρματων και βομβητών που χρησιμοποιούσε η Χεζμπολάχ, αποδόθηκε ευρέως στο Ισραήλ, σηματοδοτώντας ένα βαρύ πλήγμα στον κορμό της οργάνωσης.
Η ζημιά που προκλήθηκε στη Χεζμπολάχ προήλθε όχι μόνο στις τάξεις της, αλλά και σε σχέση με τη φήμη που έχτισε πολεμώντας το Ισραήλ. Παρόλα αυτά, οι μαχητές της κατάφεραν να προβάλλουν σθεναρή αντίσταση στο έδαφος, επιβραδύνοντας την προέλαση του Ισραήλ, ενώ συνέχισαν να εκτοξεύουν καθημερινά δεκάδες ρουκέτες, πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη πέρα από τα σύνορα.
Η κατάπαυση του πυρός προσφέρει ανακούφιση και στις δύο πλευρές, δίνοντας ένα διάλειμμα στον καταπονημένο στρατό του Ισραήλ και επιτρέποντας στους ηγέτες της Χεζμπολάχ να διαφημίσουν την ”ικανότητα” της οργάνωσης να κρατήσει το έδαφός της, παρά το τεράστιο πλεονέκτημα του Ισραήλ σε όπλα. Όμως η Χεζμπολάχ είναι πιθανό να βρεθεί υπόλογη, με πολλούς Λιβανέζους να την κατηγορούν ότι συνέδεσε την τύχη της χώρας τους με την τύχη της Γάζας - στην υπηρεσία του Ιράν - προκαλώντας τεράστια καταστροφή στη λιβανέζικη οικονομία που βρισκόταν ήδη σε κρίσιμη κατάσταση.
Καμία απάντηση για τη Γάζα
Μέχρι τώρα, η Χεζμπολάχ επέμενε ότι θα σταματούσε τις επιθέσεις της στο Ισραήλ μόνο όταν η ισραηλινή ηγεσία δεσμευτεί να σταματήσει τις μάχες στη Γάζα.
Ορισμένοι στην περιοχή της Μέσης Ανατολής είναι πιθανό να θεωρήσουν την συμφωνία μεταξύ της οργάνωσης που εδρεύει στον Λίβανο και του Ισραήλ, ως συνθηκολόγηση.
Στη Γάζα, όπου αξιωματούχοι λένε ότι ο πόλεμος έχει σκοτώσει περισσότερους από 44.000 Παλαιστίνιους, οι επιθέσεις του Ισραήλ έχουν προκαλέσει βαρύ φόρο αίματος στη Χαμάς, συμπεριλαμβανομένης της δολοφονίας των κορυφαίων ηγετών της.
Όμως, οι μαχητές της Χαμάς συνεχίζουν να κρατούν δεκάδες ισραηλινούς ομήρους, ως ένα διαπραγματευτικό χαρτί σε περίπτωση επανάληψης των διαπραγματεύσεων για την κατάπαυση του πυρός.
Η Χαμάς είναι πιθανό να συνεχίσει να απαιτεί μια μόνιμη εκεχειρία και πλήρη αποχώρηση του Ισραήλ από τη Γάζα σε οποιαδήποτε μελλοντική συμφωνία.
Ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς υπενθύμισε την Τρίτη με αιχμηρό τρόπο το αδιέξοδο του πολέμου, ζητώντας επείγουσα διεθνή παρέμβαση.
«Ο μόνος τρόπος για να σταματήσει η επικίνδυνη κλιμάκωση που παρακολουθούμε στην περιοχή και να διατηρηθεί η περιφερειακή και διεθνής σταθερότητα, η ασφάλεια και η ειρήνη, είναι να επιλυθεί το ζήτημα της Παλαιστίνης», είπε σε ομιλία του προς τον ΟΗΕ, που ανέγνωσε ο πρεσβευτής της Παλαιστινιακής Αρχής.
με πληροφορίες Αssociated Press