Αν η Ελληνική Επανάσταση είχε μια μουσική υπόκρουση, κάπως έτσι θα πρέπει να την φανταστούμε, με τους 12 Ελληνικούς χορούς του Νίκου Σκαλκώτα.
Πριν 2-3 χρόνια, οι τότε υπουργοί παιδείας της παρούσας κυβέρνησης, για να την υποβαθμίσουν...δήθεν τιμώντας την, θα την εντάξουν τρίτη και καταϊδρωμένη, σ′ ένα ιστορικό σχήμα που προηγούνταν η γαλλική και η αμερικάνικη επανάσταση (και υπονοώντας έτσι ότι υπήρξε προϊόν ενός ευρωκεντρικού μιμητισμού).
Στην πραγματικότητα, ο φιλελευθερισμός της επανάστασης του ’21 ήταν συλλογικός - κοινοτιστικός, και δεν μπορεί να ενταχθεί στην ατομοκεντρική εμπειρία της Δύσης. [Γι′ αυτό και όσοι την προσεγγίζουν ως παιδί της, για παράδειγμα τα ’χουν εντελώς χαμένα μπροστά στο πάντρεμα του κοσμικού αιτήματος της πολιτικής ελευθερίας με την διεκδίκηση του δικαιώματος στην έκφραση του συλλογικού θρησκευτικού αισθήματος)].
Και βέβαια, είναι πολύ πιο γόνιμο από την άποψη των ιστορικών συγκρίσεων, αλλά και εύστοχο αναφορικά με την ίδια της τη φυσιογνωμία, να θεωρηθεί περισσότερο ως προπομπός και πρόδρομος των μεγάλων εθνικοαπελευθερωτικών κινημάτων που θα συνταράξουν έκτοτε τον πλανήτη, φτάνοντας μέχρι τα τέλη του 20ου αιώνα, παρά ως καχεκτικός ακόλουθος των δυο μεγάλων δυτικών επαναστάσεων. [πράγμα που θα εκφράσει με αριστουργηματικό τρόπο και ο Νίκος Εγγονόπουλος στον Μπολιβάρ του].
Το καταπληκτικό, όμως, με την Ελληνική Επανάσταση έχει να κάνει με τα στοιχεία που σφυρηλάτησαν την ταυτότητά της (εθνική παιδεία και πολιτισμός, δημιουργία και παραγωγή, ελευθερία και δημοκρατία), και την επικαιρότητα που έχουν για το σήμερα. Γιατί μόνο μια τέτοια πολιτική ταυτότητα είναι ικανή να συγκινήσει και να συσπειρώσει την ελληνική κοινωνία, ώστε να χειραφετηθεί από το τέλμα στο οποίο έχει βυθιστεί η δημόσια ζωή αυτού του τόπου. Μιαν Ελληνική Επανάσταση χρειαζόμαστε και σήμερα δηλαδή, νοούμενη με τους όρους του 21ου αιώνα βέβαια, για να μπορέσουμε να επιβιώσουμε μέσα στην διάρκειά του...