«Κανένας δεν αφήνει την πατρίδα του εκτός αν πατρίδα είναι το στόμα ενός καρχαρία. Τρέχεις προς τα σύνορα μόνο όταν βλέπεις ολόκληρη την πόλη να τρέχει κι εκείνη»
(Ουαρσάν Σαίρ).
*Μεσόγειος: Ένα πλωτό νεκροταφείο… Τα νησιά γεμάτα τουρίστες και η θάλασσα της Πύλου γεμάτη από πτώματα. Η Ζωή και ο Θάνατος, ο Παράδεισος και η Κόλαση μαζί. Η απόλυτη κυριαρχία της κοσμοποιού και συμπαντικής αρχής- δύναμης της “Εναντιοδρομίας” ή το απoτέλεσμα του θυμού και της οργής του άγριου Ποσειδώνα;
Όλα αυτά, αν δεν ήταν η θλιβερή πραγματικότητα, μόνον η αντισυμβατική και αμφισβητούμενη τεχνική της «αυτόματης γραφής» του Υπερρεαλισμού θα μπορούσε να αποδώσει με τέτοιο τρόπο που καταυγάζει τον παραλογισμό και την απανθρωπιά της εποχής μας κι ας επαίρονται πολλοί για τα θαύματα της Τεχνητής Νοημοσύνης.
Αλλά γιατί να ανησυχούμε; Στα πλωτά νεκροταφεία δεν βρίσκονται τα “δικά μας παιδιά”… Τότε ας κοιμηθούμε ήσυχοι. Γιατί αν ήταν τα δικά μας παιδιά…Τότε:
“Αν ήταν ο γιος σου / θα γέμιζες τη θάλασσα / με όλα τα πλοία του κόσμου. / Θα ήθελες όλοι μαζί, μυριάδες, / να γινόμαστε γέφυρα / να περπατήσει πάνω μας / και να περάσει απέναντι”.
Πόσα και πόσα “ΑΝ” κοστίζει η ανθρώπινη ζωή!!!
Άλλο ένα ναυάγιο μεταναστών στη θάλασσα που έγινε ο υγρός τάφος για πολλούς απελπισμένους που αναζητούσαν ένα όραμα ή μία διέξοδο ζωής. Την ώρα που ο πλανήτης βρίσκεται σε ζάλη με το άκουσμα κάποιων ποσών για μία μεταγραφή ποδοσφαιριστή, κάποιοι άλλοι άνθρωποι, παιδιά ενός κατώτερου Θεού, πνίγονται στα βαθιά νερά της Παγκόσμιας ανθρώπινης υποκρισίας.
Το πένθος και τα λόγια συμπάθειας περισσεύουν, αφού σε λίγο ο κόσμος θα επιστρέψει στα συνήθη καθήκοντά του και θα περιμένει το επόμενο ναυάγιο των μεταναστών για να εκδηλώσει για άλλη μία φορά, εκ του ασφαλούς βέβαια, τα φιλάνθρωπα αισθήματά του για τα θύματα και την δήθεν οργή του για τους υπεύθυνους (διακινητές, εμπόρους ψυχών, ανάλγητες εξουσίες…).
Ξεχνούμε όλοι μας, όμως, πως η μετανάστευση ήταν και είναι ένα φαινόμενο διαχρονικό και παγκόσμιο, όσο και οι ανθρωπότητα. Οι μετανάστες που σήμερα αντιμετωπίζονται ως πρόβλημα, ίσως αύριο θα γίνει το άμεσο ζητούμενο. Ο γερασμένος πληθυσμός της δύσης θα αναζητά την ανανέωσή του από την άφιξη στη χώρα τους των απελπισμένων μεταναστών..
Το Πρόβλημα και το Δίλημμα
Το πρόβλημα των μεταναστών και των εθνικών μειονοτήτων στις μέρες μας έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις. Πολλά και δυσάρεστα τα προβλήματα που ανακύπτουν τόσο για τις ίδιες τις μειονότητες όσο και για τις χώρες που τις υποδέχονται. Το πρόβλημα δεν είναι ατομικό, δηλαδή των μειονοτήτων, ούτε τοπικό, ούτε εθνικό αλλά παγκόσμιο. Για την αντιμετώπισή του χρειάζονται συλλογικές προσπάθειες σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο.
Μερικοί προτείνουν και υιοθετούν ως λύση την πλήρη αφομοίωση των μειονοτήτων από το ντόπιο στοιχείο με απώτερο στόχο την εκμετάλλευση αυτών. Άλλοι αρνούνται κάθε ιδέα ανοχής απέναντι στους ξένους και προτείνουν την κοινωνική περιθωριοποίηση και την απέλαση αυτών. Η άρνηση συνεργασίας όμως με το «μειονοτικό στοιχείο» και η πλήρη απόρριψη αυτού οδηγεί στο ρατσισμό, στη ξενοφοβία και δημιουργεί προβλήματα στη διεθνή ειρήνη και κοινωνική ισορροπία κάθε χώρας.
Η λύση του προβλήματος δεν βρίσκεται όμως ούτε στην απόρριψη ούτε στην περιθωριοποίηση των μειονοτήτων αλλά στη λήψη μέτρων που θα αποβλέπουν και θα βοηθούν στην πλήρη ένταξη και ενσωμάτωσή τους στο κοινωνικό σώμα. Εκείνο που προέχει είναι συνύφανση – συνύπαρξη όλων εκείνων των πολιτιστικών στοιχείων (γλωσσικά, θρησκευτικά, ήθη – έθιμα, αντιλήψεις) που φέρνουν μαζί τους οι μειονότητες με τα αντίστοιχα πολιτιστικά στοιχεία της χώρας που τις υποδέχεται. Η συνύπαρξη αυτών των στοιχείων αποτέλεσε και θα αποτελέσει γονιμοποιό στοιχείο για την κοινωνική πρόοδο και σημαντική προωθητική δύναμη για τον παγκόσμιο πολιτισμό της ειρήνης.
«Κανένας δεν αφήνει την πατρίδα εκτός αν η πατρίδα σε κυνηγά/ φωτιά κάτω από τα πόδια σου/ ζεστό αίμα στην κοιλιά σου»
(Ουαρσάν Σαίρ)
Η πλήρης ενσωμάτωση των μειονοτήτων μπορεί επίσης να επιτευχθεί μέσα από την προάσπιση και διασφάλιση των ατομικών, κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων. Παράλληλα αναγκαία κρίνεται η παροχή ίσων αμοιβών και ευκαιριών για εργασία, η βελτίωση των συνθηκών εργασίας τους και η διεύρυνση των μέτρων κοινωνικής πρόνοιας και προστασίας. Επιπρόσθετα στην ομαλή ένταξη και ενσωμάτωση των μειονοτήτων μπορεί να βοηθήσει και η παροχή ευκαιριών για εκπαίδευση και ιδιαίτερα για εκμάθηση της μητρικής τους γλώσσας.
Επί πλέον τα Μ.Μ.Ε. μπορούν να συμβάλουν στην ειρηνική και αρμονική συμβίωση των μειονοτήτων με το ντόπιο στοιχείο αρκεί να απαλλαγούν από στερεότυπα που ταυτίζουν τον εγκληματία με τον αλλοδαπό. Η πληροφόρηση πρέπει να βοηθά έτσι ώστε το ντόπιο στοιχείο να μην αντιμετωπίζει τους ξένους με αισθήματα καχυποψίας και ξενοφοβίας.
Τα ίσα δικαιώματα σε όλους τους μειονοτικούς πληθυσμούς της χώρας ανεξάρτητα από εθνική καταγωγή, θρησκευτική πίστη, γλώσσα και πολιτισμό είναι χρέος και έργο όλων. Πρέπει όλοι να δείξουμε σεβασμό και ανοχή στο δικαίωμα του ανθρώπου να είναι ο εαυτός του. Το δικαίωμα στη «διαφορά» μπορεί και πρέπει να γίνει η σημαία όλων. Μπορούμε να «είμαστε ίσοι και διαφορετικοί».
«Λαθεμένο μου φαινόταν τ’ όνομα που μάς δίναν: / «Μετανάστες». / Θα πει κείνοι που αφήσαν την πατρίδα τους. Εμείς, ωστόσο / δε φύγαμε γιατί το θέλαμε / λεύτερα να διαλέξουμε μιαν άλλη γη».
(Μπρεχτ).
Οι Όροι- Έννοιες
✴Αναγκαία θεωρείται η εννοιολογική αποσαφήνιση των τριών όρων αφομοίωση – ενσωμάτωση – ένταξη, γιατί χρησιμοποιούνται πολλές φορές αυθαίρετα με αποτέλεσμα να δημιουργείται σύγχυση ως προς την πρόταση αντιμετώπισης των μεταναστών στις χώρες υποδοχής.
α. Αφομοίωση: Ο όρος παραπέμπει στην αναγκαστική ή και βίαιη εξομοίωση των μεταναστών με τον ιθαγενή πληθυσμό με την ταυτόχρονη απόρριψη – αποβολή κάθε ιδιαιτερότητάς τους (Γλωσσικής, εθνικής, θρησκευτικής, πολιτισμικής…).
β. Ενσωμάτωση: Η έννοια παραπέμπει στην θεσμική και νομική εξομοίωση των μεταναστών με τους ιθαγενείς, στην ίση μεταχείρισή τους χωρίς διακρίσεις, χωρίς ωστόσο να αναγνωρίζονται οι επί μέρους ιδιαιτερότητές τους (θρησκευτικές…). Τους αναγνωρίζονται τα ατομικά δικαιώματα, όχι, όμως και τα συλλογικά.
γ. Ένταξη: Ο όρος αυτός εμπεριέχει την «ενσωμάτωση», αλλά διαφοροποιείται ως προς την αναγνώριση των συλλογικών δικαιωμάτων και των ιδιαιτεροτήτων των μεταναστών. Οι μετανάστες, δηλαδή, απολαμβάνουν όλα τα δικαιώματά τους αλλά και εκείνα που τους ξεχωρίζουν ως ιδιότυπη κοινωνική ομάδα με τις ιδιαιτερότητες. Αποτελεί την προτιμητέα πρόταση αντιμετώπισης των μεταναστών.
Επιμύθιον
Ωστόσο πέρα κι έξω από κάθε θεωρητική συζήτηση το μεταναστευτικό και ο τρόπος αντιμετώπισης των μειονοτήτων, που απειλούν την μακαριότητά μας, συνιστά ένα παγκόσμιο έγκλημα και επιβάλλει την κάθαρσή του. Όχι υποχρεωτικά με τους όρους της αρχαίας τραγωδίας, αλλά με τους σύγχρονους που θα αποκαλύπτουν την ανθρώπινη Ύβρη και την κοινωνικό μιθριδατισμό των δυτικών κοινωνιών. Κάποια εγκλήματα πρέπει να λέγονται με το όνομά τους,
Κι αυτό γιατί οι λέξεις δεν βρέθηκαν για να αποκρύπτουν, αλλά για να φανερώνουν την πραγματικότητα. Διαφορετικά βιάζομαι τη Γλώσσα, την Ηθική, την Ανθρωπιά μας και τον Πολιτισμό μας.
Αλλά είπαμε στο πλωτό νεκροταφείο δεν ήταν τα δικά μας παιδιά. Γι αυτό:
“Μπορείς να κοιμηθείς ήσυχα / και πάνω από όλα ασφαλής. / Δεν είναι ο γιος σου. / Είναι απλώς ένα παιδί της χαμένης ανθρωπιάς, / ένα παιδί της βρόμικης ανθρωπότητας, που δεν κάνει θόρυβο. / Δεν είναι ο γιος σου… Δεν είναι ο γιος σου…”
(Sergio Guttila).
*Απορία Ψάλτου…βηξ: Αλήθεια πώς διέλαθε την προσοχή των ραντάρ της περιοχής της Μεσογείου ένα τέτοιο πλοίο-νεκροταφείο, όταν παρακολουθείται στενά και το πέταγμα του τελευταίου κουνουπιού;