Η Μετεωρολογική Υπηρεσία του ΟΗΕ αναφέρει ότι το 2023 ήταν η ξηρότερη χρονιά των τελευταίων τριών και πλέον δεκαετιών για τα ποτάμια του κόσμου, καθώς το έτος-ρεκόρ ζέστης επιτάχυνε την αποξήρανση των υδάτινων ροών και συνέβαλε σε παρατεταμένη ξηρασία σε ορισμένα μέρη του κόσμου.
Ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός αναφέρει επίσης ότι οι παγετώνες που τροφοδοτούν τα ποτάμια σε πολλές χώρες υπέστησαν τη μεγαλύτερη απώλεια υδάτινης μάζας τις τελευταίες πέντε δεκαετίες, προειδοποιώντας ότι το λιώσιμο των πάγων μπορεί να απειλήσει μακροπρόθεσμα την ασφάλεια του νερού για εκατομμύρια ανθρώπους στον πλανήτη.
«Το νερό είναι σαν... καναρίνι στο ανθρακωρυχείο της κλιματικής αλλαγής. Λαμβάνουμε σήματα κινδύνου με τη μορφή όλο και πιο ακραίων βροχοπτώσεων, πλημμυρών και ξηρασίας, που έχουν ως αποτέλεσμα ένα βαρύ φόρο αίματος σε ζωές, οικοσυστήματα και οικονομίες», δήλωσε η Γενική Γραμματέας του WMO, Σελέστε Σάουλο, δίνοντας στη δημοσιότητα την έκθεση (Δευτέρα 7 Οκτωβρίου).
Είπε, ακόμη, ότι η άνοδος της θερμοκρασίας έχει οδηγήσει εν μέρει τον υδρολογικό κύκλο να γίνει «πιο ασταθής και απρόβλεπτος» με τρόπους που μπορούν να παράγουν «είτε πολύ είτε πολύ λίγο νερό», τόσο μέσω ξηρασιών όσο και μέσω πλημμυρών.
Η έκθεση του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού (ΟΗΕ) με τίτλο «Κατάσταση των παγκόσμιων υδάτινων πόρων 2023» καλύπτει τους ποταμούς, αλλά και τις λίμνες, τους ταμιευτήρες, τα υπόγεια ύδατα, την υγρασία του εδάφους, την αποθήκευση νερού στη γη, τη χιονοκάλυψη και τους παγετώνες, καθώς και την εξάτμιση του νερού από τη γη και τα φυτά.
Ο μετεωρολογικός οργανισμός, επικαλούμενος στοιχεία από το UN Water, αναφέρει ότι περίπου 3,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι αντιμετωπίζουν ανεπαρκή πρόσβαση σε νερό για τουλάχιστον ένα μήνα το χρόνο - και ο αριθμός αυτός αναμένεται να αυξηθεί σε 5 δισεκατομμύρια μέχρι το 2050.
Ο WMO λέει ότι το 70% του συνολικού νερού που αντλεί ο άνθρωπος από τα υδρολογικά συστήματα πηγαίνει στη γεωργία.
Το 2023 ο κόσμος αντιμετώπισε το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί ποτέ, ενώ το φετινό καλοκαίρι ήταν επίσης το θερμότερο καλοκαίρι όλων των εποχών - εγείροντας προειδοποιητικά σημάδια για πιθανό νέο ρεκόρ το 2024.
«Στα δεδομένα (των τελευταίων) 33 ετών, δεν είχαμε ποτέ μια τόσο μεγάλη περιοχή σε όλο τον κόσμο που να βρίσκεται υπό τόσο ξηρές συνθήκες», δήλωσε ο Στέφαν Ούλενμπρουκ, διευθυντής υδρολογίας, υδάτων και κρυόσφαιρας στον WMO.
Η έκθεση αναφέρει ότι οι νότιες Ηνωμένες Πολιτείες, η Κεντρική Αμερική και οι χώρες της Νότιας Αμερικής Αργεντινή, Βραζιλία, Περού και Ουρουγουάη, αντιμετώπισαν εκτεταμένες συνθήκες ξηρασίας και «τα χαμηλότερα επίπεδα νερού που έχουν παρατηρηθεί ποτέ στον Αμαζόνιο και στη λίμνη Τιτικάκα», στα σύνορα μεταξύ Περού και Βολιβίας.
Η λεκάνη του ποταμού Μισισιπή παρουσίασε επίσης χαμηλά επίπεδα νερού, σύμφωνα με την έκθεση. Ο WMO δήλωσε ότι ο μισός κόσμος αντιμετώπισε συνθήκες ξηρής ροής ποταμών πέρυσι.
Τα στοιχεία για το 2024 δεν έχουν ακόμη εισαχθεί, αλλά ο Ούλενμπρουκ δήλωσε ότι το εξαιρετικά ζεστό καλοκαίρι είναι «πολύ πιθανό» να μεταφραστεί σε χαμηλές ροές ποταμών φέτος και «σε πολλά μέρη του κόσμου, αναμένουμε περισσότερη λειψυδρία».
Οι συνθήκες χαμηλής στάθμης νερού είχαν αντίκτυπο στη ναυσιπλοΐα των ποταμών σε μέρη, όπως η Βραζιλία, καθώς και σε μια επισιτιστική κρίση στη Ζιμπάμπουε και σε άλλα μέρη της νότιας Αφρικής το 2024.
Ο WMO απηύθυνε έκκληση για βελτίωση της συλλογής και της ανταλλαγής δεδομένων (data), ώστε να ξεκαθαρίσει η πραγματική εικόνα των υδάτινων πόρων και να βοηθηθούν οι χώρες και οι κοινότητες, ώστε να αναλάβουν δράση.