Σε καίρια ζητήματα της ελληνικής και ευρωπαϊκής ατζέντας, όπως η Λευκή Βίβλος για την ευρωπαϊκή άμυνα, το μεταναστευτικό και τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις, αλλά και στην πρόταση του Χρήστου Τριαντόπουλου να παραπεμφθεί απευθείας στη Δικαιοσύνη, την οποία και χαρακτήρισε «γενναία πράξη» αναφέρθηκε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μετά το πέρας της Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες.
Επίσης ο Πρωθυπουργός για πρώτη φορά, εξέφρασε την ανησυχία του σχετικά με τη σύλληψη του Εκρέμ Ιμάμογλου, επισημαίνοντας τη σημασία του σεβασμού των πολιτικών ελευθεριών και των δημοκρατικών θεσμών ως προϋπόθεση για την ενταξιακή πορεία της γείτονος.
Υπάρχουν κριτήρια για μια δημοκρατία
Ο κ. Μητσοτάκης κληθείς να σχολιάσει τις εξελίξεις στην Τουρκία, χωρίς να αναφέρει το όνομα του Εκρέμ Ιμάμογλου, εξέφρασε την ανησυχία του επισημαίνοντας ότι ο σεβασμός των πολιτικών ελευθεριών αποτελούν βασικό συστατικό μιας δημοκρατίας.
«Θέλω να θυμίσω ότι η Τουρκία, στα χαρτιά τουλάχιστον, είναι χώρα υπό ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και μια χώρα η οποία φιλοδοξεί να συνάψει πιο στενές σχέσεις με την Ένωση. Προφανώς αυτό θα μπορεί να γίνει μόνο μέσα στο πλαίσιο των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, όπως αυτές τις έχουμε διαπραγματευτεί τα τελευταία χρόνια» τόνισε ο Πρωθυπουργός και διευκρίνισε ότι δεν υπάρχει ακόμα καμία προγραμματισμένη ημερομηνία για επίσκεψή του στην Άγκυρα προκειμένου να συναντηθεί με τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν.
Σημειώνεται παρά τις αντιδράσεις της ΕΕ στη σύλληψη του Ιμάμογλου μετά το πέρας της Συνόδου Κορυφής το Συμβούλιο ανακοίνωσε ότι θα έχει τηλεδιάσκεψη με τον πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασίλειου, τον πρόεδρο της Τουρκίας, τη Νορβηγία και την Ισλανδία, προκειμένου να τους ενημερώσουν για τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής σε σχέση με την άμυνα.
Λευκή Βίβλος και Ρήτρα Διαφυγής
Ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε και στη Λευκή Βίβλο για την Ευρωπαϊκή Άμυνα εκφράζοντας την ελπίδα η ρήτρα διαφυγής να ενεργοποιηθεί το συντομότερο και να αφορά ενδεχομένως και το έτος 2025.
«Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αφορά μία τετραετή περίοδο και νομίζω ότι αυτό είναι λογικό, καθώς χρειαζόμαστε χρόνο και προβλεψιμότητα προκειμένου να αυξήσουμε τις αμυντικές μας δαπάνες» είπε και πρόσθεσε:
«Σε κάθε περίπτωση, αισθάνομαι ότι είναι μια δικαίωση αυτή η συμπερίληψη στη Λευκή Βίβλο μιας πάγιας θέσης της ελληνικής κυβέρνησης, η οποία έρχεται τώρα και δικαιώνεται. Αναμένουμε το τελικό και οριστικό κείμενο, για να γνωρίζουμε το βαθμό της δημοσιονομικής ευελιξίας τον οποίο θα έχουμε σχετικά με τις αμυντικές μας δαπάνες για τα επόμενα χρόνια».
«Η αποτρεπτική δυνατότητα της χώρας είναι προϋπόθεση ελευθερίας και ευημερίας»
Ο κ. Μητσοτάκης υπενθύμισε ότι στις αρχές Απριλίου θα παρουσιάσει τους βασικούς άξονες του νέου 12ετούς σχεδίου για τους εξοπλισμούς της Ελλάδας, εκφράζοντας την ελπίδα ότι η συζήτηση να έχει άλλα χαρακτηριστικά από τις συζητήσεις των τελευταίων μηνών.
«Διότι μπορούμε να διαφωνούμε σε πολλά, αλλά θέλω να πιστεύω ότι τουλάχιστον στα ζητήματα των αμυντικών δαπανών μπορούμε να βρούμε ένα στοιχειώδες κοινό πλαίσιο συνεννόησης, καθώς η αποτρεπτική δυνατότητα της χώρας είναι προϋπόθεση ελευθερίας και ευημερίας».
«Για το μεταναστευτικό πρέπει να είμαστε διατεθειμένοι να σκεφτούμε και έξω από το συνηθισμένο πλαίσιο»
Ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε και στο νέο μεταναστευτικό πλαίσιο όπως αυτό υιοθετείται από την ΕΕ. Νωρίτερα, προσερχόμενος στην Σύνοδο δήλωσε ξεκάθαρα ότι όποιος δεν δικαιούται άσυλο θα πρέπει να απελαύνεται. Το βράδυ μετά τη σύνοδο μίλησε για λύσεις εκτός του συνηθισμένου πλαισίου που μπορεί να μεταφραστεί στη δημιουργία «κόμβων επιστροφών» σε τρίτες χώρες εκτός Ενωσης. Σχέδιο που προβλέπεται άλλωστε και στην πρόταση της Κομισιόν για το νέο σύστημα επιστροφών.
Ο κ. Μητσοτάκης στις δηλώσεις του θύμισε ότι από το 2020 η Ελλάδα υιοθετεί μία σκληρή αλλά δίκαιη πολιτική, η οποία προτάσσει τη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων.
«Τότε θα έλεγα ότι ήμασταν λίγοι αυτοί που υιοθετούσαμε αυτή την πολιτική. Τώρα αποτελεί ουσιαστικά κοινό τόπο ότι δεν μπορούμε να έχουμε μία συνεκτική μεταναστευτική πολιτική χωρίς αποτελεσματική φύλαξη των εξωτερικών συνόρων και χωρίς να περιορίζουμε τις ροές όσων εισέρχονται παράνομα στην Ευρωπαϊκή Ένωση».
«Οκτώ στους δέκα παράνομους μετανάστες που βρίσκονται στην Ευρώπη, δεν επιστρέφουν...»
Εξέφρασε την ικανοποίησή του γιατί όπως είπε η Ευρωπαϊκή Ένωση φαίνεται να κατευθύνεται και προς μία δεύτερη προτεραιότητα την οποία έθετε πάντα η ελληνική κυβέρνηση, που δεν είναι άλλη από τις αποτελεσματικές επιστροφές.
«Η αλήθεια είναι ότι σήμερα οκτώ στους δέκα παράνομους μετανάστες που βρίσκονται στην Ευρώπη, δηλαδή άνθρωποι οι οποίοι δεν δικαιούνται άσυλο, δεν επιστρέφουν και μένουν στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Και αυτό, προφανώς, είναι κάτι το οποίο πρέπει να αλλάξει» είπε.
«Όποιος δεν δικαιούται άσυλο, θα κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να τον γυρίσουμε στη χώρα από την οποία ήρθε»
Χαρακτήρισε το σχέδιο κανονισμού (για τις επιστροφές), όπως προτάθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ως ένα σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.
«Η Ελλάδα συμμετέχει σε μία κλειστή ομάδα χωρών που, θα έλεγα, βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των συζητήσεων για πιο καινοτόμες ιδέες γύρω από το μεταναστευτικό. Αναμένουμε άμεσα τη δημοσίευση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή της λίστας των ασφαλών χωρών προέλευσης. Θα ακολουθήσουν οι ασφαλείς τρίτες χώρες. Και πρέπει να είμαστε διατεθειμένοι να σκεφτούμε και έξω από το πλαίσιο το συνηθισμένο, για να δούμε πώς θα αντιμετωπίσουμε αυτό το θέμα» είπε και επανέλαβε:
«Η πολιτική της κυβέρνησης σε αυτό είναι πολύ σαφής: όποιος δικαιούται άσυλο στη χώρα μας είναι ευπρόσδεκτος να παραμείνει στην Ελλάδα. Όποιος δεν δικαιούται, όμως, άσυλο, θα κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να τον γυρίσουμε στη χώρα από την οποία ξεκίνησε τη διαδρομή του».
Οι Ελληνο-αμερικανικές σχέσεις δεν ετεροπροσδιορίζονται από τη σχέση των ΗΠΑ με την Τουρκία.
Ο κ. Μητσοτάκης κλήθηκε να απαντήσει εάν υπάρχει κάποιο αίτημα για συνάντησή του με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ δεδομένου ότι ο Τούρκος πρόεδρος εικάζεται ότι τον Απρίλιο θα συναντηθεί με τον Αμερικανό ομόλογό του και ενδεχομένως στη συνάντηση των δύο ανδρών να τεθούν και ζητήματα που θα αφορούν την Ελλάδα.
Ο κ. Μητσοτάκης δήλωσε πως δεν γνωρίζει να υπάρχει κάποιο προγραμματισμένο ραντεβού του προέδρου Ερντογάν με τον πρόεδρο Τράμπ, και διευκρίνισε πως ούτε υπάρχει κάποια προγραμματισμένη δική του συνάντηση με τον Αμερικανό πρόεδρο.
«Εκτιμώ ότι αυτή θα γίνει κάποια στιγμή, αλλά δεν έχω κάτι συγκεκριμένο να σας πω» σχολίασε και πρόσθεσε: «Σε κάθε περίπτωση θέλω να τονίσω, το έχω πει πολλές φορές, ότι οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις είναι σταθερές, έχουν βάθος, στηρίζονται πάνω σε κοινά συμφέροντα, δεν ετεροπροσδιορίζονται από τη σχέση των ΗΠΑ με την Τουρκία».
«Η Ελλάδα είναι ένας παράγοντας, ένας πυλώνας σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο. Και μία χώρα η οποία πιστεύω ότι, σε αυτό το ευμετάβολο γεωπολιτικό περιβάλλον, νομίζω ότι μπορεί να είναι και πολύ χρήσιμη, θα έλεγα, ως μία χώρα αξιόπιστη στη Μέση Ανατολή, μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέλος του ΝΑΤΟ. Μπορεί σε αυτή την καινούργια θεώρηση της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής να είναι εξαιρετικά χρήσιμη» τόνισε.
«Θα ηγηθώ των προσπαθειών για αλλαγή του άρθρου 86»
Τέλος ο Πρωθυπουργός, έπειτα από ερώτημα, αναφέρθηκε και στα εσωτερικά ζητήματα και συγκεκριμένα στις αντιδράσεις της αντιπολίτευσης στην πρόταση Τριαντόπουλου να πάει απευθείας στο Δικαστικό Συμβούλιο, παρακάμπτοντας την Προανακριτική.
Ο πρωθυπουργός τη χαρακτήρισε «γενναία πράξη», που ανταποκρίνεται στη μακροχρόνια θέση του για κατάργηση των διαφορετικών μέτρων και σταθμών στην ποινική μεταχείριση πολιτικών.
Υπενθύμισε ότι από το 2006 έχει ζητήσει αναθεώρηση του Άρθρου 86 του Συντάγματος και τόνισε ότι η κίνηση Τριαντόπουλου ανοίγει τον δρόμο για ουσιαστική μεταρρύθμιση, ώστε οι πολιτικοί να δικάζονται από φυσικούς δικαστές. Επικρίνε την αντιπολίτευση, ιδιαίτερα το ΠΑΣΟΚ, για ασυνέπεια στις θέσεις της, υποστηρίζοντας ότι τέτοιες αντιδράσεις υπονομεύουν την εμπιστοσύνη των πολιτών στο πολιτικό σύστημα.
«Δεν νομίζω ότι χτίζουμε έτσι σχέσεις εμπιστοσύνης μεταξύ πολιτών και πολιτικού συστήματος. Εγώ, ως ένας πολιτικός ο οποίος αγωνίστηκα πάντα σε αυτή την κατεύθυνση, θα ηγηθώ της προσπάθειας να αλλάξουμε το άρθρο 86, όπως έχω δεσμευτεί» είπε και εκτίμησε ότι και οι πολίτες προτιμούν και οι πολιτικοί να δικάζονται από τους φυσικούς τους δικαστές, εν προκειμένω από το Ανώτατο Δικαστήριο το οποίο έχουμε, από το να γίνεται η ποινική τους μεταχείριση αντικείμενο μιας κομματικής αντιπαράθεσης.
«Εξάλλου, έχουμε δει πολλές προανακριτικές και εξεταστικές και ξέρουμε που αυτές έχουν καταλήξει» είπε.