Την πάγια θέση της Ελλάδας ότι το θέμα ανάληψης καθηκόντων από τον Φρέντη Μπελέρη και το δικαίωμά του σε μια δίκαιη δίκη δεν αποτελεί διμερές ζήτημα Ελλάδας-Αλβανίας, αλλά θέμα σεβασμού του κράτους Δικαίου, που αποτελεί την κορωνίδα της ενταξιακής διαδικασίας, επανέλαβε σύμφωνα με πληροφορίες ο πρωθυπουργός στη Σύνοδο ΕΕ - Δυτικών Βαλκανίων.
Ο Πρωθυπουργός επανέλαβε την ειλικρινή διάθεση της Ελλάδας να επιλυθεί αυτό το ζήτημα, υπογραμμίζοντας ότι η χώρα μας υπήρξε και παραμένει απ′ τους πρωτεργάτες της ενταξιακής προοπτικής των Δυτικών Βαλκανίων.
Βιάζεται ο Σολτς
Εν τω μεταξύ σύμφωνα με πληροφορίες λίγο πριν αρχίσει η Σύνοδος Κορυφής των ηγετών της ΕΕ κατά την οποία αναμένεται να συζητηθεί το θέμα της διεύρυνσης της ΕΕ (η Αλβανία δεν περιλαμβάνεται στη συζήτηση) ο Γερμανός Καγκελάριος Ολαφ Σολτς ζήτησε να προχωρήσει η ενταξιακή πορεία της Αλβανίας ακόμη και με τη διαδικασία της ειδικής πλειοψηφίας κάτι που σημαίνει ότι με αυτό τον τρόπο θα μπορούσαν να παρακαμφθούν και τα 37 βέτο που έχει στη διάθεσή της η Ελλάδα.
Όπως προκύπτει η Γερμανία δεν θεωρεί ότι η υπόθεση Μπελέρη είναι τόσο σημαντικός παράγοντας που μπορεί να θεωρηθεί ότι η Αλβανία δεν πληροί τις ενταξιακές προϋποθέσεις.
Μάλιστα ο Σολτς ζήτησε επιτάχυνση των διαδικασίων για την ενταξιακή πορεία των δυτικών Βαλκανίων.
Το ίδιο και η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν
Σε γενικές γραμμές, οι ευρωπαίοι ηγέτες, όπως προκύπτει και από τα συμπεράσματα της Συνόδου ΕΕ- Δυτικών Βαλκανίων, υπογραμμίζουν ότι το ολοένα και πιο περίπλοκο γεωστρατηγικό περιβάλλον, που κυριαρχείται από τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και σημαδεύεται έντονα από την κρίση στη Μέση Ανατολή, συνεχίζει να θέτει σε κίνδυνο την ευρωπαϊκή και παγκόσμια ασφάλεια και ως εκ τούτου σε αυτό το πλαίσιο, γίνεται ακόμα πιο αναγκαία η στρατηγική εταιρική σχέση μεταξύ της ΕΕ και της περιοχής των Δυτικών Βαλκανίων που φέρνει ολοένα στενότερους δεσμούς και βαθύτερη συνεργασία με την ΕΕ, βασισμένη σε κοινές αρχές και αξίες.
Η πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τόνισε ότι έγινε μια «εποικοδομητική» συζήτηση στη βάση των εκθέσεων προόδου της Επιτροπής που δημοσιεύθηκαν τον περασμένο Νοέμβριο και οι οποίες θα αποτελέσουν τη βάση και για την αυριανή συζήτηση στη Σύνοδο Κορυφής για το θέμα της Διεύρυνσης.
Η ίδια υπενθύμισε ότι η ΕΕ ζητά την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων «το συντομότερο δυνατό» με την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία, ενώ για τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη οι διαπραγματεύσεις θα ξεκινήσουν μόλις εκπληρωθούν επαρκώς τα κριτήρια. Για το Μαυροβούνιο υπάρχει ένα «νέο μομέντουμ» με τη νέα κυβέρνηση, η οποία προσδοκάται ότι θα επαναφέρει στη σωστή τροχιά την ενταξιακή πορεία της χώρας. Για τη Σερβία και το Κόσοβο, η ενταξιακή πορεία εξαρτάται από την τήρηση των δεσμεύσεων στον διάλογο Βελιγραδίου-Πρίστινας και στην εφαρμογή των συμφωνιών.
Η Ελλάδα στηρίζει την ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων αλλά...
Ωστόσο η χώρα μας, όπως τονίζουν διπλωματικές πηγές, δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση να συναινέσει στην ενταξιακή πορεία της Αλβανίας εάν δεν υπάρξει πρόοδος στο θέμα του εκλεγμένου δημάρχου Χειμάρας, Φρέντη Μπελέρη.
Άλλωστε η θέση αυτή είναι σαφής και έχει διαμηνυθεί τόσο στην αλβανική πλευρά όσο και στην ΕΕ. Στην επιστολή που έχει σταλεί και στα δύο μέρη τονίζεται ότι σύμφωνα με το αλβανικό δίκαιο η ορκωμοσία του κ. Μπελέρη είναι μια απλή διοικητική πράξη, η οποία δεν παρεμβαίνει στην ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και ως εκ τούτου η παρεμπόδιση της ορκωμοσίας του αποτελεί συνειδητή πολιτική απόφαση της αλβανικής κυβέρνησης.
Ωστόσο αξίζει να σημειωθεί ότι στενοί συνομιλητές του Κυριάκου Μητσοτάκη σημειώνουν ότι «πάγια θέση της Ελλάδας είναι η στήριξη της ευρωπαϊκής προοπτικής των Δυτικών Βαλκανίων, ως επένδυση στη σταθερότητα, την ανάπτυξη και την ευημερία της περιοχής».
Διευκρινίζουν όμως ότι αυτή η ελληνική θέση ισχύει εφόσον οι υποψήφιες χώρες εκπληρώνουν τις προϋποθέσεις και υλοποιούν τις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις και προσθέτουν ότι βασικό προαπαιτούμενο για την ένταξη τους αποτελεί ο σεβασμός των θεμελιωδών ευρωπαϊκών αξιών και οι μεταρρυθμίσεις που αφορούν το κράτος δικαίου και ιδιαίτερα την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των μειονοτήτων.
Ειδικότερα για το θέμα της Αλβανίας, με την οποία οι σχέσεις βρίσκονται σε χαμηλό βαρομετρικό εξαιτίας της στάσης των Τιράνων απέναντι στον Φρέντη Μπελέρη, εξηγούν ότι η θέση της Ελλάδας είναι σαφής και έχει διαμηνυθεί στην αλβανική πλευρά. «Η Ελλάδα δεν θα συναινέσει στην ενταξιακή διαδικασία αν δεν υπάρξει πρόοδος στο θέμα του εκλεγμένου δημάρχου Χειμάρρας Φρέντη Μπελέρη», επαναλαμβάνουν σε κάθε συζήτηση οι κυβερνητικές πηγές.
Μπορεί η Ελλάδα να συναίνεσε μεν στην αποστολή της επιστολής της Ε.Ε. στα Τίρανα για το πρώτο βήμα έναρξης των διαπραγματεύσεων, όμως –όπως σημειώνουν από το Μέγαρο Μαξίμου- αυτό έγινε υπό την προϋπόθεση ότι μέχρι το επόμενο στάδιο της διαδικασίας θα υπάρξει σαφής κίνηση ώστε ο Φρέντη Μπελέρης να αναλάβει καθήκοντα και να γίνει σεβαστό το δικαίωμά του σε δίκαιη δίκη, καθώς και το τεκμήριο αθωότητας.
Το βέβαιο είναι ότι το ζήτημα αυτό είναι ακανθώδες και απαιτεί λεπτούς διπλωματικούς χειρισμούς από την ελληνική πλευρά.
«Η ΕΕ καλεί τους εταίρους να εγγυηθούν τα δικαιώματα και την ίση μεταχείριση των ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες»
Στην κοινή διακήρυξη ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων «επιβεβαιώνεται εκ νέου η προοπτική ένταξης των έξι χωρών της περιοχής», τόνισε ο πρόεδρος του Συμβουλίου Σ. Μισέλ, καθώς και η δέσμευση των χωρών αυτών να προχωρήσουν στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις για την επιτάχυνση της ενταξιακής τους διαδικασίας. Στις μεταρρυθμίσεις αυτές συμπεριλαμβάνεται και ένας ξεκάθαρος οδικός χάρτης για πρόοδο στον σεβασμό του κράτους δικαίου. «Η ενσωμάτωση θα γίνει σταδιακά», καθώς επιθυμούν να ενισχύσουμε τη συνεργασία μας σε όλους τους τομείς, πρόσθεσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Μάλιστα στη διακήρυξη η ΕΕ υπογραμμίζει την ανάγκη για δέσμευση των εταίρων των Δυτικών Βαλκανίων για περιεκτική περιφερειακή συνεργασία και ενίσχυση των σχέσεων καλής γειτονίας, μεταξύ άλλων με τα κράτη μέλη της ΕΕ. «Η καλή πίστη και με απτά αποτελέσματα διμερών συμφωνιών, συμπεριλαμβανομένης της Συμφωνίας των Πρεσπών με την Ελλάδα και της Συνθήκης Φιλίας, Καλής Γειτονίας και Συνεργασίας με τη Βουλγαρία, συνεχίζει να είναι σημαντική», αναφέρεται στη Διακήρυξη, ενώ υπογραμμίζεται ότι «απαιτούνται ακόμη αποφασιστικές περαιτέρω προσπάθειες για την προώθηση της συμφιλίωσης και της περιφερειακής σταθερότητας, καθώς και για την εξεύρεση και την εφαρμογή οριστικών, περιεκτικών και δεσμευτικών λύσεων σε περιφερειακές και διμερείς διαφορές και ζητήματα των εταίρων που έχουν τις ρίζες τους στην κληρονομιά του παρελθόντος». «Η ΕΕ καλεί τους εταίρους να εγγυηθούν τα δικαιώματα και την ίση μεταχείριση των ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες», αναφέρεται στη Διακήρυξη.
Στη Σύνοδο Κορυφής
Αυτό που επίσης προαναγγέλλουν κυβερνητικές πηγές για τη συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου είναι ότι η Ελλάδα συντάσσεται με την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και υποστηρίζει την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Ε.Ε. με την Ουκρανία και τη Μολδαβία, ενώ είναι υπέρ της χορήγησης καθεστώτος υποψηφίου στη Γεωργία. Αυτό είναι το καλό σενάριο γιατί όλοι φοβούνται ότι ο Ορμπάν δεν θα συναινέσει στο θέμα της Ουκρανίας και ενδέχεται να μπλοκάρει κάθε απόφαση.
Το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο και οι ελληνικές επιδιώξεις
Ένα από τα θέματα που βρίσκονται ψηλά στην ατζέντα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, είναι αυτό της ενδιάμεσης αναθεώρησης του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (2021-27).
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει επισημάνει, ήδη από την προηγούμενη σύνοδο κορυφής, ότι μια λύση δεν μπορεί να συμπεριλαμβάνει μόνο χρηματοδότηση για την Ουκρανία και έχει υπογραμμίσει την ανάγκη να προβλέπονται στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό αυξημένοι πόροι για το Μεταναστευτικό. Πρόκειται για ένα κρίσιμο ζήτημα καθώς αφορά ολόκληρη την Ε.Ε. και κυρίως τις χώρες πρώτης γραμμής, όπως είναι η Ελλάδα.
Ο Πρωθυπουργός διεκδικεί ακόμα ενισχυμένους πόρους για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών. Η ελληνική πλευρά είχε ταχθεί υπέρ της πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για αύξηση των κονδυλίων στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλληλεγγύης, καθώς εκτιμά ότι οι πόροι που διατίθενται σήμερα είναι εξαιρετικά περιορισμένοι.
Πρωτοβουλία προς αυτή την κατεύθυνση είχε αναλάβει ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόσο στη Σύνοδο Κορυφής της ομάδας MED9 τον περασμένο Σεπτέμβριο, όσο και στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Οκτωβρίου, μέσω σχετικής επιστολής προς τους ευρωπαϊκούς θεσμούς την οποία συνυπέγραφαν και άλλοι ηγέτες της Ε.Ε.