Ο νόμος για το άσυλο στέλνει το μήνυμα «Ως εδώ», σύμφωνα με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος ζήτησε την συνεργασία Δήμων και τοπικών κοινωνιών για την μετεγκατάσταση προσφύγων και μεταναστών από τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου σε άλλα σημεία της Ελλάδας.
Ο Πρωθυπουργός, μιλώντας στη Βουλή, αναφέρθηκε στο οξύ πρόβλημα των συνεχών ροών από πρόσφυγες και μετανάστες που έχει εξελιχθεί στον νο1 «πονοκέφαλο» που καλείται να αντιμετωπίσει το κυβερνητικό επιτελείο.
Ο κ. Μητσοτάκης στάθηκε στην κατάσταση που παρέλαβε η κυβέρνηση με προβληματικές δομές –φέρνοντας ως παράδειγμα τη Μόρια της Λέσβου- και τις περίπου 70.000 αιτήσεις ασύλου που παραμένουν εκκρεμείς, τονίζοντας παράλληλα τις τεράστιες σπατάλες που ερευνά η OLAF, την ώρα που έχει πλήρως αξιοποιηθεί μόλις το 22% των ευρωπαϊκών πόρων.
Όπως είπε, ένα στοιχείο που δείχνει το μέγεθος του προβλήματος -ασκώντας ταυτόχρονα κριτική στην προηγούμενη κυβέρνηση- είναι το γεγονός ότι τα τελευταία τεσσεράμισι χρόνια, έγιναν μόλις 1.806 επιστροφές στην Τουρκία.
Αυτό, σύμφωνα με τον Πρωθυπουργό, έστειλε το μήνυμα ότι στην Ελλάδα μπορεί να έρχονται άνθρωποι για να μείνουν απροσδιόριστο χρονικό διάστημα χωρίς κανέναν έλεγχο.
Ταυτόχρονα, αυτή η πολιτική –όπως ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης- έδινε το δικαίωμα στην Τουρκία να μην εφαρμόζει την Κοινή Δήλωση που έχει υπογράψει με την Ευρωπαϊκή Ένωση, με αποτέλεσμα η ΕΕ με την σειρά της να ασκεί έντονη κριτική στην Ελλάδα.
Με τη διαπίστωση ότι ένα τόσο σύνθετο πρόβλημα μπορεί να αντιμετωπιστεί ευκολοτερα στη γέννηση του, παρά μία πενταετία μετά, επέρριψε ευθύνες και στους εταίρους καθώς, σύμφωνα με τον Πρωθυπουργό, η Ευρωπαϊκή Ένωση ακόμα δεν έχει καταλήξει σε μια οριστική πολιτική απέναντι στο ζήτημα.
Όπως τόνισε ο κ. Μητσοτάκης, οι ρυθμίσεις που συζητώνται στη Βουλή καθιερώνουν, για πρώτη φορά, έναν συμπαγή νόμο περί διεθνούς προστασίας που υπηρετεί τρεις κομβικές αρχές:
- Πρώτον, κωδικοποιεί πέντε διαφορετικούς νόμους, ένα Προεδρικό Διάταγμα και δεκάδες διάσπαρτες διατάξεις ή μεταφορές Οδηγιών. Όλα αυτά τα εναρμονίζει με το κοινοτικό Δίκαιο και τις αποφάσεις των Ευρωπαϊκών Δικαστηρίων
- Δεύτερον, απλοποιεί και συντομεύει την χορήγηση ασύλου στους αληθινούς πρόσφυγες, δίνοντας προτεραιότητα στα παιδιά και στις οικογένειες. Στις οποίες, μάλιστα, παρέχει αμέσως πρόσβαση σε Υγεία και Εκπαίδευση.
- Τρίτον, εντάσσει όσους ζητούν προστασία σε ένα πλαίσιο σεβασμού, αλλά και συνεργασίας με τις Ελληνικές Αρχές. Όσοι παρελκυστικά θα διεκδικούν άσυλο αλλά θα προσβάλλουν τη χώρα δεν έχουν θέση στην Ελλάδα.
Όπως ξεκαθάρισε ο Πρωθυπουργός, πρόκειται για την ολοκληρωμένη απάντηση που δίνει η χώρα στο Μεταναστευτικό και στο Προσφυγικό πρόβλημα.
«Στο εξής, κάθε αίτηση θα πρέπει να εξετάζεται μέσα σε έξι μήνες αντί για εννέα που ίσχυε μέχρι σήμερα. Η απόφαση θα πρέπει να δίνεται στον ενδιαφερόμενο εντός 10 ημερών αντί για 20. Αν, όμως, στο μεταξύ, ο αιτών δεν συνεργάζεται με τις Αρχές ή έχει αποχωρήσει από τη χώρα χωρίς άδεια, το αίτημα θα κρίνεται αυτομάτως αβάσιμο και θα είναι φυσικά υποψήφιος προς αναχώρηση. Γι’ αυτό, άλλωστε, στο νέο σύστημα θα εξετάζονται πρώτα οι περιπτώσεις ευάλωτων προσώπων, αλλά και ατόμων με παραβατική συμπεριφορά, ώστε να δρομολογούνται έγκαιρα οι διαφορετικές πορείες» διευκρίνισε ο Πρωθυπουργός για τις αλλαγές που φέρνει το νέο θεσμικό πλαίσιο για τη χορήγηση ασύλου.
Επίσης συμπλήρωσε ότι θα διακόπτεται η φιλοξενία όποιου διαπιστώνεται ότι δεν υπέβαλε αίτηση προστασίας αμέσως μετά την άφιξή του. Αν απέκρυψε περιουσιακούς πόρους ή αν έχει παραβιάσει κανονισμούς λειτουργίας των δομών όπου διαμένει. Μία σημαντική διαφοροποίηση είναι ότι από τις προϋποθέσεις ευαλωτότητας, απαλείφεται πλέον το «μετατραυματικό στρες», το οποίο χαρακτήρισε γενικόλογο, καθώς όπως είπε δύσκολα βεβαιώνεται από τους γιατρούς. Ο κ. Μητσοτάκης έκανε λόγο μάλιστα για «φάμπρικα» για να μπορούν πολλοί να το επικαλούνται ψευδώς, να χαρακτηρίζονται ως ευάλωτοι και να μεταφέρονται στην ενδοχώρα.
Άλλες αλλαγές που εισάγει το νέο θεσμικό πλαίσιο:
- Μέλη της οικογένειας του αιτούντος θα θεωρούνται, πλέον, εκτός των συζύγων και των παιδιών, και ο εκτός γάμου σύντροφός του. Το ίδιο θα ισχύει και για τα εκτός γάμου τέκνα και τους γονείς του.
-Οι ανήλικοι θα εισάγονται στις αντίστοιχες βαθμίδες πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και αν οι γονείς τους δεν τηρούν αυτή την υποχρέωση, θα έχουν κυρώσεις.
Ο Πρωθυπουργός ανάφερε ότι ολύ σύντομα η κυβέρνηση θα ανακοινώσει ένα ειδικό πρόγραμμα για τα 5.000 ασυνόδευτα ανήλικα από τα οποία, σήμερα, μόλις 1.200 έχουν τη στοιχειώδη φροντίδα μιας οργανωμένης δομής.
Επίσης όλοι οι νόμιμοι πρόσφυγες θα έχουν πρόσβαση στην Υγεία και στην Εργασία: Ένας ειδικός αριθμός θα τους δίνει πρόσβαση και στην περίθαλψη, ενώ ύστερα από έξι μήνες θα εντάσσονται και σε ειδικά προγράμματα απασχόλησης.
Σύμφωνα με τον κ. Μητσοτάκη για την αντιμετώπιση των προσφυγικών και μεταναστευτικών απαιτούνται παρεμβάσεις μεγάλης κλίμακας, με γνώμονα το Διεθνές Δίκαιο, το σεβασμό των συνόρων, των συνθηκών, την ειρηνική συνεργασία μεταξύ λαών και κυβερνήσεων, την οικονομική υποστήριξη χωρών που σήμερα έχουν μεγάλη δυσκολία να παρέχουν στους κατοίκους τους, στους υπηκόους τους την προοπτική για μια καλή ζωή εντός των συνόρων τους.
Όπως ανέφερε, υποδέχεται εξαιρετικά θετικά τη νέα κινητικότητα που προκαλεί η πρόσφατη γερμανική πρωτοβουλία για μια συνολική επανεξέταση της ευρωπαϊκής πολιτικής ασύλου, κάνοντας λόγο για την ανάγκη να αποκτήσει η Ευρώπη μία κοινή πολιτική ασύλου, μία κοινή πολιτική στο ζήτημα του προσφυγικού-μεταναστευτικού ζητήματος, θυμίζοντας ότι στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής ζήτησε την επανεξέταση του συστήματος του Δουβλίνου.
«Δεν γίνεται να υπάρχουν χώρες οι οποίες απολαμβάνουν τα οφέλη από την ελεύθερη κίνηση πολιτών, που η συνθήκη Σένγκεν τους εξασφαλίζει, και ταυτόχρονα να αρνούνται πεισματικά έστω και τον ελάχιστο επιμερισμό του προσφυγικού-μεταναστευτικού προβλήματος, για λόγους που έχουν να κάνουν μόνο και μόνο με τις εσωτερικές ισορροπίες κάποιων Ευρωπαϊκών κυβερνήσεων. Ευρωπαϊκή αλληλεγγύη δεν γίνεται να υπάρχει αλά καρτ», υποστήριξε ο κ. Μητσοτάκης.
Αμέσως μετά αναφέρθηκε σε τρεις ανάγκες που εξυπηρετούνται με τη νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης. Όπως είπε, υπάρχει μεγαλύτερη προστασία των συνόρων, σώζονται ζωές και αποφορτίζονται τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, τονίζοντας τις αυξημένες περιπολίες του Λιμενικού και την προμήθεια περισσότερων και καλύτερων μέσων.
«Καμιά χαμένη ζωή στο Αιγαίο, αλλά και καμιά σπιθαμή των νερών μας χωρίς έλεγχο», ήταν ο στόχος που έθεσε ο κ. Μητσοτάκης.
Όπως είπε, αναφερόμενος στον σχεδιασμό της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση του προβλήματος, σε συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών, την Τοπική Αυτοδιοίκηση και με την επιχειρησιακή υποστήριξη του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, προωθείται η οργανωμένη ανακούφιση των νησιών με μεταφορά προσφύγων στην ενδοχώρα.
«Θέλουμε σε αυτή την προσπάθεια τη συνεργασία των Δήμων και των κατοίκων των τοπικών κοινωνιών. Έχω πει πολλές φορές ότι αυτοί δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να αιφνιδιάζονται. Πρέπει, αντίθετα, όσοι είναι πρόθυμοι, να βοηθούν σε αυτή τη μεγάλη εθνική προσπάθεια, να επιβραβεύονται. Φροντίζουμε ώστε η διασπορά να γίνεται με προσοχή στον αριθμό των προσφύγων και με προτεραιότητα σε οικογένειες, ώστε αυτή η διαδικασία να γίνει πιο αποδεκτή από τις τοπικές κοινωνίες. Και -επαναλαμβάνω- αυτές θα ενισχυθούν, ώστε να έχουν τη δύναμη να αφομοιώνουν αυτό το φορτίο, το βάρος της έκτακτης φιλοξενίας», εξήγησε ο κ. Μητσοτάκης.
Όσοι δεν δικαιούνται άσυλο, αλλά παρά ταύτα επιχειρούν να εισέλθουν και να παραμείνουν στην Ελλάδα, θα επιστρέφονται τάχιστα είτε στην Τουρκία, βάσει της Κοινής Δήλωσης, είτε στην πατρίδα τους, εξήγησε ο κ. Μητσοτάκης.
Επίσης διευκρίνισε ότι το νέο σύστημα θέτει όρια στη θολή δράση ορισμένων Μ.Κ.Ο.
«Η πολιτική των ανοιχτών συνόρων είναι το ίδιο λάθος όσο η πολιτική των κλειστών συνόρων», υποστήριξε ο Πρωθυπουργός, ξεκαθαρίζοντας ότι η Ελλάδα που ξέρει από προσφυγιά, θα δώσει καταφύγιο σε όσους κινδυνεύουν. Όμως, όπως είπε, αυτό θα γίνει με κανόνες, συντεταγμένα και δομημένα.