Η Εστρέλα Σαλαζάρ, μια 17χρονη επιστήμονας από μια εργατική πόλη κοντά στο Μεξικό, εμπνεύστηκε από τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η κωφή αδερφή της και έφτιαξε μια εφαρμογή που βοηθά τους κωφούς και βαρήκοους Μεξικανούς να επικοινωνούν πιο εύκολα.
Η μεγαλύτερη αδερφή της Σαλαζάρ, η Πέρλα, γεννήθηκε με μια σπάνια διαταραχή που επηρεάζει την κινητικότητα και την ακοή, που ονομάζεται σύνδρομο MERRF. Η 25χρονη Πέρλα έχει υποβληθεί σε σχεδόν δώδεκα χειρουργικές επεμβάσεις, οι οποίες συνοδεύονται από χρόνια φυσικοθεραπείας. Ωστόσο μια σχολή νοηματικής γλώσσας της είπε ότι δεν θα μπορούσε να μάθει ποτέ να υπογράφει λόγω της κατάστασής της.
Η Σαλαζάρ, της οποίας η ακαδημαϊκές επιδόσεις της επέτρεψαν να αποφοιτήσει τρία χρόνια νωρίτερα από το γυμνάσιο, είπε ότι, αφού είδε τις διακρίσεις που αντιμετώπισε η Πέρλα, αναρωτήθηκε: «Τι κάνω για να βοηθήσω την αδερφή μου;»
Έτσι πέρυσι, άρχισε να αναπτύσσει μια εφαρμογή που συνδέει ηχεία που αναγνωρίζουν την Μεξικανική Νοηματική Γλώσσα (MSL) με ακουστικά χρηστών - επιτρέποντας στους ανθρώπους να αλλάζουν από νοηματική σε κείμενο ή ήχο και αντίστροφα.
Υπολογίζεται ότι 4,6 εκατομμύρια Μεξικανοί είναι κωφοί ή με προβλήματα ακοής, σύμφωνα με τη στατιστική υπηρεσία του Μεξικού. Υπάρχει μια χρόνια έλλειψη πιστοποιημένων διερμηνέων MSL, αν και πολλοί Μεξικανοί λειτουργούν ως ανεπίσημοι διερμηνείς για κωφά ή βαρήκοα μέλη της οικογένειας.
Η Εστρέλα οργάνωσε μια κοινότητα σχεδόν 90 συμμετεχόντων - συμπεριλαμβανομένων φυσικών ομιλητών και διερμηνέων - για να αναπτύξει την εφαρμογή, που ονομάζεται Hands with Voice, την οποία ελπίζει να κυκλοφορήσει φέτος. Τους τελευταίους μήνες, η οικογένεια άρχισε να μαθαίνει τη νοηματική καθώς η κινητικότητα της Πέρλα έχει βελτιωθεί.
«Είμαι περήφανη για την αδερφή μου», λέει η Πέρλα. «Και μου αρέσει που γνωρίζω μια κοινότητα που αντιμετωπίζει τα ίδια προβλήματα ή θέλει να βοηθήσει».
Εκτός από την ανάπτυξη εφαρμογών και τις πανεπιστημιακές σπουδές στη μηχανική βιοτεχνολογίας, η Σαλαζάρ παραδίδει μαθήματα κοντά στο σπίτι της, 5 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Πόλης του Μεξικού.
«Νομίζω ότι είναι καιρός να αλλάξουμε τον τρόπο που σκέφτονται οι άνθρωποι», λέει η Σαλαζάρ στο Reuters: «για να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε μια κουλτούρα όπου, στο μέλλον, θα υπάρχουν πολλά παιδιά που θα εργάζονται σε επιστημονικά και τεχνολογικά έργα».
Η μητέρα της Σαλαζάρ, Λετίσια Καλντερόν, λέει ότι πήγαινε από μικρή την Εστρέλα στις συνεδρίες θεραπείας της αδερφής της και παρατήρησε πόσο γρήγορα κατάλαβε την νοηματική. Για να εξασκήσει την ομιλία της Πέρλα, η Καλντερόν έκανε ερωτήσεις στην κόρη της για το τι μάθαινε στο σχολείο.
«Έβαζα την Εστρέλα στο παιδικό καρεκλάκι και από εκεί έλεγε στην αδερφή της τις απαντήσεις στις εξετάσεις της», λέει η Καλντερόν.
Η όρεξη της Σαλαζάρ για μάθηση ξεπέρασε γρήγορα αυτό που μπορούσαν να προσφέρουν οι δάσκαλοι στο Nezahualcoyotl, λέει. Μέχρι τα 15 της, η Σαλαζάρ είχε δώσει εξετάσεις στο γυμνάσιο και ήθελε να αρχίσει να εφαρμόζει τις γνώσεις της.
Η Σαλαζάρ είναι μια από τους 60 νέους που επιλέχθηκαν να παρακολουθήσουν το Διεθνές Πρόγραμμα Αεροπορίας και Διαστήματος, μια πενθήμερη κατασκήνωση που διευθύνει ένας συνεργάτης της NASA στο Χάντσβιλ της Αλαμπάμα, όπου βρίσκεται το Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Μάρσαλ.
Για να καλύψει το κόστος της κατασκήνωσης των 3.500 δολαρίων, η Σαλαζάρ ξεκίνησε μια εκστρατεία χρηματοδότησης από το κοινό στον λογαριασμό της στο Instagram. Καθώς απομένουν εβδομάδες για να πετύχει τον στόχο της, λέει ότι το έχει καταφέρει κατά 75%.
Τώρα, λέει η Σαλαζάρ, βρίσκεται στο κυνήγι ενός πανεπιστημίου των ΗΠΑ που θα της επιτρέψει να συνεχίσει την έρευνά της για τις νευρολογικές επιπτώσεις της COVID-19, τόσο κατά τη διάρκεια της ενεργού μόλυνσης όσο και μετά από την ασθένεια.
«Γνωρίζω νέους, παιδιά, που έχουν έναν τρόπο σκέψης που λέει: «Δεν έχει σημασία από πού κατάγομαι, σημασία έχει τι θα κάνω», λέει η Σαλαζάρ.
«Είμαι πραγματικά περήφανη που είμαι από εδώ, από το Nezahualcoyotl, και που βλέπω παιδιά να μαθαίνουν και να κάνουν τα πάντα για να πετύχουν αυτό που θέλουν να κάνουν».