Ελληνίδες σε ποσοστό 80%, ηλικίας μεταξύ 40 και 54 ετών, έγγαμες με παιδιά και απόφοιτες τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ήταν οι γυναίκες που αναζήτησαν ψυχολογική και νομική στήριξη, κυρίως για περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας, από τα συμβουλευτικά κέντρα του ΚΕΘΙ στα οποία απευθύνθηκαν την περίοδο της υποχρεωτικής παραμονής στο σπίτι, λόγω πανδημίας, σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν σήμερα στην ειδική κοινοβουλευτική επιτροπή Ισότητας, Νεολαίας και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Στην επιτροπή της Βουλής παρουσιάστηκαν τα στοιχεία που συνέλεξε η Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων και το ΚΕΘΙ για τα περιστατικά βίας την περίοδο του υποχρεωτικού εγκλεισμού λόγω του covid-19.
Τα περιστατικά
Σημαντική αύξηση των καταγγελιών για περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας καταγράφηκε τις μέρες της «καραντίνας» και του υποχρεωτικού εγκλεισμού στο σπίτι λόγω της πανδημίας του κορονοϊού, όπως προκύπτει από τα στοιχεία που παρουσίασε στην ειδική κοινοβουλευτική επιτροπή Ισότητας, Νεολαίας και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, η γενική γραμματέας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων Μαρία Συρεγγέλα.
Η τηλεφωνική γραμμή SOS 15900 της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων τον τελευταίο μήνα έλαβε συνολικά 1.769 κλήσεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας, οι κλήσεις για περιστατικά βίας τον Απρίλιο έφθασαν τις 1.070, ενώ οι αντίστοιχες κλήσεις τον Μάρτιο ήταν 325.
Εξίσου ανησυχητική είναι η αύξηση των κλήσεων για περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας τον Απρίλιο, με 648 κλήσεις. Οι κλήσεις για περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας σχεδόν τετραπλασιάστηκαν τον μήνα της «καραντίνας» σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα, τον Μάρτιο, που καταγράφηκαν 166 κλήσεις για παρόμοια περιστατικά.
Από τα ίδια στοιχεία προκύπτει ότι επτά στα δέκα περιστατικά βίας καταγγέλθηκαν από τα ίδια τα θύματα και τρία στα δέκα καταγγέλθηκαν από τρίτα πρόσωπα, όπως γονείς, παιδιά, αδέρφια, γείτονες και φίλοι. «Είναι φανερό πως η καμπάνια ενημέρωσης για τη στήριξη των γυναικών θυμάτων βίας, κινητοποίησε τις ωφελούμενες, καθώς και τα τρίτα πρόσωπα στο να προχωρήσουν σε επικοινωνία με τη γραμμή SOS και να καταγγείλουν τα περιστατικά βίας» δήλωσε η γενική γραμματέας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων Μαρία Συρεγγέλα, τονίζοντας πως είναι ιδιαίτερα σημαντικό το γεγονός ότι εννιά στα δέκα άτομα που κάλεσαν στη γραμμή SOS 15900, τόλμησαν για πρώτη φορά να αναφέρουν το περιστατικό βίας, να ζητήσουν στήριξη και να στείλουν με τη σειρά τους σε όλες τις γυναίκες το μήνυμα «Μένουμε σπίτι αλλά δεν μένουμε σιωπηλές».
Παράλληλα, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, τα περισσότερα θύματα βίας ήταν σύζυγοι-σύντροφοι (στο 61% των περιστατικών). Δηλαδή, 485 σύζυγοι-σύντροφοι τον Απρίλιο βίωσαν σκληρές εικόνες που δύσκολα θα ξεχάσουν, ενώ έντονο προβληματισμό προκαλεί το γεγονός ότι το 10% των περιστατικών βίας αφορούσε σε παιδιά (77 παιδιά). Από τα ίδια στοιχεία προκύπτει ότι το 8% των περιστατικών βίας αφορούσε σε πρώην συζύγους -πρώην συντρόφους (56 θύματα) και 67 περιστατικά αφορούσαν περιστατικά βίας κατά γονέων και αδελφών (9%). Όπως σημειώνουν οι ειδικοί, σε χρονικά διαστήματα όπου το ζευγάρι περνάει περισσότερο χρόνο μαζί, τα περιστατικά βίας αυξάνονται. Αυτό σχετίζεται με το γεγονός πως οι δύο σύζυγοι ή σύντροφοι μοιράζονται επιπλέον χρόνο μαζί και η τριβή θα φέρει στην επιφάνεια πιο γρήγορα και πιο εύκολα συμπεριφορές που περικλείουν βία, οποιασδήποτε μορφής.
«Είναι εξαιρετικά σημαντικό όμως να γνωρίζουμε πως ένας άντρας που δεν είναι βίαιος, δεν θα γίνει ξαφνικά εξαιτίας μιας δύσκολης κατάστασης που μπορεί να αντιμετωπίζει. Ίσως να γίνει πιο επιθετικός με συχνότερα ξεσπάσματα επιθετικής συμπεριφοράς, ο άντρας που ήδη επέλεγε αυτόν τον τρόπο να σχετίζεται με τη σύζυγο ή σύντροφό του», είπε η κ. Συρεγγέλα.
Ηλικιακή ομάδα
Η κύρια ηλικιακή ομάδα που κάλεσε στη γραμμή SOS, ήταν από 40-54 ετών (27%), με αμέσως επόμενη την ηλικιακή ομάδα των 25-39 ετών (18%). Η οικογενειακή κατάσταση της πλειοψηφίας των ωφελουμένων ήταν έγγαμες (52%), με παιδιά (62%) και απασχολούμενες (21%). Τέλος, όσον αφορά στα αιτήματα των ωφελούμενων, το 40% ήθελε ψυχοκοινωνική στήριξη και το 36% νομική συμβουλευτική και βοήθεια. Επιπλέον, σε περιπτώσεις παιδιών γυναικών θυμάτων βίας υπήρξε συνεργασία με το Χαμόγελο του Παιδιού. Σημειώνεται ότι 41 κλήσεις αφορούσαν αιτήματα φιλοξενίας σε ξενώνες. Μάλιστα, 15 περιστατικά ήταν έκτακτα και χρειάστηκε να απομακρυνθούν τα θύματα άμεσα από το περιβάλλον τους. Τα θύματα και τα παιδιά τους φιλοξενήθηκαν σε ειδικά καταλύματα που εξασφάλισε η Γενική Γραμματεία σε συνεργασία με την Ελληνική Ιατροδικαστική Εταιρία.
Στους ξενώνες φιλοξενίας, τον Απρίλιο μπήκαν με ιατρικές εξετάσεις 10 περιπτώσεις, ενώ τον Μάρτιο ήταν 7 περιπτώσεις. Στα έκτακτα καταλύματα συνολικά πέρασαν 18 περιπτώσεις και σήμερα παραμένουν εκεί 9 περιπτώσεις. Οι υπόλοιπες έχουν πλέον μετακινηθεί σε ξενώνες. Σήμερα βρίσκονται στους ξενώνες, συνολικά 201 γυναίκες.
Όπως είπε η γενική γραμματέας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των φύλων, καθώς στις 15 Μαΐου η Ελλάδα αναλαμβάνει την προεδρία του Συμβουλίου της Ευρώπης, θα υπάρξει θεματική για τους εθνικούς θεσμικούς μηχανισμούς για την ισότητα των φύλων, τις προκλήσεις της πανδημίας και τη διαχείρισή τους στις δομές καταπολέμησης της βίας κατά των γυναικών.
Το προφίλ των γυναικών
Για τις ενέργειες και τα αποτελέσματα της προσπάθειας για την αντιμετώπιση των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας εν μέσω κορονοϊού, ενημερώθηκαν σήμερα τα μέλη της ειδικής κοινοβουλευτικής επιτροπής Ισότητας, Νεολαίας και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου από τη γενική γραμματέα Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων, Μαρία Συρεγγέλα και από την πρόεδρο του Κέντρου Ερευνών για θέματα ισότητας (ΚΕΘΙ), Θεοδοσία Ταντάρου Κρίγγου.
Στη συζήτηση, η πρόεδρος του ΚΕΘΙ Θεοδοσία Ταντάρου Κρίγγου υπογράμμισε ότι από την πρώτη στιγμή οποιαδήποτε ανάγκη προέκυψε, καλύφθηκε από το δίκτυο των συμβουλευτικών κέντρων. Το ΚΕΘΙ ενέτεινε τις δράσεις δημοσιότητας σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία. Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε, οι περισσότερες γυναίκες που την προηγούμενη περίοδο-Απρίλιο απευθύνθηκαν στα συμβουλευτικά κέντρα του ΚΕΘΙ ήταν για ψυχολογική και νομική στήριξη. Το 80% ήταν Ελληνίδες. Ως προς το μορφωτικό επίπεδο των γυναικών που απευθύνθηκαν στα συμβουλευτικά κέντρα, αν αθροιστούν όσες έχουν αποφοιτήσει από ΑΕΙ και όσες έχουν μεταπτυχιακά, το ποσοστό τους υπερβαίνει το ποσοστό των γυναικών από δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Η ηλικιακή ομάδα που απευθύνθηκε στα συμβουλευτικά κέντρα του ΚΕΘΙ ήταν όμοια με αυτή που απευθύνθηκε στο 15900, δηλαδή, στο μεγαλύτερο ποσοστό ηλικίας 40 έως 54 ετών. Επρόκειτο για περιστατικά, κυρίως ενδοοικογενειακής βίας, έγγαμων κατά το πλείστον, με παιδιά στην πλειονότητά τους. Επίσης, οι περισσότερες ήταν γυναίκες εργαζόμενες και έλαβαν γνώση για τις δομές που μπορούν να απευθυνθούν, μέσω της τηλεόρασης και μέσω διαδικτύου. ’Αμεση συνεργασία υπήρξε ανάμεσα στο ΚΕΘΙ και την Γενική Γραμματεία όπου χρειάστηκαν άμεσα καταλύματα.
Παγκόσμια αύξηση κρουσμάτων ενδοοικογενειακής βίας
Ανοίγοντας την ενημέρωση, η πρόεδρος της ειδικής κοινοβουλευτικής επιτροπής, Σοφία Βούλτεψη, αναφέρθηκε στην κινητοποίηση που έγινε όταν έφτασαν τα πρώτα ανησυχητικά μηνύματα, από την Ελλάδα και τον κόσμο, για την αύξηση των κρουσμάτων ενδοοικογενειακής βίας.
«Από την πρώτη στιγμή, έγινε αντιληπτό ότι η πανδημία και ο εγκλεισμός, η παραμονή στο σπίτι, που δεν είναι για όλες τις γυναίκες ένα ασφαλές καταφύγιο, μπορεί να έθετε σε κίνδυνο όλη την προσπάθεια που είχε προηγηθεί για την αντιμετώπιση και εξάλειψη της βίας», είπε η πρόεδρος της ειδικής επιτροπής και πρόσθεσε ότι ανησυχητικά ήταν τα μηνύματα από όλο τον κόσμο.
«Παγιδευμένες στον τόπο του μαρτυρίου τους, οι γυναίκες - θύματα βίας, δεν θα ήταν εύκολο να ενημερώνουν για τα περιστατικά βίας. Είχαμε πληροφορίες από άλλες χώρες για αύξηση των περιστατικών βίας, από κάποιες άλλες χώρες για μείωση των περιστατικών βίας, η οποία μπορούσε να εξηγηθεί αφού, καθ΄όλη τη διάρκεια της ημέρας, θύτης και θύμα βρίσκονταν μέσα στο σπίτι και ήταν σχεδόν αδύνατο ένα θύμα να μπορέσει να επικοινωνήσει με τις αρχές ή την Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και τις δομές για να καταγγείλει περιστατικό», είπε η Σοφία Βούλτεψη , που επισήμανε ότι στην Ιταλία μειώθηκαν οι καταγγελίες, ενώ στην Ισπανία αυξήθηκαν διότι έχει το πιο δυνατό κίνημα και άρα εκεί ήταν περισσότερο προετοιμασμένοι. Η κ. Βούλτεψη αναφέρθηκε στην κινητοποίηση που έγινε σε συνεργασία με την Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής, στις γραμμές για τις καταγγελίες των περιστατικών. «Η Γραμματεία ετοίμασε σποτ, ώστε να υπάρξει ενημέρωση για τους τρόπους που θα μπορούσε ένα θύμα να επικοινωνήσει χωρίς τη χρήση του τηλεφώνου. Η γραμμή 15900 λειτούργησε αμέσως.
Βρέθηκαν χώροι σε όλη την Ελλάδα, μυστικοί, για να μπορούν να οδηγούνται εκεί θύματα, ενεργοποιήθηκε η αστυνομία η οποία εξέδωσε δικό της σποτάκι, ενημερώθηκαν τα αστυνομικά τμήματα, ενημερώθηκε η ελληνική ιατροδικαστική υπηρεσία και εκλήθησαν όλες οι γυναίκες να μην διστάσουν να καταγγείλουν» ανέφερε η πρόεδρος της επιτροπής.
Η πρόεδρος της ειδικής επιτροπής επισήμανε ότι τον Απρίλιο, σύμφωνα με τον ΠΟΥ, τα περιστατικά βίας αυξήθηκαν σε όλο τον κόσμο, σε ποσοστό 60%. Υπάρχουν δε υπολογισμοί που δείχνουν πως αν ο εγκλεισμός διαρκούσε 6 μήνες, τότε τα θύματα βίας, γυναίκες και παιδιά, θα έφταναν τα 31 εκατομμύρια σε όλο τον κόσμο.
(με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ)