Συχνά, στη γεωπολιτική, τα καθαρά οφέλη από την απειλή χρήσης ενός όπλου είναι περισσότερα από αυτή καθ′ αυτή τη χρήση του η οποία πάντα ενέχει ρίσκο, δηλαδή κόστος. Η κίνηση της Τουρκίας να κάνει χρήση του ”όπλου” της ανεξέλεγκτης προώθησης προσφύγων προς την ΕΕ, την εξέθεσε στην πιθανότητα η Ελλάδα να πετύχει να το απενεργοποιήσει πλήρως θέτοντας σε λειτουργία ένα αποτελεσματικό μηχανισμό που μπορεί να αποτρέψει τις ροές.
Η κίνηση της Τουρκίας προσφέρει στην Ελλάδα τη δυνατότητα να πετύχει μια σημαντική νίκη και να δείξει την ικανότητα της να δίνει λύσεις σε προβλήματα ασφαλείας του περιφερειακού συστήματος που ανήκει.
Σε μια προσπάθεια αποτίμησης της επόμενης μέρας στα σύνορα της χώρας, δέκα σύντομα σχόλια ίσως αρκούν:
1. Η διαχείριση της κρίσης από την κυβέρνηση είναι μέχρι τώρα προς τη σωστή κατεύθυνση. Τα μέτρα που ανακοινώθηκαν από το ΚΥΣΕΑ πρέπει να εφαρμοστούν αυστηρά και άμεσα.
2. Όσο οι μέρες περνάνε όμως, η κατάσταση αναπόφευκτα μετατρέπεται από κρίση σε καθημερινότητα. Εκεί είναι το αδύνατο μας σημείο και θέλει προσοχή. Στην αρχή όλοι ήταν συγκεντρωμένοι και με ένταση παρήγαγαν το απαιτούμενο έργο. Όσο όμως η κατάσταση «κανονικοποιείται» το Ελληνικό γραφειοκρατικό, δύσκαμπτο σύστημα αναπόφευκτα θα αρχίσει να φαίνεται. Το ίδιο και η έμφυτη μας τάση για γκρίνιες, διχόνοιες και… κόλπα.
3. Η πραγματική αποτελεσματικότητα μας λοιπόν ως κράτος θα φανεί στη δυνατότητα μας να διατηρήσουμε και για τους επόμενους μήνες, με σταθερό τρόπο, τις συνθήκες της απόλυτης απόκρουσης της τουρκικής μεταναστευτικής πίεσης στα χερσαία πρωτίστως αλλά και τα θαλάσσια σύνορα.
4. Αυτό που έγινε στα σύνορα ήταν μια πρώτης τάξης ευκαιρία να δοκιμάσει ο ελληνικός στρατός τα αντανακλαστικά και τις διαδικασίες του, αλλά και να ”κουνηθεί” υλικό που χρειαζόταν... ξεσκόνισμα. Το αποτέλεσμα ήταν θετικό αλλά ελπίζω οι αρμόδιοι στρατιωτικοί να αξιοποιήσουν αποτελεσματικά τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από αυτή την κινητοποίηση.
5. Η πλήρης αποτροπή των ροών αποτελεί αυτή τη στιγμή σημαντική επιτυχία της Ελλάδας και κόστος για την Τουρκία καθώς στην πράξη αποδεικνύονται αναποτελεσματικές οι απειλές της. Όλοι οι σύμμαχοι μας το είδαν αυτό και είναι σημείο που θα μετρήσει σημαντικά στο μέλλον (αν επιλέξουμε να το εκμεταλλευτούμε δεόντως).
6. Μιλώντας για συμμάχους, κακώς ασχολούμαστε με το αν η Γερμανία μας υποστήριξε ξεκάθαρα ή όχι. Η Γερμανία δεν φέρει κανένα γεωπολιτικό βάρος και δεν έχει καμία δυνατότητα να ασκήσει ουσιαστική πίεση με γεωπολιτικούς όρους στην Τουρκία για το θέμα, οπότε (θα πρέπει να) μας είναι αδιάφορη.
7. Η Γαλλία είναι η χώρα που θα πρέπει να μας ενδιαφέρει και οι προσπάθειες μας θα πρέπει να αφορούν να γίνει πράξη η προσφορά των Γάλλων για αποστολή στρατιωτικών ή αστυνομικών μονάδων στα σύνορα μας.
8. Η δουλική στάση της Βουλγαρίας προς την Τουρκία για το θέμα των μεταναστών θα πρέπει να θεωρείται αναμενόμενη. Έχω επισημάνει ότι από την αρχή του 2020 η Βουλγαρία προμηθεύεται όλο το φυσικό της αέριο από τη Ρωσία μέσω Τουρκίας από την 1η γραμμή του αγωγού TurkStream.
9. Η Ρωσία πιέζει τη Βουλγαρία έντονα για τη 2η γραμμή του εν λόγω αγωγού που είναι ο -νότιος- δούρειος ίππος της Μόσχας για τα ενεργειακά της ΕΕ. Η Βουλγαρία πιέζεται ισχυρά από τη Ρωσία για την εύρυθμη λειτουργία του TurkStream, κάτι που προϋποθέτει ήρεμες σχέσεις με την Τουρκία.
10. Με βάση το παραπάνω στοιχείο, είναι περιττό να πω πόσο -μα πόσο- σημαντικό είναι να προχωρήσει πετυχημένα η επόμενη φάση της υλοποίησης του FSRU για την εισαγωγή (κυρίως αμερικανικού) LNG μέσω της Αλεξανδρούπολης σε Ελλάδα, Βουλγαρία και τα υπόλοιπα Βαλκάνια.