Αφορά το μέλλον φυσικά, το παρόν αυτο-αποκλείστηκε. Πολιτικές σκοπιμότητες, παζάρια, προσωπικές φιλοδοξίες, κομματικοί υπολογισμοί, όλα τελικά συνδυάζονται. Κι όμως η αρχή είχε τεθεί από καιρό, δηλ. οι ευρωεκλογές να δείχνουν και τον υποψήφιο ηγέτη, ο νυν Πρόεδρος της Ευρ. Επιτροπής ορθά το τονίζει.
Πριν μιλήσουμε όμως για το μέλλον, ας τελειώνουμε με το παρελθόν. Η Προεδρία του Ζαν Ντελόρ στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει παρέλθει, αλλά οι επιπτώσεις των μεγάλων επιλογών που έγιναν υπό την επίβλεψή του είναι διαρκείς. Ζούμε ακόμα με αυτές και ο κυριότερος δυσαρεστημένος, το Ηνωμένο Βασίλειο (ΗΒ), ετοιμάζεται να φύγει από την ΕΕ, χωρίς ωστόσο το BREXIT να αφορά μόνο ή κυρίως την ΕΕ. Πολλά κράτη δεν επιθυμούν σήμερα ισχυροποίηση της ευρωπαϊκής διάστασης, νομίζουν ότι μέσα από διακυβερνητικές και διμερείς σχέσεις θα προστατέψουν καλύτερα τα συμφέροντά τους.
Πώς θα μπορούσε όμως να ενισχυθεί η μέθοδος επιλογής ηγετών στην ΕΕ; Το κύριο στοιχείο, δηλαδή οι πολιτικές συμφωνίες ανάμεσα στους ηγέτες των κρατών-μελών που είναι μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου θα παραμείνει. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μπορεί ωστόσο να είναι περισσότερο παρεμβατικό και να διεκδικήσει τον ρόλο που του ανήκει. Γι αυτό υπάρχει και γι αυτό ψηφίζεται από τους ευρωπαίους πολίτες που εκπροσωπεί. Τόσο ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όσο και οι προτεινόμενοι Επίτροποι θα περάσουν την βάσανο των ακροάσεων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και εκεί τίποτε δεν είναι δεδομένο. Υπάρχουν εξάλλου πολλά προηγούμενα.
Δίπλα σε αυτά τα δύο στοιχεία θα μπορούσε κανείς να προσθέσει κι άλλα. Η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και η Επιτροπή Περιφερειών της ΕΕ, συμβουλευτικά όργανα, θα έπρεπε να έχουν έναν ουσιαστικό ρόλο, οι ευρωπαϊκές δομές της κοινωνίας των πολιτών επίσης.
Το ευρωπαϊκό σύστημα διακυβέρνησης παρά τις ατέλειες, τις απογοητεύσεις, έχει τις αρχές και τις συντεταγμένες του. Οι πρώτες πρέπει να τηρούνται απ′ όλους, οι δεύτερες πρέπει να λειτουργούν δημιουργικά και δεσμευτικά. Υπάρχουν λοιπόν κανόνες και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο οφείλει να δίνει το παράδειγμα.
Γι αυτό ο λόγος τώρα στο προβλεπόμενο από τις Συνθήκες και νομιμοποιημένο από τις πρόσφατες ευρωεκλογές αρμόδιο όργανο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι ευρωπαίοι πολίτες θα παρακολουθήσουν με μεγάλο ενδιαφέρον τις εξελίξεις. Ο τρόπος ελέγχου των προτεινομένων Επιτρόπων, οι αρχές και τα μηνύματα προς τους πολίτες δεν είναι θέματα για κομματικά παιχνίδια.
Αθανάσιος Θεοδωράκης, πολιτικός επιστήμονας - πρώην Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής