Το δραματικό κύμα των διαμαρτυριών σάρωσε το 2019 πάνω από το ένα τέταρτο των χωρών παγκοσμίως και έκανε πολλές κυβερνήσεις να κλονιστούν σε όλες τις ηπείρους. Σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα και τις εκτιμήσεις της Verisk Maplecroft, μιας κορυφαία εταιρείας ανάλυσης κινδύνων και στρατηγικών πρόβλεψεων, ο αναβρασμός αναμένεται να συνεχιστεί αμείωτη το 2020 σε παγκόσμιο επίπεδο.
Ο τριμηνιαίος δείκτης εμφάνισης πολιτικών αναταραχών αποκαλύπτει ότι κατά το περασμένο έτος, 47 χώρες κατέγραψαν σημαντική αύξηση στις διαμαρτυρίες, οι οποίες εντάθηκαν κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2019. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται τοποθεσίες ετερόκλητες και εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους όπως το Χονγκ Κονγκ, η Χιλή, η Νιγηρία, το Σουδάν, η Αϊτή και ο Λίβανος.
Ο αριθμός των χωρών στις οποίες κρίνεται ότι ελλοχεύει ακραίος κίνδυνος, με βάσει τον σχετικό δείκτη, έχει επίσης αυξηθεί κατά 66,7%: από 12 το 2019 σε 20 το 2020.
Στις χώρες που εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία περιλαμβάνονται η Αιθιοπία, η Ινδία, ο Λίβανος, η Νιγηρία, το Πακιστάν και η Ζιμπάμπουε. Το Σουδάν, εν τω μεταξύ, έχει ξεπεράσει την Υεμένη και έχει γίνει η χώρα με το υψηλότερο κίνδυνο παγκοσμίως.
Ως «ακραίος κίνδυνος» στον δείκτη, που μετράει τους κινδύνους για τις επιχειρήσεις, χαρακτηρίζεται η μεγαλύτερη πιθανή απειλή διαταραχής των μεταφορών, πρόκλησης ζημιών στα περιουσιακά στοιχεία εταιρειών και σωματικών κινδύνων για τους εργαζόμενους από βίαιες αναταραχές. Οι περισσότεροι τομείς, από τα ορυχεία και τη ενέργεια,μέχρι τον τουρισμό και λιανικών και τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, αισθάνθηκαν τις συνέπειες το 2019.
Η ζημιά που προκάλεσαν αυτές οι αναταραχές αυτές στις επιχειρήσεις, τις εθνικές οικονομίες και τις επενδύσεις παγκοσμίως ανήλθε σε πολλά δισεκατομμύρια δολάρια. Στη Χιλή, για παράδειγμα, μόνο ο πρώτος μήνας των αναταραχών της προκάλεσε ζημίες στις υποδομές ύψους 4,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων και κόστισαν στην οικονομία της χώρας περίπου 3 δισεκατομμύρια δολάρια ή 1,1% του ΑΕΠ της.
Κάθε διαδήλωση είναι μοναδική - αλλά μερικές έχουν κοινές ρίζες
Οι λόγοι για την έξαρση των βίαιων αναταραχών είναι πολύπλοκοι και ποικίλοι. Στο Χονγκ Κονγκ, οι διαμαρτυρίες ξέσπασαν τον Ιούνιο του 2019 με αφορμή με ένα νομοσχέδιο που θα επέτρεπε την έκδοση υπόπτων εγκλημάτων στην Κίνα. Ωστόσο, η πρωταρχική αιτία της δυσαρέσκειας είναι ο περιορισμός των αστικών και πολιτικών δικαιωμάτων από το 1997. Στη Χιλή, οι διαμαρτυρίες οφείλονται στην ανισότητα των εισοδημάτων και στο υψηλό κόστος διαβίωσης, αλλά προκλήθηκαν από μια φαινομενικά ασήμαντη αύξηση των 30 πέσο (0,04 δολάρια) στην τιμή των εισιτηρίων του μετρό.
Ωστόσο, η ανάλυση των δεδομένων δείχνει ότι η επιδείνωση ορισμένων παραγόντων κινδύνου μπορεί να χρησιμεύσει ως σημάδι έγκαιρης προειδοποίησης σε ορισμένες χώρες.
Οι περικοπές των επιδοτήσεων ήταν ο παράγοντας που αύξηση τον κίνδυνο των κίνδυνος εμφυλίων αναταράξεων στη Χιλή, τον Λίβανο και τη Ζιμπάμπουε. Ο πληθωρισμός και η αποδυνάμωση των μηχανισμών που επιτρέπουν τη διοχέτευση της δυσαρέσκειας πριν ξεσπάσει σε αναταραχές διαδραμάτισαν επίσης ρόλο, και συγκεκριμένα στη Χιλή, το Χονγκ Κονγκ και τη Ζιμπάμπουε.
Με τις διαμαρτυρίες να συνεχίζονται σε ολόκληρο τον πλανήτη, τους επόμενους 12 μήνες αναμένεται η αύξηση τόσο των πολιτικών αναταραχών, όσο και ο συνολικός αριθμός των χωρών που αντιμετωπίζουν αναταραχές.
Εκεί που οι διαδηλωτές κινδυνεύουν περισσότερο
Σύμφωνα με την έκθεση, 75 από τις 125 χώρες της βάσης δεδομένων προβλέψεών θα καταγράψουν αύξηση των εμφυλίων αναταραχών κατά τους επόμενους έξι μήνες.
Ο Δείκτης των Δυνάμεων Ασφαλείας και των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ο οποίος μετρά τα περιστατικά δολοφονιών, αυθαίρετων συλλήψεων και βασανιστηρίων, υποδεικνύει ότι 36 χώρες είναι εξαιρετικά επικίνδυνες στο θέμα αυτό. Μεταξύ αυτών βρίσκεται η Κίνα, η Τουρκία, η Σαουδική Αραβία, η Ρωσία και η Ταϊλάνδη.
Το 2019 ενδέχεται να είναι η «νέα κανονικότητα»
Η καταπιεσμένη οργή που μετατράπηκε σε επεισοδιακές διαδηλώσεις το 2019 προκάλεσε έκπληξη στις περισσότερες κυβερνήσεις. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής σε ολόκληρο τον πλανήτη αντέδρασαν ως επί το πλείστον με περιορισμένες παραχωρήσεις και καταστολή από τις δυνάμεις ασφαλείας, χωρίς όμως να αντιμετωπίσουν τις αιτίες αυτών των διαμαρτυριών.
Ωστόσο, ακόμη και αν αντιμετωπιστούν άμεσα, τα περισσότερα από τα παράπονα είναι βαθιά εδραιωμένα και θα χρειαστούν χρόνια για να επιλυθούν. Εχοντας αυτό υπόψη, το 2019 μοιάζει απίθανο να ήταν η εξαίρεση. Οι επόμενοι 12 μήνες είναι πιθανό να φέρουν ακόμη περισσότερα προβλήματα και οι εταιρείες και οι επενδυτές θα πρέπει να μάθουν να προσαρμοστούν και να ζήσουν με αυτό τη «νέα κανονικότητα».