(19 Ιουλίου, 2021). The Egyptian Ministry of Antiquities/Handout via REUTERS
Μια σπουδαία αλλά και σπάνια αρχαιολογική ανακάλυψη με έντονο ελληνικό ενδιαφέρον έκαναν δύτες στην Αίγυπτο. Συγκεκριμένα εντόπισαν τα απομεινάρια μιας τριήρους αλλά και ενός συμπλέγματος τάφων σε καταποντισμένο λιμάνι της Μεσογείου που αποδεικνύει την ύπαρξη Ελλήνων εμπόρων στην Αίγυπτο
Το Ηράκλειον ή Θώνις ήταν παραθαλάσσια πόλη και ο κυριότερος ναυτικός κόμβος της αρχαίας Αιγύπτου με την Ελλάδα. Άνθισε για δύο αιώνες, από το 550 π.Χ. ως το 331 π.Χ. Η πόλη αυτή που έλεγχε την είσοδο στην Αίγυπτο στην εκβολή δυτικής διακλάδωσης του Νείλου, δέσποζε στη Μεσόγειο για αιώνες πριν την ίδρυση της Αλεξάνδρειας από τον Μέγα Αλέξανδρο στο 331 π.Χ.Την αναφέρουν τόσο ο Ηρόδοτος όσο και ο Στράβων. Καταστράφηκε πολλές φορές από σεισμούς και παλιρροϊκά κύματα και τελικά εξαφανίστηκε τον 8ο αιώνα (μ.Χ.). Το Ηράκλειον που πήρε την ονομασία του από τον περίφημο ναό που ήταν φημισμένος σε ολόκληρο τον αρχαίο κόσμο και ήταν αφιερωμένος στον Ηρακλή, ανακαλύφτηκε εκ νέου το 2001 από τους αρχαιολόγους στον κόλπο Αμπου Κιρ, 32 χιλιόμετρα βορειανατολικά της Αλεξάνδρειας.
Η τριήρης την οποία εντόπισε γαλλο-αιγυπτιακή αρχαιολογική αποστολή υπό την αιγίδα του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Υποθαλάσσιας Αρχαιολογίας (IEASM), βυθίστηκε όταν ο φημισμένος ναός του Άμωνος κατέρρευσε στον 2ο αιώνα μ.Χ.
Το υπουργείο τουρισμού και αρχαιοτήτων της Αιγύπτου ανακοίνωσε πως σύμφωνα με την προκαταρκτική μελέτη το κύτος της τριήρους μήκους 25 μέτρων, κατασκευάστηκε με τον παραδοσιακό τρόπο της κλασσικής παράδοσης αλλά και φέρει χαρακτηριστικά αρχαίας αιγυπτιακής κατασκευής.
Επιπλέον, σε διαφορετικό μέρος της πόλης, η αποστολή εντόπισε τα απομεινάρια ενός μεγάλου ελληνικού συμπλέγματος ταφών που χρονολογείται από τα πρώτα χρόνια του 4ου αιώνα π.Χ.
«Η ανακάλυψη αυτή αποδεικνύει περίτρανα την παρουσία Ελλήνων εμπόρων οι οποίοι διέμεναν στην πόλη», αναφέρει το Υπουργείο στη δήλωσή του, προσθέτοντας πως επιτράπηκε στους ’Έλληνες να εγκατασταθούν εκεί κατά τη διάρκεια των ύστερων δυναστειών των Φαραώ.
«Έχτισαν τα δικά τους ιερά κοντά στον τεράστιο ναό του Άμωνος. Μάλιστα καταστράφηκαν ταυτόχρονα και τα ερείπια τους βρέθηκαν αναμειγμένα μ′ αυτά του αιγυπτιακού ναού».
Το όνομα της πόλης ανάγεται στον περίφημο ναό που ήταν φημισμένος σε ολόκληρο τον αρχαίο κόσμο και ήταν αφιερωμένος στον ημίθεο Ηρακλή. Εκεί λένε ότι κατέφυγε ο Πάρης με την Ελένη για να ξεφύγει από τον οργισμένο Μενέλαο, πριν ξεσπάσει ο Τρωικός πόλεμος. Ο ναός αυτός είχε μαντείο και αρχικά ήταν αφιερωμένος στον αιγύπτιο θεό της ιατρικής Χονς, τον οποίο οι Έλληνες ταύτισαν με τον Ηρακλή. Αργότερα το ιερό αφιερώθηκε στον αιγύπτιο θεό Άμωνα, πατέρα του Χονς.
Το Ηράκλειον ήταν σημαντικό θρησκευτικό κέντρο με αξιόλογη εμπορική κίνηση. Σε στήλη που βρέθηκε αναγράφεται ότι το λιμάνι εισέπρατε φόρο 10% σε όλα τα εμπορεύματα των πλοίων που άραζαν.