Ο Μιχάλης Δερνίκος είναι μια εξαιρετική περίπτωση νέου Έλληνα αγρότη, μια εξαιρετική περίπτωση ανθρώπου τελικά, πέρα από επαγγέλματα και επιμέρους κατηγοριοποιήσεις: δουλεύει με μεράκι και αξιοσύνη τη γη και ζει με αξιοπρέπεια και αυτονομία από τους καρπούς της, παράγοντας ποιοτικά προϊόντα που ωφελούν τους αποδέκτες και «καταναλωτές» τους. Τους ανθρώπους.
Σαρανταπέντε χρονών σήμερα, γεννήθηκε στη Νέα Τίρυνθα, ένα καταπράσινο, ζωσμένο από περιβόλια εσπεριδοειδών, καμποχώρι της αργολικής πεδιάδας, στα 5 χιλιόμετρα από το Ναύπλιο. Παιδί αγροτικής οικογένειας, με τη γη ήθελε να ασχοληθεί από τότε που θυμάται τον εαυτό του.
«Τα κτήματα τα έφτιαξε ο πατέρας μου», λέει ο ίδιος. «Πριν πενήντα χρόνια- και βάλε... Πορτοκαλιές, μέρλιν κυρίως. Εκατό στρέμματα. Μέσα σε αυτά μεγάλωσα, είναι χώματα και δέντρα που μας θρέψανε και τα αγαπάμε».
Μπαίνουμε στα κτήματα μαζί- πολύ κοντά τα κυκλώπεια τείχη της Αρχαίας Τίρυνθας, ενώ τιτιβίσματα πουλιών και το βούισμα των μελισσών πλημμυρίζουν το πράσινο ολούθε. Όμορφος, ήμερος τόπος. Αν είχα συναντήσει τον Μιχάλη έναν μήνα πριν, θα πετυχαίναμε την περίοδο της ανθοφορίας, που ’ναι μια εποχή σχεδόν μαγική για τα εσπεριδοειδή: τότε τα δέντρα, ειδικά αν προμηνύεται καλή παραγωγή, είναι κατάστικτα από λευκά άνθη, τα κλαδιά τους κατάφορτα από ένα «χιόνι» ευγενικό. Ευωδιάζει η πλάση.
«Πριν είκοσι χρόνια ξεκίνησα την αναδιάρθρωσή τους», λέει ο Μιχάλης. «Μπόλιασα και φύτεψα νέες ποικιλίες πορτοκαλιών: ναβαλίνες, λάνε λέιτ (συγκομιδή την άνοιξη) και βαλέντσια (θερινά), ώστε να επιμηκύνω την παραγωγική περίοδο. Και έβαλα αρκετές λεμονιές επίσης».
«Ταυτόχρονα “γύρισα” τα κτήματα σε βιολογικά. Από το 2000 χρησιμοποιώ μόνο βιολογικά σκευάσματα και ορυκτά λιπάσματα- είναι ακριβότερα στην αγορά τους και ο καλλιεργητής πρέπει να είναι πιο επίμονος στην εφαρμογή τους, αλλά αξίζει τον κόπο. Το προϊόν είναι πολύ ποιοτικότερο, απαλλαγμένο από τα χημικά και ο παραγωγός ανταμείβεται για την προσπάθειά του με 30- 50% καλύτερη τιμή».
Κάθε χρόνο ο Μιχάλης διενεργεί δειγματοληψίες καρπού, φυλλώματος και χώματος- τα δείγματα εξετάζονται σε χημικά εργαστήρια ώστε η ορθότητα της βιολογικής καλλιέργειας να είναι αδιαμφισβήτητη.
Πριν τρία χρόνια, με ίδια κεφάλαια δημιούργησε ένα σύγχρονο συσκευαστήριο με δυνατότητα διαλογής και επιμερισμού των καρπών ανάλογα με το μέγεθος, μηχανές διαφόρων τύπων συσκευασίας και βιομηχανικά ψυγεία για την αποθήκευση και συντήρηση της παραγωγής. Ο Μιχάλης τα κατάφερε γιατί διαχειρίστηκε ορθολογικά σοδειές αρκετών ετών. «Το συσκευαστήριο δεν εντάχθηκε σε κανένα χρηματοδοτικό πρόγραμμα, ούτε δάνεια, ούτε επιδοτήσεις χρησιμοποίησα», μου λέει.
Από την πρώτη κιόλας χρονιά που δούλεψε το συσκευαστήριο, η τυποποίηση του βιολογικού κιόλας προϊόντος της παραγωγής του βρήκε νέες αγορές. Σήμερα ο Μιχάλης Δερνίκος εξάγει τα ελληνικά, βιολογικά εσπεριδοειδή του στην Ελβετία- και μέσω της ελβετικής εταιρείας που συνεργάζεται, εκατοντάδες τόνοι της σοδειάς του διανέμονται με delivery στους Ελβετούς καταναλωτές που αναζητούν φυσικές πηγές ενδυνάμωσης, καθαρής βιταμίνωσης του οργανισμού τους.
Η πανδημία του κορονοϊού επέφερε σημαντικές αυξήσεις στην τιμή των φρούτων και λαχανικών που εξάγει ο «μεσογειακός κήπος» της Ελλάδας- και ειδικά τα εσπεριδοειδή (όπως και τα ακτινίδια) που είναι φρούτα πλούσια σε βιταμίνη C αναδείχτηκαν σε πρωταγωνιστές της ζήτησης. Οι άνθρωποι/ καταναλωτές της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης, παρά την μειωμένη αγοραστική τους δύναμη εν μέσω υγειονομικής και οικονομικής κρίσης, έβαλαν περισσότερα τέτοια φρούτα στο τραπέζι τους, στην καθημερινή τους δίαιτα. Οι τιμές που «φτάνουν» στον παραγωγό, σχεδόν διπλασιάστηκαν από τα τέλη Μαρτίου. Και, πλέον, σταθεροποιούνται σε αυτά τα πρωτόγνωρα επίπεδα.
Η σημασία στην (πιο) υγιεινή διατροφή αποτελούσε ήδη, προτού ακόμα την πανδημία, μια παγκόσμια τάση- ακόμα και trend να το θεωρήσει κανείς, δεν μπορεί να του προσάψει ψεγάδια και χαρακτηριστικά φτηνής μόδας. Ευεργετικό όπως είναι, ήρθε για να μείνει.
Η γη, τα χώματα, το κλίμα αποτελούν ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της ελληνικής οικονομίας από την ίδια της τη φύση. Νέοι αγρότες/ επιχειρηματίες σαν τον Μιχάλη Δερνίκο με συστηματική δουλειά, καινοτομία και εξωστρέφεια μπορούν να διαμορφώσουν έναν αγροτικό τομέα που δε θα συνεισφέρει απλώς στην εθνική οικονομία, αλλά θα μεταμορφώσει την ελληνική περιφέρεια. Και θα συμπαρασύρει προς τα πάνω ολόκληρη τη χώρα.
Τα παραδείγματα υπάρχουν. Στο χέρι μας είναι να γίνουν πολύ περισσότερα.
