Αυτό που προσδοκά η αγορά το 2019 είναι δημιουργικές πολιτικές και αποτελεσματικές λύσεις για την οριστική και ουσιαστική έξοδο από την κρίση. Είναι η περίοδος που θα διαμορφωθούν οι κατάλληλες προϋποθέσεις για το ριζικό μετασχηματισμό του παραγωγικού μοντέλου της χώρας. Αυτό, βέβαια, απαιτεί τη συλλογική προσπάθεια των πολιτικών δυνάμεων του τόπου, του επιχειρηματικού κόσμου καθώς και τη σκληρή δουλειά όλων μας. Προκειμένου το 2019 να είναι το έτος που θα ανακάμψει και θα ευημερήσει η ελληνική οικονομία.
Πάντως, σύμφωνα με διάφορους αναλυτές, το 2018 αποτέλεσε έτος καμπής για την εγχώρια οικονομία, αφού ολοκληρώθηκε επιτυχώς το τρίτο πρόγραμμα προσαρμογής με παράλληλη εφαρμογή συγκεκριμένων μέτρων ελαφρύνσεως που αφορούν τις χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας. Ταυτόχρονα, οι δείκτες καταναλωτικής εμπιστοσύνης και επιχειρηματικών προσδοκιών παρουσίασαν σημαντική βελτίωση, ενώ ενισχύθηκε ο ρυθμός μεγέθυνσης της οικονομικής δραστηριότητας. Οι δύο βασικοί πυλώνες του αναπτυξιακού προτύπου του 2018 ήταν η ιδιωτική κατανάλωση και τα έσοδα από τουριστικές δραστηριότητες. Αυτό, όμως, που και πάλι παρέμεινε σε υποτονικά επίπεδα ήταν η επενδυτική δαπάνη.
Μία βασική πρόκληση για τον νέο χρόνο είναι ένα ισχυρό θετικό επενδυτικό σοκ και, μάλιστα, με τη μορφή κατεπείγοντος. Και εξηγούμαι: μείωση των φορολογικών συντελεστών για την άμεση και έμμεση μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης των επιχειρήσεων, δημιουργία ενός κρατικού μηχανισμού φιλικού προς τον πολίτη και τον υποψήφιο επενδυτή με μηδενική ανοχή στη γραφειοκρατία και τη διαφθορά, μείωση του υπέρογκου πλεονάσματος που έχει συμφωνηθεί με τους δανειστές που θα συμβάλει στην κάλυψη των οφειλών του κράτους προς τον ιδιωτικό τομέα, επιτάχυνση των προγραμματισμένων ιδιωτικοποιήσεων που βρίσκονται σε καθυστέρηση, και ανάπτυξη μιας φιλοεπενδυτικής κουλτούρας -σε φυσιολογικά πάντα πλαίσια- όπου το επιχειρηματικό κέρδος δε θα προκαλεί αρνητικές σκέψεις. Όλα αυτά μπορούν να επαναφέρουν το απόθεμα του παραγωγικού κεφαλαίου και να οδηγήσουν τη χώρα σε τροχιά καινοτόμου επιχειρηματικής ανάπτυξης.
Άλλωστε, η έννοια του Industry 4.0, της λεγόμενης Δ’ Βιομηχανικής Επανάστασης, έχει μπει για τα καλά στο δημόσιο διάλογο τα τελευταία χρόνια και οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες έχουν ήδη διαμορφώσει στρατηγικές για τον ψηφιακό μετασχηματισμό, που πιθανότατα θα οδηγήσει και σε οργανωσιακό μετασχηματισμό της παραγωγής προϊόντων και υπηρεσιών. Η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας μιας οικονομίας εξαρτάται πλέον από την προσαρμογή στις τεχνολογικές αλλαγές και την ανάπτυξη των κατάλληλων δεξιοτήτων. Το 2019 θα πρέπει, λοιπόν, να είναι η χρονιά που η Ελλάδα θα βάλει στο κάδρο της στρατηγικής της το κρίσιμο θέμα της καινοτόμου επιχειρηματικότητας. Ιδέες και άνθρωποι με υψηλό ακαδημαϊκό υπόβαθρο και σημαντική επαγγελματική εμπειρία σίγουρα υπάρχουν. Το πλαίσιο μέσα στο οποίο οι άνθρωποι αυτοί θα συνυπάρξουν, πρέπει να έχει την έννοια ενός οικοσυστήματος που θα συνδέει τις ελληνικές εταιρείες με τις startups, και με αρωγό το ελληνικό κράτος μπορεί να καλλιεργηθεί μια επωφελή σχέση για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Θετικός αντίκτυπος από ένα τέτοιο ολοκληρωμένο οικοσύστημα θα υπάρξει και στον τομέα της απασχόλησης με νέες και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας.
Το εάν τελικά το ποτήρι της οικονομίας θα είναι μισογεμάτο ή μισοάδειο για το 2019 θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τους παραπάνω παράγοντες. Ανεξαρτήτως προσδοκιών για το τι θα κάνουν όλοι οι υπόλοιποι, ας βάλει ο καθένας από εμάς το λιθαράκι του για μια χρονιά καλύτερη από την προηγούμενη.