Το ταξίδι του Κυριάκου Μητσοτάκη στις Ηνωμένες Πολιτείες προσφέρεται για εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων. Και για το μοντέλο διακυβέρνησης που θέλει να εφαρμόσει, αλλά και για την τακτική που θα ακολουθήσει σε μία σειρά κρίσιμων θεμάτων. Ευρισκόμενος μεταξύ ξένων ηγετών και με διεθνές ακροατήριο, επέδωσε διεθνή διαπιστευτήρια - με πολύ διακριτές (ή ακόμα και χτυπητές) διαφορές σε σχέση με τον προκάτοχό του.
1. Οικονομικό μοντέλο και αναζήτηση επενδυτών
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε ως βασικό στόχο να δείξει ότι η Ελλάδα είναι μία χώρα που έχει αλλάξει και, κυρίως, ότι έχει αναπτυξιακές προοπτικές. Σε κάθε ευκαιρία λοιπόν τόνιζε - είτε σε δημόσιες ομιλίες, είτε σε διμερείς επαφές αλλά και σε συνεντεύξεις - ότι πλέον η χώρα είναι πιο φιλική στην επιχειρηματικότητα. Παρουσιάζοντας το μεταρρυθμιστικό του σχέδιο, τις μειώσεις που έχει ήδη κάνει στη φορολογία αλλά και αυτές που έπονται, καθώς και τις αλλαγές στη νομοθεσία για διευκόλυνση των αδειοδοτήσεων που απαιτούνται για επενδύσεις, ουσιαστικά έστειλε ένα ξεκάθαρο μήνυμα εντός και εκτός συνόρων: Αξίζει να επενδύσει κάποιος στην Ελλάδα.
Στις συζητήσεις με ξένους ηγέτες, αλλά κυρίως με επικεφαλής μεγάλων επενδυτικών funds, αναφέρθηκε αρκετές φορές στο ξεμπλοκάρισμα μεγάλων επενδύσεων και στις ευκαιρίες που μπορεί να υπάρξουν μέσω των αποκρατικοποιήσεων που θα υλοποιήσει η κυβέρνηση του. Η εκτίμηση που υπάρχει στην ελληνική πλευρά είναι, ότι οι υποψήφιοι επενδυτές πήραν το μήνυμα και απομένει να φανεί το ενδιαφέρον τους.
Οι λέξεις που ακούστηκαν περισσότερο στις συζητήσεις που έγιναν στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού ήταν: ΕΛΠΕ, αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος, ΔΕΠΑ, ΔΕΗ, ΔΕΔΔΗΕ - δείγμα του ότι το ενεργειακό κομμάτι έχει μπει για τα καλά στο μικροσκόπιο επενδυτών. Ταυτόχρονα, έγινε ξεκάθαρο ότι μεγάλες αμερικανικές εταιρείες παρακολουθούν με προσοχή τις εξελίξεις στο θέμα των ερευνών για υδρογονάνθρακες.
Προσκλητήριο για επενδύσεις απηύθυνε ο Κυριάκος Μητσοτάκης και προς την ομογένεια. «Η Ελλάδα χρειάζεται τον δυναμισμό και την καθαρή ματιά της Ομογένειας. Δείτε πρώτοι εσείς τις νέες ευκαιρίες οι οποίες ανοίγονται στην Πατρίδα», τόνισε μεταξύ άλλων ο κ. Μητσοτάκης, μιλώντας σε εκδήλωση των ομογενών στην Αστόρια.
Το Μέγαρο Μαξίμου γνωρίζει πολύ καλά ότι αν υπάρξει ένα επενδυτικό μπαράζ, τότε θα ενισχυθεί η οικονομία, θα αλλάξει προς το καλύτερο η ψυχολογία στην αγορά και θα βελτιωθεί η θέση της κυβέρνησης στις συζητήσεις με τους θεσμούς. Και αυτός είναι ένας στόχος που θέλει να τον επιτύχει σε όσο το δυνατόν συντομότερο χρονικό διάστημα.
2. Αλλαγή ύφους στα ελληνοτουρκικά
Μία ημέρα μετά την συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, προκύπτει αβίαστα η παρατήρηση που σχετίζεται με το ύφος και την τακτική της ελληνικής αποστολής. Και πριν αλλά και μετά την συνάντηση, απουσίαζαν τελείως οι «εθνικοπατριωτικές κορώνες», τα μεγάλα λόγια, οι υψηλοί τόνοι. Δημοσιογραφική παρατήρηση: Δεν υπάρχει στο «κάδρο» της ελληνικής κυβέρνησης φωνή που να θυμίζει τον Πάνο Καμμένο...
Μάλιστα το στίγμα το έδωσε ο Πρωθυπουργός και μέσω συνέντευξης στην ηλεκτρονική έκδοση της The Washington Post, απαντώντας σε ερώτηση για το αν θεωρεί τον εαυτό του ως έναν αντί - λαϊκιστή, υπέρ της Δύσης, υπέρ του ΝΑΤΟ Πρωθυπουργό. «Έχω αγωνιστεί πολύ σκληρά εναντίον του λαϊκισμού κατά τη διάρκεια της πολιτικής μου σταδιοδρομίας. Είμαι πολύ χαρούμενος που η Ελλάδα έχει τώρα μια μετριοπαθής, προσανατολισμένη στα αποτελέσματα, μη λαϊκιστική κυβέρνηση» ήταν η απάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, δείχνοντας έτσι ότι θα εστιάζει στα αποτελέσματα και όχι στη δημιουργία εντυπώσεων .
Για τα ελληνοτουρκικά λοιπόν, η τακτική του είναι να κρατά την Τουρκία στο τραπέζι του διαλόγου και όχι να αναλώνεται σε αντιπαραθέσεις που θα δυναμιτίσουν περισσότερο το κλίμα. Παράλληλα, θέλει να βάλει ακόμα περισσότερο στο «παιχνίδι» την Ευρωπαϊκή Ένωση και προσπαθεί να πείσει την τουρκική πλευρά ότι, εφόσον σταματήσει την προκλητική της στάση, μπορεί να βρεθούν σημεία επικοινωνίας.
Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι η ελληνική πλευρά θα κρατήσει παθητική στάση - κάτι που ξεκαθάρισε και στον Ταγίπ Ερντογάν. «Του επεσήμανα μια σειρά από ζητήματα τα οποία προκαλούν έντονη ανησυχία, όπως η παραβατικότητα της Τουρκίας εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κύπρου. Θα είμαστε δίπλα στους Κύπριους αδελφούς μας στην δίκαιη υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους», ανέφερε ο Κυριάκος Μητσοτάκης μιλώντας στους ομογενείς, μετά την συνάντηση του με τον Τούρκο πρόεδρο.
3 + 4. Προσφυγικό και Χάλκη
Σε δύο θέματα αποτυπώθηκε - σε επίπεδο λόγων τουλάχιστον - βελτίωση στις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών: Η ελληνική πλευρά εμφανίζεται ικανοποιημένη από όσα άκουσε για την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, ενώ αντίστοιχα η τουρκική πλευρά πρέπει να αισθάνεται ικανοποιημένη με την στάση της Ελλάδας στο προσφυγικό.
Με στόχο την άμβλυνση των διαφορών και κυρίως τη μείωση των προσφυγικών ροών προς την Ελλάδα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης στηρίζει το τουρκικό αίτημα για αύξηση της χρηματοδότησης προς την Άγκυρα. Αυτό επεσήμανε και στην συνέντευξη του στην Washington Post μιλώντας για τους πρόσφυγες από την εμπόλεμη Συρία, στέλνοντας όμως παράλληλα μήνυμα και προς τους ευρωπαίους εταίρους:
«Η λύση είναι να δοθούν στην Τουρκία περισσότερα χρήματα για να υποδεχθεί πρόσφυγες. Ας ελπίσουμε ότι κάποια στιγμή ο πόλεμος θα τελειώσει και αυτοί οι άνθρωποι θα επιστρέψουν. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, πρέπει να υπάρχει κάποια κατανομή των βαρών. Δεν μπορώ να δεχτώ ότι η Ελλάδα θα αναλάβει μόνη της το βάρος της διαχείρισης αυτού του προβλήματος και ότι άλλες ευρωπαϊκές χώρες δεν θα δεχτούν ούτε έναν πρόσφυγα. Αυτό δεν είναι δίκαιο».
Αυτή η στήριξη του τουρκικού αιτήματος για επιπλέον χρηματοδότηση, φαίνεται να κάμπτει τις τουρκικές αντιρρήσεις για την ικανοποίηση του ελληνικού αιτήματος για την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης. Όπως έγινε γνωστό μετά την συνάντηση των δύο ανδρών, είναι κάτι που πλέον βλέπει πιο θετικά η Άγκυρα.
Μπορεί λοιπόν κάποιος να υποστηρίξει ότι υπάρχει μία κατάσταση «win-win» για δύο θέματα που είναι ψηλά στην ατζέντα των δύο χωρών. Το πως όμως θα εξελιχθεί επί της ουσίας η σχέση με τη γειτονική χώρα, θα εξαρτηθεί από την στάση που θα τηρήσει η τουρκική πλευρά και αν τελικά θα χαμηλώσει τους τόνους.
5. Ψήφος στους ομογενείς
Το ταξίδι του Κυριάκου Μητσοτάκη στις Ηνωμένες Πολιτείες, σε μία χώρα που έχει έντονο ελληνικό στοιχείο, στάθηκε αφορμή για να ξεκαθαρίσει ο Πρωθυπουργός την θέση του σε σχέση με την ψήφο των ομογενών. Μιλώντας σε εκδήλωση στην Αστόρια αναφέρθηκε με λεπτομέρειες στην επιστολική ψήφο.
«Αυτό το οποίο θα κάνουμε όμως είναι να αυξήσουμε τον αριθμό των βουλευτών Επικρατείας από τους 12 στους 15, που μας το επιτρέπει το Σύνταγμα και υποχρεωτικά κάποιοι βουλευτές Επικρατείας να είναι εκπρόσωποι της Ομογένειας», είπε συγκεκριμένα ο Πρωθυπουργός, με αποδέκτες του μηνύματος βέβαια όχι μόνο τους ομογενείς, αλλά και τα κόμματα στην Ελλάδα. Εξέφρασε την ευχή να υπάρξει ευρύτερη συναίνεση και από άλλες πολιτικές δυνάμεις στο θέμα της επιστολικής ψήφου και τόνισε ότι θα ισχύσει η αλλαγή από τις επόμενες εθνικές εκλογές, το 2023.