Moonfall: Θα μπορούσε στα αλήθεια η Σελήνη να βγει από την τροχιά της και να πέσει στη Γη;

Ένα ερώτημα με αφορμή τη νέα κινηματογραφική ταινία.
via Associated Press

Η Σελήνη «συντροφεύει» τη Γη εδώ και δισεκατομμύρια χρόνια, αποτελώντας μια συνεχή, μόνιμη παρουσία στον ουρανό- ωστόσο στη νέα κινηματογραφική ταινία «Moonfall» μια μυστηριώδης δύναμη τη βγάζει από την τροχιά της και τη θέτει σε πορεία σύγκρουσης με τη Γη. Οι ήρωες της ταινίας αναλαμβάνουν δράση, και προκύπτουν ανακαλύψεις για τον «φυσικό» δορυφόρο της Γης, με την πλοκή να περιπλέκεται.

Πέραν του σεναρίου της ταινίας, το ερώτημα εάν η Σελήνη θα μπορούσε όντως να βγει από την τροχιά της, πχ λόγω της σύγκρουσης με κάποιο άλλο μεγάλο αντικείμενο, και να τεθεί σε τροχιά σύγκρουσης με τη Γη, είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον, ειδικά αν λάβει κανείς υπόψιν πως δεκάδες χιλιάδες αστεροειδείς και κομήτες περιφέρονται στο Ηλιακό Σύστημα.

Η Σελήνη είναι ένα στερεό, βραχώδες σώμα που περιτριγυρίζεται από ένα πολύ λεπτό στρώμα αερίων, την εξώσφαιρα. Σχηματίστηκε περίπου την ίδια περίοδο με τη Γη, πριν από 4,5 δισ. χρόνια, και μια ευρέως αποδεκτή θεωρία λέει πως προέκυψε από συντρίμμια τα οποία είχαν προέλθει από μια μεγάλη σύγκρουση μεταξύ της Γης και ενός μικρότερου πρωτοπλανήτη (ένα υποθετικό αντικείμενο ονόματι Θεία, σύμφωνα με τη NASA). Άλλη μια θεωρία λέει πως τόσο η Σελήνη όσο και η Γη σχηματίστηκαν μετά τη σύγκρουση δύο σωμάτων, το καθένα με μέγεθος πενταπλάσιο του Άρη.

Η Σελήνη είναι σε απόσταση 385.000 χλμ από τη Γη και έχει εκτιμώμενη μάζα άνω των 73,5 εκατ. τόνων. Έχει περίπου το 1/4 του μεγέθους της Γης και η επιφάνειά της είναι γεμάτη κρατήρες προσκρούσεις αντικειμένων. Οι περισσότερες εξ αυτών έγιναν δισεκατομμύρια χρόνια πριν, όταν υπήρχαν πολλά αντικείμενα να πετούν στο Ηλιακό Σύστημα, λέει στο Live Science ο Πολ Τσόντας, μάνατζερ του Center for Near Earth Object Studies (CNEOS) του JPL της NASA στο Caltech. Το μεγαλύτερο μέρος των συντριμμιών με τα οποία κάποτε ήταν γεμάτο το Ηλιακό Σύστημα έχουν εξαφανιστεί (και δεδομένου του σχηματισμού πλανητών), οπότε «ο αριθμός των προσκρούσεων έχει μειωθεί πολύ τώρα- υπάρχει πολύ λιγότερο υλικό για να πέσει στη Γη ή στη Σελήνη».

Το CNEOS παρακολουθεί αντικείμενα που είναι κοντά στη Γη (NEOs- near Earth objects) για να διαπιστώνεται εάν αποτελούν απειλή για τη Γη, τη Σελήνη ή άλλους «γείτονές» μας. Γενικότερα μιλώντας οι συγκρούσεις αστεροειδών με τη Σελήνη είναι λιγότερο πιθανές από ό,τι με τη Γη, επειδή ο πλανήτης μας είναι πολύ μεγαλύτερος, με ισχυρότερη βαρύτητα. Επίσης, το μέγεθος έχει σημασία: Για να καταχωρηθεί ένα ΝΕΟ ως απειλή για τη Γη, πρέπει να έχει διάμετρο τουλάχιστον 140 μέτρα, σύμφωνα με τη NASA. Επίσης, για να μπορέσει ένας αστεροειδής να επηρεάσει την τροχιά της Σελήνης, θα πρέπει να είναι μεγέθους αντίστοιχου αυτού της Σελήνης, σύμφωνα με τον Τσόντας. «Το φεγγάρι είναι μεγάλο, οπότε θα έπρεπε να είναι ένα τεράστιο αντικείμενο, που θα έπρεπε να το χτυπήσει με μεγάλη ταχύτητα...θα έπρεπε να το χτυπήσεις με κάτι που έχει εκατοντάδες και εκατοντάδες μίλια διάμετρο» είπε σχετικά.

Ευτυχώς για όλους μας, κανένας από τους γνωστούς αστεροειδείς στο Ηλιακό Σύστημα δεν έχει τέτοιο μέγεθος. Ο μεγαλύτερος γνωστός αστεροειδής έχει περίπου 70 φορές μικρότερη μάζα από τη Σελήνη, και είναι σε τροχιά μεταξύ του Άρη και του Δία στην κύρια ζώνη αστεροειδών, σε απόσταση 180 εκατ. χλμ από τη Γη.

Αυτό φαίνεται να αποκλείει το ενδεχόμενο εκτροπής λόγω σύγκρουσης με αστεροειδή από το Ηλιακό Σύστημα, μα θα μπορούσε κάτι τέτοιο να συμβεί λόγω σύγκρουσης τεχνητού, ανθρώπινης προέλευσης αντικειμένου; Το ερώτημα αυτό γίνεται πιο ενδιαφέρον αν ληφθεί υπόψιν πως τμήμα ενός πυραύλου Falcon 9 της SpaceX που είχε εκτοξευτεί το 2015 είναι σε τροχιά σύγκρουσης με τη Σελήνη, και αναμένεται να πέσει πάνω της τον Μάρτιο, πετώντας με ταχύτητα σχεδόν 9.300 χλμ/ ώρα δημιουργώντας κρατήρα περίπου 20 μέτρων στην αθέατη πλευρά. Το τμήμα αυτό έχει βάρος περίπου 4 τόνους, και ως εκ τούτου δεν υπάρχει περίπτωση να επηρεάσει την τροχιά της Σελήνης (ωστόσο σε κάθε περίπτωση παρακολουθείται από το CNEOS).

Δημοφιλή