Σε αυτή τη στήλη θα προσπαθούμε να εκθέτουμε, αναλύουμε, σχολιάζουμε τα σημαντικά ή ασήμαντα της επικαιρότητας και μη. Με καλή διάθεση και χαμόγελο, ο σκοπός είναι η παραγωγή κειμένων εύκολων στην ανάγνωση για το μετρό, το λεωφορείο, το κρεβάτι, τις διακοπές και οποιοδήποτε άλλο απίθανο μέρος.
Είμαι ένας απλός άνθρωπος. Μεγαλωμένος στην εξωτική Θεσσαλονίκη από δύο γονείς Μηχανικούς, είμαι πλέον ένας από τους 500.000 Έλληνες «προδότες» που άφησαν τη χώρα τους για ένα καλύτερο αύριο. Τα τελευταία χρόνια κατοικώ στο Λονδίνο του Ηνωμένου Βασιλείου, όπου η Ελληνική παρουσία είναι παραπάνω από έντονη. Μετά λοιπόν από αυτή τη σύντομη εισαγωγή, ας προχωρήσουμε στο προκείμενο.
Διαβάζω σήμερα ότι στέλεχος του οίκου αξιολόγησης Moody’s δηλώνει: Η δημοσιονομική κατάσταση της Ελλάδας έχει βελτιωθεί σημαντικά τα τελευταία δύο χρόνια. Από δημοσιονομικής πλευράς, θα έλεγε κανείς ότι η δήλωση αυτή δεν απέχει από την πραγματικότητα. Ιδιαίτερα τον τελευταίο χρόνο, οι επίσημοι δείκτες δηλώνουν μία ανάταση της Ελληνικής Οικονομίας με μια αύξηση 1.80% στο ΑΕΠ, μείωση του δείκτη ανεργίας από το 21% στο 19% και μείωση του κρατικού χρέους κατά 30 δισεκατομμύρια ευρώ.
Θα περίμενε λοιπόν κανείς επισκεπτόμενος την Ελλάδα μετά από κάποιον καιρό, να αντικρίσει έναν οργασμό ανάπτυξης με οικοδομικούς γερανούς να χαράζουν κύκλους στους ουρανούς των πόλεων, κυκλοφοριακή συμφόρηση από πλατφόρμες μεταφοράς υλικών και ειδήσεις σχετικές με την έναρξη μικρών, μεγάλων ή πολύ μεγάλων έργων. Θα ήταν ακόμα λογικό ανοίγοντας την τοπική εφημερίδα ή πληκτρολογώντας τις λέξεις «Εργασία Κατασκευή, Μηχανικός, Χειριστής» σε μια μηχανή αναζήτησης, να βρεθεί μπροστά σε μια πληθώρα νέων ευκαιριών καριέρας γύρω από τον τομέα.
Αυτό όμως δεν συνέβη και δεν συμβαίνει. Οι Αμερικάνοι συχνά χρησιμοποιούν τη φράση «lies, damned lies and statistics» ή «υπάρχουν ψέματα, υπάρχουν μεγάλα ψέματα, υπάρχουν και οι στατιστικές». Παρόλο λοιπόν που τα νούμερα «βγαίνουν» και οι στόχοι «καταρρίπτονται» ο ένας μετά τον άλλο, ο Κατασκευαστικός Τομέας συνεχίζει να είναι υποτονικός. Οι κύριοι λόγοι είναι η απουσία ολοκληρωμένου σχεδίου Δημοσίων Επενδύσεων, η παντελής απουσία Δανεισμού στον Ιδιωτικό Τομέα και η μη ύπαρξη ολοκληρωμένου σχεδίου.
Οι Δημόσιες Επενδύσεις είναι και θα πρέπει να είναι ο μοχλός που κινεί τον Κατασκευαστικό Τομέα μιας χώρας. Στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης (οι οποίες θεωρούνται πετυχημένα παραδείγματα Οικονομιών) τα Δημόσια έργα αποτελούν το 30% του συνολικού Κατασκευαστικού Τομέα. Στην Ελλάδα το ποσοστό αυτό ανέρχεται σε κάτι λιγότερο από το 20%, κάτι που αντικατοπτρίζει τη σημασία του Δημόσιου χρήματος ως κινητήριου μοχλού. Αυτό φυσικά προϋποθέτει ότι οι επενδύσεις αυτές θα διάγονται από πλήρη διαφάνεια, και συνεπώς θα πρέπει να εξαλειφθεί η οποιαδήποτε υποψία κατασπατάλησης του Δημοσίου προϋπολογισμού. Άλλωστε το τελευταίο πράγμα που θα ήθελε η Ελλάδα του μέλλοντος είναι πολιτικά πρόσωπα στη φυλακή για μια ακόμα φορά.
Όσον αφορά το Δανεισμό τον Ιδιωτικών Επιχειρήσεων, αυτός θα πρέπει να διέπεται από ολοκληρωμένο έλεγχο αλλά και από ευκαιρίες, ανεξαρτήτου του μεγέθους των επιχειρήσεων. Είναι ανεπίτρεπτο εταιρίες κολοσσοί να αποφασίζουν μεταφορά έδρας σε χώρες του εξωτερικού με κυριότερο λόγο την απουσία συστήματος δανεισμού. Ο Κατασκευαστικός Τομέας, λόγω των πολλών ιδιαιτεροτήτων του αλλά και των περιορισμένων ποσοστών κέρδους, απαιτεί δανειακές πρακτικές οι οποίες είναι ευέλικτες και σταθερές.
Η έλλειψη ολοκληρωμένου σχεδίου αποτελεί ίσως τον σημαντικότερο από τους τρεις λόγους για τους οποίους ο Κατασκευαστικός Τομέας στην Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται σε περίοδο στασιμότητας. Σε μία χώρα στην οποία λείπει η σταθερότητα ως προς το φορολογικό σύστημα, τον τρόπο ασφάλισης και το εργασιακό περιβάλλον είναι αδύνατο να γίνει εισροή χρημάτων από επενδυτές του εξωτερικού. Ακόμα και ο τομέας του Τουρισμού ο οποίος τροφοδοτεί τον Κατασκευαστικό Κλάδο και παραδοσιακά ελκύει χρηματικά πακέτα από ξένους επενδυτές, περιορίζεται σε μεμονωμένες προσπάθειες κατασκευής ξενοδοχειακών μονάδων. Είναι εμφανής η έλλειψη στρατηγικού προγραμματισμού που θα περιλαμβάνει την κατασκευή και συντήρηση υποδομών, όπως λιμάνια, έργα κοινής ωφέλειας, δίκτυα κλπ.
Στην ερώτηση λοιπόν αν ένας γερανός μπορεί να σηκώσει μια Οικονομία, η απάντηση είναι απλή. Η σχέση είναι αμφίδρομη. Οι γερανοί μπορούν να συμβάλλουν σε μια δυναμική ανάπτυξη της Οικονομίας, μόνο εφόσον οι βάσεις στις οποίες είναι στημένοι στηρίζονται σε στέρεα θεμέλια και οι χειριστές είναι αποφασισμένοι για την επόμενή τους κίνηση.