Ένας πολιτικός που δεν γνωρίζεις σε πλησιάζει σε μια αγορά. Λόγω έλλειψης χρόνου, δεν παίρνετε το φυλλάδιο που σας δίνει και συνεχίζεται τα ψώνια σας.
Αν νιώθετε ότι έχετε μαντέψει σε ποια πολιτική κόμμα ανήκει, έχετε χρησιμοποιήσει ένα στερεότυπο για τα προσωπικά χαρακτηριστικά μιας κοινωνικής ομάδας.
Μην κατηγορείτε τον εαυτό σας, είναι ανθρώπινο.
Οι πολιτικοί δεν αποτελούν εξαίρεση. Σε έρευνα που έγινε πολίτες κατάφεραν να μαντέψουν αν κάποιοι πολιτικοί ανήκουν σε αριστερά ή δεξιά κόμματα απλά κοιτάζοντας τη φωτογραφία τους.
Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of Economic Behavior & Organization από τον οικονομολόγο Carmelo Licata επιχειρεί να δώσει κάποιες απαντήσεις.
Είναι τα στερεότυπα στατιστικά;
Δύο κύριες οικογένειες θεωριών περιγράφουν αυτή τη διαδικασία.
Η πρώτη προϋποθέτει ότι οι άνθρωποι είναι λογικοί και ακολουθούν τις αρχές της στατιστικής. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, οι άνθρωποι σχηματίζουν πεποιθήσεις που αντικατοπτρίζουν όλα τα παρατηρήσιμα χαρακτηριστικά των ομάδων που εξετάζονται. Στη συνέχεια, θα πρέπει, κατά μέσο όρο, να συνάγουν σωστά τη συμμετοχή στην ομάδα από όλα τα διαθέσιμα στοιχεία.
Η δεύτερη οικογένεια θεωριών, που προτάθηκε από τον νικητή του βραβείου Νόμπελ Daniel Kahneman και τον συν-συγγραφέα Amos Tversky , υποθέτει ότι οι άνθρωποι χρησιμοποιούν απλοποιημένο συλλογισμό.
Οι άνθρωποι εστιάζουν σε εκείνα τα χαρακτηριστικά των οποίων οι συχνότητες διαφέρουν περισσότερο μεταξύ των ομάδων.
Για παράδειγμα, εάν το ποσοστό των αριστερών βουλευτών με μουστάκι είναι υψηλότερο από το ποσοστό των δεξιών βουλευτών με μουστάκι, οι άνθρωποι θα συμπεράνουν ότι κάθε βουλευτής με μουστάκι είναι αριστερός, παρόλο που σήμερα είναι λιγοστοί οι αριστεροί βουλευτές με μουστάκι και ορισμένοι βουλευτές της δεξιάς έχουν μουστάκι.
Οι ερευνητές στην προσπάθειά τους να αποφασίσουμε μεταξύ αυτών των θεωριών, χρησιμοποιήσαν το αποτέλεσμα ενός διαδικτυακού παιχνιδιού στο οποίο οι συμμετέχοντες έπρεπε να ταξινομήσουν τους Γάλλους βουλευτές στα αριστερά ή στα δεξιά με βάση μια φωτογραφία.
Ηλεκτρονικοί γρίφοι
Τον Ιανουάριο του 2012, δημοσιογράφοι και προγραμματιστές διαγωνίστηκαν για να σχεδιάσουν εφαρμογές που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από δημοσιογράφους κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης “Hack the Press 2” .
Ένας ανώνυμος προγραμματιστής γνωστός με το ψευδώνυμο “wax-o” δημιούργησε έναν ιστότοπο στον οποίο οι χρήστες του Διαδικτύου έπρεπε να ταξινομήσουν ανώνυμες φωτογραφίες πραγματικών Γάλλων βουλευτών αριστερά ή δεξιά.
Οι φωτογραφίες προήλθαν από τον ιστότοπο του γαλλικού κοινοβουλίου και αντιπροσώπευαν τους 554 βουλευτές που ήταν εν ενεργεία από το 2007 έως το 2012, 333 από τα δεξιά και 221 από τα αριστερά, 447 άνδρες και 107 γυναίκες.
Δεν δόθηκαν προσωπικά στοιχεία. Ως εκ τούτου, οι χρήστες του Διαδικτύου έπρεπε να βασιστούν στα στερεότυπά τους.
Επίσης ζητήθηκε από τους ερωτηθέντες να βαθμολογήσουν τους βουλευτές σε μια κλίμακα από ένα έως πέντε ως προς την ελκυστικότητα, την ικανότητα και την αξιοπιστία τους. Πριν κάνουν το τεστ, έπρεπε να καθορίσουν το φύλο τους και τον πολιτικό τους προσανατολισμό - αριστερό, δεξιό ή αναποφάσιστο.
Οι ερωτηθέντες ταξινόμησαν σωστά περισσότερο από το 50% των φωτογραφιών.
Αριστερά ή δεξιά;
Πώς το κατάφεραν όμως; Για να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα, πρέπει να ξεκινήσουμε με το να προσδιορίσουμε αν υπήρχαν πράγματι διαφορές μεταξύ αριστερών και δεξιών βουλευτών.
Οι έρευνα έγινε στους άνδρες βουλευτές για στατιστικούς και πρακτικούς λόγους - οι άνδρες αποτελούσαν το 81% του δείγματος και επίσης το ανδρικό ντύσιμο είναι ευκολότερο να κωδικοποιηθεί.
Οι ερευνητές κωδικοποιήσαν τα χαρακτηριστικά των βουλευτών: είναι Καυκάσιοι ή όχι, το χρώμα ή η την απουσία γραβάτας, έχοντας μουστάκι ή γένια, χαμογελούν ή όχι στη φωτογραφία τους.
Στο δείγμα, οι δεξιοί βουλευτές ήταν λιγότερο πιθανό να είναι μη Καυκάσιοι και λιγότερο πιθανό να έχουν μούσι ή μουστάκι από τους αριστερούς ομολόγους τους.
Από την άλλη πλευρά, οι δεξιοί βουλευτές ήταν λιγότερο πιθανό να φορούν γυαλιά και πιο πιθανό να χαμογελούν από τους αριστερούς ομολόγους τους. Οι δεξιοί βουλευτές φορούσαν επίσης κόκκινες γραβάτες, γραβάτες άλλου χρώματος ή καθόλου γραβάτα λιγότερο συχνά από τους αριστερούς ομολόγους τους, αλλά αυτές οι διαφορές ήταν στατιστικά μικρότερες.
Σε κάθε περίπτωση, υπήρξαν ορατές και στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ δεξιών και αριστερών βουλευτών.
Ένα μέρος της αλήθειας
Δεύτερον, μελέτησαν τα χαρακτηριστικά που οδήγησαν τους χρήστες του Διαδικτύου να ταξινομήσουν έναν βουλευτή ως δεξιό ή αριστερό, προκειμένου να εντοπίσουμε τα στερεότυπα που χρησιμοποιούνται και να τα συγκρίνουν με τα πρωτότυπα των βουλευτών.
Τα αποτελέσματα παρείχαν μια αξιοσημείωτα σταθερή περιγραφή των στερεοτύπων σε όλες τις έρευνες. Το να είσαι Καυκάσιος, να φοράς μπλε γραβάτα, να είσαι άτριχος είναι χαρακτηριστικά που οι χρήστες του Διαδικτύου συνδέουν με τους δεξιούς.
Αντίθετα, το να μην είσαι Καυκάσιος, να φοράς γυαλιά, κόκκινη γραβάτα, γραβάτα οποιουδήποτε άλλου χρώματος εκτός από κόκκινο ή μπλε, ή καθόλου γραβάτα, να έχεις μούσι ή μουστάκι, είναι χαρακτηριστικά που οι χρήστες του Διαδικτύου το συνδέουν με το αριστερό.
Αυτά τα χαρακτηριστικά είναι όντως αυτά των πρωτοτύπων των δύο ομάδων βουλευτών. Επομένως, τα στερεότυπα έχουν κάποια αλήθεια. Επιπλέον, οι χρήστες του Διαδικτύου αντιδρούν στα ίδια χαρακτηριστικά είτε δηλώνουν δεξιοί, αριστεροί είτε δεν δηλώνουν την προτίμησή τους. Επομένως, τα στερεότυπα θα ήταν συναινετικά εκτός από ρεαλιστικά.
Όταν ένας βουλευτής θεωρείται ελκυστικός κατά μέσο όρο, κατατάσσεται ως αριστερός από τους αριστερούς χρήστες του διαδικτύου και δεξιός από τους δεξιούς χρήστες του Διαδικτύου. Ωστόσο, οι βαθμοί ελκυστικότητας των αριστερών και δεξιών βουλευτών είναι κατά μέσο όρο δυσδιάκριτοι.
Πηγή: The Conversation