Με την εξωτερική άθληση να κερδίζει ολοένα και περισσότερους πόντους την εποχή της πανδημίας πολλοί είναι εκεί οι που αναρωτιούνται αν - και πώς - μπορούν να κάψουν λίπος τρέχοντας. Απαντήσεις για τον τρόπο να κάψουμε λίπος με 30 λεπτά τρέξιμο δίνει ο γυμναστής Ηλίας Ασημακόπουλος με έδρα την Γλυφάδα.
Υδατάνθρακες vs Λίπος
Όταν κάνουμε οποιαδήποτε μορφή άσκησης συμπεριλαμβανομένου και του τρεξίματος, ο οργανισμός μας χρειάζεται ενέργεια (μαγική λέξη). Για να παράγει ενέργεια, πρέπει να βρει ένα καύσιμο. Τα καύσιμα αυτά για την άσκηση, αποτελούν οι υδατάνθρακες, τα λίπη και οι πρωτεΐνες. Με βασικότερα όμως τους υδατάνθρακες και τα λίπη. Των οποίων η συμμετοχή στους μηχανισμούς παραγωγής ενέργειας εξαρτάται ανάλογα με τη διάρκεια και την ένταση της άσκησης.
Δηλαδή το πόσο λίπος θα κάψουμε ή πόσο υδατάνθρακα, έχει να κάνει με πόση ένταση θα τρέχουμε και για πόσο χρόνο. Έτσι αλλάζοντας αυτά μπορούμε να έχουμε περισσότερη ή λιγότερη καύση λίπους από τον οργανισμό μας.
Το σώμα μας μπορεί και αποθηκεύει και τα δύο, όμως σαν πηγή ενέργειας όταν θα τα χρειαστεί, θα χρησιμοποιήσει πρώτα τους υδατάνθρακες, καθώς διασπώνται πιο γρήγορα, πιο καλά και δίνουν άμεσα ενέργεια.
Η καύση λίπους για να παράγουμε ενέργεια, είναι μια βασική μεν διαδικασία, αλλά δευτερεύουσα λύση για το σώμα μας, καθώς η διάσπαση των λιπαρών οξέων χρειάζεται περισσότερο χρόνο άσκησης και γίνεται πιο αργά. Έτσι ο οργανισμός αρχικά θα ξεκινήσει να χρησιμοποιεί υδατάνθρακες και αργότερα λίπος.
Χρονική διάρκεια vs Ένταση
Τι γίνεται όμως με την χρονική διάρκεια και με την ένταση;
Αναλόγως πάντα και τον τρόπο με τον οποίο κάνουμε άσκηση ως προς το χρόνο και την ένταση, θα δούμε την καύση λιπώδη ιστού και την καύση υδατανθράκων να αλλάζουν ποσοστά ενεργοποίησης από την αρχή μέχρι το τέλος της άσκησης.
Όταν έχουμε μικρή προς μεσαία χρονική διάρκεια και μέτρια προς μεγάλη ένταση, ο οργανισμός θα χρησιμοποιήσει τους υδατάνθρακες περισσότερο είτε το θέλουμε είτε όχι! Ανάποδα, εάν προπονούμαστε με μεσαία προς μεγάλη χρονική διάρκεια και με ένταση χαμηλή προς μέτρια τότε αλλάζουν τα ποσοστά και το λίπος χρησιμοποιείται σε μεγαλύτερο βαθμό.
Είναι πολύ σημαντικό να καταλάβουμε πως όταν η ένταση είναι μεγάλη και η χρονική διάρκεια μικρή, τότε δεν μπορούμε να περιμένουμε και πολλά από την καύση λίπους, το μεγαλύτερο μέρος ενέργειας έρχεται από τους υδατάνθρακες.
Αντίθετα, όταν η ένταση πέφτει και γίνεται χαμηλή ή μεσαία, αλλά η χρονική διάρκεια μεγαλώνει, τότε έχουμε μεγαλύτερο ποσοστό καύσης λίπους και λιγότερο ποσοστό υδατάνθρακα.
Για αυτό το λόγο πρέπει το μοτίβο που χρησιμοποιούμε στην προπόνηση να είναι αυτό της χαμηλής έως μέτριας έντασης και μεσαίας προς μεγάλης χρονικής διάρκειας (30 λεπτά και περισσότερο). Τα συνεχές τρέξιμο για ώρα, με χαμηλή -μέτρια ένταση μας βοηθάει να ενεργοποιήσουμε την καύση λίπους για ενέργεια.
Αερόβια vs Αναερόβια προπόνηση
Εδώ είναι το μεγαλύτερο μπέρδεμα… Καλά τα λέγαμε ως εδώ, αλλά τελικά τι προπόνηση να επιλέξω στο τρέξιμο για να έχω καύση λίπους; Και όμως, στην πραγματικότητα δεν είναι και τόσο μεγάλο το μπέρδεμα.
Αφενός να πούμε ότι και η καύση λίπους αλλά και η καύση υδατάνθρακα χρησιμοποιούνται σε αναλογία ποσοστού για παραγωγή ενέργειας. Όταν λέμε πως κάνουμε αερόβια άσκηση, χρειαζόμαστε το αερόβιο εύρος, δηλαδή τα όρια μέσα στα οποία ενεργοποιούμε τον αερόβιο μηχανισμό ενέργειας.
Το αερόβιο εύρος λοιπόν, καθορίζεται από την Μ.Κ.Σ ( Μέγιστη Καρδιακή Συχνότητα ) και αντιστοιχεί σε ποσοστό 55% – 85% της Μ.Κ.Σ . Ένα πιο σωστό ποσοστό για καύση λίπους είναι 55%-70% της Μ.Κ.Σ . Δηλαδή εάν κάνουμε τρέξιμο με μέτρια ένταση και μεσαία προς μεγάλη χρονική διάρκεια, θα καταφέρουμε να κάψουμε περισσότερο λίπος για ενέργεια…
Αντίθετα όσο ο χρόνος μικραίνει και η ένταση ανεβαίνει, τόσο περισσότερο υδατάνθρακα χρειαζόμαστε σε αναλογία.
Γι’ αυτό θέλουμε αερόβιες προπονήσεις, με ποσοστά μέτριας έντασης και σχετικά μεγάλης διάρκειας. Τότε έχουμε τις καλύτερες συνθήκες για να βοηθήσουμε το σώμα μας να ενεργοποιήσει την καύση λίπους.
Για αυτό ας τρέξουμε με μέτριο ρυθμό για αρκετή ώρα και τότε θα δώσουμε ώθηση στον οργανισμό μας να αποβάλλει περιττό λίπος, ακριβώς επειδή θα το έχει χρησιμοποιήσει για να παράγει ενέργεια!
Ποια ώρα είναι η πιο κατάλληλη για τρέξιμο και καύση λίπους;
Το πρωί! Κατά τις πρωινές ώρες τα επίπεδα του γλυκογόνου (δηλαδή των αποθηκευμένων στο σώμα υδατανθράκων είναι πολύ χαμηλά) έτσι ο οργανισμός αναγκάζεται να βρει άλλες πηγές ενέργειας. Και που θα κοιτάξει τότε; Μα στον λιπώδη ιστό… Θα ενεργοποιήσει την καύση λιπαρών οξέων και θα δώσει την απαραίτητη ενέργεια για τρέξιμο. Για τρέξιμο χαμηλής έντασης. Καθώς πρωινή προπόνηση με υψηλή ένταση, δεν ενδείκνυται χωρίς ένα ελαφρύ πρωινό γεύμα.
Τρέξιμο πριν ή μετά την προπόνηση με βάρη;
Επειδή η προπόνηση με βάρη στην βασική της μορφή είναι αναερόβιο είδος άσκησης, αυτό σημαίνει πως χρησιμοποιεί κυρίως τους ήδη αποθηκευμένους υδατάνθρακες για ενέργεια. Έτσι μπορούμε να καταλάβουμε ότι πηγαίνοντας για τρέξιμο με χαμηλή προς μέτρια ένταση μετά την προπόνηση με βάρη, θα βοηθήσουμε τον οργανισμό μας να κάψει λίπος την ώρα του τρεξίματος.
Για αυτό, ας δώσουμε τον κατάλληλο χρόνο και στην ενδυνάμωση με αντιστάσεις, αλλά και στην βελτίωση της καρδιάς μας, μέσα από το τρέξιμο.
Συνεχίζουμε να καίμε θερμίδες μετά την προπόνηση; – E.P.O.C effect
Το Ε.P.O.C (Excess Post-Exercise Oxygen Consumption ) σημαίνει αυξημένη μεταπροπονητική κατανάλωση οξυγόνου. Αυτό με την σειρά του σημαίνει πως ο ανθρώπινος οργανισμός έχει την ικανότητα να συνεχίζει να καίει θερμίδες όσο κάνει την εσωτερική του αποκατάσταση για να έρθει σε ισορροπία. Το φαινόμενο αυτό επηρεάζεται από την ένταση της προπόνησης. Για αυτό και προπονήσεις υψηλότερης έντασης έχουν αρκετή καύση θερμίδων και μετά την προπόνηση ακόμα και στη ξεκούραση.
Συνοψίζοντας, το ανθρώπινο σώμα για να τρέξει ή να κάνει οποιαδήποτε μορφής άσκησης, χρειάζεται ενέργεια. Την ενέργεια αυτή, θα την βρει κυρίως από την χρήση υδατανθράκων και λίπους. Εάν το τρέξιμό μας, μπορεί να είναι συνεχές με χαμηλή έως μέτρια ένταση και για μεσαία προς μεγάλη διάρκεια, τότε ναι, να είμαστε βέβαιοι πώς θα έχουμε χρησιμοποιήσει ένα μεγάλο μέρος ενέργειας από την καύση λιπώδη ιστού.
Όλα αυτά όμως, ας θυμηθούμε πως δεν έχουν καμία σημασία αν η διατροφή σου δεν είναι η κατάλληλη για τον στόχο μας.
Βιβλιογραφία
- Παύλου, Ν., ∆ιατροφή – Φυσιολογία και Άθληση, 1992
- Manore, M., and Thompson , J., Sports nutrition for health and performance2000
- Burke, L.M., Kiens, B., and Ivy, J.L., Carbohydrates and fat for training and recovery, Journal of Sport Sciences, No.22, pp. 15-30, 2004
- ΧΑΤΖΑΚΗ ΑΝΝΑ, «ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ», ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ, Α.Π.Θ. (Τ.Ε.Φ.Α.Α) 2014
- ΤΡΑΝΑΚΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, ΚΩΣΤΑΚΗ ΑΝΝΑ , «∆ΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΤΟΥ ΒΑΡΟΥΣ» ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Σ.Ε.Υ.Π ( ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ & ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑΣ ) 2014
- ΜΥΡΤΩ ΚΟΞΕΝΟΓΛΟΥ, « Η ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΕΡΟΒΙΑΣ ΑΣΚΗΣΗΣ, ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΜΕ ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΙΚΤΗΣ ΣΤΗΝ ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΙΚΟΥ ΒΑΡΟΥΣ ΣΕ ΥΠΕΡΒΑΡΑ ΚΑΙ ΠΑΧΥΣΑΡΚΑ ΑΤΟΜΑ», ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ, Α.Π.Θ. (Τ.Ε.Φ.Α.Α) 2019
ΠΗΓΗ: fmg.gr