Η πρώτη υπουργός της Σκωτίας Nίκολα Στέρτζον ανακοίνωσε την Τρίτη τα πλάνα για ένα δεύτερο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Σκωτίας τον Οκτώβριο του επόμενου έτους ενώ δεσμεύτηκε να λάβει νομικά μέτρα για να εξασφαλίσει τη ψηφοφορία σε περίπτωση που η βρετανική κυβέρνηση προσπαθήσει να την εμποδίσει.
Η Στέρτζον μίλησε καθώς η κυβέρνηση της Σκωτίας, της οποίας ηγείται το Σκωτικό Εθνικό Κόμμα (SNP) τάσσεται υπέρ της ανεξαρτησίας, δημοσίευσε νομοσχέδιο για το δημοψήφισμα το οποίο θα διεξαχθεί στις 19 Οκτωβρίου του 2023.
Είπε επίσης ότι θα έστελνε γραπτώς στον Βρετανό πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον αίτημα για την άδεια διεξαγωγής συμβουλευτικού δημοψηφίσματος, αλλά έχει ήδη ξεκινήσει τα σχέδια της για να λάβει τη νόμιμη εξουσία σε περίπτωση που η Ντάουνινγκ Στριτ προσπαθήσει να την εμποδίσει.
″Το ζήτημα της ανεξαρτησίας δεν μπορεί να κατασταλεί. Πρέπει να επιλυθεί δημοκρατικά. Και αυτό πρέπει να γίνει μέσω μιας διαδικασίας που είναι υπεράνω μομφής και εμπνέει εμπιστοσύνη”, είπε η Στέρτζον στο σκωτσέζικο κοινοβούλιο.
«Αυτό που δεν είμαι διατεθειμένη να κάνω, αυτό που δεν θα κάνω ποτέ, είναι να επιτρέψω στη σκωτσέζικη δημοκρατία να είναι αιχμάλωτη του Μπόρις Τζόνσον ή οποιουδήποτε άλλου πρωθυπουργού».
Οι ψηφοφόροι στη Σκωτία, μιας χώρας με πληθυσμό περίπου 5,5 εκατομμυρίων κατοίκων, απέρριψαν την ανεξαρτησία το 2014. Όμως η ημιαυτόνομη κυβέρνηση της Σκωτίας λέει ότι η αποχώρηση της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία αντιτάχθηκε από την πλειοψηφία των Σκωτσέζων, σημαίνει ότι το ζήτημα πρέπει να τεθεί ξανά σε ψηφοφορία.
Τα κόμματα υπέρ της ανεξαρτησίας κέρδισαν την πλειοψηφία στις τοπικές εκλογές πέρυσι και η Στερτζον, υπό την πίεση ορισμένων στελεχών στο δικό της κόμμα, υποσχέθηκε να διεξαγάγει το δημοψήφισμα μέχρι το τέλος του 2023.
Ο Τζόνσον και το κυβερνών του Συντηρητικό Κόμμα, το οποίο βρίσκεται στην αντιπολίτευση στη Σκωτία, αντιτίθενται σθεναρά σε δημοψήφισμα, λέγοντας ότι το ζήτημα διευθετήθηκε το 2014 όταν οι Σκωτσέζοι ψήφισαν κατά της ανεξαρτησίας με ποσοστό 55% έναντι 45%. Οι δημοσκοπήσεις το 2022 ποικίλλουν, με ορισμένες να δείχνουν παρόμοια ποσοστά ενώ άλλες δείχνουν να ψαλιδίζεται η διαφορά.
Ο Τζόνσον αρνήθηκε προηγουμένως να δώσει την εντολή «Section 30», που παραχωρεί την εξουσιόδοτηση στο κοινοβούλιο της Σκωτίας να διεξαγάγει δημοψήφισμα, και είπε νωρίτερα την Τρίτη ότι η κύρια προτεραιότητα για τη Βρετανία ήταν οι οικονομικές πιέσεις που αντιμετωπίζει η χώρα.
Ο εκπρόσωπός του επανέλαβε αργότερα ότι η κυβέρνηση πιστεύει ότι δεν είναι η ώρα να συζητηθεί ένα νέο δημοψήφισμα στην Σκωτία.
Η Στέρτζον θεωρεί ότι αμφισβητείται η νομιμότητα ενός δημοψηφίσματος χωρίς άδεια από τη βρετανική κυβέρνηση και γι′ αυτό είχε ήδη ζητήσει από την ανώτερο νομικό αξιωματούχο της Σκωτίας (σ.σ Lord Advocate, η Ντόροθι Μπέιν), να παραπέμψει την ερώτηση στο Ανώτατο Δικαστήριο του Ηνωμένου Βασιλείου.
Το ανώτατο δικαστήριο είπε ότι μόλις γίνει η παραπομπή στον πρόεδρό του, θα αποφασίσει εάν υπήρχαν προκαταρκτικά θέματα που οφείλουν να εξεταστούν και πότε θα εκδικαστεί η υπόθεση.
«Σε αυτό το στάδιο, δεν μπορούμε να επιβεβαιώσουμε πότε θα εκδικαστεί η υπόθεση», ανέφερε σε ανακοίνωσή της.
Εάν το δικαστήριο διαπίστωσε ότι το κοινοβούλιο της Σκωτίας δεν θα μπορούσε να διεξαγάγει δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία χωρίς τη συγκατάθεση του πρωθυπουργού, η Στέρτζον είπε ότι το SNP θα κατέβει στις επόμενες βρετανικές εκλογές με βασικό αίτημα την ανεξαρτησία της Σκωτίας.