Την αναδιαμόρφωση της εισόδου του αρχαιολογικού χώρου και τη σύνδεσή του με την Πλατεία Ηρώων, την βελτίωση της λειτουργικότητάς του και την αναβάθμιση των παρεχομένων υπηρεσιών με εργασίες προστασίας και συντήρησης συγκεκριμένων μνημείων, με τακτοποίηση των εκατοντάδων διασπάρτων μελών - προκειμένου ο χώρος να καταστεί ευανάγνωστος για τους επισκέπτες - με την αποκατάσταση των υφισταμένων διαδρομών και την δημιουργία περιπάτου για ΑμεΑ, καθώς και την επανέκθεση του υφιστάμενου Αρχαιολογικού Μουσείου περιλαμβάνει το σύνθετο έργο της ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου της Ελευσίνας.
Στον οποίο έκανε αυτοψία την Παρασκευή 12 Φεβρουαρίου η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, προκειμένου να ενημερωθεί για τα έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη για τη συνολική αναβάθμιση του χώρου και του μουσείου, εν όψει της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας Ελευσίνας, το 2023.
Όπως δήλωσε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού «ο αρχαιολογικός χώρος της Ελευσίνας πρέπει να συμμετάσχει με το ειδικό του βάρος στις εκδηλώσεις της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας το 2023. Σήμερα, αν και τα έργα της αποκατάστασης του αρχαιολογικού χώρου ξεκίνησαν το 2018, ο όλος προγραμματισμός –και εξ αιτίας της πανδημίας- παρουσιάζει σημαντική υστέρηση. Η αναβάθμιση του αρχαιολογικού χώρου της Ελευσίνας είναι ένα σύνθετο έργο, που απαιτεί συντονισμό των Υπηρεσιών και επί πλέον πόρους από αυτούς που δεσμεύθηκαν στα χρηματοδοτικά εργαλεία το 2018.
Είναι σαφές ότι η ευκαιρία που προσφέρεται στην Ελευσίνα -με την ιστορική βαρύτητα που έχει- δια της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας δεν πρέπει να χαθεί. Και αν η διοργάνωση της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας είναι αρμοδιότητα των τοπικών φορέων, η αναβάθμιση του αρχαιολογικού χώρου και του Μουσείου είναι υποχρέωση του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Εκτός από την προστασία και την αποκατάσταση των μνημείων προτεραιότητά μας είναι η αναβάθμιση των παρεχομένων υπηρεσιών και η εξυπηρέτηση του κοινού. Θα παρακολουθούμε το έργο διαρκώς και συστηματικά. Οι διαδικασίες πρέπει να επισπευσθούν. Για τους επιπλέον πόρους είμαστε σε συνεννόηση με την Περιφέρεια Αττικής, η οποία μέσω του ΠΕΠ Αττικής ήδη χρηματοδοτεί κάποια από τα υπό εκτέλεση έργα». Η Λίνα Μενδώνη ζήτησε άμεσα από τις υπηρεσίες χρονοδιαγράμματα συγκεκριμένα και αναθεωρημένα, τα οποία θα πρέπει να προσαρμοστούν στο χρονικό διάστημα των δύο ετών μέχρι την έναρξη της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας.
Συγκεκριμένα, όπως ενημερώνει με ανακοίνωσή του το Υπουργείο Πολιτισμού, το έργο αναπτύσσεται ως εξής:
Είσοδος
Σε ό,τι αφορά την αναδιαμόρφωση της εισόδου, κεντρικό σκεπτικό του έργου αποτελεί η διερεύνηση και η ανάδειξη του ίχνους της Ιεράς Οδού, η οποία διασχίζει την Πλατεία Ηρώων και καταλήγει στον αρχαιολογικό χώρο. Η πρόταση ανάδειξης, η οποία εγκρίθηκε από Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο στην τελευταία του συνεδρίαση, συνδυάζεται με το έργο προβολής των ανασκαμμένων τμημάτων της Ιεράς Οδού στην περιοχή της Ελευσίνας, που εκτελείται από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής. Περιλαμβάνεται, επίσης, η ανάδειξη των αρχαιοτήτων πλησίον της ρωμαϊκής αυλής εντός του αρχαιολογικού χώρου, καθώς και η δημιουργία υπαίθριας έκθεσης λιθίνων και γλυπτών, σε απαλλοτριωμένο από το ΥΠΠΟΑ ακίνητο έναντι της εισόδου στον αρχαιολογικό χώρο.
Στο συνολικό σχεδιασμό της αναβάθμισης της Πλατείας Ηρώων, που δρομολογείται από τον Δήμο Ελευσίνας, με την συνεργασία των Υπουργείων Περιβάλλοντος-Ενέργειας και Πολιτισμού, εντάσσεται και η ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου της παλαιοχριστιανικής βασιλικής στο περιβάλλον του Ι. Ν. Αγίου Ζαχαρία.
Αναβάθμιση υποδομών- ανάδειξη μνημείων
Το έργο αναβάθμισης των υποδομών και βελτίωσης της λειτουργικότητας του αρχαιολογικού χώρου της Ελευσίνας έχει ως στόχο τη βελτίωση της προσβασιμότητας και της λειτουργικότητας του οργανωμένου και επισκέψιμου χώρου, την ανάδειξη σημαντικών μνημείων του αρχαιολογικού χώρου και την αναβάθμιση των υφιστάμενων κτηριακών υποδομών, εντός του χώρου, καθώς και την επανέκθεση του Μουσείου.
Περιλαμβάνονται επεμβάσεις στους χώρους μεταξύ των Μικρών και των Μεγάλων Προπυλαίων, στην περιοχή του Τελεστηρίου, στο Πεισιστράτιο Τείχος, καθώς και στην περιοχή δυτικά της Βόρειας Πύλης. Παράλληλα, προγραμματίζονται εργασίες συντήρησης στο κωδωνοστάσιο και στον τοιχογραφικό διάκοσμο του Ναού των Εισοδίων της Θεοτόκου (Μεσοσπορίτισσα).
Οι πρόδρομες εργασίες για την επανέκθεση του Μουσείου βρίσκονται σε εξέλιξη, ενώ στην επόμενη συνεδρίασή του το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο θα εξετάσει την μελέτη ανάδειξης του περιβάλλοντος χώρου του Μουσείου. Σημειώνεται ότι το έργο της επανέκθεσης του Μουσείου αποτελεί χορηγία του Ιδρύματος Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλόπουλου.
Παλαιό Ελαιουργείο
Η Λίνα Μενδώνη επισκέφθηκε, επίσης, τις εγκαταστάσεις του παλαιού Ελαιουργείου, όπου πρόκειται να δημιουργηθεί το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο της Ελευσίνας. Το σύνθετο ιδιοκτησιακό καθεστώς επιλύεται με την εξαγορά του ακινήτου- συνολικό εμβαδόν 11.799τμ- ιδιοκτησίας της Εθνικής Τράπεζας από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. Με τον τρόπο αυτό απεμπλέκεται το ζήτημα της χωροθέτησης του Μουσείου, το οποίο εκκρεμούσε για χρόνια. Οπως δήλωσε η Υπουργός «η Ελευσίνα δικαιούται ένα σύγχρονο Αρχαιολογικό Μουσείο αντάξιο της ιστορίας και των ευρημάτων της. Η μετατροπή του χώρου του παλαιού Ελαιουργείου σε Μουσείο- προεκλογική δέσμευση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη- μπαίνει πλέον σε τροχιά υλοποίησης». Η Υπουργός ζήτησε από τον Δήμο Ελευσίνας να επιληφθεί της επίλυσης του θέματος της σύνδεσης του παλαιού Ελαιουργείου με τον αρχαιολογικό χώρο, ώστε να υπάρχει ομαλή πρόσβαση για τους επισκέπτες.
Την Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού συνόδευσαν στην αυτοψία, ο δήμαρχος Ελευσίνας Αργύρης Οικονόμου, ο Γενικός Γραμματέας Πολιτισμού Γιώργος Διδασκάλου, η Διευθύντρια Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Ελενα Κουντούρη, η προϊσταμένη της ΕΦΑ Δυτικής Αττικής Χριστίνα Μερκούρη, καθώς και υπηρεσιακά στελέχη του ΥΠΠΟΑ.