Να πούμε αλήθειες για τις τράπεζες και για την οικονομία

Η Ελλάδα χρειάζεται μια δημόσια «bad bank».
narvikk via Getty Images

Η ελληνική οικονομία πέρα από τις προπαγανδιστικές ρητορείες όχι μόνο παραμένει στην κρίση αλλά στην πραγματικότητα ασθμαίνει με επιταχυνόμενο ρυθμό.

Η μεγέθυνση- ανύπαρκτη για την πλειοψηφία του λαού- παραμένει αδύναμη και επισφαλής, χωρίς να μπορεί να δημιουργήσει δυναμική εξόδου από την κρίση. Η αγορά εργασίας όχι μόνο δεν απορροφά σε σημαντικό βαθμό την ανεργία αλλά κυρίως δημιουργεί άσχημα αμειβόμενες, επισφαλείς θέσεις εργασίας. Ακόμα και τα φορολογικά έσοδα, όπου το κράτος- φοροεισπράκτορας διακρίνεται για τις ικανότητές του ως επί το πλείστον εις βάρος των μεσαίων και χαμηλότερων στρωμάτων, χωλαίνουν σταδιακά καθώς η φοροδοτική ικανότητα έχει εξαντληθεί.

Κυρίως όμως, την πραγματική οικονομία και το κοινωνικό κράτος τα ρημάζει το μνημόνιο χωρίς δανειακή σύμβαση ως το 2060, που έχει υπογράψει η κυβέρνηση. Τα πρωτογενή πλεονάσματα καθιστούν απαγορευτική τη σκέψη περί παραγωγικών δημοσίων επενδύσεων και επιτρέπουν απλώς, προεκλογικού χαρακτήρα κυβερνητικά φιλοδωρήματα, τα οποία ελάχιστα βοηθούν την πραγματική οικονομία. Η δε σχετική βελτίωση στα επιτόκια δανεισμού, πέραν του ότι χρησιμοποιείται αποκλειστικά για το χρέος- άρα, με δεδομένο ότι η δημοσιονομική πολιτική είναι σε κάθε περίπτωση δεσμευμένη ως το 2060, μιλούμε για μια βελτίωση που αφορά μόνο τους δανειστές - θα ανατραπεί άρδην στην πρώτη διεθνή και ευρωπαϊκή επιβράδυνση η οποία φαίνεται να ξεκινά ήδη.

Σε αυτό το πλαίσιο ασθμαίνουσας και εγκλωβισμένης στην κρίση οικονομίας επανήλθε στο προσκήνιο το ζήτημα του ιδιωτικού χρέους και των τραπεζών, όχι τυχαία. Γίνεται πια κατανοητό, ότι ούτε οι ψηφοθηρικές σκοπιμότητες, ούτε οι νεοφιλελεύθερες και δημοσιονομικά αιματηρές συνταγές μπορούν να δώσουν λύση.

Η Ελλάδα δε χρειάζεται μόνο ένα τραπεζικό σύστημα υπό ουσιαστικό κοινωνικό έλεγχο και λογοδοσία, με στόχο την ανάπτυξη της πραγματικής οικονομίας. Πριν ακόμα από αυτό χρειάζεται μια δημόσια «bad bank» που θα αναλάβει το ρόλο του καταλύτη για τη σεισάχθεια των Ελλήνων πολιτών και για τη θεμελίωση της παραγωγικής ανασυγκρότηση της οικονομίας.

Σημείο- κλειδί σε αυτό το πλαίσιο είναι η κατάργηση ή έστω ο εντυπωσιακός περιορισμός των πρωτογενών πλεονασμάτων και η ανακατεύθυνση μέρους αυτών προς τη δημιουργία και λειτουργία της παραπάνω, bad bank.

Η Τράπεζα αυτή θα πρέπει να αναλάβει το σύνολο των κόκκινων δανείων, στις πραγματικές τους τιμές αγοράς, ως τράπεζα κοινής ωφέλειας, χωρίς κεντρική, την επιδίωξη επιχειρηματικού κέρδους.

Θα επιτρέψει κατόπιν είτε την επαναγορά στις πραγματικές τιμές αγοράς, των δανείων από τους οφειλέτες είτε/ και θα προβεί σε εξατομικευμένες ρυθμίσεις, χρησιμοποιώντας ένα ευρύ φάσμα εργαλείων, από συμψηφισμούς, μέχρι συμβάσεις επαναμίσθωσης, κινήσεις αναγκαστικής εκτέλεσης εκεί που δικαιολογούνται ή και συνολικές διαγραφές χρεών.

Ταυτοχρόνως θα πρέπει να απαγορευτούν οι κινήσεις αναγκαστικής είσπραξης οφειλών ή εκτέλεση από μη πιστωτικά ιδρύματα του εσωτερικού, προκειμένου να σταματήσουν οι κερδοσκοπικές πιέσεις στο συσσωρευμένο ιδιωτικό χρέος.

Βεβαίως όλα τα παραπάνω πρέπει να είναι στοιχεία μιας ευρύτερης αλλαγής πολιτικής προκειμένου να αποδώσουν. Ωστόσο, έστω κι έτσι αποπειρώνται να φωτογραφίσουν ότι λύσεις μπορούν να υπάρξουν, ακόμα και στο παρόν οικονομικό και κοινωνικό μοντέλο.

Τελευταία, η κυβέρνηση αποπειράται κυρίως διοικητικές παρεμβάσεις σε τομείς της οικονομίας. Όσο χρήσιμες και κυρίως δημοφιλείς και αν είναι αυτές πρόσκαιρα δεν μπορούν να ανατάξουν την κατάσταση στην πραγματική οικονομία. Όσο και να το θες δε νομοθετείται έξοδος από την κρίση. Αν στην κυβέρνηση υπήρχαν Μαρξιστές, αυτό θα το γνώριζαν.

Δημοφιλή