Ναι ή Όχι στα «µη Κρατικά » Πανεπιστήµια;

Σκέψεις και προβληματισμοί
Buena Vista Images via Getty Images

Υπάρχει ένας γενικός κανόνας σύµφωνα µε τον οποίο τα κενά, που ηθεληµένα ή όχι, αφήνει ο ∆ηµόσιος Τοµέας, καλύπτονται από τον Ιδιωτικό Τοµέα.

Στον χώρο της Ανώτατης Εκπαίδευσης κυριαρχούν δύο λέξεις «Globalisation» και «Marketing» δηλαδή έχουµε έναν κόσµο που οδηγείται από τις οικονοµικές δυνάµεις και όπου η Ανώτατη Εκπαίδευση προσεγγίζεται µε όρους αγοράς.

Οι αποφάσεις του Παγκόσµιου Οργανισµού Εµπορίου (WTO), οι ανάγκες των ιδρυµάτων για εξεύρεση νέων πηγών χρηµατοδότησης και η πολιτική χωρών για προσέλκυση ξένων φοιτητών δηµιούργησαν τις προϋποθέσεις για µια ισχυρή παρουσία του Marketing στην εκπαίδευση.

Η ισχυρή παρουσία του Marketing στην εκπαίδευση είναι στενά συνδεδεµένη και µε τις διάφορες διεθνείς λίστες κατάταξης των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυµάτων των χωρών, ανάλογα µε τα κριτήρια, που ορίζουν οι προτείνοντες τη κάθε λίστα. Κάθε χρόνο διαβάζουµε άρθρα και έρευνες για τα καλύτερα πανεπιστήµια του κόσµου. Εάν υπολογίσουµε ότι υπάρχουν εκατοµµύρια υποψήφιοι φοιτητές παγκοσµίως, δικαιολογείται το γεγονός ότι αυτές οι λίστες είναι ιδιαίτερα δηµοφιλείς και αναπαράγονται από πολλά Μέσα Μαζικής Ενηµέρωσης. Η φοιτητική «µετανάστευση» είναι από τα µεγαλύτερα ρεύµατα κινητικότητας ανθρώπινου δυναµικού σε διεθνές επίπεδο. Επιπλέον ο κλάδος της ανώτατης εκπαίδευσης και όσοι άλλοι κλάδοι έµµεσα ή άµεσα συσχετίζονται µε αυτόν, αποτελεί για κάθε χώρα έναν τοµέα µε κοινωνικές και οικονοµικές προεκτάσεις.

Εδώ αξίζει να σηµειώσουµε ότι η Ελλάδα αν και βρίσκεται στον πυρήνα των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) και θα έπρεπε να είναι εκπαιδευτικό και πολιτισµικό κέντρο, για την ευρύτερη γεωγραφική περιοχή, αντί να εισάγει, εξάγει υποψηφίους προπτυχιακούς και µεταπτυχιακούς φοιτητές.

Πολλές συζητήσεις έχουν γίνει στη χώρα µας για την ανάγκη εµφάνισης των Ελληνικών Πανεπιστηµίων, σε καλές θέσεις στις λίστες κατάταξης των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυµάτων των χωρών και για τον λόγο αυτόν έχουν προσκληθεί από δηµόσιους και ιδιωτικούς φορείς, σε σχετικές ηµερίδες, εκπρόσωποι καλών ξένων Πανεπιστηµίων, για να παρουσιάσουν τις λεγόµενες «καλές πρακτικές».

Σε όλες λοιπόν τις ηµερίδες καταδείχθηκε ότι δεν υπάρχει καλό ξένο Πανεπιστήµιο που να επιχορηγείται από την κυβέρνηση της χώρας του µε ποσό µικρότερο του δεκαπλασίου του µεγαλύτερου ποσού, που δίνει η Ελληνική Πολιτεία σε Ελληνικό Πανεπιστήµιο.

Προκύπτει λοιπόν το ερώτηµα, σε ποιες θέσεις, στις διάφορες διεθνείς λίστες, θα βρίσκαµε τα Ελληνικά Ιδρύµατα αν στους σχετικούς δείκτες υπήρχε και η κρατική επιχορήγηση;;;

Η γενναία λοιπόν χρηµατοδότηση των Πανεπιστηµίων της χώρας ήταν, είναι και θα είναι επιβεβληµένη και είναι ανεξάρτητη από την προσπάθεια της Κυβέρνησης για την ίδρυση Ιδιωτικών Πανεπιστηµίων.

Το Υπουργείο Παιδείας θέλοντας να δείξει ότι ενδιαφέρεται για τα Ελληνικά Πανεπιστήµια αναφέρει ότι πλέον θα έχουν την δυνατότητα δικαιόχρησης (franchise), επικύρωσης (validation) και πιστοποίησης (accredidation). Χρόνια όµως τώρα, η πιστοποίηση και η επικύρωση υπάρχουν στα Ελληνικά Πανεπιστήµια, ECTS

Label, DS Label, το καινούργιο είναι η δικαιόχρηση (franchise), γιατί άραγε ; Κοινά µεταπτυχιακά προγράµµατα σπουδών ελληνικών και ξένων πανεπιστηµίων υπάρχουν και δεν είναι λίγα. ∆ιατµηµατικά προγράµµατα όπως και διιδρυµατικά προγράµµατα υπάρχουν και λειτουργούν πολύ καλά. Ή δηµιουργία παραρτήµατος ξένου Πανεπιστηµίου, όπως αναφέρει και το Υπουργείο Παιδείας, επιτρέπεται και δεν χρειάζεται το franchise . Ο θολός όρος «µη κρατικό» δεν διευκολύνει σε τίποτα, την εγκατάσταση παραρτήµατος ξένου Πανεπιστηµίου στην Ελλάδα δίνει όµως, την δυνατότητα σε ιδιώτες ή οµίλους να αναρτήσουν την ταµπέλα ξένου Πανεπιστηµίου, µέσω δικαιόχρησης (franchise).

Κατά καιρούς και ιδιαίτερα όταν, η όποια Κυβέρνηση της χώρας ήθελε να προωθήσει µια « µεταρρύθµιση » της Ελληνικής Εκπαίδευσης, ως εύκολο στόχο είχε τα Πανεπιστήµια για την λειτουργία τους και το επίπεδο των παρεχοµένων τους σπουδών. Τα ΜΜΕ εύρισκαν την ευκαιρία ή να προπαγανδίσουν ή να αυξήσουν τους αναγνώστες τους και τους τηλεθεατές τους.

Οι απόφοιτοι όµως των Ελληνικών Πανεπιστηµίων συνέχιζαν να διακρίνονται στον επιστηµονικό και επαγγελµατικό στίβο του εξωτερικού, πράγµα που σκόπιµα όλοι το απέκρυπταν και συνεχίζουν να το αποκρύπτουν.

Άνοιξε λοιπόν διάπλατα η πόρτα για τα Κολλέγια. που διαφηµίζουν προγράµµατα Πανεπιστηµιακού Επιπέδου και χορήγηση µεταπτυχιακών τίτλων, για τα Κολλέγια, που όπως το ίδιο το Υπουργείο Παιδείας αναφέρει, είναι εκπαιδευτικοί φορείς µη τυπικής µεταδευτεροβάθµιας εκπαίδευσης και οι τίτλοι που χορηγούν οδηγούν στην αναγνώριση µόνο της επαγγελµατικής ισοδυναµίας µε τα πτυχία των ελληνικών Πανεπιστηµίων. Ποια λοιπόν η προστασία που παρέχει η πολιτεία στα πτυχία τυπικής ανώτατης εκπαίδευσης, τα οποία χορηγούνται από τα Ελληνικά ∆ηµόσια Πανεπιστήµια έναντι των πτυχίων που χορηγούνται από εκπαιδευτικούς φορείς µεταδευτεροβάθµιας και µάλιστα µη τυπικής εκπαίδευσης;; Η παγκόσµια αυτή πρωτοτυπία γιατί δεν διορθώνεται µε το υπό επεξεργασία νοµοσχέδιο; Μήπως θα διορθωθεί τελολογικά και µέσω franchise ;

Στο τέλος του 2023 το Υπουργείο Παιδείας επεξεργάζεται νοµοσχέδιο για την ίδρυση µη Κρατικών Πανεπιστηµίων και υποστηρίζει ότι µε την ίδρυση των Ιδιωτικών (µη Κρατικών ) Πανεπιστηµίων θα προσελκύσουµε ξένους φοιτητές και θα µειώσουµε την ροή προπτυχιακών και µεταπτυχιακών φοιτητών προς το εξωτερικό. Επικαλείται ακόµη την 705/2010 απόφαση του ∆ιοικητικού Εφετείου Πατρών σύµφωνα µε την οποία κρίθηκε ως σύµφωνη µε το Σύνταγµα, η επιβολή διδάκτρων, σε προπτυχιακό επίπεδο, από το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήµιο. Τι εµποδίζει λοιπόν το Υπουργείο Παιδείας, να την εφαρµόσει και στα υπόλοιπα Ελληνικά Πανεπιστήµια για όσους υποψήφιους φοιτητές απέτυχαν στις πανελλήνιες εξετάσεις και θέλουν να φοιτήσουν;

(Πρακτική και όχι τελολογική προσέγγιση του προβλήµατος). Ακόµη τι εµποδίζει το Υπουργείο Παιδείας να επιτρέψει και ξενόγλωσσα Τµήµατα προπτυχιακών σπουδών στα Πανεπιστήµια αφού θέλουµε να προσελκύσουµε ξένους φοιτητές; Το Υπουργείο Παιδείας, ξεχνά, στην ανάλυσή του, ότι η πλειονότητα των ελλήνων φοιτητών, που φοιτούν στο εξωτερικό, είναι εγγεγραµµένοι σε Κρατικά Πανεπιστήµια.

Το Υπουργείο Παιδείας ισχυρίζεται ότι ερµηνεύοντας το Σύνταγµα τελολογικά µπορεί να επιτρέψει την λειτουργία Ιδιωτικών Πανεπιστηµίων. Το Σύνταγµα είναι ο θεµελιώδης νόµος επάνω στον οποίο βασίζεται η διαμόρφωση ολόκληρης της νοµοθεσίας µιας χώρας όσον αφορά τα δικαιώµατα και τις υποχρεώσεις του πολίτη, τους βασικούς κανόνες οργάνωσης και λειτουργίας του Κράτους και των Θεσµών. Πώς λοιπόν επιχειρούµε να το ερµηνεύσουµε ακολουθώντας µια φιλοσοφική θεωρία; Τί θα γίνει αν ο τελολογικός τρόπος ερµηνείας επεκταθεί σε όλη τη νοµοθεσία;

Το Υπουργείο Παιδείας διατείνεται ότι η επιλογή του όρου «µη κερδοσκοπικό» αποτελεί ασφαλή ερµηνεία του άρθρου 16 του Συντάγµατος υπό το φως του ενωσιακού δικαίου, χωρίς να πληροφορεί τους πολίτες τί σηµαίνει το «µη κερδοσκοπικό» και ποιό το όφελος του ξένου Πανεπιστηµίου, το οποίο θα έλθει στην Ελλάδα .

Κατά το δοκούν λοιπόν άλλοτε επικαλούµαστε το Σύνταγµα, άλλοτε το ενωσιακό δίκαιο και άλλοτε ερµηνεύουµε το Σύνταγµα, σύµφωνα µε φιλοσοφική θεωρία, τελολογικά.

Μέσα σε ένα διεθνές περιβάλλον, όπου τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύµατα προσεγγίζονται µε όρους αγοράς, τα Ελληνικά Πανεπιστήµια καλούνται να λειτουργήσουν και να προσφέρουν το καλύτερο δυνατό για την ανάπτυξη της Ελλάδας και της Ελληνικής Κοινωνίας. Η ίδρυση Ιδιωτικών Πανεπιστηµίων, από τα µέχρι τώρα επιχειρήµατα που παρουσίασε το Υπουργείο Παιδείας, το µόνο που θα προσφέρει είναι η µετονοµασία των υπαρχόντων Κολλεγίων σε Πανεπιστήµια µε χρήση του franchise .

Μέχρι λοιπόν να υπάρξει τεκµηριωµένη και πειστική εξήγηση από το Υπουργείο Παιδείας για την αναγκαιότητα ίδρυσης µη Κρατικών (Ιδιωτικών) Πανεπιστηµίων, λέµε ΟΧΙ στην δυνατότητα ίδρυσής τους.

***

Αντώνης Αντωνίου

Οµότιµος Καθηγητής ΠΑ.∆.Α.

Απόψεις και άλλες δηλώσεις που εκφράζονται από χρήστες και τρίτα μέρη (π.χ., bloggers) είναι αποκλειστικά δικές τους και δεν αποτελούν απόψεις της HuffPost Greece. Την ευθύνη για περιεχόμενο που δημιουργείται από τρίτα μέρη φέρουν αποκλειστικά τα μέρη αυτά.

Δημοφιλή