Η εφηβεία πρόκειται πρόκειται για ένα σημείο-ορόσημο στη ζωή ενός νέου ανθρώπου χωρίς να σημαίνει πως δεν αποτελεί κι ένα από τα πιο αμήχανα.
Οι ορμονικές μεταβολές οδηγούν σε τεράστιες αλλαγές στο σώμα και το μυαλό, οι οποίες σχετίζονται με το ύψος, τη τριχοφυΐα, εναλλαγές της διάθεσης και για τους περισσότερους, σεξουαλική αφύπνιση.
Η διαδικασία μπορεί να περιλαμβάνει αρκετό άγχος, ανασφάλεια και συναισθηματική αναστάτωση για όλους τους εμπλεκόμενους, τόσο για το παιδί όσο και για τους γονείς.
«Η εφηβεία ως προς το πιο στενό ορισμό της, έχει να κάνει με την πορεία προς τη σεξουαλική ωρίμανση», εξηγεί η δρ. Κάρα Νάτερσον σε ένα ζήτημα που βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα της επικαιρότητας λόγω και της επιτυχίας της σειράς Abdolence του Netflix.
Ο ευρύτερος ορισμός περιλαμβάνει τις επιδράσεις από όλες αυτές τις ορμόνες του φύλου - οιστρογόνα, προγεστερόνη και τεστοστερόνη - συμπεριλαμβανομένων των μεταβολών της διάθεσης, των αλλαγών στη φιλία, αλλά και στον τρόπο με τον οποίο τα παιδιά λαμβάνουν αποφάσεις.
«Η εφηβεία και πλέον σε παγκόσμιο επίπεδο, ξεκινά νωρίτερα και το γνωρίζουμε αυτό εδώ και πολύ καιρό», προσθέτει η Νάτερσον. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των αλλαγών στο μέσο βάρος των παιδιών, των περιβαλλοντικών παραγόντων και του ψυχοκοινωνικού στρες.
Με την απελευθέρωση των ορμονών DHEA και DHEAS, παράγεται περισσότερος ιδρώτας με αποτέλεσμα, σε μερικά σημεία του σώματος να αναπτύσσονται πιο λιπαρές πρωτεΐνες και να παρατηρείται μεγαλύτερη τριχοφυΐα.
«Συμβαίνει περίπου την ίδια εποχή με την εφηβεία, αλλά σε μερικά παιδιά μπορεί να συμβεί πολύ νωρίτερα. Έτσι, ένα παιδί 5 ετών μπορεί να έχει τρίχες στο εφηβαίο και να μην βρίσκεται στην εφηβεία. Ή ένα 15χρονο μπορεί να έχει περάσει για τα καλά την εφηβεία αλλά να μην έχει καμία λιπαρότητα ή ιδιαίτερες οσμές», εξηγεί η ειδικός.
Το τρένο φτάνει νωρίτερα στον σταθμό
«Η μέση ηλικία είναι 8-9 για τα κορίτσια και 9-10 για τα αγόρια, πράγμα που σημαίνει ότι συμβαίνει 2-3 χρόνια νωρίτερα από ό,τι συνέβαινε σε πολλούς από εμάς», δηλώνει η παιδίατρος για το πότε η εφηβεία μπορεί να φτάσει στο κατώφλι μας.
Το 1997 δημοσιεύθηκε μια πρωτοποριακή μελέτη με 17.000 κορίτσια, η οποία έδειξε ότι η μέση ηλικία για την έναρξη της ανάπτυξης του μαστού ήταν 9,96 έτη για τα λευκά κορίτσια και 8,87 έτη για τα μαύρα κορίτσια.
«Ξεκινώντας από το 2010, γνωρίζαμε ότι η μέση ηλικία ανάπτυξης του μαστού για ένα κορίτσι ήταν κάπου μεταξύ 8 και 9 ετών. Για τα αγόρια, η έναρξη της εφηβείας ταυτίζεται με την ανάπτυξη των όρχεων και του πέους, για την οποία, ειλικρινά, οι περισσότεροι γονείς δεν έχουν ιδέα ότι συμβαίνει», εξηγεί η Νάτερσον.
Η «φυσιολογική» ηλικία για να κάνει η εφηβεία την εμφάνιση της
«Πριν από την ηλικία των 7 ετών για ένα κορίτσι, πριν από την ηλικία των 8 ετών για ένα αγόρι», τονίζει η Νάτερσον. Βέβαια, υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορεί να μοιάζουν με εφηβεία αλλά να μην είναι.
«Επίσης, αν το παιδί έχει φτάσει 12 ετών και δεν έχει συμβεί τίποτα, αυτό είναι εξίσου φυσιολογικό», σημειώνει η ειδικός. Εκεί όμως, το παιδί θα έχει να διαχειριστεί ένα εύρος αλλαγών σε πιο σύντομο χρονικό διάστημα.
Η «μέτα» εφηβεία
Η εφηβεία κατά κανόνα και σύμφωνα με τα ιατρικά βιβλία, διαρκεί 2-4 χρόνια αλλά, «σήμερα τα παιδιά χρειάζονται τουλάχιστον μία δεκαετία για να την ξεπεράσουν», εξηγεί η παιδίατρος.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης - Τι πιο αναμενόμενο;
Οι νέες γενιές παιδιών καθώς κι εκείνες που ακολουθούν, είναι στενά συνδεδεμένα με τη χρήση ηλεκτρονικών συσκευών. Πλέον τα παιδιά είναι ενεργά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από πολύ νεαρή ηλικία, γεγονός που επηρεάζει καθοριστικά τα πράγματα και κυρίως για τεχνικούς λόγους.
Με τις ηλεκτρονικές συσκευές να είναι διαθέσιμες 24 ώρες το 24ωρο και επτά μέρες την εβδομάδα, οι έφηβοι έχουν πλήρη πρόσβαση σε αυτές ακόμα κι σε ώρες που θα έπρεπε κατά κανόνα να ξεκουράζονται. Η έκθεση στο μπλε φως της οθόνης και η συνακόλουθη έλλειψη ύπνου, επηρεάζει τα πάντα, από τον μεταβολισμό τους μέχρι την ανάπτυξή τους.
Συναισθηματικά, ο πολύ λίγος ύπνος μειώνει την εστίαση και επιδεινώνει θέματα ψυχικής υγείας μετατοπίζοντας τη συνολική διάθεση, ασκώντας τεράστια επιρροή στις φιλίες, στη σχέση ανάμεσα σε αδέρφια αλλά και σε κάποια ερωτική σχέση.
«Η διαταραχή του ύπνου αποτελεί μόνο μία πτυχή των επιπτώσεων των οθονών. Το ίδιο το περιεχόμενό έχει άμεσες επιπτώσεις στην αυτοεκτίμηση, στη συμπεριφορά ανάληψης κινδύνου, στις επιλογές σχετικά με το τι θα βάλουν μέσα και πάνω στο σώμα τους. Γίνεται λόγος για ένα περιεχόμενο το οποίο μπορεί να περιλαμβάνει και πορνογραφικό υλικό», σημειώνει η παιδίατρος.
Νέο εφηβικό σώμα και πνεύμα
Οι ίδιες ορμόνες του φύλου που αλλάζουν το σώμα επηρεάζουν και τον εγκέφαλο γεγονός που εξηγεί τα πάντα, από τις μεταβολές της διάθεσης μέχρι τις κοινωνικές μεταπτώσεις και τη λήψη αποφάσεων.
«Οι ορμόνες του φύλου - είτε πρόκειται για οιστρογόνα και προγεστερόνη, που διέπουν τη γυναικεία εφηβεία, είτε για τεστοστερόνη, η οποία αφορά την ανδρική εφηβεία, επηρεάζουν εξίσου τον εγκέφαλο. Αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο πυροδοτούνται οι νευρώνες και τον τρόπο με τον οποίο εκφράζονται οι επιθυμίες», σημειώνει η παιδίατρος.
Το πρώτο σημάδι της εφηβείας δεν είναι η ανάπτυξη του στήθους ή η ανάπτυξη του πέους και των όρχεων. Είναι όλες αυτές οι ορμόνες που κατακλύζουν τον εγκέφαλο και τον καθοδηγούν.
Η ύψιστη σημασία της επικοινωνίας
Αυτό που πρέπει να προσέξουμε ιδιαίτερα, είναι πως τα παιδιά στην εφηβεία θέλουν πραγματικά να συμμετέχουν σε συζητήσεις ακόμα κι αν δεν το εκφράζουν.
Ξεκινώντας την κουβέντα και ακούγοντας όσα έχουν να μας πουν, δίνουμε χώρο και χρόνο σε αυτά να εκφραστούν όπως εκείνα επιθυμούν. Είτε προτιμούν την οπτική επαφή, είτε όχι, είτε προτιμούν να μας μιλούν με γυρισμένη την πλάτη ή ξαπλωμένα στο κρεβάτι, εμείς οφείλουμε να τα ακούσουμε.
Είναι πολύ πιθανό πως η συζήτηση δεν θα εξελιχθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, ωστόσο μπορούμε πάντοτε να πιάνουμε το νήμα από την αρχή.
Με πληροφορίες από CNN Health.