Ένα σχέδιο για τη μείωση των πλαστικών στην ΕΕ έως το 2030, το οποίο παράλληλα με την προστασία του περιβάλλοντος αποσκοπεί και στη δημιουργία νέων επενδυτικών ευκαιριών και θέσεων εργασίας, παρουσίασε σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Πλαστικά ακόμη και στο πιάτο μας
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιτροπής, κάθε χρόνο, οι Ευρωπαίοι παράγουν 25 εκατομμύρια τόνους πλαστικών απορριμμάτων και λιγότερο από το 30% αυτών προωθείται για ανακύκλωση. Σε ολόκληρο τον κόσμο, τα πλαστικά υλικά αποτελούν το 85% των απορριμμάτων στις παραλίες. Πλαστικά υλικά καταλήγουν ακόμα και στο πιάτο μας αλλά και στους πνεύμονές μας. Μάλιστα, τα μικροπλαστικά που περιέχονται στον αέρα, στο νερό και στα τρόφιμα έχουν άγνωστες επιπτώσεις στην υγεία μας.
Νέοι κανόνες
Η στρατηγική για τη μείωση των πλαστικών που παρουσίασε η Κομισιόν προτείνει να καταρτιστούν νέοι κανόνες για τον σχεδιασμό και την παραγωγή των πλαστικών προϊόντων και συσκευασιών, ώστε να βελτιωθεί η ικανότητα ανακύκλωσής τους. Η Επιτροπή εκτιμά ότι η αύξηση της ποσότητας πλαστικών υλικών που συλλέγονται για ανακύκλωση θα οδηγήσει σε βελτίωση και αναβάθμιση των εγκαταστάσεων ανακύκλωσης, καθώς και σε ένα βελτιωμένο και τυποποιημένο σύστημα για τη χωριστή συλλογή και διαλογή των απορριμμάτων σε ολόκληρη την ΕΕ.
Η μείωση της χρήσης της πλαστικής σακούλας
Μετά τη σημαντική μείωση της χρήσης της πλαστικής σακούλας σε αρκετά κράτη-μέλη, η νέα στρατηγική τής ΕΕ στρέφεται τώρα σε άλλα πλαστικά προϊόντα μίας χρήσης. Προτείνονται νέα μέτρα για τον περιορισμό της χρήσης μικροπλαστικών στα προϊόντα και για τον καθορισμό των απαιτήσεων επισήμανσης για τα «βιοαποδομήσιμα» και τα «λιπασματοποιήσιμα» πλαστικά υλικά, καθώς και νέοι κανόνες που θα διασφαλίζουν ότι τα απόβλητα που παράγονται σε πλοία ή συγκεντρώνονται από τη θάλασσα δεν θα αφήνονται εκεί αλλά θα μεταφέρονται στην ξηρά, όπου θα υποβάλλονται σε κατάλληλη επεξεργασία.
Επιπλέον, η Επιτροπή προτείνει να υπάρξει τόσο τεχνική, όσο και οικονομική στήριξη των εθνικών Αρχών και των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων για τον περιορισμό των πλαστικών απορριμμάτων στην πηγή, προσφέροντας χρηματοδότηση ύψους 100 εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη πιο έξυπνων και ανακυκλώσιμων πλαστικών υλικών, τη βελτίωση της αποδοτικότητας των διεργασιών ανακύκλωσης και την παρακολούθηση και την απομάκρυνση των επικίνδυνων ουσιών και προσμείξεων από τα ανακυκλωμένα πλαστικά υλικά.
Σύμφωνα με τη νέα στρατηγική, η Ευρωπαϊκή Ένωση:
- Θα καταστήσει την ανακύκλωση κερδοφόρο για τις επιχειρήσεις: Θα καταρτιστούν νέοι κανόνες για τις συσκευασίες, ώστε να βελτιωθεί η ικανότητα ανακύκλωσης των πλαστικών υλικών που χρησιμοποιούνται στην αγορά και να αυξηθεί η ζήτηση για ανακυκλωμένες πλαστικές ύλες. Η αύξηση της ποσότητας πλαστικών υλικών που συλλέγονται για ανακύκλωση θα οδηγήσει σε βελτίωση και αναβάθμιση των εγκαταστάσεων ανακύκλωσης, καθώς και σ′ ένα βελτιωμένο και τυποποιημένο σύστημα για τη χωριστή συλλογή και διαλογή των απορριμμάτων σ′ ολόκληρη την ΕΕ. Θα εξοικονομηθούν έτσι περίπου εκατό ευρώ ανά συλλεγόμενο τόνο απορριμμάτων και θα δοθεί μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία για έναν πιο ανταγωνιστικό και ισχυρό κλάδο πλαστικών υλικών.
- Θα περιορίσει τα πλαστικά απορρίμματα: Η ευρωπαϊκή νομοθεσία έχει ήδη επιτύχει σημαντική μείωση στη χρήση πλαστικής σακούλας σε αρκετά κράτη μέλη. Τα νέα σχέδια θα στραφούν τώρα σε άλλα πλαστικά προϊόντα μίας χρήσης και στα είδη αλιείας, με την παροχή υποστήριξης σε εθνικές εκστρατείες ευαισθητοποίησης και με προσδιορισμό του πεδίου εφαρμογής των νέων κανόνων που θα προταθούν το 2018 σε ενωσιακό επίπεδο, έπειτα από διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη και με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία. Η Επιτροπή θα λάβει επίσης μέτρα για τον περιορισμό της χρήσης μικροπλαστικών στα προϊόντα και για τον καθορισμό των απαιτήσεων επισήμανσης για τα βιοαποδομήσιμα και τα λιπασματοποιήσιμα πλαστικά υλικά.
- Θα τερματίσει την αποβολή απορριμμάτων στη θάλασσα: Νέοι κανόνες για τις λιμενικές εγκαταστάσεις παραλαβής θα αντιμετωπίσουν το ζήτημα των θαλάσσιων απορριμμάτων, με μέτρα που θα διασφαλίζουν ότι τα απόβλητα που παράγονται σε πλοία ή συγκεντρώνονται από τη θάλασσα δεν θα αφήνονται εκεί αλλά θα μεταφέρονται στην ξηρά, όπου θα υποβάλλονται σε κατάλληλη επεξεργασία. Θα περιλαμβάνουν επίσης μέτρα για τη μείωση του διοικητικού φόρτου για τους λιμένες, τα πλοία και τις αρμόδιες αρχές.
- Θα προσελκύσει επενδύσεις και καινοτομία: Η Επιτροπή θα προσφέρει καθοδήγηση στις εθνικές αρχές και στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις σχετικά με τον τρόπο περιορισμού των πλαστικών απορριμμάτων στην πηγή. Θα κλιμακώσει επίσης την υποστήριξή της προς την καινοτομία, προσφέροντας πρόσθετη χρηματοδότηση ύψους 100 εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη πιο έξυπνων και ανακυκλώσιμων πλαστικών υλικών, τη βελτίωση της αποδοτικότητας των διεργασιών ανακύκλωσης και την παρακολούθηση και την απομάκρυνση των επικίνδυνων ουσιών και προσμείξεων από τα ανακυκλωμένα πλαστικά υλικά.
- Θα προωθήσει παρόμοιες αλλαγές σε ολόκληρο τον κόσμο: Παράλληλα με τις προσπάθειες στο εσωτερικό της, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεργάζεται και με εταίρους σε ολόκληρο τον κόσμο προκειμένου να ανακαλυφθούν παγκόσμιες λύσεις και να αναπτυχθούν διεθνή πρότυπα. Θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε άλλες χώρες στις προσπάθειές τους, όπως κάναμε κατά τον καθαρισμό του Γάγγη στην Ινδία.
«Αν δεν αλλάξουμε τον τρόπο παραγωγής και χρήσης των πλαστικών υλικών, το 2050 οι ωκεανοί θα περιέχουν περισσότερο πλαστικό παρά ψάρια. Πρέπει να εμποδίσουμε την είσοδο πλαστικών υλικών στο νερό, στα τρόφιμα, ακόμα και στον οργανισμό μας. Η μόνη μακροπρόθεσμη λύση είναι η μείωση των πλαστικών απορριμμάτων με αύξηση της ανακύκλωσης και της επαναχρησιμοποίησης. Αυτήν την πρόκληση πρέπει να την αντιμετωπίσουμε όλοι μαζί, πολίτες, βιομηχανίες και κυβερνήσεις» δήλωσε σχετικά ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής, Φρανς Τίμερμανς, αρμόδιος για την Αειφόρο Ανάπτυξη.
Από την πλευρά του, ο αντιπρόεδρος Γιούρκι Κατάινεν, αρμόδιος για την Απασχόληση, την Ανάπτυξη, και τις Επενδύσεις, ανέφερε ότι σκοπός είναι να μπουν τα θεμέλια μίας νέας κυκλικής οικονομίας για τα πλαστικά υλικά και να προωθηθούν επενδύσεις σε αυτόν τον τομέα. «Πρόκειται για μία σημαντική ευκαιρία για τον ευρωπαϊκό βιομηχανικό κλάδο να καταστεί κορυφαίος παγκοσμίως σε νέες τεχνολογίες και υλικά» τόνισε ο επίτροπος Κατάινεν.