Η πανδημία του κορονοϊού είχε καταστροφικές συνέπειες για την ψυχική υγεία για εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, από παιδιά που εξακολουθούν να ταλαιπωρούνται από τον αντίκτυπο του παρατεταμένου κλεισίματος των σχολείων έως ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας που έχουν παλέψει με περιόδους «βαριάς» απομόνωσης.
Νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε προσφάτως ρίχνει φως σε μια άλλη ομάδα ανθρώπων των οποίων η ψυχική υγεία και ευεξία έχουν πληγεί ιδιαίτερα σκληρά τα τελευταία δύο χρόνια: άτομα που έχουν μολυνθεί με Covid-19.
Τα αποτελέσματα, που δημοσιεύθηκαν στο ιατρικό περιοδικό The BMJ , υποδηλώνουν ότι οι άνθρωποι που νόσησαν με Covid-19 είχαν συνολικά περίπου 60% περισσότερες πιθανότητες από εκείνους που δεν κόλλησαν ποτέ τη νόσο να μάχονται σοβαρές συνέπειες ψυχικής υγείας ένα έτος μετά την αρχική τους ανάρρωσή.
Όσοι νόσησαν από Covid είχαν επίσης 34% περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν διαταραχή χρήσης οπιοειδών και 20% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν διαταραχή χρήσης ουσιών που περιλαμβάνει ναρκωτικά ή αλκοόλ.
«Ενώ όλοι έχουμε υποφέρει κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι άνθρωποι που νόσησαν με Covid τα πηγαίνουν πολύ χειρότερα ως προς τα ψυχικά ζητήματα», δηλώνει ο ερευνητής της μελέτης δρ. Ζιγιάντ Αλ-Αλι, κλινικός επιδημιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον στο Σεντ Λούις. «Πρέπει να αναγνωρίσουμε αυτή την πραγματικότητα και να αντιμετωπίσουμε αυτές τις συνθήκες τώρα προτού φτάσουν σε μια πολύ μεγαλύτερη κρίση ψυχικής υγείας».
Η σύνδεση μεταξύ της Covid -19 και της ψυχικής υγείας
Οι ερευνητές γνώριζαν τη σχέση μεταξύ της Covid και του αγώνα για την διατήρηση της ψυχικής μας υγείας από τις πρώτες ημέρες της πανδημίας.
Μια μελέτη από το φθινόπωρο του 2020, για παράδειγμα, διαπίστωσε ότι τα άτομα που νοσήσει με Covid - 19 είχαν διπλάσιες πιθανότητες να αναπτύξουν κατάθλιψη, άγχος ή άνοια τους τρεις μήνες μετά τη διάγνωσή τους. Η σύνδεση φαίνεται να είναι αμφίδρομη, πράγμα που σημαίνει ότι τα άτομα με ορισμένες διαταραχές της διάθεσης διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν σοβαρή Covid, γι′ αυτό και έλαβαν άδεια για ενισχυτικές δόσεις πριν το ευρύ κοινό, ενώ τα άτομα που έχουν μολυνθεί διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν ψυχικά προβλήματα υγείας.
Το μεγάλο ερώτημα είναι το γιατί, και οι ειδικοί πιστεύουν ότι η απάντηση είναι πολυεπίπεδη. Σίγουρα το ψυχολογικό στρες της πανδημίας μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο, όπως και η συναισθηματική αναταραχή της αντιμετώπισης μιας μόλυνσης και τα επακόλουθα συμπτώματα που μπορεί να προκύψουν και να διαρκέσουν για μήνες.
Αλλά οι ειδικοί πιστεύουν επίσης όλο και περισσότερο ότι η ίδια η Covid μπορεί να έχει άμεσο αντίκτυπο στον εγκέφαλο.
«Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν μια συγκεκριμένη σχέση μεταξύ του SARS-CoV-2 [του ιού που προκαλεί Covid] και των διαταραχών ψυχικής υγείας», λέει ο Αλ-Αλι. «Δεν είμαστε σίγουροι γιατί συμβαίνει αυτό, αλλά μια από τις κύριες υποθέσεις είναι ότι ο ιός μπορεί να εισέλθει στον εγκέφαλο και να διαταράξει τις κυτταρικές και νευρωνικές οδούς, οδηγώντας σε διαταραχές ψυχικής υγείας».
Συγκεκριμένα, η νέα μελέτη του BMJ διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που είχαν μολυνθεί από Covid είχαν 80% περισσότερες πιθανότητες από εκείνους που δεν είχαν (να παρουσιάσουν) συμπτώματα εγκεφαλικής ομίχλης, όπως η λήθη και η σύγχυση.
Οι ερευνητές εξακολουθούν να προσπαθούν να κατανοήσουν καλύτερα πώς ακριβώς η Covid μπορεί να διασχίσει το κεντρικό νευρικό σύστημα και να επηρεάσει τον εγκέφαλο. Υπάρχουν ακόμη και κάποιες ενδείξεις ότι τα, κατά τα άλλα, υγιή άτομα με σχετικά ήπιες αρχικές λοιμώξεις μπορεί να εμφανίσουν εγκεφαλική φλεγμονή, αν και τέτοιες περιπτώσεις είναι σπάνιες.
Πιεστική η ανάγκη για περισσότερη στήριξη
Εκατομμύρια άνθρωποι παλεύουν με συμπτώματα Covid μακράς διάρκειας, καθώς οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι έως και ένας στους τέσσερις ασθενείς που έχει μολυνθεί παλεύει με την πάθηση ανεξάρτητα από τη σοβαρότητα της αρχικής μόλυνσης. Υπάρχει επείγουσα ανάγκη για εκτεταμένη υποστήριξη και θεραπεία για αυτούς τους ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που έχουν αναπτύξει προβλήματα ψυχικής υγείας.
Ακόμη και πριν από την πανδημία, τα άτομα με διαταραχές ψυχικής υγείας «ράγισαν». Περισσότεροι από τους μισούς από τους ανθρώπους που αντιμετωπίζουν ψυχικές ασθένειες δεν λαμβάνουν θεραπεία. Ωστόσο, παρεμβάσεις όπως η θεραπεία και η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να είναι εξαιρετικά αποτελεσματικές, επομένως είναι σημαντικό να απευθυνθούμε σε γιατρό πρωτοβάθμιας περίθαλψης ή επαγγελματία ψυχικής υγείας εάν έχουμε οποιεσδήποτε ανησυχίες σχετικά με αυτό το ζήτημα.
Οι ειδικοί λένε ότι η ανάγκη σύνδεσης των ανθρώπων με υποστήριξη και φροντίδα ψυχικής υγείας είναι τώρα μεγαλύτερη από ποτέ.
«Οι άνθρωποι πρέπει να γνωρίζουν ότι αν είχαν Covid-19 και αγωνίζονται με ζητήματα ψυχικής υγείας δεν είναι μόνοι και θα πρέπει να αναζητήσουν βοήθεια αμέσως και χωρίς ντροπή», λέει ο Αλ - Αλι.