Η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας ή ΔΕΠ -Υ σχετίζεται με μικρότερο προσδόκιμο ζωής και μεγαλύτερο κίνδυνο προβλημάτων ψυχικής υγείας, σύμφωνα με μια νέα μελέτη σε περισσότερα από 30.000 άτομα στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Οι άνδρες που είχαν διαγνωστεί με ΔΕΠ- Υ παρουσίασαν μείωση του προσδόκιμου ζωής κατά 4,5 χρόνια έως εννέα χρόνια, ενώ το προσδόκιμο ζωής των γυναικών μειώθηκε κατά 6,5 χρόνια σε 11 χρόνια σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύτηκε σήμερα, Πέμπτη, στο The British Journal of Psychiatry.
«Παρόλο που πολλοί άνθρωποι με ΔΕΠ -Υ ζουν μακρά και υγιή ζωή, το εύρημα μας ότι κατά μέσο όρο ζουν μικρότερη από ό,τι θα έπρεπε υποδηλώνει (τις περιπτώσεις με) ελλιπή υποστήριξη», δηλώνει η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης δρ. Λιζ Ο′ Νίονς, επίτιμη ερευνήτρια στην κλινική, την εκπαίδευση και την εκπαίδευση ψυχολογία υγείας στο University College του Λονδίνου, σε δελτίο τύπου. «Είναι σημαντικό να μάθουμε τους λόγους πίσω απ′ αυτό, ώστε να μπορέσουμε να αναπτύξουμε στρατηγικές για να τους, νωρίτερο από το αναμενόμενο, θανάτους ώστε να τους αποτρέψουμε στο μέλλον».
Η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας είναι μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή που συνήθως διαγιγνώσκεται στην παιδική ηλικία, αλλά συχνά διαρκεί μέχρι την ενήλικη ζωή. Τα άτομα με ΔΕΠ-Υ έχουν ανισορροπία στους νευροδιαβιβαστές, ένας από τους οποίους είναι η ντοπαμίνη. Είναι ένας βασικός νευροδιαβιβαστής στον προμετωπιαίο φλοιό του εγκεφάλου που απαιτείται για να μας βοηθήσει με την εκτελεστική λειτουργία και τις δεξιότητες αυτορρύθμισης, οι οποίες περιλαμβάνουν προγραμματισμό, εστίαση και διατήρηση της προσοχής, απομνημόνευση οδηγιών και πολλαπλές εργασίες.
Τα άτομα με ΔΕΠ-Υ μπορεί να αισθάνονται ανήσυχα ή να δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν, να παραμείνουν οργανωμένοι, να διαχειρίζονται το χρόνο τους ή να δίνουν προτεραιότητα, να υπερεστιάζουν ή να ελέγχουν τις παρορμήσεις τους. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να επηρεάσουν όλους τους τομείς της ζωής.
Τουλάχιστον 3% έως 4% των ενηλίκων στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν ΔΕΠ-Υ, με τον επιπολασμό στα παιδιά να εκτιμάται ότι είναι τουλάχιστον 4%. Αλλά είναι πιθανό πολλοί περισσότεροι άνθρωποι να μείνουν αδιάγνωστοι, κάτι που θα μπορούσε να σημαίνει ότι το χάσμα στο προσδόκιμο ζωής που βρήκαν οι συγγραφείς της μελέτης θα μπορούσε να υπερεκτιμηθεί, είπαν.
Τα νέα ευρήματα επιβεβαιώνουν αυτά της πρόσφατης έρευνας, όπως μια μελέτη του 2022 που βρήκε μεγαλύτερο κίνδυνο πρόωρου θανάτου μεταξύ των ατόμων με ΔΕΠ-Υ ή αυτισμό τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και στην Ευρώπη. Αλλά η τρέχουσα μελέτη, εξ όσων γνωρίζουν οι συγγραφείς, είναι η πρώτη που χρησιμοποιεί δεδομένα θνησιμότητας για να χρησιμοποιήσει τη μέθοδο του πίνακα ζωής: μια στατιστική τεχνική για την ανάλυση των ποσοστών θνησιμότητας και των πιθανοτήτων επιβίωσης ή θανάτου σε διαφορετικά ηλικιακά διαστήματα.
Η ερευνητική ομάδα εξέτασε δεδομένα πρωτοβάθμιας περίθαλψης από 30.029 ενήλικες με ΔΕΠ-Υ και τους συνέκρινε με σχεδόν 300.400 συμμετέχοντες που δεν είχαν ΔΕΠ-Υ, αλλά συνδυάστηκαν ανάλογα με την ηλικία, το φύλο και την πρωτοβάθμια περίθαλψη.
Εκτός από τις διαφορές στο προσδόκιμο ζωής, η ανάλυση αποκάλυψε επίσης ότι η ΔΕΠ-Υ συνδέεται με υψηλότερο κίνδυνο προβλημάτων ψυχικής υγείας — όπως άγχος, κατάθλιψη, αυτοτραυματισμό, αυτοκτονία και διαταραχές προσωπικότητας. Ο αυτισμός, οι διανοητικές αναπηρίες, οι επιβλαβείς συνήθειες όπως το κάπνισμα ή η «δυνητικά επιβλαβής χρήση αλκοόλ» και τα σωματικά προβλήματα υγείας, συμπεριλαμβανομένου του διαβήτη ή της υψηλής χοληστερόλης, ήταν επίσης πιο κοινά σε αυτήν την ομάδα.
Γιατί η ΔΕΠ-Υ θα μπορούσε να επηρεάσει το προσδόκιμο ζωής κάποιου
Η μελέτη είναι «εντυπωσιακή», αλλά βασίζεται σε δεδομένα παρατήρησης που αναπόφευκτα αφήνουν πολλά σημαντικά ερωτήματα αναπάντητα, καθώς η σχέση αιτίου-αποτελέσματος δεν μπορεί να εδραιωθεί πλήρως, δήλωσε ο δρ. Κέβιν ΜακΚόνγουεϊ, ομότιμος καθηγητής εφαρμοσμένης στατιστικής στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο της Αγγλίας σε δελτίο τύπου. Δεν συμμετείχε στην έρευνα.
«Τι μπορεί να γίνει για αυτό; Αυτό εξαρτάται από το αν οι μειώσεις στο μέσο προσδόκιμο ζωής προκαλούνται (κάπως) από τη ΔΕΠ-Υ και αν προκαλούνται, πώς προκαλούνται», είπε ο ίδιος.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η θεραπεία για τη ΔΕΠ-Υ και τις συνοδευτικές καταστάσεις λείπει, ειδικά για τους ενήλικες, καθώς η αναγνώριση της ΔΕΠ-Υ ενηλίκων εξακολουθεί να εξελίσσεται, είπαν οι ειδικοί. Αυτή η ανεπάρκεια θα μπορούσε εν μέρει να εξηγήσει τις διαφορές στο προσδόκιμο ζωής.
Αλλά μπορεί επίσης να υπάρχουν «ορισμένοι παράγοντες που προκύπτουν πριν από τη γέννηση ή σε πολύ πρώιμη ζωή που θα μπορούσαν να επηρεάσουν ξεχωριστά την πιθανότητα ένα άτομο να διαγνωστεί αργότερα με ΔΕΠ-Υ» και να πεθάνει νωρίτερα από το συνηθισμένο, είπε ο ΜακΚόνγουεϊ. Αυτοί μπορεί να είναι γενετικοί ή περιβαλλοντικοί παράγοντες. Επιπλέον, οι συγγραφείς είτε δεν είχαν λεπτομέρειες, είτε δεν έλεγχαν τη φυλή ή την εθνικότητα και τους κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες, που μπορεί να επηρεάσουν το προσδόκιμο ζωής.
Οι ερευνητές δεν μπόρεσαν επίσης να προσδιορίσουν «πότε διαγνώστηκε η ΔΕΠ-Υ σε σχέση με άλλα ιατρικά προβλήματα ή τον αντίκτυπο της θεραπείας», δηλώνει ο δρ Ολιβιέ Οους, καθηγητής μοριακής ψυχιατρικής στο King’s College του Λονδίνου, σε δελτίο τύπου. Ο ίδιος δεν συμμετείχε στη μελέτη.
Ωστόσο, «πράγματα το κάπνισμα, η χρήση αλκοόλ και πολλές καταστάσεις υγείας είναι πιθανό να είναι συνέπειες της ΔΕΠ-Υ, σε μεγάλο βαθμό», λέει ο ΜακΚόνγουεϊ - που σημαίνει ότι αυτές οι κακές συνθήκες θα μπορούσαν να εξηγήσουν πώς η ΔΕΠ-Υ θα μπορούσε να επηρεάσει τα ποσοστά θνησιμότητας ή να οδηγήσει σε μικρότερο προσδόκιμο ζωής.
Λεπτομέρειες σχετικά με τα αίτια των πρώιμων θανάτων των συμμετεχόντων στη μελέτη δεν ήταν επίσης διαθέσιμες στους ερευνητές.
Θεραπεύοντας τη ΔΕΠ-Υ
Τα άτομα με ΔΕΠ-Υ «έχουν πολλά δυνατά σημεία και μπορούν να ευδοκιμήσουν με τη σωστή υποστήριξη και θεραπεία», δηλώνει ο ανώτερος συγγραφέας της μελέτης δρ. Τζος Στοτ, καθηγητής γήρανσης και κλινικής ψυχολογίας στο University College του Λονδίνου, σε δελτίο τύπου...
Ορισμένοι οργανισμοί διαθέτουν πόρους για το πώς τα άτομα με ΔΕΠ-Υ μπορούν να αυξήσουν την πιθανότητα ενασχόλησης με εργασίες, συνήθειες ή δραστηριότητες που μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής και του προσδόκιμου ζωής τους, συμπεριλαμβανομένης της άσκησης, της σωστής διατροφής, της οδοντιατρικής φροντίδας και της υγιεινής ύπνου.
Οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας που ειδικεύονται στη ΔΕΠ-Υ μπορούν να βοηθήσουν τους ασθενείς να αναπτύξουν δεξιότητες αντιμετώπισης τυχόν συμπτωμάτων που μπορεί να οδηγήσουν σε αγωνία ή άλλα αποτελέσματα που επηρεάζουν αρνητικά τη ζωή τους.
Μπορούν επίσης να συζητήσουν εάν τα φάρμακα για τη ΔΕΠ-Υ θα ήταν χρήσιμα. Μια μελέτη σε σχεδόν 150.000 Σουηδούς με ΔΕΠΥ, που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο του 2024, διαπίστωσε ότι η χρήση φαρμάκων συσχετίστηκε με 19% μείωση του κινδύνου θνησιμότητας εντός δύο ετών μετά τη διάγνωση.
ΠΗΓΗ: Cnn