Το νέο σχέδιο για το ψηφιακό πόθεν έσχες, το νέο ποινολόγιο για παραβάσεις σχετικά με την υποβολή του και τη δημιουργία ψηφιακής πλατφόρμας, όσο και την αυτόματη άντληση πιστοποιητικών χωρίς εμπλοκή του υπόχρεου αλλά και την ενοποίηση των 4 υπηρεσιών ελέγχου σε μια ενιαία μονάδα, προβλέπει το νομοσχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης για τον έλεγχο περιουσιακής κατάστασης που βρίσκεται προ των πυλών.
Η αλλαγή, όπως είχε καταγράψει το dikastiko.gr είχε αποφασιστεί προ καιρού, μάλιστα είναι ενταγμένη στις μεταρρυθμίσεις του Ταμείου Ανάκαμψης (δε χρηματοδοτείται) και είχε παρουσιαστεί στο Υπουργικό Συμβούλιο που έγινε στα τέλη Αυγούστου.
Αποτελεί μάλιστα μια από τις συστάσεις της έκθεσης της επιτροπής για το κράτος Δικαίου στη χώρα µας και έχει, μάλιστα, τεθεί ως ορόσημο για την εκταμίευση ποσών από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ψηφιακό Πόθεν Έσχες: Νομοσχέδιο
Το πόθεν έσχες, κατά βάσιν ο ουσιαστικός και όχι τυπικός έλεγχος, είναι ζητούμενο αφού αποδείχτηκε (πχ περιπτώσεις βουλευτών Πάτση και Χειμάρα) πως το σύστημα είναι ανεπαρκές και περίπου για τα “μάτια του κόσμου”. Η φιλοδοξία είναι ο έλεγχος του «πόθεν έσχες» για τους συνολικά 130.000 υπόχρεους να γίνει ουσιαστικός.
Υπενθυμίζεται πως το πόθεν έσχες αφορά τον έλεγχο της περιουσίας κρατικών λειτουργών, αυτοδιοικητικών παραγόντων, δικαστικών και στρατιωτικών, γενικών γραμματέων, επικεφαλής κρατικού ελέγχου εταιρειών, δημοσιογράφων, αστυνομικών κλπ.
Ένα από τα βασικά προβλήματα είναι η πολυδιάσπαση των ελέγχων και κυρίως το γεγονός ότι υπάρχουν αυτή τη στιγμή 4 διαφορετικές αρχές: Άλλη υπηρεσία ελέγχει τους αστυνομικούς, άλλη τους πολιτικούς, άλλη τους δημοσιογράφους κλπ.
Καινοτομία
Η βασική καινοτομία είναι λοιπόν πως εφεξής θα αποφεύγεται η πολυδιάσπαση του ελεγκτικού έργου που υφίσταται σήμερα με τέσσερα ελεγκτικά όργανα, μέσω της αποκλειστικής αρμοδιότητας πλέον ενός μόνο οργάνου (της σημερινής Επιτροπής Ελέγχου του άρθρου 3Α του ν. 3213/2003).
-Κομβικό επίσης είναι ότι δημιουργείται ψηφιακή πλατφόρμα σε συνεργασία με το υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής ώστε αφενός ο ελεγχόμενος θα υποβάλλει με ευκολία όλα τα δεδομένα της περιουσιακής του κατάστασης, όμως θα δίνει τη δυνατότητα και στην ελεγκτική αρχή να κάνει γρήγορο και αποτελεσματικό έλεγχο.
Αλλαγές
Παράλληλα:
-«τακτοποιείται» νομοθετικά το υφιστάμενο άτακτο, αποσπασματικό και εν τέλει δυσνόητο νομοθετικό πλαίσιο, εντάσσοντας τις σημερινές 49 περιπτώσεις υπόχρεων σε μόλις 13 εύληπτες κατηγορίες,
-παύει η αναχρονιστική και περιττή ταλαιπωρία των υπόχρεων να συλλέγουν οι ίδιοι τα στοιχεία της δήλωσης που είναι ευχερώς διαθέσιμα στο ελεγκτικό όργανο (βλ. ανάγκη λήψης βεβαιώσεων από κάθε τράπεζα για το υπόλοιπο των λογαριασμών, πιστωτικών καρτών κ.λπ.), δεδομένου ότι πλέον όλα τα αναγκαία στοιχεία της δήλωσης θα αποτυπώνονται αυτόματα στη δήλωση, μέσω των οικείων ηλεκτρονικών συστημάτων, με αποτέλεσμα ο υπόχρεος να αρκεί απλώς να συναινέσει για την υποβολή της
-τίθενται σαφείς και μετρήσιμοι στόχοι, με αποτέλεσμα να επιτυγχάνεται η αύξηση του αριθμού των κατ’ έτος ελεγχόμενων δηλώσεων, μέσω της εισαγωγής κριτηρίων που θέτει η Επιτροπή Ελέγχου και του ορισμού ελάχιστου ποσοστού (minimum πλαφόν) ελεγχόμενων υποθέσεων. Πιθανότατα ο αριθμός (από δειγματοληπτικός) θα γίνει ποσοστιαίος και θα ανέβει στο επίπεδο του 10% των δηλώσεων.
-προβλέπεται για πρώτη φορά αυτοτελής υποχρέωση των συζύγων όσων προσώπων υπόκεινται σε έλεγχο «πόθεν έσχες», να υποβάλλουν σχετική δήλωση.
Οι ποινές
Μια από τις βασικές αλλαγές είναι και η αλλαγή του “ποινολογίου” για περιπτώσεις ελλιπούς ή ανακριβούς δήλωσης. Ετσι, αντιμετωπίζεται με ορθολογικό τρόπο η ποινική αντιμετώπιση των παραβάσεων της οικείας νομοθεσίας, ανάλογα με τη βαρύτητα και τη σημασία τους, σε αντίθεση με το υφιστάμενο καθεστώς, όπου για ήσσονος σημασίας παραβάσεις προβλέπονται δυσβάστακτες ποινές.
Εν ολίγοις:
-Προβλέπεται μόνον διοικητικό πρόστιμο σε περιπτώσεις ανακριβών δηλώσεων, όταν διαπιστωθεί ότι δεν υπήρχε μεταβολή της περιουσιακής κατάστασης, ενώ μέχρι σήμερα προβλεπόταν ποινική δίωξη και ποινή.
-Προβλέπεται ότι σε περίπτωση ψευδούς δήλωσης αν τα περιουσιακά στοιχεία που δεν δηλώθηκαν είναι πάνω από 300.000 ευρώ, η δίωξη θα είναι σε βαθμό κακουργήματος
– Αν τα περιουσιακά στοιχεία που δεν δηλώθηκαν είναι κάτω από τις 300.000 θα διώκεται ως πλημμέλημα.