Οι εθνικές γιορτές δεν υπάρχουν για να υπενθυμίζουν και να διαιωνίζουν το μίσος. Είναι ιδιαίτερες μέρες, που μεταξύ άλλων, μας "δένουν" με το παρελθόν όχι για να επαναφέρουμε σκέψεις ρεβανσισμού, αλλά σαν έκφραση ευγνωμοσύνης στις γενιές που υπέμειναν εφιαλτικές στιγμές.
Η 28η Οκτωβρίου θα μπορούσε να μας δώσει μια διπλή ευκαιρία. Όχι μόνο να μνημονεύσουμε τα δεινά του ελληνικού λαού από έναν κατακτητή αλλά να εντοπίσουμε τις κακουχίες πολλών αφανών Γερμανών που επιχείρησαν να σαμποτάρουν τα σχέδια του καθεστώτος ώστε να μην βιώσει η Ελλάδα και όλες οι άλλες χώρες την βαρβαρότητα.
Ένας δημοσιογράφος, μια φοιτήτρια, ένας ακαδημαϊκός, ένας στρατηγός και ένας αριστοκράτης. Πέντε Γερμανοί ενδεικτικά, που ενώ έβλεπαν γύρω τους τον γερμανικό λαό να δέχεται ή ακόμα και να υποστηρίζει τον Ναζισμό στη χώρα του, αποφάσισαν να αντιδράσουν ο καθένας με τον τρόπο του. Πέντε Γερμανοί που θα μπορούσαμε να τιμήσουμε οι πολίτες όλου το κόσμου ακριβώς γιατί μας θυμίζουν ότι "αυτό που είναι πολύ σημαντικό για να θριαμβεύσει το κακό είναι οι καλοί άνθρωποι να μην κάνουν απολύτως τίποτα" όπως έλεγε ο Edmund Burke.
Sophie Scholl, το κοντοκουρεμένο κοριτσάκι
Sophie Scholl
Η 20χρονη Sophie επέλεγε τους φίλους της αυστηρά βάσει των πολιτικών τους πεποιθήσεων. Μισούσε τους ναζιστές, λάτρευε τους δημοκράτες. Ξεκίνησε να εργάζεται σαν νηπιαγωγός και τον Μάιο του 1942 πέρασε τις πύλες του Πανεπιστημίου του Μονάχου. Εκεί γνώρισε σημαντικούς ανθρώπους, όχι διάσημους, μέσω του αγαπημένου της αδελφού Hans. Πάρτυ, χοροί εκδρομές φλέρτ.. της άρεσε η ζωή πολύ της Sophie.
Ο Hans λοιπόν, ήταν ιδρυτικό μέλος μιας αντιστασιακής μη βίαιης οργάνωσης φοιτητών, του Λευκού Ρόδου. Αν και προσπάθησε να το κρύψει από την αδελφή του, στην πορεία η Sophie πληροφορήθηκε την ύπαρξη της ομάδας και ήθελε να ενταχθεί και η ίδια. Δεν ήταν άσχημη ιδέα. Ήταν μικρή και γυναίκα, οπότε μπορούσε εύκολα να «ξεγλιστράει» ανάμεσα στους ναζί χωρίς να κινήσει υποψίες. Η οργάνωση μοίραζε φυλλάδια-αριστουργήματα σε όλη τη Γερμανία για να ξυπνήσει τους Γερμανούς να αντιτάξουν παθητική άμυνα στο καθεστώς. «Κάποιος, τέλος πάντων, έπρεπε να κάνει την αρχή. Όσα γράψαμε και είπαμε τα πιστεύουν και άλλοι. Απλά δε τολμούν να εκφραστούν όπως εμείς» θα έλεγε αργότερα η νεαρή Γερμανίδα.
Τις κτηνωδίες των γερμανικών στρατευμάτων εις βάρος του ρωσικού πληθυσμού και των εβραίων, τις είχε πληροφορηθεί από τα γράμματα που της έστελνε το αγόρι της που υπηρετούσε στο Ανατολικό μέτωπο. Η Sophie είχε αφιερωθεί στην αντιστασιακή δράση ενώ παράλληλα κρατούσε και τα οικονομικά της οργάνωσης.
Σε ένα από τα φυλλάδια που μοίραζε η φοιτήτρια έγραφε: «Εάν ο γερμανικός λαός είναι ήδη τόσο αλλοιωμένος και πνευματικά διαλυμένος ώστε να μην υψώσει το χέρι [...] εάν είναι τόσο στερημένος από όλη του την ατομικότητα, αν κοντεύει να μετατραπεί σε μια άψυχη και δειλή μάζα - τότε, ναι, αξίζει την καταστροφή του».
Τον Φεβρουάριο του 1943, η Sophie, ενώ μοίραζε φυλλάδια με τον αδελφό της Hans στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου, «καρφώθηκαν» στην Γκεστάπο και έτσι συνελήφθηκαν.Λίγες μέρες αργότερα οι δικαστές, τους έστειλαν στην γκιλοτίνα. «Ας ζήσει η ελευθερία», είπε πριν την ακουμπήσει η λεπίδα.
Axel von dem Bussche, ο σοκαρισμένος Πρώσσος αριστοκράτης
Αριστοκράτης με αυτοπεποίθηση, κατατάχτηκε στον στρατό το 1937, αμέσως μετά το σχολείο, σαν γνήσιος Πρώσος. Ο αμούστακος Axel von dem Bussche βρέθηκε με την μονάδα του το 1942 στην Ουκρανία, κοντά στο Dubno. Είχε διαταγές να σχηματίσει περιμετρικά ενός παλιού αεροδρομίου μια αμυντική ζώνη. Και εκεί, «στην πανέμορφη φθινοπωρινή λιακάδα προβάλλει μια ουρά» εκατοντάδων μέτρων «από άνδρες, γυναίκες, παιδιά και μωρά όλοι τους γυμνοί». Τους είχαν φέρει μεγάλα γερμανικά καμιόνια. «Ήταν ντόπιοι εβραίοι, που τα SS περίμεναν να τους θάψουν σε μεγάλους λάκκους αφού... θα τους εκτέλεσαν».
Η πρωσική περηφάνια εξαφανίστηκε από το πρόσωπο του νεαρού Bussche και αντικαταστάθηκε από το μίσος και τις τύψεις για τον εαυτό του. Αργότερα σκέφτηκε ότι ήθελε να μπει στην ουρά και ο ίδιος.
Τότε πήρε την απόφαση της ζωής του: να εκμεταλλευτεί το «Άρειο» παρουσιαστικό του -ψηλός, γαλάζια μάτια, νέος, όμορφος, ο «τέλειος Ναζί»- και να είναι ανάμεσα στους αξιωματικούς που θα επιθεωρούσε ο Φύρερ τον Νοέμβριο του 1943. Όταν θα τον πλησίαζε ο Γερμανός ηγέτης, θα απασφάλιζε τους ευφάνταστους εκρηκτικούς μηχανισμούς που είχε εφαρμόσει στο εσωτερικό της στολής και θα έπαιρνε «μαζί» του τον Φύρερ. Θα ήταν μια πατριωτική πράξη αυτοκτονίας.
Ατυχώς γι' τον ίδιο, η στολή καταστράφηκε σε μια αεροπορική επιδρομή των Συμμάχων και ο απαρηγόρητος Bussche επιχείρησε να δοκιμάσει και δεύτερη απόπειρα με στολή αλλά δεν πρόλαβε. Έχασε το πόδι του στον πόλεμο και παρέμεινε στο νοσοκομείο. Λόγω της κλινήρους κατάστασής του η Γκεστάπο ποτέ δεν τον υποψιάστηκε για την υπόλοιπη συνωμοτική του δραστηριότητα. Οι συνάδελφοί του αν και βασανίστηκαν και εκτελέστηκαν ποτέ δεν τον «έδωσαν».
Ο Bussche μετά τον πόλεμο υπηρέτησε ως διπλωμάτης της Γερμανίας στις ΗΠΑ. Πέθανε το 1993 χωρίς να έχει ποτέ συνέλθει από την φθινοπωρινή σφαγή των Εβραίων στην Ουκρανία. Απεχθανόταν τον χαρακτήρα του ήρωα. Θεωρούσε ηθικά αυτονόητη πράξη να απομακρύνει τον άνθρωπο που ήταν υπεύθυνος για το ανείπωτο κακό. Αρνήθηκε να γράψει απομνημονεύματα γιατί η Γερμανική Αντίσταση «ήταν ένα πλοίο τόσο υπερφορτωμένο που η ιδέα να γράψει κάτι γι΄αυτή του καθόταν στο λαιμό» έλεγε.
Hans Oster, ο άτυχος αντιστράτηγος με το μελαγχολικό βλέμμα
Αρχικά είχε ενθουσιαστεί με το ναζιστικό καθεστώς. Όταν όμως άρχισε να γίνεται μάρτυρας, όπως εκατομμύρια Γερμανοί, των συντονισμένων δολοφονιών πολιτικών αντιπάλων του καθεστώτος και του άγριου κυνηγητού των Εβραίων, αηδίασε.
Ο αντιστράτηγος Hans Oster ήταν από τους παλαίμαχους αξιωματικούς του Α' ΠΠ που καταλάβαινε που πήγαινε το «πράγμα» στην χώρα του. Αποφάσισε να εκμεταλλευτεί την νευραλγική του θέση στην διαβόητη Abwehr του Φον Κανάρη και να σταματήσει τον πόλεμο που σχεδίαζε ο Χίτλερ. Ο Oster σε μια σπάνια κίνηση για Γερμανό πατριώτη είχε ενημερώσει του Ολλανδούς για την επίθεση που σχεδίαζε ο Χίτλερ στην χώρα τους ώστε να προετοιμαστούν και να ανακόψουν τον γερμανικό οδοστρωτήρα. Οι καχύποπτοι Ολλανδοί όμως δεν τον πίστεψαν. Στην διάρκεια του πολέμου φρόντιζε να παρέχει πολύτιμες υπηρεσίες και πληροφορίες σε συνωμοτικές κινήσεις εναντίον του Χίτλερ.
Το 1943 το καθεστώς τον μετακίνησε από την ισχυρή του θέση στην Abwehr, όταν αποκαλύφθηκε ότι υφιστάμενοί του φυγάδευαν Εβραίους. Η αλήθεια είναι ότι ο ίδιος, όλα αυτά τα χρόνια, οργάνωνε δραπετεύσεις Εβραίων για να γλιτώσουν. Με την σύζυγό του είχαν μετατρέψει το ίδιο τους το σπίτι σε κρυψώνα κυνηγημένων Εβραίων και γειτόνων.
Το 1944, μετά την αποτυχημένη απόπειρα της 20ης Ιουλίου εναντίον του Χίτλερ, ο στρατηγός Oster συνελήφθη. Λίγο πριν πέσει η αυλαία για τη ναζιστική Γερμανία τον Απρίλιο του 1945, ο Χίτλερ διέταξε να εκτελεστούν όλοι οι συνωμότες. Ανάμεσά τους και ο Oster. Όπως είπε μετά τον πόλεμο ένας σύντροφός του, ο Oster ήταν «ένας άνθρωπος, όπως ήθελε ο Θεός να είναι ο άνθρωπος, διαυγής και γαλήνιος στο μυαλό, ατάραχος στον κίνδυνο».
o πολιτικός επιστήμονας που αυτομόλησε στον ΕΛΑΣ
Σαν Μαρξιστής δεν καθόταν ήσυχα. φυλακίστηκε το 1937 και έμεινε μέσα για χρόνια. Κατά την διάρκεια του πολέμου στρατολογήθηκε στην Μονάδα 999 μαζί με άλλους πολιτικούς εγκληματίες. Ήταν μια από τις μονάδες που τοποθετούσαν τους λιγότερο πιστούς στο καθεστώς. Αργότερα η μονάδα του μεταφέρθηκε στα Βαλκάνια, όπου εκεί συνδέθηκε αρχικά με τους αντάρτες του Τίτο και αργότερα αυτομόλησε στον ΕΛΑΣ πολεμώντας εναντίων των συμπατριωτών του.
Τελικά φαίνεται ότι ο Abendroth δεν άρεσε ούτε στους συμμάχους καθώς μαζί με Ελασίτες συντρόφους του στάλθηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Βόρεια Αφρική λόγω της σύγκρουσης του ΕΛΑΣ με τις φιλομοναρχικές δυνάμεις (βλ. Δεκεμβριανά κτλ.).
Μεταπολεμικά, ο Abendroth ήταν ο πολιτικός επιστήμονας που, όπως έλεγε ο "μαθητής" του Γιούργκεν Χάμπερμας, που αναδημιούργησε την μεταπολεμική γερμανική δημοκρατία. Τα διδακτικά έργα του θεωρούνται από τα βασικότερα στην Γερμανία ενώ κάποια μεταφράστηκαν -την δεκαετία του 1980- και στα ελληνικά, δίνοντας μια μοναδική ευκαιρία στους Έλληνες να ανακαλύψουν το μοναδικό έργο που επιτέλεσαν οι Γερμανοί στο Ινστιτούτο Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Μarburg.
Fritz Gerlich, ο δημοσιογράφος που στραπατσάρισε τη μούρη του Χίτλερ
Κάτω απ' το σπίτι του, έξω από την πολυκατοικία που διέμενε είχανε μαζευτεί κάτι τραμπούκοι του κόμματος. Αρπάζουν κάτι ωραίες στρογγυλές πέτρες και αρχίζουν να τις εκσφενδονίζουν στον όροφο που ήταν το διαμέρισμά του. Οι τύποι αυτοί, πριν λίγο, είχαν αγοράσει εφημερίδα και διάβασαν ένα άρθρο που τους εξόργισε.
Καλοκαίρι του 1932 ήταν τότε, 6 μήνες πριν ο γερμανικός λαός ψηφίσει για καγκελάριο του τον Χίτλερ. Το σπίτι εκείνο, που αναγκαστικά θα έπρεπε να αλλάξει τζάμια μιας και οι πετροβόλοι τραμπούκοι τα είχαν κάνει γυαλιά καρφιά, ήταν του Φρίτς Γκέρλιχ.
Ο Γκέρλιχ ήταν ένας σαραντάρης υπεδραστήριος δημοσιογράφος που μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, έχοντας ένα διδακτορικό στην Ιστορία, καλή πένα και όραση 100χρονου είχε αποκτήσει κύρος και «καλούς» φίλους. Το κύρος αφορούσε στους χώρους των εθνικοσοσιαλιστών και οι φίλοι σε κάτι τύπους όπως ένας τρελαμένος Αδόλφος Χίτλερ.
Μέχρι το 1923 όλα πηγαίνανε μέλι, θα στήνανε ένα αντικομμουνιστικό γερμανικό κόμμα να παλέψουν για την τιμή της ηττημένης Γερμανίας. Το γλυκό όμως «χάλασε» όταν ο ανεγκέφαλος φίλος του Αδόλφος, πήρε πρωτοβουλία να αποτολμήσει πραξικόπημα για να ρίξει την -υποτίθεται- προδοτική και πουλημένη στους Εβραίους κυβέρνηση. Ο Γκέρλιχ ήταν μεν συντηρητικός αλλά με τους Εβραίους δεν είχε τίποτα και επίσης δεν του άρεσαν τα πραξικοπήματα.
Από το 1923 μέχρι το 1933 ο Γκέρλιχ θα ηγούνταν της αντι-χιτλερικής συντηρητικής δημοσιογραφίας στη Γερμανία αναλαμβάνοντας για χρόνια την αρχισυνταξία της Münchner Neueste Nachrichten. Η εφημερίδα του Μονάχου, έχοντας ευρύτατη κυκλοφορία ήταν από τα λίγα έντυπα μέσα που αντιτάχτηκαν στη ναζιστική φρενίτιδα. Ώσπου όλοι μείνανε με το στόμα κρεμασμένο όταν η εφημερίδα κυκλοφόρισε άρθρο του Γκέρλιχ με φωτομονταρισμένη φωτογραφία του Χίτλερ αγκαζέ με μια νέγρα νύφη και με τίτλο: "Ο Χίτλερ έχει μογγολικό αίμα;".
Μέσα σε ένα άρθρο, λίγους μόλις μήνες πριν τις γερμανικές εκλογές, ο Φριτς κατάφερε με έντεχνο τρόπο να αποδομήσει τις χιτλερόβγαλτες θεωρίες περί καθαρότητας της Αρείας Φυλής φέρνοντας ως παράδειγμα την μύτη του Χίτλερ.
Κοντολογίς ο Γκέρλιχ αναρωτιόταν πως είναι δυνατόν να λένε οι ψευδοεπιστήμονες του κόμματος ότι οι μύτες των Αρίων έχουν μικρή γέφυρα και μεγάλη βάση και αυτή του Χίτλερ να έχει μια πλατιά βάση με επίπεδη γέφυρα η οποία κάνει και κάμψη; Με άλλα λόγια η μύτη του Αδόλφου «δεν είχε καμιά σχέση με τους Αρίους, αλλά με τους μπασταρδεμένους σλαβικούς τύπους που έχουν προέλθει από βιασμούς Μογγόλων στρατιωτών του Τζέγκις Χαν σε Σλάβες».
Φυσικά μετά από αυτό οι οπαδοί του Χίτλερ δεν έμειναν στις πέτρες. Όταν ο Χίτλερ κέρδισε τις εκλογές του 1933, έστειλε ένα απόσπασμα στα γραφεία της εφημερίδα και αφού τον σακάτεψαν στο ξύλο τον Φριτς τον συνόδευσαν στα κολαστήρια του Νταχάου. Το καλοκαίρι του 1934 η γυναίκα του έλαβε ένα δέμα με τα ματωμένα γυαλάκια του.
Ο Γκέρλιχ δεν σκόπευε τόσο να πείσει για τον κίνδυνο που αντιπροσώπευε ο Χίτλερ επιστρατεύοντας βιολογικά επιχειρήματα. Αυτά ήταν απλά ο τρόπος να καταρρίψει την φυλετική ψευδοεπιστήμη αναγκάζοντας όμως συμβολικά τον Χίτλερ να κάτσει σε έναν καθρέπτη και να δει, ότι αυτό ακριβώς που μισούσε και κυνηγούσε, ήταν αυτός ο ίδιος. Ο Γκέρλιχ απέφυγε να χαϊδευτεί με το τέρας ή ακόμα και να το υποτιμήσει αφήνοντάς το να τρέφεται.