Οι ενέσεις ενός νέου εμβολίου που γίνονται δύο φορές τον χρόνο προσφέρουν 100% προστασία κατά του AIDS στις γυναίκες, σύμφωνα με τα αποτελέσματα μελέτης που δημοσιεύθηκαν την Τετάρτη.
Δεν παρατηρήθηκαν λοιμώξεις στις περίπου 5.000 νεαρές γυναίκες και κορίτσια που έκαναν δοκιμαστικά αυτά τα εμβόλια λενακαπαβίρης στη Νότια Αφρική και την Ουγκάντα, ανέφεραν οι ερευνητές. Σε ένα γκρουπ που έπαιρνε καθημερινά χάπια πρόληψης, περίπου το 2% κατέληξε να κολλήσει τον ιό HIV από μολυσμένους ερωτικούς συντρόφους.
«Το να βλέπουμε αυτό το επίπεδο προστασίας είναι εκπληκτικό», δήλωσε ο Salim Abdool Karim για τα εμβόλια. Είναι διευθυντής ενός ερευνητικού κέντρου για το AIDS στο Ντέρμπαν της Νότιας Αφρικής, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα.
Οι ενέσεις που παρασκευάζονται από την αμερικανική φαρμακοβιομηχανία Gilead και πωλούνται ως Sunlenca έχουν εγκριθεί στις ΗΠΑ, τον Καναδά, την Ευρώπη και αλλού, αλλά μόνο ως θεραπεία για τον HIV. Η εταιρεία δήλωσε ότι περιμένει τα αποτελέσματα των δοκιμών σε άνδρες προτού ζητήσει άδεια για τη χρήση τους για την προστασία από την ασθένεια.
Τα αποτελέσματα της έρευνας στις γυναίκες δημοσιεύθηκαν την Τετάρτη στο New England Journal of Medicine και συζητήθηκαν σε συνέδριο για το AIDS στο Μόναχο. Η Gilead πλήρωσε για τη μελέτη και ορισμένοι από τους ερευνητές είναι υπάλληλοι της εταιρείας. Λόγω των εκπληκτικά ενθαρρυντικών αποτελεσμάτων, η μελέτη διακόπηκε πρόωρα και σε όλες τις συμμετέχουσες προσφέρθηκαν τα εμβόλια.
Ενώ υπάρχουν και άλλοι τρόποι για την πρόληψη της μόλυνσης από τον ιό HIV, όπως τα προφυλακτικά ή τα καθημερινά χάπια, η συνεπής χρήση τους παραμένει πρόβλημα στην Αφρική.
Η λενακαπαβίρη χρειάζεται να χορηγείται ενέσιμα μόνο δύο φορές τον χρόνο και η προοπτική μιας ένεσης δύο φορές το χρόνο είναι «αρκετά επαναστατική είδηση» για τους ασθενείς μας, δήλωσε η Thandeka Nkosi, η οποία βοήθησε στη διεξαγωγή της έρευνας της Gilead στο Ίδρυμα Υγείας Desmond Tutu στο Masiphumelele της Νότιας Αφρικής. «Δίνει στους συμμετέχοντες τη δυνατότητα επιλογής και απλά εξαλείφει όλο το στίγμα γύρω από τη λήψη χαπιών» για την πρόληψη του HIV.
Αντιδράσεις για το υπέρογκο κόστος
Οι ειδικοί που εργάζονται για να σταματήσουν την εξάπλωση του AIDS είναι ενθουσιασμένοι με τα εμβόλια Sunlenca, αλλά ανησυχούν ότι η Gilead δεν έχει ακόμη συμφωνήσει σε μια προσιτή τιμή για όσους τα χρειάζονται περισσότερο. Η εταιρεία δήλωσε ότι θα επιδιώξει ένα «πρόγραμμα εθελοντικής αδειοδότησης», υποδηλώνοντας ότι μόνο ένας επιλεγμένος αριθμός παραγωγών γενόσημων φαρμάκων θα έχει τη δυνατότητα να τα παρασκευάζει.
«Η Gilead διαθέτει ένα εργαλείο που θα μπορούσε να αλλάξει την πορεία της επιδημίας του HIV», δήλωσε η Winnie Byanyima, εκτελεστική διευθύντρια του οργανισμού του ΟΗΕ για το AIDS με έδρα τη Γενεύη.
Είπε ότι η οργάνωσή της προέτρεψε την Gilead να μοιραστεί την πατέντα της Sunlenca με ένα πρόγραμμα που υποστηρίζεται από τον ΟΗΕ και το οποίο διαπραγματεύεται ευρείες συμβάσεις που επιτρέπουν στους παρασκευαστές γενόσημων φαρμάκων να φτιάχνουν φτηνές εκδόσεις φαρμάκων για φτωχότερες χώρες σε όλο τον κόσμο. Ως θεραπεία για τον HIV, το φάρμακο κοστίζει περισσότερα από 40.000 δολάρια ετησίως στις ΗΠΑ, αν και το τι πληρώνουν τα άτομα ποικίλλει.
Η δρ Έλεν Μπάιγκρεϊβ των Γιατρών Χωρίς Σύνορα ανέφερε σε δήλωσή της ότι οι ενέσεις αυτές θα μπορούσαν «να αντιστρέψουν την επιδημία, αν διατεθούν στις χώρες με το υψηλότερο ποσοστό νέων μολύνσεων». Προέτρεψε την Gilead να δημοσιεύσει μια ενιαία τιμή για το Sunlenca που θα είναι προσιτή για όλες τις χώρες.
Σε δήλωσή της τον περασμένο μήνα, η Gilead δήλωσε ότι είναι πολύ νωρίς για να πει πόσο θα κοστίσει το Sunlenca για την πρόληψη στις φτωχότερες χώρες. Ο Dr. Jared Baeten, ανώτερος αντιπρόεδρος κλινικής ανάπτυξης της Gilead, δήλωσε ότι η εταιρεία μιλούσε ήδη με τους κατασκευαστές γενόσημων και κατανοούσε πόσο «βαθιά σημαντικό είναι να κινηθούμε γρήγορα».
Η Byanyima δήλωσε ότι οι άνθρωποι που χρειάζονται περισσότερο μακροχρόνια προστασία περιλαμβάνουν γυναίκες και κορίτσια που είναι θύματα ενδοοικογενειακής βίας και ομοφυλόφιλους άνδρες σε χώρες όπου οι σχέσεις μεταξύ ομοφυλοφίλων ποινικοποιούνται. Σύμφωνα με το UNAIDS, το 46% των νέων μολύνσεων από τον ιό HIV παγκοσμίως το 2022 αφορούσε γυναίκες και κορίτσια, οι οποίες είχαν τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να κολλήσουν HIV από ό,τι οι άνδρες στην Αφρική.
Σε μια έκθεση σχετικά με την κατάσταση της παγκόσμιας επιδημίας που κυκλοφόρησε αυτή την εβδομάδα, το UNAIDS ανέφερε ότι λιγότεροι άνθρωποι είχαν μολυνθεί με τον ιό HIV το 2023 από ό,τι σε οποιοδήποτε άλλο έτος από τα τέλη της δεκαετίας του 1980. Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο HIV μολύνει περίπου 1,3 εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο και σκοτώνει περισσότερους από 600.000, κυρίως στην Αφρική. Ενώ έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στην Αφρική, οι μολύνσεις από τον ιό HIV αυξάνονται στην Ανατολική Ευρώπη, τη Λατινική Αμερική και τη Μέση Ανατολή.
Σε άλλη έρευνα που παρουσιάστηκε στο συνέδριο για το AIDS, ο Άντριου Χιλ του Πανεπιστημίου του Λίβερπουλ και οι συνεργάτες του εκτίμησαν ότι όταν η παραγωγή της Sunlenca επεκταθεί για τη θεραπεία 10 εκατομμυρίων ανθρώπων, η τιμή θα πρέπει να πέσει σε περίπου 40 δολάρια ανά δόση. Είπε ότι είναι κρίσιμο οι υγειονομικές αρχές να αποκτήσουν πρόσβαση στο Sunlenca το συντομότερο δυνατό.
«Είναι ό,τι πιο κοντινό μπορεί να βρεθεί σε ένα εμβόλιο κατά του HIV», είπε.