Όπως οι περισσότεροι από εμάς, νομίζω, έμαθα τους τρόπους στο τραπέζι από την οικογένειά μου και όχι μέσω οποιουδήποτε είδους επίσημων μαθημάτων εθιμοτυπίας.
Έτσι, ενώ είμαι σίγουρη ότι υπάρχουν ελάχιστα έθιμα και τρόποι της υψηλής κοινωνίας που δεν γνωρίζω, δεν μου πέρασε ποτέ από το μυαλό ότι θα μπορούσα να αγνοώ κάτι τόσο βασικό όσο να κρατάω λάθος το πιρούνι μου. Αναρωτήθηκα μάλιστα αν οι συνάδελφοι στο γραφείο ή φίλοι και συγγενείς, νόμιζαν ότι ήμουν αγενής.
Οι καλοί τρόποι στο τραπέζι, για κάποιους, μπορεί να χαρακτηρίζουν την κοινωνική τάξη, όμως οι περισσότεροι από τους μικρούς κανόνες και τα έθιμα που έχουμε μάθει να ακολουθούμε, βασίζονται σε κάποιο πρακτικό σκεπτικό.
Σεβόμαστε τους συνδαιτυμόνες
«Δεν θέλουμε να φέρνουμε τους συνδαιτυμόνες μας σε δύσκολη θέση» εξηγεί η Λίζι Ποστ από το ινστιτούτο εθυμοτυπίας στις Ηνωμένες Πολιτείες, Emily Post Institute.
Ο πιο σημαντικός «κανόνας» που πρέπει να ακολουθήσουμε είναι ένας και προφανής: Μασάμε με κλειστό το στόμα και προσέχουμε τους ήχους που κάνουμε ενώ τρώμε και πίνουμε.
Ακόμα και αν κάποιος έχει δυσκολία να αναπνεύσει, δεν γινόμαστε αγενείς απέναντι του σε περίπτωση που μασάει κάνοντας θόρυβο ή με το στόμα ανοιχτό. Το να κάνουμε κάποιον άλλον να ντρέπεται για τον τρόπο που τρώει, ειδικά όταν δεν μπορεί να κάνει αλλιώς, είναι πολύ μεγάλο λάθος, από κοινωνική άποψη.
Επίσης, ας αποφεύγουμε να είμαστε «ακατάστατοι» την ώρα που τρώμε.
Δεν βάζουμε αλάτι πριν δοκιμάσουμε το φαγητό μας
Η σύμβουλος εθιμοτυπίας Μόνικα Ουόλζακ θέτει ένα θέμα που είναι τόσο πρακτικό όσο και ευγενικό. Δεν καρυκεύουμε το φαγητό μας πριν το δοκιμάσουμε.
«Με το να καρυκεύουμε το φαγητό πριν δοκιμάσουμε, στέλνουμε μήνυμα στον οικοδεσπότη ή στο άτομο που έχει μαγειρέψει ότι δεν εμπιστευόμαστε πραγματικά τις μαγειρικές του ικανότητες και ότι πρέπει να καρυκεύσουμε αυτό το φαγητό, ακόμη και πριν δοκιμάσουμε».
Επίσης αν κάποιος μας ζητήσει να δώσουμε το αλάτι ή το πιπέρι, δίνουμε πάντα και τα δύο μαζί. Κάτι που σε ένα μεγάλο τραπέζι είναι πολύ πρακτικό καθώς ανά πάσα στιγμή ξέρουμε που βρίσκονται.
Ο τρόπος που κρατάμε τα μαχαιροπίρουνα και οι πρακτικοί λόγοι
Αν δεν γνωρίζουμε ποιο πιρούνι χρησιμοποιούμε για την σαλάτα ή για το κυρίως πιάτο, δεν υπάρχει λόγος να αγχωνόμαστε. Με λίγη έρευνα η απορία μας έχει λυθεί.
Αυτό που ψάχνουμε είναι το πρακτικό κομμάτι. Θέλουμε να κρατάμε το πιρούνι και το μαχαίρι μας παρόμοια με τον τρόπο που θα κρατούσαμε ένα μολύβι και όχι με ολόκληρη την παλάμη γύρω από αυτά.
Όπως εξηγεί η Λίζι Ποστ, συνήθως το βλέπουμε αυτό όταν κάποιος καρφώνει με το ένα χέρι το πιρούνι στο κρέας και κόβει με το άλλο. Ο «σωστός» τρόπος είναι στην πραγματικότητα και ο πιο αποτελεσματικός.
Όταν κρατάμε το πιρούνι μας σε κλίση με τον αντίχειρα και τον δείκτη μας, έχουμε μεγαλύτερη ακρίβεια και έλεγχο, πράγμα που σημαίνει ότι είναι λιγότερο πιθανό να βρεθεί κατά λάθος το φαγητό μας έξω από το πιάτο. Ιδίως όταν εμπλέκονται σάλτσες και λιπαρές τροφές, που γλιστράνε εύκολα.
O τρόπος που ακουμπάμε τα μαχαιροπίρουνα στο πιάτο
Υπάρχουν σωστοί τρόποι για να ακουμπήσουμε τα μαχαιροπίρουνά μας στο πιάτο μας όταν δεν τα χρησιμοποιούμε, κυρίως για λόγους επικοινωνίας με τον οικοδεσπότη ή το προσωπικό του εστιατορίου. Σύμφωνα με την Λιζι Ποστ φανταζόμαστε το πιάτο ως ένα ρολόι. Ακουμπάμε το πιρούνι και το μαχαίρι στις θέσεις της ώρας 8 και 4 όταν κάνουμε ένα διάλειμμα από το φαγητό ή σηκωνόμαστε από το τραπέζι για λίγο. Σε ένα εστιατόριο αυτή η θέση σημαίνει: «Δεν τελείωσα. Μην μου πάρεις ακόμα το πιάτο». Όταν τελειώσουμε, τα βάζουμε λοξά, ώστε να δείχνουν ότι ή ώρα είναι 4.
Παραδοσιακά, το σέρβις γίνεται από την αριστερή μας πλευρά ενώ το μάζεμα των πιάτων από την δεξιά, ιδίως στα υψηλού επιπέδου εστιατόρια. Έτσι αποφεύγουμε τον κίνδυνο να γλιστρήσει, κατά το μάζεμα των πιάτων, κάποιο μαχαίρι πάνω μας.
Τα ποτήρια και πως κάνουμε πρόποση
Τα ποτήρια τοποθετούνται στην δεξιά πλευρά του πιάτου μας. Πίνουμε πάντα μικρές γουλιές. Δεν αδειάζουμε το ποτήρι μέσα μας. Αποφεύγουμε παντώς είδους θόρυβο και ποτέ δεν αναποδογυρίζουμε το ποτήρι στο στόμα μας για να κερδίσουμε τις τελευταίες σταγόνες απο γλείφουν τα τοιχώματα. Κοινώς αποφεύγουμε οτιδήποτε θα τραβήξει την προσοχή πάνω μας για όλους τους λάθος λόγους.
Όταν τσουγκρίζουμε με τα ποτήρια του κρασιού αποφεύγουμε το χείλος καθώς μπορεί εύκολα να σπάσει. Επιλέγουμε τον κορμό, εξηγεί η σομελιέ, Έιμι Γκαντζεμέλα.
Σε περίπτωση που είμαστε οι αποδέκτες μια πρόποσης δεν τσουγκρίζουμε με τους συνδαιτυμόνες, ούτε πίνουμε από το ποτήρι μας. «Μένουμε στην θέση μας, χαμογελάμε και απολαμβάνουμε την πρόποση που μας έγινε. Αφήνουμε τους άλλους να σηκώσουν τα ποτήρια τους και να πιούν», λέει η Μόνικα Ουόλζακ.
Τέλος, η Έιμι Γκαντζεμέλα μας υπενθυμίζει ότι κρατάμε το ποτήρι του κρασιού από το στέλεχος χρησιμοποιώντας τον αντίχειρα και τον δείκτη και όχι από τον κορμό. Κατ′ αυτό τον τρόπο δεν περνάει η θερμοκρασία του σώματος μας στο κρασί.
Δεν θέλουμε να είμαστε σνομπ
Να θυμόμαστε ότι οι κανόνες του savoir vivre υπάρχουν για να κάνουν τους ανθρώπους γύρω μας να αισθάνονται άνετα, να εστιάσουμε στην παρέα, σε αυτά που έχουμε να πούμε και να απολαύσουμε το φαγητό μας.
Αν κάποιος είναι επικριτικός μαζί μας για τον τρόπο που κρατάμε το πιρούνι ή το ποτήρι, τότε είναι απλά αγενής.
Και όπως σωστά επισημαίνει η Λίζι Ποστ: «Αν κάποιος νιώθει προσβεβλημένος να φάει μαζί μας, από τον τρόπο που κρατάμε το μαχαιροπίρουνο τότε δεν αξίζει την παρέα μας».